ΔΟΜΟΚΟΣ (του απεσταλμένου μας ΓΙΑΝΝΗ ΖΑΓΓΑΝΑ).-

Λίγων μόλις λεπτών χαλαζόπτωση ήταν αρκετή για να καταστρέψει χιλιάδες τόνους της παραγωγής βιομηχανικής ντομάτας στη Ν. Μάκριση της επαρχίας Δομοκού, όπου, επίσης, "χτυπήθηκαν" από το χαλάζι και άλλες καλλιέργειες (π.χ. τεύτλα και καλαμπόκια). Συγκεκριμένα, την Παρασκευή αργά το απόγευμα, στη διάρκεια χαλαζοθύελλας, το χαλάζι "κλάδεψε" τις καλλιέργειες προκαλώντας μέχρι και ολοκληρωτική καταστροφή σε πολλές περιπτώσεις στην παραγωγή της ντομάτας και σπέρνοντας πανικό στους παραγωγούς που είδαν σε μια στιγμή να χάνεται ο κόπος μιας χρονιάς.

Συναντήσαμε αρκετούς από τους αγρότες σε καφενείο του χωριού, το οποίο επισκεφθήκαμε την επομένη, ενώ, προηγούμενα αντικρίσαμε "ιδίοις όμμασι" την καταστροφή των καλλιεργειών στην περιοχή. Με την αφορμή της επίσκεψής μας, οι αγρότες πέρα από το άμεσο πρόβλημα της καταστροφής δεν έχασαν την ευκαιρία να θέσουν όλα τα συσσωρευμένα προβλήματα που τους βασανίζουν. Ολοι μαζί, με μια φωνή σχεδόν, δηλώνουν πως πια δεν αντέχουν άλλο και πως βρίσκονται "με τα χέρια στον τοίχο" από τα χρέη που τους δημιουργεί η αντιαγροτική πολιτική της ΕΕ και των κυβερνήσεων που την εφαρμόζουν. Γιατί δεν έχουν πια τι να καλλιεργήσουν και οι χαμηλές τιμές στην παραγωγή δεν αφήνουν περιθώρια. Για παράδειγμα, στο σιτάρι που καλλιεργείται, κατά βάση, στην περιοχή Δομοκού, για να αλωνίσουν οι θεριζοαλωνιστικές μηχανές, οι αγρότες πληρώνουν "ταρίφα" 2.000 το στρέμμα, αλλά η παραγωγή σταριού δε φθάνει, πολλές φορές, και να πληρώσουνε. Περιμένουν, έτσι, τη στρεμματική ενίσχυση "να μπαλώσουν καμιά τρύπα", όπως μας λένε χαρακτηριστικά. Αλλά και η στρεμματική ενίσχυση, από φέτος, περιορίζεται (σε ευρωπαϊκό νόμισμα) αφού το Διευθυντήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης αποφάσισε μείωση για να πληρώσει, λέει, για τις τρελές αγελάδες... Οι ίδιοι οι αγρότες αντιλαμβάνονται τα παιχνίδια σε βάρος τους, αφού, όπως θα πει κάποιος αγρότης, ο στόχος είναι οι 900.000 αγρότες να μείνουν 500.000 και 400.000... Γι' αυτό και καταγγέλλουν την πολιτική αυτή που τους καταστρέφει.

Ταυτόχρονα, συμπληρώνουν την εικόνα οι αγρότες, όλα τα αγροτικά εφόδια, αυξαίνουν ανεξέλεγκτα από τα φάρμακα, όπου πουλάνε όσο θέλουν οι εταιρίες, μέχρι τα λιπάσματα, που "η τιμή τους πήρε τα ύψη". Οσο για το κόστος στα ποτιστικά που καλλιεργούνται οι ανοιξιάτικες και δυναμικές καλλιέργειες βαμβακιού, τεύτλων, καλαμποκιού και βιομηχανικής ντομάτας, "πια δεν ελέγχεται"! Αφού για να καλλιεργήσεις θέλεις τρακτέρ πάνω από 10 εκατομμύρια, θέλεις καρότσες και εργαλεία - άλλα εκατομμύρια, πρέπει ύστερα να κάνεις γεώτρηση κι άλλα εκατομμύρια και θέλει να αγοράσεις "καρούλια" για πότισμα κι άλλα σύνεργα. Και μόλις τα πάρεις όλα αυτά, αρχίζουνε και χαλάνε τα πρώτα ή άλλα πρέπει να τα αλλάξεις και δώσ' του πάλι από την αρχή. Σ' όλα αυτά, εκφράζουν την αγανάκτηση τους οι αγρότες. "Μας βάζουν και πληρώνουμε και ΦΠΑ πολυτελείας 18% και στο ρεύμα (ηλεκτρικό) και στη γεώτρηση και στο τρακτέρ και τα άλλα μηχανήματα και τα εφόδια κι από πάνω μας κοροϊδεύουν και μας λένε έχουμε ψηλό κόστος παραγωγής"! Τελειωμό δεν έχουν τα έξοδα και τα χρέη στην τράπεζα όλο αβγαταίνουν...

Φέτος οι καλλιέργειες ήταν καλές και οι ντοματοπαραγωγοί της Ν. Μάκρισης - όπως και οι βαμβακοπαραγωγοί, τευτλοπαραγωγοί, οι παραγωγοί κηπευτικών κλπ. της υπόλοιπης χώρας - περίμεναν να βγάλουν μερικά σπασμένα. Εφθασαν στο τέλος, λίγο πριν να μαζέψουν την παραγωγή για να εισπράξουν και να πληρώσουν τα έξοδα και τα χρέη που έχουν και να τους μείνει κάτι για να ζήσουν οι ίδιοι και οι οικογένειές τους. Ομως... "έφθασαν στο ποτάμι και νερό δεν τους άφησε να πιουν" η χαλαζοθύελλα, έμειναν με τον κόπο...

Η καταστροφή είναι πολύ μεγάλη κατά περιοχές όπου χτύπησε το χαλάζι και τώρα περιμένουν τον ΕΛΓΑ για να τους αποζημιώσει. Το ξέρουν πως από τη ζημιά κέρδος δε βγάζεις, αλλά απαιτούν, τουλάχιστον, να αποζημιώνονται για όλη τη ζημιά. Πληρώνουν εισφορά 2% για την ασφάλιση της παραγωγής τους, προσφέρουν στην κοινωνία και έχουν απαίτηση να αντιμετωπίζονται δίκαια από την πολιτεία. Θέλουν αντικειμενική και σωστή εκτίμηση της παραγωγής και της ζημιάς, να μην αδικούνται. Να γίνει αμέσως η εκτίμηση και δίκαια από τους γεωπόνους του ΕΛΓΑ και να αποζημιωθούν έγκαιρα και για όλη την καταστροφή και όχι όπως γίνεται τώρα που πληρώνονται μόνο ένα μέρος. Γιατί πρέπει να αντιμετωπίσουν τα μεγάλα ανοίγματα και τα έξοδα που έγιναν ως τα τώρα. Γιατί, όπως λένε οι παραγωγοί, μόνο τα τρέχοντα καλλιεργητικά έξοδα για την ντοματοκαλλιέργεια κυμαίνονται στις 80.000 - 100.000 δραχμές το στρέμμα. Πρέπει να πληρωθούνε και τα δάνεια στην τράπεζα και να ζήσουν και να έχουν και ένα εισόδημα οικογενειακό. Δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα με το να πληρώνονται μετά ένα και ενάμιση χρόνο από τότε που γίνεται η ζημιά.

ΤΡΙΚΑΛΑ (του απεσταλμένου μας ΓΙΑΝΝΗ ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΥ).-

Σαράντα λεπτά της ώρας αρκούσαν για να πάνε στράφι οι κόποι μιας χρονιάς... Σε σαράντα λεπτά, το μαύρο σύννεφο που "σάρωσε" την Παρασκευή το απόγευμα τον κάμπο των Τρικάλων, άφησε πίσω του μόνο απόγνωση και αγωνία: Και τώρα τι γίνεται; Πώς θα ζήσουμε αύριο;

Για τους αγρότες των χωριών Ρίζωμα, Σωτήρας, Ράξα, Πλάτανος, Αρδάνι, Χαϊδεμένη, Κρινίτσα, Λογγάκι, Περδικόραχη, Λεπτοκαρυαί, Μεγάλο Κεφαλόβρυσο, Αγιοι Απόστολοι, Θεόπετρα και Πύργος, το ερώτημα δεν είναι ρητορικό. Πενήντα πέντε χιλιάδες στρέμματα με βαμβάκι, καπνά, κηπευτικά και καλαμπόκι "τα πήρε" το χαλάζι. Η καταστροφή ολοκληρωτική!

Σάββατο πρωί στα χωράφια του Δημήτρη Καραπέτσα από το χωριό Ρίζωμα. Στο κοκκινισμένο από την κάψα του ήλιου και τον αέρα πρόσωπό του, τίποτα δεν προδίδει την αγωνία του. Μόνο ένα μειδίαμα αμηχανίας γι' αυτό που αντικρίζουν τα μάτια του... Ομως το αναμμένο τσιγάρο που κρατάει στα μαυρισμένα χέρια του μαρτυράει πολλά. Τριάντα στρέμματα "βιρτζίνια", δεκαοχτώ καλαμπόκι και άλλα τόσα βαμβάκι, μαζί με τρία στρέμματα πιπεριές για τουρσί, τα θέρισε πριν την ώρα τους η θεομηνία.

"Τα χωράφια δεν είναι δικά μου - θα μας πει - τα νοικιάζω με 20.000 το στρέμμα, όπως και πολλοί άλλοι από εμάς. Μόνο για το νοίκιασμα των χωραφιών πληρώνω ενάμιση εκατομμύριο το χρόνο. Αλλες πεντακόσιες χιλιάδες χρειάστηκα για τα λιπάσματα. Οργώματα, σπόροι, ποτίσματα... Οι κόποι μας, όλα χάθηκαν...". Πιο δίπλα η γυναίκα του δε θ' αντέξει. "Αποσώσαμε...". Τα μάτια της βουρκώνουν. Αδύνατον να το χωρέσει ο νους της. "Παιδεύεσαι, παιδεύεσαι και μένεις με το παίδεμα". "Κάνε κουράγιο...", είναι τα λόγια της κουνιάδας της.

Αλλά από πού να πάρει ο αγρότης κουράγιο. Σε τι να ελπίζει; Στις τιμές των Βρυξελλών, ή στις εκτιμήσεις των ζημιών που κάνουν οι γεωπόνοι; Ηδη ο νομάρχης προδιαγράφει το τι θα επακολουθήσει. "Οι ζημιές ξεκινάνε από 100% και φτάνουν... στο 30% (!)". Με δεδομένο ότι ο νομάρχης έκανε αυτή τη δήλωση ενώ βρισκόταν στη μέση του κάμπου, όπου η καταστροφή ήταν εμφανέστατα 100%, το "παράθυρο" που άφησε για ζημιές 30% είναι χαρακτηριστικό της κατεύθυνσης που θα δώσει στις υπηρεσίες του για την εκτίμηση της ζημιάς. Αν σ' αυτό προστεθεί το γεγονός ότι το 20% της ζημιάς "νόμιμα" δεν αποζημιώνεται, για την ολική καταστροφή της σοδειάς οι αγρότες θα εισπράξουν - με αρκετή πάντα καθυστέρηση - το 80% της παραγωγής τους περίπου, αν η εκτίμηση γίνει για ολική καταστροφή και 10% αν τους ρίξουν στο 30%.

Γι' αυτό το αίτημα που διατυπώθηκε λίγο αργότερα στη σύσκεψη των αγροτικών φορέων που έγινε "εν θερμώ" στο συνοικισμό Σωτήρα, για ν' αλλάξει ο τρόπος εκτίμησης των καταστροφών της αγροτικής παραγωγής από θεομηνίες, ώστε οι αγρότες να αποζημιώνονται σύμφωνα με το πραγματικό μέγεθος της ζημιάς, είναι γι' αυτούς αίτημα επιβίωσης.

"Μέχρι χτες είχαμε μπαμπάκι, είχαμε καπνά και κηπευτικά. Σήμερα δεν έχουμε τίποτα. Τώρα όλοι κρεμόμαστε από τους γεωπόνους", θα μας πει ο Αλκιβιάδης Χασιώτης από τον Πλάτανο. Το χωράφι του 15 στρέμματα καπνά "βιρτζίνια", καταστράφηκε ολοσχερώς. "Και να σκεφτείς - συνεχίζει - πως αύριο θ' άρχιζα το μάζεμα... Τα καπνά μου φέτος ήταν η "βιτρίνα" της περιοχής, όλοι το μολογούσαν... αλλά δεν πρόλαβα. Δεν το χάρηκα...", πικρογελά μ' ένα αίσθημα υπερηφάνειας γι' αυτό που έφτιαξαν τα χέρια του και το μυαλό του. Ομως τα στοιχεία της φύσης δεν κατέχουν από τις αγωνίες του Αλκιβιάδη. Την Παρασκευή το απόγευμα ξεθύμαναν πάνω και από το δικό του χωράφι.

Αμέσως μετά το τέλος της θεομηνίας τα στελέχη των αγροτικών φορέων του νομού Τρικάλων βρέθηκαν μέσα στα χωράφια που επλήγησαν. Στη σύσκεψη που έγινε με τη συμμετοχή μελών των ΔΣ της Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων "Η Ανοιξη",του Αγροτικού Συλλόγου Τρικάλων, των Συνεταιρισμών των χωριών Ριζώματος και Σωτήρα, η κουβέντα άρχισε από την εκτίμηση των ζημιών. Ποια χωριά επλήγησαν, ποιες καλλιέργειες, το μέγεθος της ζημιάς. Η εικόνα που προέκυψε είναι απογοητευτική. Γι' αυτό το αίτημα που διατύπωσε η Ομοσπονδία για 30.000 άμεση οικονομική ενίσχυση ανά στρέμμα πριν ακόμα ολοκληρωθεί η εκτίμηση των ζημιών, τους βρήκε όλους σύμφωνους.

Τους καλλιεργητές των καπνοχώραφων το χαλάζι τους βρήκε πάνω στη συγκομιδή. Ο καιρός έχει περάσει και πλέον δεν προλαβαίνουν να κάνουν στα χωράφια αυτά κάποια εναλλακτική καλλιέργεια. Για τα "βιρτζίνια" έχουν επενδυθεί και επιπλέον κεφάλαια για την αγορά των φούρνων, εκτός από τα φετινά έξοδα της καλλιέργειας. Το χρέος της τράπεζας τρομάζει τους αγρότες. "Πρέπει να γίνει πάγωμα χρεών, γιατί αν μας πάρει από κάτω η τράπεζα, τότε χαθήκαμε... Για άλλους, τους μεγάλους, τα χρέη προς το δημόσιο παραγράφονται, για τους αγρότες όμως δεν υπάρχει φράγκο".

Η κατάσταση δεν είναι καλύτερη ούτε και για τις καλλιέργειες του βαμβακιού. Ακόμα και στα χωράφια που η ζημιά δεν ήταν ολοκληρωτική, η υγρασία θα τ' αποτελειώσει, γιατί το βαμβάκι δε δένει πλέον, αλλά ψηλώνει κάνει αναβλάστηση. Οσο για τα κηπευτικά, που έχουν μεγάλο κόστος παραγωγής, την εικόνα τη συνοψίζει η φράση ενός από τους παρευρισκόμενους: "Θα πηγαίνουμε ν' αγοράζουμε ντομάτες από τα Τρίκαλα...".

Στη συνέχεια η κουβέντα θα επικεντρωθεί στον τρόπο που εκτιμούνται οι ζημιές και γίνονται οι αποζημιώσεις. Οι γεωπόνοι πρέπει να μπαίνουν στα χωράφια την επομένη της θεομηνίας, γιατί με το πέρασμα των ημερών η εικόνα δεν αποτυπώνει το πραγματικό μέγεθος της ζημιάς, μας εξηγούν οι αγρότες. Για να είναι αντικειμενική η εκτίμηση στα χωράφια πρέπει να πηγαίνουν τριμελής επιτροπές γεωπόνων, όχι μόνο από τον ΕΛΓΑ, αλλά και από τους Αγροτικούς Συλλόγους και τους Συνεταιρισμούς. Και τέλος ζητάνε οι αποζημιώσεις να δίνονται τη χρονική στιγμή που θα έπαιρναν τα χρήματα αν πουλούσαν τη σοδειά τους, και όχι με την καθυστέρηση τόσων μηνών, όπως γίνεται μέχρι σήμερα.

Τη συμπάθεια και συμπαράσταση του ΚΚΕ στους αγρότες που οι καλλιέργειές τους καταστράφηκαν από την τελευταία χαλαζόπτωση, εξέφρασε ο βουλευτής του Κόμματος, Αντώνης Σκυλλάκος,ο οποίος, χτες, μαζί με αντιπροσωπεία της ΝΕ Τρικάλων, επισκέφθηκε τα χωριά Σωτήρα, Ράξα, Αρδάνι και Κρηνίτσα Τρικάλων και ενημερώθηκε για τις καταστροφές.

Οι καταστροφές στις καλλιέργειες είναι μεγάλες και οι αγρότες βρίσκονται σε απόγνωση. Οπως ενημέρωσαν οι αγρότες τον βουλευτή του ΚΚΕ, απαίτησή τους είναι να γίνουν άμεσα οι εκτιμήσεις των ζημιών από τους εκτιμητές του ΕΛΓΑ και να είναι αντικειμενικές, να πληρωθούν έγκαιρα οι αποζημιώσεις στους παραγωγούς και να καλύπτουν ολόκληρη τη ζημιά. Με δεδομένο ότι ο κανονισμός του ΕΛΓΑ προβλέπει αποζημίωση μέρους μόνον της ζημιάς, οι αγρότες ζητάνε να δοθεί άμεσα ένα ποσό π.χ. 30.000 κατά στρέμμα για τη βαμβακοκαλλιέργεια από το αποθεματικό, ώστε μαζί με την αποζημίωση του ΕΛΓΑ να αντισταθμίσει την πραγματική καταστροφή. Επίσης, ζήτησαν να δοθούν άτοκα δάνεια και να ανασταλεί η εξόφληση των χρεών στην ΑΤΕ, ώστε να μπορέσουν να συνεχίσουν την καλλιέργεια. Ο Αντώνης Σκυλλάκος διαβεβαίωσε πως θα θέσει - και με σχετική ερώτηση στη Βουλή - τα δίκαια αιτήματά τους στην κυβέρνηση.