Το βράδυ φέρανε εκεί ένα δημοσιογράφο. Από τους συμμορίτες άκουσα να λένε μεταξύ τους ότι αυτός που φέρανε είναι συντάκτης του "Ριζοσπάστη" κι ότι θα περάσει από το μαχαίρι τους. Ακουσα ότι τον άρπαξαν από το τρένο στο σταθμό του Πλατύκαμπου. Ο άνθρωπος αυτός μαρτύρησε ώσπου να ξεψυχήσει. Τον έφεραν στις 10 το βράδυ. Τον πήγανε εκεί κοντά κάπου εκατό μέτρα. Τον γδύσανε. Του βγάλανε τα παπούτσια και τον άφησαν μόνο με το σώβρακο και τη φανέλα. Τα ρούχα του τα πήρε ένας από τους συμμορίτες, ο Κωνσταντάρας. Τη βαλίτσα του και τις σημειώσεις που είχε μαζί του, τις πήρε ο Τζώρτζης. Αυτός είναι ένας Κύπριος κοντός, ξανθός, που ουσιαστικά διευθύνει τη συμμορία. Αυτός ανακρίνει όσους πιάνουν και αποφασίζει για την τύχη τους. Αφού τον γδύσανε και του πήρανε τα χαρτιά, άρχισαν να τον χτυπούν με ρόπαλα. Τον βασάνισαν έτσι ως τις τέσσερες το πρωί κι αφού έπεσε νεκρός τον άφησαν και αποτραβήχτηκαν για λίγα λεπτά. Κάτι είπαν μεταξύ τους και μετά ξαναπήγαν, του έριξαν τέσσερις - πέντε σφαίρες και μετά πήραν το πτώμα του σε αυτοκίνητο.

Συνέβη "χτες", ξημερώματα της 14ης Αυγούστου του 1946. Στη θέση Κούμια Μελίας, στο χωράφι του Χρήστου Νταούτη. Περάσαν 50 χρόνια από τότε που ο αγαπητός κύριος συνάδελφος Κώστας Βιδάλης δεν επέστρεψε στο γραφείο του, στο "Ριζοσπάστη", για να γράψει το φοβερό υλικό που μάζεψε, όπως είπε στην τελευταία του τηλεφωνική επικοινωνία με την εφημερίδα. Κι όλα αυτά τα χρόνια, κάθε που είναι να γράψουμε γι' αυτόν, ο ίδιος κόμπος. Οχι θλίψης, αδιέξοδου περισσότερο. Γιατί είναι άλλο πράγμα να λες "θέλω να του μοιάσω" κι άλλο να του μοιάζεις. Είναι άλλο πράγμα να συμφωνείς με τη φράση του "δεν είναι τίμιο αυτό που κάνουμε, να καίγεται ο κόσμος στη Θεσσαλία κι εμείς να περιμένουμε τις "μπούρδες" του Θεοτόκη" κι άλλο να είσαι συνεχώς παρών στην κάθε Θεσσαλία. Κι έχουμε πολλές Θεσσαλίες σήμερα ακάλυπτες.

Ο Κ. Βιδάλης δεν ήταν ο μόνος δημοσιογράφος του "Ρ" που έπεσε στην πρώτη γραμμή. Ηταν όμως τέτοιος ο χαμός του και τέτοια η χρονική στιγμή που έγινε, ήταν αυτές οι ιδιότητες του κομμουνιστή δημοσιογράφου που συγκέντρωνε πάνω του, που τον έκαναν σύμβολο. Για την εποχή εκείνη γράφονται αυτές τις μέρες πολλά, μ' αφορμή τα 50χρονα. Για το μπόι του έχουν ήδη μιλήσει αρκετά, άλλοι πραγματικά άξιοι συνάδελφοι. Το δικό μας μπόι επιτρέπει μόνο να παραχωρήσουμε για μία ακόμα φορά το χώρο σε κουβέντες, επίσης άλλων, που αφορούν τη σχέση του Κ. Βιδάλη με την εφημερίδα.

Στις 8 Σεπτέμβρη του '46 ο Νίκος Καρβούνης μιλώντας στο πολιτικό μνημόσυνο που έγινε στο θέατρο "Κεντρικόν" σημείωνε ανάμεσα σε άλλα: "Οι δημοσιογράφοι ξέρουν πόσο συναρπαστικό είναι το κυνήγι της είδησης. Την αρπάζεις από τη φτερούγα κι εκείνη σ' αφήνει λίγα φτερά στα σφιγμένα τα δάχτυλά σου και σου ξεφεύγει. Την ξαναβρίσκεις και σου ξαναφεύγει ασύλληπτη. Και πρέπει ο κυνηγός να περιμαζέψει από δω κι από κει και από παντού τα κομμάτια της, πάντα με δυσκολία και μόχθο, κάποτε, και όχι πολύ σπάνια, και με κίνδυνο και κατόπιν να τα συνθέσει σ' ένα οργανικό ζωντανό σύνολο και να την παραδώσει έτσι τιθασευμένη στο κοινό με την εφημερίδα του. Αν η ευσυνειδησία του είναι κατώτερη από την επαγγελματική του ικανότητα, μπορεί να τη συνθέσει διαστρεβλωτικά. Μπορεί, πάλι, αν δεν έχει πίστη βαθιά στο πραγματικό νόημα του επαγγέλματός του, να ικανοποιηθεί σ' όλη του τη δημοσιογραφική ζωή, με μόνο το θέλγητρο του δύσκολου αυτού κυνηγιού, που παίρνει τότε στην αντίληψή του μιαν αυθύπαρκτη υπόσταση δίχως κανένα πλατύτερο προορισμό. Η τέχνη για την τέχνη. Η επαγγελματική ωστόσο ικανότητα βρίσκει την ηθική της δικαίωση μόνο όταν μπαίνει στην υπηρεσία ενός κοινωνικού συμφέροντος. Ο δημοσιογράφος γίνεται χρήσιμος κοινωνικός λειτουργός όταν νιώσει καθαρά το κοινωνικό του καθήκον. Και μπορούμε να πούμε αδίστακτα μπροστά στο μαρτυρικό του τον τάφο πως ο Κώστας Βιδάλης το ένιωσε".

Στις 25 Αυγούστου του ίδιου χρόνου, ο διευθυντής του "Ριζοσπάστη", Κώστας Καραγιώργης,έγραφε στην εφημερίδα ανάμεσα σε άλλα: "Ενας από τους αφορισμούς του ήταν "Εφημερίς ίσον είδησις" και η συμβολή του στο να γίνει ο "Ριζοσπάστης" μια απόλυτα ενημερωμένη εφημερίδα, σε εσωτερικές και εξωτερικές ειδήσεις, ήταν εξαιρετική. Αλλά η ΕΙΔΗΣΗ είναι μόνο η πρώτη ύλη, η μαγιά για την εφημερίδα. Η εκμετάλλευση της ύλης αυτής για τους πολιτικούς σκοπούς της εφημερίδας αποτελεί την ανώτερη συνθετικότερη δουλιά της. Κι αυτό σαν ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ εφημερίδα δεν μπορεί να γίνει παρά μόνο γύρω από τον άξονα της ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑΣ. Στην εκτίμηση του παράγοντα της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ επικαιρότητας όλοι μας στο "Ριζοσπάστη" είμαστε μαθητές του Βιδάλη. Φώναζε ελέγχοντας τις καθυστερήσεις μας, όταν δεν είχαμε ΑΥΘΗΜΕΡΟΝ σχολιάσει και εκμεταλλευτεί μια "είδηση", ένα γεγονός που άξιζε τον κόπο. "Δεν κάνουμε ιστορία, βγάζουμε εφημερίδα. Και για την εφημερίδα ένα γεγονός που δε σχολιάστηκε ΣΗΜΕΡΑ είναι πεθαμένο για αύριο". Ο άλλος αφορισμός, που δεν κουραζόταν ποτέ να επαναλαμβάνει, ήταν: "Εφημερίς ίσον επικαιρότης"".

Πενήντα χρόνια μετά, παραμένει προς επιβεβαίωση, από τον καθένα αγωνιστή δημοσιογράφο, ατομικά, αυτή η σχέση - θέση. Αν μάλιστα αναλογιστούμε τα χρονικά μεγέθη της εποχής εκείνης και τα συγκρίνουμε με τη σημερινή θα κατανοήσουμε καλύτερα και βαθύτερα τι εννοούσαν οι κομμουνιστές δημοσιογράφοι, όπως ο Κ. Βιδάλης, όταν μιλούσαν για επικαιρότητα. Επίκαιρο και καθημερινό ήταν τελικά αυτό που σφράγισε μια ολόκληρη εποχή, μια εποχή που έγραψε ιστορία. Ο Κ. Βιδάλης μπορεί να μην επιδίωκε μέσα από την εφημερίδα "να κάνει ιστορία", όμως το επίκαιρο είναι τελικά κι αυτό μέρος της ιστορίας, όπως απέδειξε η τελευταία περιοδεία του στη Θεσσαλία και η βάρβαρη δολοφονία του.

Θ. Λ.

Η πόλη "κοιμάται". Είναι νύχτα ακόμα, ώρα 2 μετά τα μεσάνυχτα, 14 Αυγούστου 1954. Η απόφαση των ξενοκρατών και της ντόπιας αντίδρασης έχει βγει. Ο Νίκος Πλουμπίδης πρέπει να εκτελεστεί...

Στις 3.30 μεταφέρεται σιδεροδέσμιος, από το κελί της φυλακής του, στο νοσοκομείο "Σωτηρία", στην κλούβα του Τμήματος Μεταγωγών και η τελευταία του πορεία αρχίζει. Στις 4.30 το πρωί της ίδιας μέρας, σε κάποια πλαγιά στο Δαφνί, το εκτελεστικό απόσπασμα, παίρνει τη διαταγή, "πυρ". Ο αγωνιστής, ο κομμουνιστής ηγέτης, ο αξέχαστος Νίκος Πλουμπίδης πέφτει νεκρός.

Σήμερα κλείνουν 43 χρόνια από τη μέρα που ο λαϊκός αγωνιστής Νίκος Πλουμπίδης, ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ, έπεφτε νεκρός, δολοφονημένος από το κράτος της Δεξιάς. Επεφτε νεκρός, αλλά αλύγιστος, από τις σφαίρες του εκτελεστικού αποσπάσματος των αντιδραστικών δυνάμεων, που κυβερνούσαν, από το καθεστώς της αμερικανοκρατίας και του ιμπεριαλισμού, που ήταν κυρίαρχο στη χώρα μας. Ηταν μια δολοφονία, που είχε στόχο να τρομοκρατήσει την εργατική τάξη και τους εργαζομένους, προκειμένου να αποθαρρύνουν το κίνημα από τις αγωνιστικές του διεκδικήσεις και τα δικαιώματά του.

Τα σχέδιά του, όμως, δεν πέρασαν. Η στάση του Ν. Πλουμπίδη μέχρι την τελευταία στιγμή, ήταν αγωνιστική, πατριωτική, κομμουνιστική. Εδωσε μέχρι τέλος τη μεγάλη μάχη για την ειρήνη, την κοινωνική πρόοδο, την εθνική ανεξαρτησία και το σοσιαλισμό.

Ο Ν. Πλουμπίδης είναι μια από τις πιο ηρωικές και συνάμα από τις πιο τραγικές μορφές του κομμουνιστικού κινήματος της χώρας μας. Γεννήθηκε στο χωριό Λαγκάδια της Αρκαδίας στις 31 Δεκέμβρη 1902 από φτωχή αγροτική οικογένεια. Παρά τη φτώχεια και τις στερήσεις, κατάφερε να τελειώσει το διδασκαλείο Πύργου τον Ιούλη του 1924 και τον ίδιο χρόνο διορίστηκε δάσκαλος σ' ένα χωριό της Ελασσόνας.

Το 1926 έγινε μέλος του ΚΚΕ. Παράλληλα συνέχισε τη δράση του στο δημοσιοϋπαλληλικό κίνημα και εκλέχτηκε μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της Συνομοσπονδίας Δημοσίων Υπαλλήλων. Το Μάρτη του 1931 πιάστηκε για τη συνδικαλιστική του δράση και καταδικάστηκε. Με τη δικτατορία του Μεταξά, ο Ν. Πλουμπίδης πέρασε στην παρανομία. Το 1937 βρίσκεται στο Βόλο, καθοδηγητής του Γραφείου Περιοχής της Θεσσαλίας. Το 1938 γυρίζει στην Αθήνα και στη σύσκεψη του Ιούνη του 1938 εκλέγεται μέλος του ΠΓ της ΚΕ του Κόμματος.

Δουλεύει ακούραστα για την ανάπτυξη του κινήματος της ένδοξης Εθνικής Αντίστασης. Είναι από τους καθοδηγητές των μεγάλων κινητοποιήσεων του λαού της Αθήνας ενάντια στους φασίστες κατακτητές. Παίζει πρωτεύοντα ρόλο ιδιαίτερα στη μεγάλη διαδήλωση των 200 χιλιάδων λαού στις 5 του Μάρτη του 1943 ενάντια στην επιστράτευση.

Στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου παραμένει στην Αθήνα. Στην παρανομία και κάτω από δύσκολες συνθήκες συνεχίζει την κομματική δουλιά. Μετά την ήττα του ΔΣΕ, συνεχίζει παράνομα να προσπαθεί να ανασυντάξει τις κομματικές δυνάμεις. Από την παρανομία με γράμμα του, κάνει μια ύστατη προσπάθεια να σώσει τον Ν. Μπελογιάννη από την εκτέλεση. Υστερα από σύντομο χρονικό διάστημα συλλαμβάνεται.

Λανθασμένες εκτιμήσεις της καθοδήγησης του Κόμματος έχουν σαν αποτέλεσμα να χαρακτηριστεί ο Πλουμπίδης, με απόφαση της ΚΕ, σαν "πράκτορας του εχθρού". Εκείνος όμως και σ' αυτή την ξεχωριστά δύσκολη για τον ίδιο προσωπικά στιγμή, επιδεικνύει το μεγαλείο της ψυχής του κομμουνιστή. "Η ανακοίνωση της ΚΕ - γράφει χαρακτηριστικά, από το κελί της φυλακής του - είναι οδυνηρή για μένα, αλλά είναι ΣΕΒΑΣΤΗ. Εκείνοι που με αγαπούν και με σέβονται, οφείλουν να πειθαρχήσουν στο Κόμμα. Τιμή έχω την τιμή του Κόμματος"...

Λίγο αργότερα στέλνεται στο στρατοδικείο, το οποίο τον καταδικάζει σε θάνατο με την αισχρή κατηγορία της "κατασκοπίας". Στις 14 Αυγούστου του 1953 εκτελείται.

Στους σημερινούς χαλεπούς καιρούς, που βιώνει η ανθρωπότητα, ο Νίκος Πλουμπίδης συμβολίζει τον άνθρωπο, τον αλύγιστο αγωνιστή, που παρέμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του αφοσιωμένος στο κόμμα του, στα ιδανικά του και στους αγώνες της εργατικής τάξης. Ολη η πορεία του, μέσα στους αγώνες του εργατικού κινήματος, φανέρωσε τα σπουδαία ψυχικά αποθέματα που διέθετε και απέδειξε ότι οι αγώνες για την υλοποίηση των οραμάτων και των υψηλών ιδανικών, δεν μπορούν να καμφθούν από κανέναν αντιδραστικό παράγοντα.

Σήμερα που ο χλευασμός στην οργανωμένη πάλη είναι καθημερινό φαινόμενο, που κάθε δράση για υψηλές αξίες, οράματα και ιδανικά θεωρούνται ουτοπία ακόμα και πισωδρόμηση. Σήμερα που κύρια κατεύθυνση των δυνάμεων της αστικής τάξης είναι να προωθεί ό,τι αποπροσανατολίζει, ό,τι φθείρει και διαφθείρει τις συνειδήσεις του λαού και κυρίως τη νεολαία. Σήμερα που η ενσωμάτωση στο σύστημα χτυπάει την πόρτα και του τελευταίου εργαζόμενου, σήμερα η δράση του Ν. Πλουμπίδη σ' εκείνα τα "πέτρινα" χρόνια του αγώνα και προπαντός η θυσία του, αποτελούν φωτεινό μονοπάτι στους αγώνες των κομμουνιστών και κάθε προοδευτικού ανθρώπου για ένα καλύτερο και δίκαιο κόσμο, με το λαό πραγματικό αφέντη στο σπίτι του.