Δυο μέρες μετά τον τραγικό θάνατο της Μαρίας Δαμασιώτη στην Κύθνο - και λίγες μόνο ώρες πριν την προκήρυξη των εκλογών - η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας θεώρησε σκόπιμο να παρουσιάσει το πρόγραμμα υγειονομικής θωράκισης των νησιών του Αιγαίου με την επωνυμία "Ιπποκράτης".

Η ηγεσία του υπουργείου Υγείας προσπάθησε σε όλους τους τόνους να απαλείψει τον προεκλογικό χαρακτήρα των εξαγγελιών. Ομως ήταν, πέραν των άλλων, και μια προσπάθεια προσωπικής προβολής του υφυπουργού Υγείας Φρ. Παπαδέλη - εκλέγεται στη Λέσβο - καθώς είχαν προσκληθεί και αρκετοί εκπρόσωποι μέσων ενημέρωσης απ' τα νησιά του Αιγαίου.

Οσον αφορά το ίδιο το τραγικό περιστατικό έγινε προσπάθεια μετάθεσης των ευθυνών απ' την κυβέρνηση στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Υποστήριξαν ότι η μη προσγείωση του ελικοπτέρου οφείλεται στην έλλειψη του επαρκούς φωτισμού. Ο ίδιος ο κοινοτάρχης της Κύθνου, είπε ο Φρ. Παπαδέλης, παραδέχτηκε ότι ο φωτισμός δεν ήταν καλός γιατί δεν είχε τεχνικό. "Μα η συντήρηση των ελικοδρομίων δεν έχει εκχωρηθεί στην Τοπική αυτοδιοίκηση, και αν αυτό δεν έγινε ποιος φταίει;" αναρωτήθηκε.

Τα ερωτηματικά του υφυπουργού εκφράζουν τη μισή αλήθεια γιατί, αν και μέλος της κυβέρνησης, ο Φρ. Παπαδέλης "ξέχασε" τον οικονομικό στραγγαλισμό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης απ' την κυβέρνηση, με την παρακράτηση 700 δισ. δραχμών νόμιμων πόρων.

Η κατάσταση, όπως επισημάνθηκε, της άτυχης γυναίκας ήταν μη αναστρέψιμη - και δεν υπάρχει λόγος αμφισβήτησης της διάγνωσης - έστω κι αν βρισκόταν κρεβάτι σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας. Ομως ακόμα κι αν ήταν μη αναστρέψιμη η κατάσταση της άτυχης γυναίκας, δικαιούταν ακόμα και τότε ένα κρεβάτι σε ΜΕΘ.

Εκτός απ' τον προεκλογικό χαρακτήρα, το πρόγραμμα "Ιπποκράτης" είχε και έντονα εποχιακά χαρακτηριστικά. Εξαγγέλλεται, ως συνήθως, το μήνα Αύγουστο και μετά από τραγικά περιστατικά:

• Στις 6 Αυγούστου 1990 είχε ανακοινώσει ο τότε πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης στο υπουργείο Υγείας ότι οι εξετάσεις στην επαρχία "θα γίνονται στην Αθήνα με τηλέτυπο". Και χτες ο Φρ. Παπαδέλης επανέλαβε: "Στο πλαίσιο της παροχής επείγουσας προνοσοκομειακής φροντίδας βρίσκεται σε εξέλιξη πρόγραμμα τηλεϊατρικής σύνδεσης των μονάδων του Αιγαίου με το ΕΚΑΒ και με μεγάλα νοσοκομεία".
• Οπως σε εξέλιξη βρίσκεται - ως ιδέα - απ' το 1981, και ο εξοπλισμός του ΕΚΑΒ με αεροπλάνα και ελικόπτερα (χτες αναφέρθηκαν τέσσερα ελικόπτερα και δύο μικρά αεροσκάφη). Αλλά "μπαίνουν" και "βγαίνουν" στα πακέτα Ντελόρ.
• Αναφέρθηκε ότι επιλέχτηκε σε πρώτη φάση η Ρόδος και η Μυτιλήνη για την ανάπτυξη μονάδων ΜΕΘ, αλλά το υπουργείο δεν προκηρύσσει τις θέσιες 700 νοσηλευτριών που θα θέσουν σε λειτουργία άμεσα, 100 ανενεργά - λόγω έλλειψης προσωπικού - κρεβάτια. Ακόμα το υπουργείο βρίσκεται στη διαδικασία καταγραφής της δυνατότητας των νοσοκομείων για την ανάπτυξη των Μονάδων Αυξημένης Φροντίδας, δίπλα στις ΜΕΘ, οι οποίες θα απελευθερώσουν κρεβάτια.
• Ο Φρ. Παπαδέλης μίλησε για την εισαγωγή του θεσμού της "υιοθεσίας". Τη σύνδεση δηλαδή των νοσοκομείων, κέντρων υγείας και των περιφερειακών ιατρείων των νησιών με τριτοβάθμια νοσοκομεία της Αθήνας. Μέσα απ' αυτή τη σύνδεση "θα καλύπτονται μόνιμες και περιοδικές ανάγκες σε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό των μονάδων υγείας του Αιγαίου, ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες".

Ο Φρ. Παπαδέλης έφερε το εξής παράδειγμα: Αν, είπε, η "υιοθέτηση" έχει γίνει απ' τον "Ευαγγελισμό", πρέπει πρώτα να ενισχυθεί ο "Ευαγγελισμός" για να ανταποκριθεί.

Οι ανακοινώσεις αυτές είναι διπλά ατυχείς. Το σύστημα της "υιοθεσίας" δεν εισάγεται τώρα αλλά ισχύει και ο "Ευαγγελισμός" έχει υιοθετήσει το Κέντρο Υγείας της Μήλου. Και φέτος, όταν ζητήθηκαν απ' τον "Ευαγγελισμό" καρδιολόγοι για τη Μήλο, η απάντηση ήταν ότι το νοσοκομείο δεν μπορεί να βγάλει ούτε τις εφημερίες...

Τα μέτρα - από άποψη ουσίας - δεν αποτελούν κάτι ξεχωριστό και πρόσθετο. Είναι, όπως αναφέρθηκε και στη χτεσινή συνέντευξη, μέρος της πολιτικής υγείας της κυβέρνησης με χρονικό ορίζοντα το 2000. Το συνολικό κόστος της παρέμβασης υπολογίζεται σε 33,5 δισ. δραχμές (31,5 δισ. κοινοτικοί πόροι και δύο δισ. από εθνικούς πόρους) και θα ασχοληθεί η Επιτροπή Παρακολούθησης του πακέτου Ντελόρ στις 19 Σεπτέμβρη 1996.

Η "ανάθεση" τέτοιων προγραμμάτων στα πακέτα Ντελόρ έγινε και στο παρελθόν. Ειδικότερα - καθώς η υγειονομική θωράκιση των νησιών εξαρτάται απ' το ΕΚΑΒ - να υπενθυμίσουμε ότι το ΕΚΑΒ το Μάρτη του 1994 παρουσίασε ένα πρόγραμμα ανάπτυξης ύψους 25 δισ. ενταγμένο στα κοινοτικά προγράμματα. Ηρθε όμως η Κοινότητα και είπε ότι δε χρηματοδοτηθεί τέτοια προγράμματα και τα 25 δισ. τα "έκοψε" στα 12 δισ.

Χτες, όταν τέθηκε το ερώτημα αν ο "Ιπποκράτης" τύχει ανάλογων μη εγκρίσεων απ' την Κοινότητα όπως και το ΕΚΑΒ, αν - τότε - θα καλυφθεί από εθνικούς πόρους, η απάντηση του Φρ. Παπαδέλη ήταν ότι έχουν εξασφαλιστεί οι προϋποθέσεις ένταξης, αλλά απέφυγε να απαντήσει στο άλλο σκέλος της ερώτησης. Επίσης δήλωσε ότι για το σκέλος των εθνικών πόρων δε θα επιβληθούν νέοι φόροι.

Πέρα απ' τα άλλα και αυτά καθ' αυτά τα μέτρα αποτελούν σταγόνα στο Αιγαίο, σε σχέση με τις τρομακτικές ανάγκες.

Ιδού τα στοιχεία:

Στην περιοχή λειτουργούν δέκα Νοσοκομεία με 1.117 κρεβάτια, 16 Κέντρα Υγείας, 131 περιφερειακά ιατρεία και 21 πολυ-ιατρεία.

• Στα Κέντρα Υγείας, το ποσοστό κάλυψης των οργανικών θέσεων γιατρών φθάνει μόλις το 33%. Ενώ, δηλαδή, υπάρχουν 223 οργανικές θέσεις, είναι καλυμμένες μόνο οι 73.
• Στα νοσοκομεία απ' τις 395 οργανικές θέσεις θέσεις γιατρών είναι καλυμμένες οι 237.
• Η ίδια κατάσταση ισχύει και για το λοιπό προσωπικό. Το ποσοστό κάλυψης των θέσεων είναι στα Νοσοκομεία 42% και στα Κέντρα Υγείας 51%.

Σύμφωνα με τη μελέτη, η νοσοκομειακή περίθαλψη στο Αιγαίο θα απαιτήσει επιπλέον 75 ειδικευμένους γιατρούς, 216 νοσηλευτές και 43 άτομα λοιπό προσωπικό.

Η αναλογία κατοίκων ανά γιατρό στο Αιγαίο είναι από τις χαμηλότερες στην Ελλάδα. Στο Βόρειο Αιγαίο ένας γιατρός αντιστοιχεί σε 506 κατοίκους και στο Νότιο Αιγαίο ένας γιατρός σε 565 κατοίκους.

Σίγουρα τα μέτρα αυτά έχουν "πολύ φαντασία" καθώς υπόσχονται "πλουσιοπάροχες υποδομές", όπως είπε σε δυο αποστροφές του λόγου ο Φρ. Παπαδέλης.

Χωρίς το επίδομα των 35.000 δρχ. κινδυνεύουν να μείνουν οι εργαζόμενοι στο υπουργείο Υγείας, στα νοσοκομεία, καθώς και οι νοσοκομειακοί γιατροί, που έπρεπε να τους είχε χορηγηθεί από την 1η Αυγούστου 1996. Μέχρι και χτες δεν είχε ολοκληρωθεί η υπογραφή των δυο κοινών υπουργικών αποφάσεων που προβλέπει ο νόμος 2430/10.7.1996 για τη χορήγηση των επιδομάτων.

Ο νόμος προβλέπει διαφορετικές κοινές υπουργικές αποφάσεις για τη χορήγηση του επιδόματος. Η τύχη των υπουργικών αποφάσεων παρέμενε μέχρι και χτες αδιευκρίνιστη, καθώς, σύμφωνα με πληροφορίες του "Ρ", υπήρχε η εξής εξέλιξη:

• Η υπουργική απόφαση για το επίδομα των νοσηλευτικών και των νοσοκομειακών γιατρών υπογράφτηκε απ' τον υπουργό Οικονομικών Αλ. Παπαδόπουλο, αλλά προέβλεπε την εξαίρεση των ειδικευόμενων γιατρών. Οταν έφτασε στο υπουργείο Υγείας, υπογράφτηκε από τον υπουργό Υγείας Αν. Πεπονή,ο οποίος με τη σειρά του απάλειψε την εξαίρεση για τους ειδικευόμενους και την έστειλε ξανά στο υπουργείο Οικονομικών.

Ετσι παραμένει άγνωστο ποια θα είναι η εξέλιξη της προώθησης της υπουργικής απόφασης, τόσο στο σύνολό της, όσο - και ειδικότερα - για τους ειδικευόμενους.

• Οσον αφορά το επίδομα για τους υπόλοιπους εργαζόμενους, η απόφαση υπογράφτηκε από τον υπουργό Υγείας Αν. Πεπονή και στάλθηκε για συνυπογραφή στον υπουργείο Οικονομικών. Το υπουργείο Υγείας δεν ήταν χτες σε θέση να δώσει περισσότερες πληροφορίες για την τύχη της απόφασης και γίνονταν αγωνιώδεις προσπάθειες να υπογραφεί την τελευταία στιγμή.

"Αυτή η αθέτηση της κυβέρνησης πρέπει να απαντηθεί αγωνιστικά και μέσα στην προεκλογική περίοδο", δήλωσε χτες στο "Ρ" ο αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας των Νοσοκομειακών Γιατρών (ΟΕΝΓΕ) Χ. Ζαχαρόγιαννης.

Λόγω των εκλογών, αναστέλλεται ο δανεισμός οχτώ μεγάλων νοσοκομείων για την αποπληρωμή των χρεών τους, καθώς και η κατάθεση του νομοσχεδίου για τα νοσοκομεία που μεταθέτει το βάρος της χρηματοδότησής τους στα ασφαλιστικά ταμεία και καταργεί τη μονιμότητα των νεοεισερχόμενων γιατρών στο ΕΣΥ.

Ομως, όπως διευκρίνισε ο Αν. Πεπονής, η προπαρασκευή για τα δάνεια έχει ολοκληρωθεί και η κυβέρνηση που θα εκλεγεί, εάν εμμείνει σε αυτή την άποψη, μπορεί να προχωρήσει αμέσως μετά τις εκλογές.

Οσον αφορά το νομοσχέδιο για τα νοσοκομεία, ο Αν. Πεπονής είπε ότι με την προκήρυξη των εκλογών η Βουλή κλείνει και δεν μπορεί να υπάρξει νομοθετική εργασία. Ομως, πρόσθεσε, έχουν συνταχθεί η εισηγητική έκθεση και η ειδική έκθεση και το νομοσχέδιο είναι "υπό τα σημερινά δημοσιονομικά δεδομένα το πιο ολοκληρωμένο". Ο Αν. Πεπονής εξέφρασε την άποψη ότι μετά τις εκλογές η "κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ υπό τον Κ. Σημίτη θα δώσει προτεραιότητα στο νομοσχέδιο για τα νοσοκομεία".

Οταν τέθηκε το θέμα ότι η τιμή των φαρμάκων είναι υπέρογκα μεγάλη σε σχέση με το κόστος παραγωγής, ο υφυπουργός Υγείας Φρ. Παπαδέλης δε θέλησε να δώσει απάντηση, λέγοντας ότι "δεν είναι αντικείμενο της συζήτησής μας". Ομως ο Αν. Πεπονής όσον αφορά τα φάρμακα είπε: "Είχαμε οδηγίες από τον κ. πρωθυπουργό και ετοιμάζαμε από κοινού την ενιαία εισήγησή μας σε μία ειδική συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου, η οποία επρόκειτο να γίνει στις 30 Αυγούστου 1996. Εμείς, θα ετοιμάσουμε την κοινή άποψή μας για όποτε χρειαστεί".

Πέρα απ' τις κοινές εισηγήσεις, οι αυξήσεις που δόθηκαν στα φάρμακα έφτασαν μέχρι και 460% και προκάλεσαν ακόμα και την εισαγγελική παρέμβαση...

Τις μεθοδεύσεις της κυβερνητικής διοίκησης της Αγροτικής Τράπεζας και των τοπικών επώνυμων συνεταιριστικών και πολιτικών παραγόντων, με στόχο τη μεταβίβαση της πλειοψηφίας των μετοχών που κατέχει η ΑΤΕ στη γαλακτοβιομηχανία "ΔΩΔΩΝΗ" και, μάλιστα, σε συγκεκριμένες "ελεγχόμενες" Ενώσεις Γεωργικών Συνεταιρισμών της περιοχής και ιδιώτες, καταγγέλλει με ανακοίνωση - καταγγελία προς τους αγρότες της Ηπείρου το Γραφείο Περιοχής Βορειοδυτικής Ελλάδας του ΚΚΕ. Καλεί, επίσης, τους αγροτοκτηνοτρόφους της περιοχής να βρίσκονται σε αγωνιστική ετοιμότητα και να απαιτήσουν δυναμικά μέσα από τις συνδικαλιστικές τους οργανώσεις: Να σταματήσει κάθε μεθόδευση ξεπουλήματος της γαλακτοβιομηχανίας στους ιδιώτες και να μεταβιβαστούν άμεσα και στην ονομαστική τους αξία οι μετοχές της ΑΤΕ στις συνεταιριστικές οργανώσεις της Ηπείρου.

Η "ΔΩΔΩΝΗ", τονίζεται, δεν είναι τσιφλίκι κανενός, ούτε ατομική επιχείρηση κάποιων που προσπαθούν να τη χρησιμοποιούν για προσωπική πολιτική τους ανάδειξη και προβολή. Στήθηκε, επεκτάθηκε και λειτουργεί με τους κόπους των αγροτοκτηνοτρόφων της περιοχής και η συμμετοχή της ΑΤΕ στο μετοχικό κεφάλαιο της επιχείρησης δεν ήταν επιλογή των αγροτών. Τα οικονομικά οφέλη της τράπεζας από τη συμμετοχή της στην εταιρία είναι δισεκατομμύρια δραχμές, μέσω των δανειοδοτήσεων, των ασφαλίστρων και του μερίσματός της από τα ετήσια κέρδη της "ΔΩΔΩΝΗΣ".

Ειδικότερα, η Επιτροπή Περιοχής της Β/Δ Ελλάδας του ΚΚΕ, σχετικά με την επιχείρηση ιδιωτικοποίησης της κερδοφόρας γαλακτοβιομηχανίας της Ηπείρου, καταγγέλλει:

• Τη διοίκηση της ΑΤΕ και την κυβέρνηση, που υλοποιούν τις καταστροφικές αποφάσεις των Βρυξελλών, του Μάαστριχτ και τη Συμφωνία της ΓΚΑΤΤ, που προβλέπουν το ξεπούλημα στους ιδιώτες των ΔΕΚΟ και των συνεταιριστικών επιχειρήσεων μετοχικού ενδιαφέροντος ΑΤΕ και επιτρέπουν τις αθρόες και ανεξέλεγκτες εισαγωγές ζωοκομικών και γαλακτοκομικών προϊόντων από την ΕΕ και άλλες τρίτες χώρες σε βάρος της ντόπιας κτηνοτροφίας και των Ελλήνων κτηνοτρόφων. Η απαίτηση της ΑΤΕ να πάρει από τις ΕΓΣ 1,7 δισ. δραχμές για τις μετοχές αυτές στη "ΔΩΔΩΝΗ", οδηγεί στην καταστροφή και διάλυση τους. Απαράδεκτο είναι επίσης ότι η διοίκηση της Τράπεζας εκποιεί το 40% των μετοχών της και κρατά το 20% για να ελέγχει οικονομικά την εταιρία, ενώ δεν υπάρχει κάποια εγγύηση σε ποιους και με ποια τιμή θα παραχωρήσει αργότερα το ποσοστό αυτό.
• Τη διοίκηση της ΕΓΣ Ιωαννίνων, η οποία εκποιεί πάγια περιουσιακά στοιχεία (κτίρια και οικόπεδα) μελών της, μεθοδεύοντας να ελέγξει την πλειοψηφία των μετοχών της γαλακτοβιομηχανίας σε συνεργασία με την αντίστοιχη οργάνωση της Θεσπρωτίας.
• Το ΔΣ της ΔΩΔΩΝΗΣ για τις αδιαφανείς διαδικασίες ανάθεσης εκσυγχρονισμού των υπαρχόντων εγκαταστάσεων της εταιρίας με το ποσό των 3 δισ. δραχμών, που θα επιβαρύνουν υπέρμετρα το κόστος των παραγόμενων προϊόντων.

Χωρίς καμιά επιστημονική αιτιολογία, ο νομάρχης Πειραιά Χρ. Φωτίου αποφάσισε να σταματήσει την προμήθεια του Κρατικού Νοσοκομείου Νίκαιας με νωπό κρέας και να επαναφέρει το κατεψυγμένο κρέας παρέμβασης της ΕΟΚ, που είχε σταματήσει τον Απρίλη 1996. Χτες η αρμόδια επιτροπή των γιατρών αρνήθηκε να παραλάβει μεγάλη ποσότητα κρέατος, αλλά το κρέας τοποθετήθηκε στα ψυγεία και σήμερα αναμένεται η έλευση υγειονολόγων στο νοσοκομείο για να εξετάσουν την καταλληλότητα του κρέατος.

Τον Απρίλη του 1996, οι γιατροί του νοσοκομείου Νίκαιας διαπίστωσαν ότι το κρέας της ΕΟΚ - ιρλανδικής προέλευσης - είχε ημερομηνία κατάψυξης τριών χρόνων και όχι 18 μηνών, όπως είναι το νόμιμο όριο. Επιπλέον, η τιμή του κατεψυγμένου κρέατος ήταν υψηλή. Η διαπίστωση των γιατρών συνέπεσε και με την ιστορία των "τρελών αγελάδων" και το νοσοκομείο ζήτησε - και πέτυχε - την προμήθεια του νοσοκομείου με νωπό βοδινό κρέας.

Με απόφασή του ο νομάρχης Πειραιά στις 18.7.1996 απορρίπτει τα αιτήματα του νοσοκομείου, τόσο για την αντικατάσταση του κατεψυγμένου κρέατος με νωπό, όσο και το κατεψυγμένο κρέας "που προμηθεύεται να έχει ημερομηνία κατάψυξης όχι πέραν των 18 μηνών". Επίσης αποφασίζει τη συνέχιση της εκτέλεσης της σύμβασης με κρέας παρέμβασης από την εταιρία "Κτηνοτροφική" μέχρι τον Οκτώβρη του 1996.

Χτες οι γιατροί διαπίστωσαν ότι το κατεψυγμένο κρέας που ήρθε στο νοσοκομείο δεν πληρούσε τις απαραίτητες προδιαγραφές και αρνήθηκαν να το παραλάβουν.

Αύγουστος 1990: Η θεραπεία του τηλέτυπου από τον Κ. Μητσοτάκη (πάνω)

Αύγουστος 1995: Ανακοινώσεις του υπουργείου Υγείας για τις προσλήψεις γιατρών στη Λέρο (δεξιά)

Το νομοσχέδιο για τα νοσοκομεία, τελικά, δεν κατατίθεται