Η συμπεριφορά των δέκα νεαρών - και κατά δήλωση κάποιων "εθνικιστών" - οι οποίοι μόλυναν τον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης και προσέβαλαν την ιστορική μνήμη της ανθρωπότητας αποτελεί σημείο των καιρών.

Η πράξη τους - υποκινούμενη ή "αυθόρμητη" - μπορεί να θεωρηθεί ως μια ψηφίδα της ιδεολογίας της "Νέας Τάξης Πραγμάτων". Μιας ιδεολογίας, που με έρπουσα τακτική επιχειρεί να ανατρέψει την ίδια την Ιστορία. Ηδη, στη Γερμανία εκδηλώθηκε η προσπάθεια για να "διορθωθεί" η ιστορία του ναζισμού, ενώ στη Βουλγαρία η κυβέρνηση ακύρωσε τις θανατικές καταδίκες που επέβαλαν στους φασίστες τα Λαϊκά Δικαστήρια το 1945.

Ο φασισμός και ο ναζισμός ήταν η χειρότερη εκδήλωση βαρβαρότητας σε βάρος του ίδιου του ανθρώπου στον εικοστό αιώνα και δεν επιτρέπεται ο θαυμασμός του, ούτε χάριν αστεϊσμού. Οι νέοι που ανέβηκαν στην Ακρόπολη με την άνεση του επισκέπτη θα 'πρεπε να ξέρουν ότι πριν πενήντα πέντε χρόνια δυο νεαροί, τότε, φοιτητές - γνήσιοι πατριώτες - ταπείνωσαν το Γ Ράιχ, κατεβάζοντας τη σημαία τους απ' την Ακρόπολη.

Η ιστορία είναι γνωστή. Φαίνεται, όμως, ότι δεν έχει αποτελέσει παιδευτικό εργαλείο για κάποιους νέους - όσο λίγοι κι αν είναι αυτοί.

Οι δυο νέοι που είχαν την τόλμη - και την αποκοτιά - να κατεβάσουν το σύμβολο του ναζισμού απ' την Ακρόπολη ήταν δυο δεκαεννιάρηδες - τότε - φοιτητές: Ο Μανώλης Γλέζος της ΑΣΟΕΕ και ο Λάκης Σάντας της Νομικής. Ιδού πώς ανακοίνωσε στις 31.5.1996 η γερμανική Κομαντατούρ το κατέβασμα της γερμανικής σημαίας: Κατά τη νύκτα της 30ής προς την 31ην Μαϊου υπεξηρέθη η επί της Ακροπόλεως κυματίζουσα γερμανική πολεμική σημαία παρ' αγνώστων δραστών. Διενεργούνται αυστηραί ανακρίσεις. Οι ένοχοι και συνεργοί αυτών θα τιμωρηθώσι διά της ποινής του θανάτου".

Οι δυο Ελληνες πατριώτες δεν είχαν μόνο το θάρρος να κατεβάσουν το σύμβολο του ναζισμού, αλλά είχαν και την τόλμη να αφήσουν και τα αποτυπώματά τους πάνω στο κοντάρι της σημαίας για να τα βρουν οι αρχές της κατοχής και να μην κάνουν εκτελέσεις αθώων για αντίποινα.

Να πώς αφηγείται ο Λάκης Σάντας το "πολύ απλό, αλλά και πολύ μεγάλο" εγχείρημά τους (Τα στοιχεία είναι παρμένα από ένα δακτυλόγραφο του 1945 που υπάρχει στο Αρχείο του Ηλία Πετρόπουλου και δημοσιεύτηκε στην "Ελευθεροτυπία" το 1993):

"Είχε περάσει ένας μήνας που οι Γερμανοί κατέλαβαν την Αθήνα και η Κρήτη είχε λυγίσει... Κι έξαφνα ένα δειλινό που ήμαστε στο Ζάππειο και ο ήλιος έγερνε, λούζοντας τον ορίζοντα με εκείνα τα χρώματα που μόνο ο αττικός ουρανός έχει, τα μάτια μας γύρισαν στο βράχο της Ακροπόλεως. Μέσα στον υπέροχο φόντο της δύσης, σταθήκαμε και κοιτούσαμε. Και τότε... το βλέμμα μας έπεσε πάνω στη σημαία τους, που υπερήφανα κυμάτιζε ψηλά - ψηλά και η βαριά σκιά της πλάκωνε καταθλιπτικά όλη την Αθήνα, όλη την αττική γη. Να τι πρέπει να τους κάμωμε! Ηρθε η σκέψη σαν σπίθα. Να τους την πάρωμε. Να την γκρεμίσωμε και να την ξεσχίσωμε και να πλύνωμε έτσι τη βρωμιά απ' τον Ιερό Βράχο.Την είχαν στήσει αυτήν την ίδια την πολεμική τους σημαία οι Ναζί θριαμβευτικά ως τότε στη Βαρσοβία, στη Βιέννη, στην Αμβέρσα, στη Νορβηγία, στο Παρίσι και στο Βελιγράδι και απειλούσαν να τη στήσουν σε όλο τον κόσμο τότε. Μα εδώ είναι Ελλάδα. Είναι η μικρή χώρα, που απ' αυτή ξεπετάχτηκε η φλόγα του Πολιτισμού. Είναι η χώρα που δίνει το παράδειγμα πάντα στις κρίσιμες στιγμές της Ιστορίας. Μια σημαία σήκωσε στις 25 Μαρτίου 1821 ο Παλαιών Πατρών Γερμανός, μια σημαία θα κατεβάζαμε εμείς στις 31 Μάη 1941. Συμβολικό και το πρώτο, συμβολικό και το δεύτερο".

Και έβαλαν σ' ενέργεια αμέσως το σχέδιό τους. Πήγαν στην Εθνική Βιβλιοθήκη και απ' την Εγκυκλοπαίδεια βρήκαν το τοπογραφικό της Ακρόπολης και αποφάσισαν τη διαδρομή που θα ακολουθούσαν. Στις 9.30 μμ της 30ής Μάη 1941, ο Λ. Σάντας και Μ. Γλέζος έφτασαν στα Προπύλαια. "Ακούγαμε, συνεχίζει η αφήγηση του Λ. Σάντα, από μακριά τα κτηνώδη χάχανα των Γερμαναράδων, που έπιναν μπύρα και κρασί, μαζί με μερικές κακές Ελληνίδες, απ' αυτές που πουλούσαν τον έρωτά τους στα Προπύλαια, όπου είχαν το Φρουραρχείο. Σφίγγαμε ακόμη περισσότερο τα δόντια μας. Οταν έφτασε η ώρα κοιταχτήκαμε. Ισως να μην ξαναβλέπαμε τον ήλιο ν' ανατέλη. Είναι αλήθεια ότι νιώθαμε ένα δυνατό χτυποκάρδι, μα αυτό δεν ακουγόταν παραέξω. Τα στήθη μας τα ελληνικά το πνίγανε. Είναι γλυκός ο θάνατος όταν πεθαίνης για τα ιδανικά σου. Σ' αυτές τις στιγμές δεν έχεις παρά να θυμηθής την Ιστορία...".

Στη συνέχεια, ο Λ. Σάντας περιγράφει πώς έφτασαν μέχρι τη σημαία. "Λύσαμε τον συρματόσχοινο και τραβήξαμε για να την κατεβάσωμε. Μα, την είχαν μπλέξει στην κάτω άκρη της με τρία συρματόσχοινα που στήριζαν τον κοντό. Κρεμιόμαστε και οι δυο για να την κατεβάσωμε, μα δεν κατέβαινε. Αρχίσαμε με τη σειρά να σκαρφαλώνουμε στον σιδερένιο κοντό για να τη φτάσωμε και να την κόψωμε. Μα ήταν αδύνατο να τη φτάσωμε. Κουρασμένοι, σταθήκαμε για λίγο κι απογοητευτήκαμε, σκεφτόμαστε τι να κάνωμε. Να φύγωμε, χωρίς τη σημαία λάφυρο, δεν το σκεφτήκαμε ούτε στιγμή. Και μέσα στην ένταση της σκέψης μας, σκεφτήκαμε να σπάσωμε τα τρία συρματόσχοινα για να μπορέσωμε να τη σπάσωμε".

Και άρχισαν τότε με "χέρια και με δόντια" και σε λίγο το μισητό σύμβολο κατέβηκε. Εσχισαν ένα κομμάτι απ' τον αγκυλωτό σταυρό και την υπόλοιπη την έκαναν ρολό και την πέταξαν στη σπηλιά. "Ακούσαμε το γδούπο της και ησυχάσαμε", αφηγείται ο Λ. Σάντας.

Την άλλη μέρα, επικράτησε πανικός στο γερμανικό στρατηγείο. Πήραν τα αποτυπώματά τους και με έκτακτο στρατοδικείο τους καταδίκασαν σε θάνατο ερήμην (γιατί δεν τους ήξεραν).

Το νέο διαδόθηκε σαν αστραπή στην Ελλάδα. Την άλλη μέρα το Λονδίνο και το Κάιρο έπλεξαν εγκώμια γι' αυτό...

Γιώργος ΜΟΥΣΓΑΣ

Μετά τις πρόσφατες προκλητικές εμφανίσεις ακροδεξιών στο Μεταξουργείο, όπου επιτέθηκαν εναντίον μουσουλμάνων και ξένων εργατών, το μεσημέρι της Κυριακής μια ομάδα δέκα νεαρών με ξυρισμένα κεφάλια και φασιστικά εμβλήματα ανέβηκε στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης και επιχείρησε να φωτογραφηθεί κάτω από την ελληνική σημαία, έχοντας απλωμένη μια κόκκινη σημαία, στο κέντρο της οποίας υπήρχε ένας μαύρος κύκλος με μαύρο σταυρό. Ενας νεαρός είχε στο μπουφάν του την ένδειξη ΝΑΖΙ, ενώ, όπως ανακοίνωσε η αστυνομία, δήλωσαν ότι αποτελούν ομάδα με εθνικιστικό υπόβαθρο και ότι το σύμβολο που κατείχαν είναι το σύμβολο που χρησιμοποιήθηκε στον τάφο του Φιλίππου του Β.

Η προκλητική εμφάνιση των νεαρών υπέπεσε στην αντίληψη των φυλάκων της Ακρόπολης, οι οποίοι ειδοποίησαν την Αμεση Δράση. Οι αστυνομικοί συνέλαβαν τους νεαρούς, ανάμεσά τους ήταν και δύο ανήλικοι, και τους οδήγησαν στο αστυνομικό τμήμα της περιοχής. Εκεί πήραν μαρτυρικές καταθέσεις από όλους, ενώ το υφασμάτινο σύμβολο και η φωτογραφική μηχανή κατασχέθηκαν. Οταν ολοκληρώθηκε στη συνέχεια η εξέτασή τους και σχηματίστηκε η σχετική δικογραφία, με σύμφωνη γνώμη της εισαγγελικής αρχής, αφέθηκαν όλοι ελεύθεροι. Πρόκειται για τους Ευάγγελο Α. Φιλίππου, 22 ναυτικό, Σπύρο Χ. Τσανάκα 20 χρόνων φοιτητή, Κώστα Ν. Κουκουλάκη, 18 χρόνων, μαθητή, Αλέξη Σ. Κουτσουπά, 18 χρόνων, Γεώργιο Δ. Χρυσάφη 20, ιδιωτικό υπάλληλο, Ιωάννη Δ. Τσουμπελή 19 χρόνων μαθητή, Ιωάννη Δ. Καλαφάτη και τους ανήλικους Ρ. Κ. 17 χρονών, Κ. Π. 17 χρόνων και Κ. Χ. 16 χρόνων.

Μέχρι χτες το βράδυ πάντως δεν είχε ασκηθεί ποινική δίωξη εις βάρος τους, γιατί, όπως έγινε γνωστό, στην Εισαγγελία δεν είχε διαβιβαστεί ακόμα η σχετική δικογραφία...

Απεργία πείνας για 36 ώρες - από το απόγευμα της Παρασκευής μέχρι το βράδυ του Σαββάτου - πραγματοποίησαν αρκετοί από τους 1.600 Κούρδους πρόσφυγες που διαμένουν στις κατασκηνώσεις του Αγιου Ανδρέα διεκδικώντας τη χορήγηση αδειών παραμονής και εργασίας.

Η απεργία πείνας από τους Κούρδους έληξε ύστερα από τις εγγυήσεις που έδωσαν τόσο η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, όσο και το υπουργείο Δημόσιας Τάξης ότι θα δοθούν άδειες παραμονής για έξι μήνες στους 1.600 Κούρδους πρόσφυγες και μετά τη λήξη τους θα ανανεωθούν εκ νέου, ενώ παράλληλα θα δοθούν και άδειες εργασίας. Μάλιστα οι εργασίες για την έκδοση των αδειών, υποστήριξαν και οι δυο φορείς, θα άρχιζε από χτες Δευτέρα (11.11.96). Οι πρόσφυγες, πάντως, με ανακοίνωσή τους, άφησαν ανοιχτό το ενδεχόμενο να προβούν σε νέες δυναμικές ενέργειες - απεργία πείνας 200 ατόμων έξω από τη Βουλή - αν τελικά δεν εκπληρωθούν τα αιτήματά τους.

Η ικανοποίηση των παραπάνω αιτημάτων των Κούρδων προσφύγων εκκρεμεί απ' το Σεπτέμβρη, όταν μετεγκαταστάθηκαν στον Αγιο Ανδρέα απ' την πλατεία Ωδείου. Επιπλέον οι πρόσφυγες αντιμετωπίζουν προβλήματα με το λιγοστό φαγητό και τις σκηνές. Η επιβίωσή τους θα γίνει ακόμα χειρότερη ενόψει του χειμώνα.

Απρίλης 1941. Οι Γερμανοί υψώνουν τη σημαία με τη σβάστικα στην Ακρόπολη. Αυτήν κατέβασαν το Μάη ο Λ. Σάντος και ο Μ. Γλέζος