Επικινδυνότητα των εγκαταστάσεων ως προς την ασφάλεια της περιοχής και σε συνδυασμό με την ύπαρξη ενός μοναδικού δρόμου διαφυγής. Επικινδυνότητα ως προς τις πιθανές διαρροές στο ατμοσφαιρικό περιβάλλον. Επιφόρτιση του ατμοσφαιρικού περιβάλλοντος από τη διακίνηση των πετρελαιοειδών. Πόσοι άλλοι κίνδυνοι και προβλήματα χρειάζονται για να πειστεί καθένας ότι οι εταιρίες πετρελαιοειδών δε χωράνε στο Πέραμα, δε χωράνε σε μια πυκνοκατοικημένη περιοχή, πόσο μάλλον σε μια παραμελημένη ως χτες εργατούπολη, που έχει στο σβέρκο της σωρό άλλων δραστηριοτήτων, που την κυκλώνουν ασφυκτικά, τη ρυπαίνουν, τη φοβίζουν και την ασχημαίνουν;..

Υπάρχουν δεκάδες να αναφερθούν και σειρά ατυχημάτων και περιστατικών, αυθαιρεσιών και υποσχέσεων, εξαιτίας των οποίων οι Περαματιώτες ξυπνούν το πρωί και κοιμούνται το βράδυ με την αγωνία μην γίνει κάτι.

Στην ημερίδα που οργάνωσαν την προηγούμενη Τετάρτη το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας και ο Δήμος Περάματος στο δημαρχείο της πόλης, τα προβλήματα ασφάλειας εκτέθηκαν αναλυτικά, όπως και οι προοπτικές που διανοίγονται από τις μελέτες μετεγκατάστασης, που έχουν εκπονηθεί. Και το αίτημα τέθηκε ξανά: "Ηρθε η ώρα να φύγουν τα καζάνια από την πόλη και πρέπει να φύγουν".

Αλλωστε, είναι τόσα τα μέτρα ασφάλειας, που δε λαμβάνονται, ώστε ο κίνδυνος από την παρουσία τους πολλαπλασιάζεται, εξαιτίας της κατάστασής τους.

Τα μέτρα πρόληψης αφορούν προληπτική συντήρηση, με προγραμματισμένα σταματήματα, προληπτική επιθεώρηση, άδειες εκτέλεσης εργασιών, ασφάλεια εργασίας, διαδικασία ελέγχου πυροσβεστικού εξοπλισμού, ανάπτυξη εγκαταστάσεων με δρόμους προσπέλασης και καθαριότητα περιοχών, αποστάσεις ασφαλείας, τύποι δεξαμενών, λεκάνες ασφάλειας, συστήματα απαγωγής και απορρύπανση, αντιπυρική προστασία, κοινές παροχές, αυτοματισμός λειτουργίας, συστήματα λειτουργικής ασφάλειας και γενικά και ειδικά μέτρα, όπως σημείωσε ο χημικός μηχανικός των ΕΛΔΑ Λ. Ζωγόπουλος.

Οταν τα ακούνε αυτά στο Πέραμα χαμογελούν ειρωνικά, αφού τα μισά απουσιάζουν και τα υπόλοιπα μόνο υποδειγματικά δε λειτουργούν. Οπως σημείωσε χαρακτηριστικά εισηγητής, δε φτάνει να διαθέτεις μέσα, αλλά να μπορείς και να τα χρησιμοποιήσεις όταν χρειαστεί. Και αυτό δεν είναι βέβαιο, καθώς εκτός από το νομοθετικό πλαίσιο ούτε οι έλεγχοι είναι επαρκείς, ούτε η διαφάνειά τους εξασφαλισμένη. Την επάρκεια και κυρίως την αποτελεσματικότητα μέσων και μέτρων υπερασπίστηκε μόνος ο εισηγητής του Πυροσβεστικού Σώματος, ο οποίος υποστήριξε ότι το τελευταίο ατύχημα στην ΕΛ ΠΕΤΡΟΛ αντιμετωπίστηκε υποδειγματικά, τόσο από την Πυροσβεστική, όσο και από τις ίδιες τις εταιρίες. Ο υπεύθυνος, πάντως, της ΕΛ ΠΕΤΡΟΛ είναι υπόδικος, μετά την ολοκλήρωση πρόσφατα της δικαστικής έρευνας των εισαγγελικών αρχών του Πειραιά, κατηγορούμενος ακριβώς για τα ελλιπή μέτρα ασφαλείας, αλλά και παράνομη αποθήκευση χημικών...

Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι ο επιπυραγός υποστήριξε πως το κλιμάκιο της Πυροσβεστικής μέσα στο Πέραμα, πέραν του σταθμού που βρίσκεται απ' την άλλη πλευρά της πόλης στα όρια με το Κερατσίνι, αποτελεί εγγύηση ασφάλειας για την περιοχή. Για να πάρει την απάντηση, πως το περίφημο κλιμάκιο είναι ένα και μόνο όχημα που σταθμεύει στην πόλη και εξυπηρετεί τις ανάγκες και της Σαλαμίνας. Την ώρα που υπάρχει ένας μόνο δρόμος εισόδου - εξόδου στην πόλη, ο οποίος σε μήκος 7 χιλιόμετρα διατρέχεται και από τις δυο πλευρές του από τα καζάνια των εταιριών. Ενώ πάνω του και μέσα από την πόλη κινούνται καθημερινά 120 - 150 βυτιοφόρα των εταιριών, όπως σημείωσε η αντιδήμαρχος Περάματος Μ. Ζύμαρη.Για να μην αναφερθούμε ξανά στην περίπτωση της οδηγίας ΣΕΒΕΖΟ, που δεν εφαρμόζεται και τα άλλα νομικά παραθυράκια που εξασφαλίζουν την ανέφελη για τις ίδιες, αλλά αδιαφανή για το δήμο λειτουργία των εταιριών.

Η συνεχής και έντονη λειτουργία στην περιοχή του Περάματος, τουλάχιστον, εφτά μεγάλων ρυπογόνων και επικίνδυνων δραστηριοτήτων συνιστά, σύμφωνα με τη Μόνιμη Επιτροπή Θεμάτων Περιβάλλοντος του ΤΕΕ, "βαριά περίπτωση συνύπαρξης οικιστικών, βιομηχανικών και υπερτοπικών δραστηριοτήτων".

Χρειάζεται γι' αυτό, σύμφωνα με την Επιτροπή, άμεσα:

• Κατάρτιση σχεδίων αντιμετώπισης της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης της περιοχής, καθώς και αντιμετώπισης των κινδύνων από ατυχήματα του συνόλου δραστηριοτήτων - βιομηχανικά, ναυπηγικά, κυκλοφοριακά - στην περιοχή.
• Ολοκληρωμένος σχεδιασμός της μετεγκατάστασης των εγκαταστάσεων αποθήκευσης και εμπορίας πετρελαιοειδών και χημικών. Ο σχεδιασμός θα δώσει τη δυνατότητα στο δήμο να ανακουφίσει την οικιστική πίεση και να αναβαθμίσει την ποιότητα ζωής μέσω πολεοδομικών παρεμβάσεων. Θα υπάρξει επιπλέον η δυνατότητα εγκατάστασης των εταιριών σε περιοχή περιβαλλοντικά και χωροταξικά αποδεκτή, με την τήρηση όλων των σύγχρονων κανόνων ασφάλειας και προστασίας περιβάλλοντος.

Απαραίτητες προϋποθέσεις, η χωροθέτηση με σαφώς διατυπωμένα κριτήρια αξιολόγησης, η χρηματοοικονομική υποστήριξη, η ασφάλεια των εγκαταστάσεων, η διοικητική οργάνωση του εγχειρήματος.

Δημιουργία ζωνών ασφαλείας, εξασφάλιση ικανοποιητικών κυκλοφοριακών συνθηκών και περιβαλλοντικής προστασίας χρειάζονται ανάλογες εγκαταστάσεις, όπως σημείωσε η εκπρόσωπος του ΣΑΔΑΣ Α. Μελανίτου,στοιχεία που δε διαθέτει το Πέραμα σήμερα.

Αλλωστε, σύμφωνα με τον αρχιτέκτονα πολεοδόμο Π. Τότσικα,που συνέβαλε στην εκπόνηση του Τοπικού Αναπτυξιακού Προγράμματος, διαπιστώνονται στην περιοχή σοβαρά προβλήματα σε τέσσερις άξονες: Την οικιστική κατάσταση, με αιχμή τα αυθαίρετα. Τον κοινωνικό εξοπλισμό και την τεχνική υποδομή, με αιχμή το κυκλοφοριακό. Το περιβάλλον και την ασφάλεια, με αιχμή τις εγκαταστάσεις καυσίμων και, τέλος, τις οικονομικές δραστηριότητες και πρωτοβουλίες, με αιχμή την κατάσταση στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη.

Δεν είναι απλά δικαίωμα η μετεγκατάσταση των εταιριών πετρελαιοειδών, για τους Περαματιώτες, είναι υπόθεση ζωής. Και αν η κυβέρνηση, εκτός απ' τα λόγια, προτίθεται κάποτε και να προχωρήσει σε πράξεις, οφείλει να άρει τις καθυστερήσεις και να προωθήσει το χρονοδιάγραμμα μετεγκατάστασης.

Στην οργανωτική επιτροπή της ημερίδας μετείχαν ο δήμαρχος της πόλης, Γ. Πατσιλινάκος,η πολιτικός μηχανικός, μέλος της ΔΕ του ΤΕΕ Ρ. Ξαρχάκου,ο χημικός μηχανικός Ν. Γεωργιάδης,ο χημικός μηχανικός και γ. διευθυντής ΕΛΔΑ, Κ. Λαμνάτος,ο χημικός μηχανικός, μέλος της ΜΕ Περιβάλλοντος του ΤΕΕ Δ. Οικονομίδης,η πολιτικός μηχανικός, μέλος της ΜΕ Τοπ. Αυτοδιοίκησης και Περ. Ανάπτυξης του ΤΕΕ Κ. Πασχάλη - Μάνου,η αρχιτέκτων μηχανικός και χωροτάκτης Α. Πρεκετέ,ο χημικός μηχανικός και σύμβουλος διοίκησης της ΠΕΤΡΟΛΑ ΕΛΛΑΣ, Α. Σκαμάγκας,ο αρχιτέκτων μηχανικός και πολεοδόμος Κ. Τζατζάνης.

Στην αποτελεσματική προετοιμασία της ημερίδας συνέβαλαν ουσιαστικά οι Μ. Ρώσση και Σ. Μάρη,μέλη του Γραφείου Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Περιφερειακής Ανάπτυξης του ΤΕΕ.

Δεκάδες εισηγήσεις για ένα πλήθος διαφορετικών στοιχείων του προβλήματος, κράτησαν αμείωτο το ενδιαφέρον όσων συμμετείχαν στις εξαντλητικές όσο και αποκαλυπτικές τελικά, για τις πτυχές του προβλήματος, εργασίες.

Συντέλεσε σ' αυτό η πληθώρα εισηγήσεων και η μεγάλη συμμετοχή φορέων και ειδικών χημικών μηχανικών, αρχιτεκτόνων, πολεοδόμων, καθηγητών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, του Πανεπιστημίου Πειραιά και του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, της Μόνιμης Επιτροπής Περιβάλλοντος του ΤΕΕ και της Ειδικής Επιστημονικής του Επιτροπής, του Οργανισμού Αθήνας. Ακόμη, μεταξύ άλλων, της Αναπτυξιακής Δήμων Πειραιά, του Συνδέσμου Δήμων Πειραιά και Δυτ. Αττικής για το περιβάλλον, της Διεύθυνσης Βιομηχανίας και Ορυκτού Πλούτου της Νομαρχίας Πειραιά, του ΕΚΠ, των ειδικών του ΣΑΔΑΣ, του ΣΕΠΟΧ, της ΑΣΠΡΟΦΟΣ, των ΕΛΔΑ και μεμονωμένων επιστημόνων.

Να σημειώσουμε τη συμμετοχή εκπροσώπων και βουλευτών όλων των κομμάτων, των γενικών γραμματέων και άλλων παραγόντων των υπουργείων Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, του Πυροσβεστικού Σώματος, του Συνδέσμου των εταιριών πετρελαιοειδών αλλά και την απουσία των κληθέντων υπουργών Ανάπτυξης, Περιβάλλοντος, Οικονομικών, Εσωτερικών, Εμπορικής Ναυτιλίας αλλά και του ΟΛΠ.

Το Πέραμα γεννήθηκε και αναπτύχθηκε, απόλυτα δεμένο με τη θάλασσα, σε μια στενή λωρίδα γης, στην παραλία. Ο οικισμός άρχισε να αναπτύσσεται από το 1924,οπότε μεταφέρθηκαν τα καρνάγια από την περιοχή του Αγίου Διονυσίου και οι πρώτοι κάτοικοι, Μανιάτες και Νησιώτες,ναυπηγοξυλουργοί, εγκαταστάθηκαν μεταξύ των σημερινών λεωφόρων Δημοκρατίας και Ειρήνης.

Ακολούθησαν το 1928 οι δύο προσφυγικοί συνοικισμοί στο Δυτικό Ακρο και στο Νέο Ικόνιο.

Το 1932 εγκαθίσταται η πρώτη εταιρία, που "ανοίγει το δρόμο", με την έλευση των υπολοίπων, για την αποκοπή του οικισμού του Περάματος από τον Πειραιά.

Εφτά χρόνια αργότερα παρεμβαίνει το κράτος, απαλλοτριώνοντας τμήμα της παραλίας, με στόχο την τουριστική αξιοποίηση της περιοχής. Το Πέραμα είναι εξοχή με πεύκα που κατεβαίνουν μέχρι την παραλία και με καταπληκτική αμμουδιά!

Τη δεκαετία του '40, η εκκλησία, ως φερόμενος ιδιοκτήτης, αρχίζει να πουλάει οικόπεδα στους οικιστές. Το 1945 το Πέραμα μεγαλώνει εντυπωσιακά από τη μεγάλη εσωτερική μετανάστευση. Μεγάλο μέρος του πληθυσμού της υπαίθρου φτάνει κυνηγημένο από κακουχίες και διωγμούς, παρακινημένο από την αναζήτηση εργασίας. Εκδηλώνονται οι πρώτες μαζικές καταπατήσεις.

Φυσική συνέπεια της έλλειψης χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού του ελληνικού χώρου και μιας κάποιας στεγαστικής πολιτικής, μόλις για να ικανοποιήσει τις άμεσες στεγαστικές ανάγκες.

Το Πέραμα έχει μετατραπεί σε κλασική εργατούπολη της περιφέρειας για την εξυπηρέτηση της βιομηχανικής ζωής του Πειραιά.

Το 1951 μπαίνει στο Σχέδιο Πόλης το Ν. Ικόνιο, ενώ το 1960 μπαίνουν στο Σχέδιο 1.300 στρέμματα του κυρίως Περάματος. Το υπουργείο Κοινωνικών Υπηρεσιών είχε αγοράσει 1.000 στρέμματα από τον ΟΔΔΕΠ και τα διαθέτει στους άστεγους με αδιαφανείς διαδικασίες. Στενοί δρόμοι, ανύπαρκτες πλατείες και και κάτι ...περισσότερο από μηδενικός κοινωνικός εξοπλισμός.

Διασώζεται ο χώρος του Σταδίου, της Πρόνοιας και μερικά ακόμη τμήματα, αλλά μόνο γιατί ο ΟΛΠ ετοιμάζει άλλα σχέδια για την παραλία. Το 1965 έχει πλέον περιφράξει τα 4,5 χιλιόμετρα παραλίας της πόλης, αποκόπτοντάς την τελείως από τη θάλασσα. Μέχρι και το γήπεδο καταβροχθίζει. Τα υπόλοιπα 4 χιλιόμετρα είχε ήδη καταλάβει το Πολεμικό Ναυτικό.

Νέοι οικιστές εγκαθίστανται μετά τη μεταπολίτευση με τις ίδιες πάντα συνθήκες. Τα 350 αδιάθετα οικόπεδα στο Σχέδιο Πόλης, που θα μπορούσαν να αποτελέσουν "τράπεζα γης" και ανάπλασης απ' το δήμο, παραχωρούνται απ' το υπουργείο χωρίς έλεγχο και με αδιαφανείς πάντα διαδικασίες.

Το 1983 ο οικιστικός νόμος αφήνει έξω όλη την εκτός Σχεδίου Περιοχή, που εκτείνεται πάνω απ' την Κολοκοτρώνη, απ' τα Ικαριώτικα μέχρι την Πλακούδα. Το 1986 γίνονται εντάξεις στο Σχέδιο, με τα γνωστά χαρακτηριστικά. Μικρά οικόπεδα, στενοί δρόμοι, χαμηλός συντελεστής και ανύπαρκτος κοινωνικός εξοπλισμός.

Ο ΟΛΠ, που κρατάει χρόνια την περιοχή εκτός Σχεδίου για αποθήκευση, βρίσκει και νέους χώρους με ανεξέλεγκτο μπάζωμα της θάλασσας. Επιχωματώσεις 800 στρεμμάτων και άλλες σχεδιασμένες για 1.500 στρέμματα ακόμα, που αλλάζουν τελείως τη μορφή της παραλίας, δημιουργώντας τεράστιο οικολογικό πρόβλημα.

"Τρομάζει τους ειδικούς, όταν επισκέπτονται την περιοχή, αυτό που συμβαίνει στο Πέραμα". Αρκούν αυτές οι δώδεκα λέξεις, γράφαμε πριν λίγες μέρες, που χρησιμοποίησε χτες ο δήμαρχος της πόλης Γ. Πατσιλινάκος για να περιγράψουν σε όλη του τη διάσταση το πρόβλημα της περιοχής, που αναγκάζεται να ζει και να... αναπτύσσεται εδώ και 64 ολόκληρα χρόνια αγκαλιά με τα "καζάνια του θανάτου", τις εγκαταστάσεις πετρελαιοειδών.

Εγκαταστάσεις, που, όπως σημείωσε στην ομιλία του ο πρόεδρος του ΤΕΕ Κ. Λιάσκας,για την ανάγκη απομάκρυνσής τους "όλοι κάνουν λόγο, αλλά όλα δείχνουν ότι κάποιοι δεν εννοούν τι λένε"...

Στόχος της ημερίδας ήταν, όπως σημείωσε σε δήλωσή του στο "Ρ" ο πρόεδρος του ΤΕΕ, "στην ευαισθησία των κατοίκων και γενικότερα της κοινωνίας, για τα θέματα της προστασίας του περιβάλλοντος και της βιώσιμης ανάπτυξης, να προσθέσουμε την ειδική γνώση και να εφαρμόσουμε ένα πρόγραμμα στην αναγκαία δράση. Είμαστε δύσπιστοι, τόνισε, τα τελευταία 20 χρόνια ακούμε εξαγγελίες για τα καζάνια του θανάτου. Είναι καιρός, οι ζωντανές κοινωνικές δυνάμεις να επιβάλλουν στους εκάστοτε διαχειριστές της κυβερνητικής εξουσίας την αυτονόητη λύση, προκειμένου οι κάτοικοι της περιοχής να αποκτήσουν ζωτικό χώρο για την πόλη τους και να μην αισθάνονται, όπως κάποιος απ' τους εισηγητές είπε χαρακτηριστικά, ως οι "άθλιοι του Περάματος". Δε μας αρκεί η δήλωση πως υπάρχει η πολιτική βούληση, χρειάζεται συγκεκριμένη δέσμευση σε απολύτως συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα. Είναι καιρός για πράξη"!

Στην κατεύθυνση αυτή, όπως επισήμανε ο δήμαρχος Περάματος, χρειάζεται άμεσα "να συγκροτηθεί ο φορέας, που θα αναλάβει τη μετεγκατάσταση, η οποία να ολοκληρωθεί ως το 2001, όπως προβλέπεται στη σχετική μελέτη, να προχωρήσει το επόμενο διάστημα η χωροθέτηση της νέας περιοχής, όπου θα εγκατασταθούν οι εταιρίες και να εφαρμοστεί στο ενδιάμεσο διάστημα η οδηγία ΣΕΒΕΖΟ σε κάθε λεπτομέρειά της, ώστε να αποτραπεί κάποιο ατύχημα που μπορεί να έχει τραγικές συνέπειες".

"Η συγκέντρωση άλλωστε, υπογράμμισε ο Γ. Πατσιλινάκος, σε μια περιοχή μικρή όπως το Πέραμα, όλων μαζί των επικίνδυνων λειτουργιών, δεν απειλεί μονάχα τους κατοίκους του Δήμου, αλλά ολόκληρη τη δυτική περιοχή της Αττικής".

Να σημειώσουμε ότι σε πρόσφατο δημοσίευμά του ο "Ρ" είχε αποκαλύψει την πολύμηνη καθυστέρηση στην προώθηση του χρονοδιαγράμματος μετεγκατάστασης, που με ευθύνη της κυβέρνησης κινδυνεύει να παραπεμφθεί στις ελληνικές καλένδες. Χτες οι εκπρόσωποι των υπουργών Ανάπτυξης και ΠΕΧΩΔΕ στην ημερίδα, επαναβεβαίωσαν για μια ακόμη φορά τις προθέσεις τους, υποστηρίζοντας ότι σύντομα θα ανατεθεί η μελέτη χωροθέτησης και η Διεύθυνση Ενεργειών Μετεγκατάστασης, όσα δηλαδή θα έπρεπε να έχουν γίνει προ μηνών και να έχουν ήδη ολοκληρωθεί.

1931 Εγκατάσταση της SHELL.

1957 Ανατίναξη χιλιάδων φιαλών υγραερίου.

1966 - 1967 Εγκατάσταση ΒΡ, TOTAL, EL PETROL, ETEKA.

1978 Ανάφλεξη αερίων δεξαμενής και έκρηξη στις εγκαταστάσεις της ΕL PETROL. Ενας εργοδηγός παθαίνει καθολικά εγκαύματα.

1983 Εκρηξη και πυρκαγιά σε βυτιοφόρο μέσα στη ΒΡ. Ενας θάνατος και ένας τραυματισμός.

1995 Πυρκαγιά στις εγκαταστάσεις της EL PETROL. Τραυματισμός από χημικά πυροσβέστη.

Περιμένοντας ...να κοιτάξουν τη θάλασσα, χωρίς να τους εμποδίζουν τα καζάνια

Σπίτια, καζάνια ένα!

ΡΕΠΟΡΤΑΖ:

Γεράσιμος ΤΡΥΦΩΝΑΣ