Ωρα 3.30 μ.μ. Η βαμμένη από το αίμα του εξεγερμένου λαού τον Νοέμβρη του '73 σημαία φεύγει από το Πολυτεχνείο στα χέρια των μελών του ΚΣ της ΕΦΕΕ, από την πύλη της οδού Τοσίτσα, για να πάρει τη θέση της στην κεφαλή της παλλαϊκής αντιιμπεριαλιστικής πορείας στην αμερικάνικη πρεσβεία.

Είναι η στιγμή όπου οι εμφανιζόμενοι υπερασπιστές της "ελεύθερης διακίνησης ιδεών και ανθρώπων" στο Πολυτεχνείο προσπαθούν να εισβάλουν στο άσυλο με τη βία, επιτιθέμενοι στα μέλη της περιφρούρησης των φοιτητών και των συνδικάτων και αγνοώντας επιδεικτικά την απόφαση της Συγκλήτου να κλείσουν όλες οι πύλες του Ιδρύματος στις 3.30 μ.μ.

Η προσπάθειά τους πέφτει στο κενό καθώς φοιτητές και εργάτες με το σύνθημα "Φοιτητές - εργατιά μια φωνή και μια γροθιά" κατορθώνουν να επιβάλουν τελικά την εφαρμογή της απόφασης της Συγκλήτου.

Από εκείνη την ώρα και για πολλές ώρες αργότερα, ο πρύτανης του ΕΜΠ δέχεται ασφυκτικές πιέσεις από τυχοδιωκτικά στοιχεία, εντός και εκτός της πολυτεχνειακής κοινότητας, να ανοίξει τις πύλες του ΕΜΠ και κατά συνέπεια να αφήσει το ίδρυμα και το άσυλο στις ορέξεις των "γνωστών - αγνώστων".

Μία ώρα περίπου μετά, γύρω στις 4.30 το απόγευμα, το Πρυτανικό Συμβούλιο (απαρτίζεται από τον πρύτανη του ΕΜΠ Ν. Μαρκάτο και τους δύο αντιπρυτάνεις Γ. Τσαμασφύρο και Γ. Πολύζο) με νέα απόφαση, σύμφωνη με την προηγούμενη της Συγκλήτου και ψήφους 2 προς 1, καταλήγει να παραμείνουν κλειστές οι πύλες του Πολυτεχνείου.

Ο ψυχολογικός εκβιασμός, που ασκείται προς τα μέλη της Συγκλήτου, που έμεναν πιστά στην απόφαση που είχαν πάρει από την προηγούμενη βδομάδα, μόνο φυσική βία δεν τους ασκήθηκε, αν και δεν έλειπαν οι απειλές ακόμα και γι' αυτό,κορυφώνεται στη συνέχεια. Ηταν χαρακτηριστική η στιγμή που ένας φοιτητής της Αρχιτεκτονικής, από την ομάδα που προσπαθούσε να πυροδοτήσει την κατάσταση μέσα στο Πολυτεχνείο όλο το τριήμερο, επιτέθηκε με χυδαίο υβρεολόγιο στον Γ. Τσαμασφύρο, επειδή παρέμενε ακλόνητος στην απόφαση της Συγκλήτου να μείνουν κλειστές οι πύλες του Πολυτεχνείου.

Κύριο επιχείρημα όσων ήθελαν να μείνουν ανοιχτές οι πύλες ήταν ότι στο Πολυτεχνείο και σε όλα γενικά τα πανεπιστημιακά ιδρύματα πρέπει οι ιδέες και τα άτομα να κινούνται ελεύθερα. Επιχείρημα γενικά σωστό που το πρότασσαν επί ώρες στη Σύγκλητο, αλλά και στα μέλη της περιφρούρησης. Μόνο που όσοι έκαναν την πρόταση, δε μιλούσαν απλά για διακίνηση ιδεών. Εκτός κι αν εννοούν "διακίνηση ιδεών" το σύνθημα που φώναξαν "Ο Κυριακίδης ήταν η αρχή",θυμίζοντας πως πέρσι τέτοια μέρα έκαψαν με μολότοφ το στέλεχος της ΚΝΕ που τόλμησε να αντισταθεί στους αναρχοφασίστες.

Οι πιέσεις εντάθηκαν, όταν, μετά το τέλος της πορείας στην αμερικάνικη πρεσβεία, συγκροτήθηκε μια πολυπληθής ομάδα, τουλάχιστον από 1.000 άτομα, η οποία κατευθύνθηκε προς το Πολυτεχνείο μέσω της Αλεξάνδρας, για να "υπερασπίσουν το άσυλο". Ομως, στη διασταύρωση Πατησίων και Ιουλιανού συνάντησαν παρατεταγμένες ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις, που τους εμπόδισαν να συνεχίσουν. Εκεί άρχισε ένας μαραθώνιος διαπραγματεύσεων με τους επικεφαλής αστυνομικούς, που συνοδεύτηκε με - μέσω τηλεφώνου - έντονες πιέσεις διαφόρων παραγόντων προς τη Σύγκλητο για να ανοίξουν οι πόρτες.

Παρ' όλες τις πιέσεις, οι πύλες του Πολυτεχνείου έμειναν κλειστές, με αποτέλεσμα στις 9.15 να φυγαδευτούν τελικά εκτός Πολυτεχνείου, φωνάζοντας πάντα το "Ο Κυριακίδης ήταν η αρχή" και άλλα αναλόγου Χρυσαυγίτικης έμπνευσης συνθήματα, όσοι δεν μπόρεσαν τελικά να δώσουν στα κανάλια και τα αφεντικά τους το θέαμα για το οποίο είχαν προκαταβολικά χρυσοπληρώσει τα γνωστά μπαλκόνια. Αυτοί που έφυγαν από το Πολυτεχνείο συναντήθηκαν με τους συγκεντρωμένους στην Πατησίων και λίγο αργότερα όλοι διαλύθηκαν.

Λίγο αργότερα και αφού το άσυλο δε διέτρεχε άμεσο κίνδυνο, οι δυνάμεις περιφρούρησης αποχωρούν συντεταγμένα από το Πολυτεχνείο από την οδό Στουρνάρη με κεντρικά συνθήματα: "Το Πολυτεχνείο ζει, έξω οι Αμερικανοί" και "Φοιτητές εργατιά, μια φωνή και μια γροθιά".

Αργά το βράδυ η αυτοονομαζόμενη "Κίνηση Πολιτών για ένα Ανοιχτό Πολυτεχνείο" κατήγγειλε μεν την αστυνομοκρατία έξω από το Πολυτεχνείο, "ξέχασε" όμως να αναφέρει έστω και μία λέξη για την αντικομμουνιστική υστερία που πυροδότησαν και μέλη της εντός του Πολυτεχνείου.

"Δεν υποχωρήσαμε στις πιέσεις που δεχτήκαμε να θάψουμε την ιδέα και τα μηνύματα του Πολυτεχνείου", τόνισε χτες ο πρύτανης του ΕΜΠ Ν. Μαρκάτος κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου στην Πολυτεχνειούπολη.

Ο Ν. Μαρκάτος εξέφρασε δημόσια τις ευχαριστίες του για τη - όπως είπε -συμβολή της ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Αλ. Παπαρήγα και των κοινωνικών φορέων για την περιφρούρηση του χώρου και του γιορτασμού του Πολυτεχνείου. "Εσπασε η παράδοση της βίας" είπε, επισημαίνοντας ότι πρόκειται για μια μεγάλη επιτυχία της Συντονιστικής Επιτροπής για το γιορτασμό του Πολυτεχνείου - η οποία απαρτιζόταν από τη Σύγκλητο, το ΕΚΑ, την ΑΔΕΔΥ, την ΟΛΜΕ, το Συνδικάτο Οικοδόμων Αθήνας, την Ομοσπονδία Οικοδόμων, την ΚΝΕ, τις ΠΚΣ, την Πολυτεχνειακή Κοινότητα κ. ά. - τονίζοντας ότι αν οι κυβερνήσεις θέλουν να αποφευχθούν τα επεισόδια, μπορούν να το πετύχουν, αρκεί να μη σπρώχνουν κάθε χρόνο αυτούς που δημιουργούν τα επεισόδια μέσα στο Πολυτεχνείο...

Ο πρύτανης του ΕΜΠ κατήγγειλε όσους του ασκούσαν προσωπικές πιέσεις για να αφήσει ανοιχτές τις πόρτες του Πολυτεχνείου, λέγοντας: "Εκφράζω την πικρία μου για τους ψυχολογικούς εκβιασμούς που δέχτηκα από ορισμένους, για να μείνουν ανοιχτές οι πόρτες του Πολυτεχνείου. Στο ερώτημα όμως για το ποιος θα έπαιρνε την ευθύνη αν γινόταν οτιδήποτε απαντούσαν "ο Πρύτανης"". Μίλησε επίσης και για κάποια μέλη της Πολυτεχνειακής Κοινότητας, τα οποία ήταν και μέλη της "Πρωτοβουλίας Πολιτών για Ανοιχτό Πολυτεχνείο", οι οποίοι έπαιζαν το ρόλο του προβοκάτορα κατά τη διάρκεια όλου του τριημέρου."Οι περιπτώσεις αυτές θα αντιμετωπιστούν εντός της κοινότητας του ΕΜΠ...", είπε.

Καταλήγοντας ο πρύτανης του ΕΜΠ τόνισε ότι η μεγάλη κινητοποίηση του λαού και ο ενεργός ρόλος των πολιτών μπορούν να κρατήσουν ζωντανά τα μηνύματα του Πολυτεχνείου.

Οι αναλυτές του ΝΑΡ ανέπτυξαν, τις προηγούμενες μέρες, μια πραγματικά απίθανη επιχειρηματολογία. Διαβάσαμε ότι ο "συντονισμός φοιτητικού και εργατικού κινήματος δεν μπορεί να περνάει μέσα απ' τα γραφειοκρατικά και ελεγχόμενα απ' το κράτος συνδικάτα". Προφανώς, οι φοιτητές για να έρθουν σε επαφή με το εργατικό κίνημα, δεν πρέπει να απευθύνονται στα εκλεγμένα όργανά του, αλλά να προμηθευθούν τον ειδικό κατάλογο συνεπών συνδικαλιστών (ποιων, άραγε; ), που θα συντάξουν τα επόμενα χρόνια οι φωστήρες του ΝΑΡ...

Στη συνέχεια, αυτοί που τα προηγούμενα χρόνια εξαντλήθηκαν στο να καταγγέλλουν συνεχώς την ΕΦΕΕ σαν "γραφειοκρατική" και "πουλημένη", μας πληροφορούν ότι η συγκρότηση της Επιτροπής Εορτασμού στρέφεται ενάντια στην ΕΦΕΕ γιατί αποκλείει στην πράξη την "πολιτική ευθύνη της για τις εκδηλώσεις"!

Ομως, η θεαματική καταστροφή του χώρου φέτος, δεν έγινε και κάποιοι ενοχλήθηκαν πολύ. Γι' αυτό και έσπευσαν να καταγγείλουν, πριν καν αρχίσει η πορεία, ότι η περιφρούρηση της επιτροπής σημαίνει "κατάληψη του Πολυτεχνείου, απ' τους αγανακτισμένους πολίτες και τους κρατικοδίαιτους μισθοφόρους πίσω απ' τις πόρτες". "Αγανακτισμένοι πολίτες", λοιπόν, σύμφωνα με το ΝΑΡ, οι συντεταγμένες δυνάμεις του Συνδικάτου Οικοδόμων, Κλωστοϋφαντουργών, Μεταλλουργών και Εργατικών Ομοσπονδιών! Και απ' την άλλη, θεωρούν σαν αναρχικούς αγωνιστές, τους παρακρατικούς τραμπούκους "καθοδηγητές" που συντονίζουν την κατάληψη και την πυρπόληση του Πολυτεχνείου όλα αυτά τα χρόνια...

Ακόμη και αν δεχθεί κανείς ότι το ΝΑΡ δε δέχεται τον παλλαϊκό, ταξικό χαρακτήρα της εξέγερσης και την αυτονόητη ανάγκη παλλαϊκής ευθύνης για τον γιορτασμό της...

Ακόμη και αν πιστέψουμε ότι δεν κατανοεί τη σημερινή ανεπάρκεια των δυνάμεων των φοιτητικών συλλόγων να υπερασπίσουν μόνοι τους το χώρο του ΕΜΠ από το κρατικό σχέδιο, στο οποίο συμμετέχουν συντονισμένα τα ΜΑΤ και τα αναρχοφασιστοειδή...

Ακόμη και αν υποθέσουμε ότι για λόγους μικροκομματικής επιβίωσης, δε θέλει καμιά ανάμειξη του εργατικού κινήματος...

Ακόμη και τότε, δυσκολευόμαστε να πιστέψουμε ότι δεν μπορεί να αντιληφθεί, με βάση την εμπειρία της τελευταίας πενταετίας, πως υλοποιείται το σχέδιο των ΗΠΑ και του κρατικού μηχανισμού, για να απομαζικοποιηθεί και τελικά να καταργηθεί η αντιιμπεριαλιστική πορεία στην αμερικάνικη πρεσβεία και γενικότερα ο τριήμερος γιορτασμός.

Αν, λοιπόν, δεχθούμε ότι η ηγεσία του ΝΑΡ δε στερείται της μέσης νοημοσύνης, τι θα πρέπει να υποθέσουμε;

Αν αξίζει κάτι να επισημανθεί, αυτό είναι σίγουρα η φετινή ματαίωση μιας σημαντικής πλευράς του κρατικού σχεδίου, χάρη στην αποφασιστική στάση των κομμουνιστών στα συνδικάτα και στα Πανεπιστήμια. Ισως γι' αυτό μετά το τέλος της πορείας, είχαμε και την πρώτη μαζική σύλληψη μελών της ΚΝΕ, τα τελευταία χρόνια...

Μάκης ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

***

***

Νίκος ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΣ

Απρόκλητη και τραμπούκικη επίθεση εξαπέλυσαν προχτές το απόγευμα, στην οδό Σταδίου, ειδικές δυνάμεις της Αστυνομίας, εναντίον εκατοντάδων μελών της ΚΝΕ,που επέστρεφαν από την αντιιμπεριαλιστική πορεία για τον γιορτασμό του Πολυτεχνείου, γρονθοκοπώντας άγρια και συλλαμβάνοντας 14 μέλη και στελέχη της ΚΝΕ.

Εκατοντάδες Κνίτες επέστρεφαν από την πορεία, κρατώντας κόκκινες σημαίες και φωνάζοντας συνθήματα. Γύρω στις 7.30 και ενώ βρίσκονταν στη Σταδίου, στο ύψος του αγάλματος του Κολοκοτρώνη, παρατάχθηκαν μπροστά τους ειδικές δυνάμεις της αστυνομίας και εντελώς ξαφνικά και απρόκλητα τους επιτέθηκαν και άρχισαν να χτυπούν άγρια 14 στελέχη της ΚΝΕ, που βρίσκονταν μπροστά. Οι αστυνομικοί, αφού τους γρονθοκόπησαν, στη συνέχεια τους υποχρέωσαν να γονατίσουν, τους υπέβαλαν σε σωματική έρευνα, τους συνέλαβαν και τους μετέφεραν αμέσως στα κεντρικά γραφεία της Ασφάλειας.

Μέσα λίγα λεπτά στο σημείο της τρομοκρατικής επίθεσης συγκεντρώθηκαν εκατοντάδες Κνίτες, που βροντοφώναζαν συνθήματα όπως "Η τρομοκρατία δε θα περάσει" και "ΚΝΕ μαζική, πρωτοπόρα, δυνατή". Οι αστυνομικές δυνάμεις, που στην αρχή απείλησαν να επιτεθούν στους συγκεντρωμένους, υποχρεώθηκαν να υποχωρήσουν αρκετά μέτρα μακριά. Οι συγκεντρωθέντες φωνάζοντας συνθήματα κατευθύνθηκαν στα γραφεία του Κόμματος στην οδό Βερανζέρου.

Αισχρή ήταν η συμπεριφορά των αστυνομικών και προς τον βουλευτή του ΚΚΕ, Στρ. Κόρακα,ο οποίος κατέφθασε στο χώρο, λέγοντάς του "φύγε, ρε". Ο βουλευτής απαίτησε την απελευθέρωση των συλληφθέντων, από τον εκεί επικεφαλής των αστυνομικών. Ο βουλευτής χαρακτήρισε το γεγονός "καθαρή προβοκάτσια της Αστυνομίας. Προσπάθησαν να ενοχοποιήσουν τους Κνίτες, προκειμένου να δικαιολογηθούν, παρουσιάζοντας από άλλο αυτοκίνητο της Αστυνομίας κάποιες κροτίδες και ρόπαλα. Ντροπή τους".

Στη συνέχεια πήγε στα γραφεία της Κεντρικής Ασφάλειας και μετά από παρέμβαση στον υπουργό Δημόσιας Τάξης, Γ. Ρωμαίο,ο τελευταίος ζήτησε την απελευθέρωσή τους. Οι 14 Κνίτες, μετά την αποφυλάκισή τους, προχώρησαν με πορεία από τα γραφεία της Ασφάλειας στη λεωφόρο Αλεξάνδρας, προς τα γραφεία του Κόμματος, όπου είχαν ήδη συγκεντρωθεί εκατοντάδες μέλη και στελέχη της ΚΝΕ και του ΚΚΕ, αναμένοντάς τους.

Γύρω στις 10 το βράδυ, οι 14 νέοι εμφανίστηκαν στη στροφή από Ομόνοια προς την οδό 3ης Σεπτεμβρίου. Προχώρησαν μπροστά, κρατώντας ψηλά τη σημαία του ΚΚΕ και φωνάζοντας "Ισχυρό ΚΚΕ, αντεπίθεση λαέ". Η απάντηση των συγκεντρωθέντων κομμουνιστών ήταν ένα ηχηρό χειροκρότημα και ένας καταιγισμός συνθημάτων. Τα συνθήματα "ΚΚΕ και ΚΝΕ δεν παίρνουν απειλές. Κάτω τα χέρια απ' τους κομμουνιστές", "Η τρομοκρατία δε θα περάσει" και "Εμπρός λαέ μη σκύβεις το κεφάλι, με το ΚΚΕ αντίσταση και πάλη" δόνησαν το κέντρο της Αθήνας. Οι συγκεντρωθέντες αγκάλιασαν τους συντρόφους τους και για πολλή ώρα παρέμειναν στο χώρο, βροντοφωνάζοντας συνθήματα.

Την "πρωτοφανή εκδήλωση αυταρχισμού της Αστυνομίας που χτύπησε εκατοντάδες μέλη της ΚΝΕ" καταγγέλλει με ανακοίνωσή του το Γραφείο Τύπου του ΚΣ της ΚΝΕ. "Η απροσχημάτιστη επίθεση των ειδικών δυνάμεων που έσχιζαν σημαίες, έβριζαν και ξυλοκοπούσαν άγρια, κατέληξε στη σύλληψη ομάδας 14 μελών και στελεχών της ΚΝΕ. Οι σύντροφοί μας ήταν φανερό από τις κόκκινες σημαίες και τα περιβραχιόνια που φορούσαν ότι αποτελούσαν δυνάμεις περιφρούρησης του γιορτασμού του Πολυτεχνείου.

Αποδείχνεται έτσι και απέναντι σε ποιους και για ποιο σκοπό αστυνομοκρατήθηκε η πόλη, σύμφωνα με τις εντολές του υπουργείου Δημόσιας Τάξης (που τόσον καιρό διαφημιζόταν από κυβέρνηση και ΜΜΕ), τρομοκρατώντας όσους πραγματικά κι όχι στα προσχήματα υπερασπίστηκαν το γιορτασμό του Πολυτεχνείου, από αυτούς που χρόνια τώρα σχεδιάζουν με διάφορους τρόπους την κατάργησή του. Η τρομοκρατία δε θα περάσει!".

Για το γεγονός της σύλληψης και του ξυλοδαρμού 14 μελών της ΚΝΕ, το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ εξέδωσε την παρακάτω ανακοίνωση: "Το ΚΚΕ καταγγέλλει τις απρόκλητες συλλήψεις 14 μελών της ΚΝΕ και τον άγριο ξυλοδαρμό τους από αστυνομικές δυνάμεις, μετά το τέλος της μεγάλης αντιιμπεριαλιστικής πορείας για την 23η επέτειο της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Η στάση αυτή των αστυνομικών δυνάμεων αποτελεί πρόκληση και αποκαλύπτει τον πραγματικό στόχο της αστυνομικής επιχείρησης που στήθηκε στη φετινή επέτειο: Την τρομοκράτηση του λαού, του οποίου η μαζική συμμετοχή και πορεία προς την αμερικάνικη πρεσβεία καταθορύβησε πολλούς. Το ΚΚΕ υπογραμμίζει τις κυβερνητικές ευθύνες για το όλο κλίμα που δημιουργήθηκε και την κατάσταση που επικρατεί στα Σώματα Ασφαλείας".

Με τη φιλαρμονική να παίζει το "επέσατε θύματα αδέλφια εσείς, σε άνιση μάχη κι αγώνα", έκλεισε η τελετή επιμνημόσυνης δέησης στη μνήμη όλων των ηρώων αγωνιστών του Πολυτεχνείου, που οργάνωσε ο Δήμος Ζωγράφου την Κυριακή το πρωί στις 11 στο χώρο του Δημοτικού Κοιμητηρίου Ζωγράφου, στον τάφο του Διομήδη Κομνηνού,του Μιχάλη Μυρογιάννη και του Δημήτρη Θεοδωρά.Και οι 3 - που έπεσαν από τις σφαίρες της χούντας των συνταγματαρχών το Νοέμβρη του 1973 - ήταν Ζωγραφιώτες.

Στην εκδήλωση αυτή - που γίνεται κάθε χρόνο - παραβρέθηκαν, εκτός από τους γονείς και συγγενείς των νεκρών, ο υπουργός Παιδείας, Γερ. Αρσένης,η δήμαρχος Ζωγράφου, εκπρόσωποι κομμάτων, τοπικών φορέων, καθώς και πολλοί δημότες.

Οι "14" αμέσως μετά την έξοδό τους από την Ασφάλεια