Στην οδό Αμαλίας, ένα δρομάκι λίγο πιο έξω από το κέντρο της Θεσσαλονίκης, τέσσερις μόλις ημέρες πριν την ανακήρυξή της - εν χορδαίς και οργάνοις ως "Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης", ενώ με την όψη των μνημείων και των "έργων" της είναι ...και διηγώντας τα να κλαις - μας παρηγόρησε η παράσταση των τσεχοφικών "Τριών αδελφών",στο θέατρο "Αμαλία",με τις οποίες έκλεισε το 1996 η "Πειραματική Σκηνή της "Τέχνης"".Μας "παρηγόρησε", στην προκειμένη περίπτωση, σημαίνει ότι στη Θεσσαλονίκη υπάρχουν καλλιτεχνικές δυνάμεις και αξιοζήλευτα καλλιτεχνικά γεγονότα που τιμούν και προωθούν τον πολιτισμό του τόπου μας, συνολικά. Μας "παρηγόρησε" για το γεγονός ότι ενώ το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος είναι καλλιτεχνικά αποδυναμωμένο και παραστασιακά περιφερόμενο, το θεατρόφιλο κοινό της Θεσσαλονίκης μπορεί να δει καλό θέατρο με την "Πειραματική Σκηνή της "Τέχνης"". Καλό ρεπερτόριο, καλές παραστάσεις (και θεωρητικά εξοπλισμένες όλες, με τα "Θεατρικά Τετράδια", που εκδίδει η "Τέχνη" με διευθύνοντα τον πρόεδρο του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών στο ΑΠΘ Νικηφόρο Παπανδρέου) και με ένα σταθερό "πυρήνα" καλών ηθοποιών που μοχθούν για μια υψηλού επιπέδου ατομική και συλλογική θεατρική δημιουργία. "Παρηγόρησε", λοιπόν, η παράσταση τη θλίψη μας για τη μεγάλη χαμένη ευκαιρία της Θεσσαλονίκης να αποκτήσει την απαραίτητη υποδομή, ώστε να αναδειχθεί και εξελιχθεί πολιτιστικά, όπως δικαιούνται και αξίζουν η πόλη, ο λαός της και οι άξιοι δημιουργοί της.

Η "Πειραματική Σκηνή της "Τέχνης"", πανελλήνια υπολογίσιμη ως ποιοτική θεατρική ομάδα, με την παράσταση των "Τριών αδελφών", απάλλαξε το θέατρο του Τσέχοφ από λογής λογής άχρηστες, ανόητες, κακόγουστες, εισαγόμενες, κακέκτυπα μιμητικές, δήθεν "μοντέρνες" και "μεταμοντέρνες" σκηνικές "αναγνώσεις" έργων του. "Αναγνώσεις", που αφαιρούσαν την ψυχή και την "ψίχα" των έργων του, διέστρεφαν το δραματουργικό ήθος του - ακόμα και τη δομή και πλοκή των έργων του, παραμόρφωναν τους ανθρώπινους χαρακτήρες που έπλασε, και όλα αυτά χάριν της επιδειξιομανίας υπερφίαλων σκηνοθεσιών που επιδρούσαν αρνητικά και στους άλλους συντελεστές (σκηνογράφους, ηθοποιούς κλπ.).

Με τη σκηνοθετική καθοδήγηση του Νίκου Χουρμουζιάδη,η σεμνή, εύγλωττη θεατρικά, μετάφραση της Μαρίας Τσανάκογλου ανάσαινε με τους χαμηλούς, νηφάλιους, υπόγεια ποιητικούς τόνους του τσεχοφικού λόγου και των ομιλητικότατων σιωπών του. Το πανέμορφο, εποχικό, λεπτομερειακά δουλεμένο, αλλά όχι και αχρείαστα φορτωμένο σκηνικό και τα καλαίσθητα εποχικά κοστούμια της Ιωάννας Μανωλεδάκη,φωτισμένα σωστά με το "φως" του ρώσικου οικιακού και φυσικού τοπίου, αισθητοποιούσε το φυσικό ρώσικο κλίμα και την επίδρασή του στη ζωή και στον ανθρώπινο ψυχισμό. Επίδραση, που μόνο ένας βαθύς γνώστης της οργανικής και ψυχικής λειτουργίας του ανθρώπου και ταυτόχρονα ένας μεγάλος ρεαλιστής ποιητής, όπως ήταν ο Τσέχοφ, μπορούσε και να διακρίνει στην πραγματική ζωή και να τη μεταδώσει στη σκηνική ζωή των προσώπων στα έργα του. Η μουσική του Κώστα Βόμβολου διακριτικά πλαισίωνε τον παλμό του λόγου και γινόταν εύγλωττος "λόγος" των συναισθημάτων, καθώς παιζόταν ζωντανά από τους ηθοποιούς. (Εύγλωττη "ομιλία" και "συνομιλία", λ.χ., ήταν τα πιανιστικά μοτίβα της Μάσας και του Βερσίνιν).

Ο Ν. Χουρμουζιάδης δεν επιτηδεύτηκε. Δεν εφεύρε στοιχεία που προσθετικά θα αλλοίωναν τα πρόσωπα. Που θα εκτροχίαζαν τις σχέσεις τους, τη συμπεριφορά τους, τις επιθυμίες, τις απογοητεύσεις, τις ελπίδες τους, το παρελθόν και το παρόν τους από το πεδίο της βιωματικής πραγματικότητας. Δεν επέτρεψε ίχνος υπερβολής, σχηματικότητας, περιγραφικότητας. Δεν κωμωδιογράφησε τα κουσούρια, αλλά και ούτε μελοδραμάτισε με τους καημούς των προσώπων. Αφουγκράστηκε τα πρόσωπα που έπλασε ο Τσέχοφ. Τα αγάπησε σκηνικά και ανέδειξε το ψυχικό τους κάλλος ή την κακότητά τους, το βάθος των συναισθημάτων τους ή τη ρηχότητά τους και τον κλυδωνισμό τους σε μια κοινωνία νωθρή, αδιέξοδη, καταρρέουσα. Η παράσταση του Ν. Χουρμουζιάδη, βαθύτατα ανθρώπινη, απέπνεε ζωή, αλήθεια, ευαισθησία και ταυτόχρονα αισθητικό μέτρο, αισθητική ευγένεια, με τους λεπτομερειακά καλοδιδαγμένους ηθοποιούς.

Η Εφη Σταμούλη λιτή και εσωτερικά παλλόμενη στη Μάσα, η Ελένη Δημοπούλου τρυφερή και στοργική Ολγα, η Αννα Κυριακίδου ευαίσθητη και προσεκτική στην κορύφωση του ρόλου της, συνθέτουν το ανθρώπινο τρίπτυχο, γύρω από το οποίο πλέκεται ένα "γαϊτανάκι" ανεπαίσθητων δραμάτων και ισάξιων ρόλων. Του οραματιστή μιας καλύτερης κοινωνίας Βερσίνιν, με αισθαντικό ερμηνευτή τον Δημήτρη Ναζίρη.Του άτολμου Αντρέι, του εξουθενωμένου από την αρπακτική μικροαστή Νατάσα, με εξαίρετες ερμηνείες από τον Στάθη Μαυρόπουλο και τη Στέλλα Μιχαηλίδου.Του ιλαροτραγικού Κουλίγκιν, τον οποίο υποδύθηκε με πικρόγευστο χιούμορ ο Νίκος Λύτρας.Του αθεράπευτα απελπισμένου, αυτοκαταστροφικού Τσεμπουτίκιν, του οποίου την πίκρα ανέδειξε ο Νίκος Κουμαράς,αλλά και των μικρότερων ρόλων που υπηρετήθηκαν δημιουργικά από τους Γιάννη Μόχλα, Λευτέρη Τεκτονίδη, Μένη Κυριάκογλου, Δημήτρη Σακατζή, Δημήτρη Παπαδόπουλο.

ΘΥΜΕΛΗ

Ξεκίνησαν, στο θέατρο "Γαλαξίας",οι παραστάσεις του "Θεσσαλικού Θεάτρου" με την αριστουργηματική κωμωδία του Μολιέρου "Ο φιλάργυρος",που ανεβαίνει σε σκηνοθεσία Κώστα Τσιάνου,μετάφραση Γιάννη Ιορδανίδη και σκηνικά - κοστούμια Νίκου Κασαπάκη.Τον κεντρικό ρόλο του Αρμπαγκόν ερμηνεύει ο Γιώργος Ζωγράφος,βασικό στέλεχος του "Θεσσαλικού", από την ίδρυσή του, με σημαντικές ερμηνείες στο ενεργητικό του. Παίζουν επίσης: Πόπη Πελτεκοπούλου, Σεραφείμ Ντίνας, Ευαγγελία Μουμούρη, Θάλεια Προκοπίου, Παναγιώτης Δορλής, Παναγιώτης Ζαχαρόπουλος, Πρόδρομος Τοσουνίδης και Βασίλης Γιαβρής.

Επίσης, στο "Θέατρο του Μύλου" δίνονται οι παραστάσεις της Παιδικής Σκηνής,με το έργο του Βαλερί Πετρόφ "Το μαγικό μαργαριτάρι",σε σκηνοθεσία και μετάφραση Κυριάκου Αργυρόπουλου,μουσική Γιούρι Στούπελ και σκηνικά - κοστούμια Πέτια Βασίλεβα.Η παράσταση βασίζεται στην τεχνική του "μαύρου θεάτρου" και η ιστορία διαδραματίζεται στο βυθό της θάλασσας. Ολοι οι συντελεστές είναι ειδικευμένοι σ' αυτή την τεχνική και οι κούκλες, δεκάδες θαλάσσια ζώα, έχουν κατασκευαστεί σε ειδικά εργαστήρια της Σόφιας. Παίζουν: Αλέξανδρος Τσακίρης, Λουκία Στεργίου, Δημήτρης Συμεωνίδης, Γιάννης Νικολόπουλος, Γιώργος Ιωσηφίδης και Τζίνα Θλιβέρη.

• Εξι παραστάσεις με την κωμωδία της Ιρένε Μαραντέι "Ανθρωποι και κούκλες" θα δώσει η Παιδική Σκηνή του "Νέου Θεάτρου" Θεσσαλονίκης, στο "Βαφοπούλειο" θέατρο από 2 μέχρι 6 Γενάρη. Το έργο παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία και χορογραφίες Γιάννη Φλερύ,σκηνικά - κοστούμια Γιώργου Ανεμογιάννη,μουσική Γιούρι Στούπελ.Παίζουν: Αγάπιος Αγαπίου, Βίκυ Κανάκη, Νίκος Παπάζογλου, Νίκος Ζώκας, Μόνικα Αϊβάζογλου, Σοφία Παυλίδου.Εξι κούκλες, έξι χαρακτήρες της ιταλικής κομέντια ντελ άρτε, ο Αρλεκίνος, η Κολομπίνα και η παρέα τους, ζητούν από τον κουκλοποιό τους την άδεια να δοκιμάσουν τη ζωή των ανθρώπων.
• Από τη Σκιάθο του κυρ - Αλέξαντρου ως την Αλεξάνδρεια του μεγάλου μοναχικού κι από κει ως τον κρύο χειμώνα της Λισαβόνας και το θαλάσσιο βυθό της Δανίας... ταξιδεύουν "Σαν χριστουγεννιάτικο παραμύθι",στο "Καφέ Παράσταση" (Βαλτετσίου 15 και Ιπποκράτους), σήμερα στις 5 το απόγευμα. Ταξίδια παραμυθένια με μουσικές και παραμύθια (αγγλικό μπαρόκ, Μαντρεντέους, Ν. Ξυδάκης, Λ. Πλάτωνος, Αρλέττα, παραδοσιακά κάλαντα), Οσκαρ Ουάιλντ, Αλ. Παπαδιαμάντης, Αντερσεν... Τραγούδι ο Γιώργης Χριστοδούλου,αφήγηση Δημήτρης Λιγνάδης και κλασική κιθάρα Παναγιώτης Μάργαρης.