ΜΟΣΧΑ (Ανταπόκριση ΟΔ. ΡΟΥΣΣΟΥ, ΒΛ. ΜΑΣΙΝ). -

Η Γενική Εισαγγελία της Ρωσικής Ομοσπονδίας ξεκίνησε έρευνα για τις περιπτώσεις άρνησης αξιωματικών του ρωσικού στρατού να εκτελέσουν διαταγές ανωτέρων τους κατά την τσετσενική κρίση. Ανακοίνωσε ότι, αν επιβεβαιωθούν οι πληροφορίες για την άρνηση στρατιωτικών να εκτελέσουν διαταγές στην Τσετσενία, οι ένοχοι απειλούνται με τρία χρόνια φυλακή. Οι αξιωματικοί, που αντιμετωπίζουν διώξεις εξαιτίας της αντίθεσής τους στη στρατιωτική επίλυση του τσετσενικού προβλήματος είναι, σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, ο Εντουάρντ Βορομπιόφ, διοικητής των χερσαίων δυνάμεων, ο Μπορίς Πολιακόφ, διοικητής της τεθωρακισμένης μεραρχίας "Καντεμίρ", ο Γιεβγκένι Ζοστερένκο, διοικητής τάγματος πεζοναυτών του Στόλου του Ειρηνικού, και ανώτατα στελέχη της στρατιωτικής ηγεσίας, όπως οι υφυπουργοί Αμυνας Μπορίς Γκρόμοφ και Γκεόργκι Κοντράτιεφ. Για τους δυο τελευταίους κυκλοφόρησαν φήμες πως έχουν ήδη τεθεί σε διαθεσιμότητα. Διώξεις φαίνεται πως αντιμετωπίζουν και αρκετά κατώτερα στελέχη του στρατού. Στο ρωσικό Τύπο αναφέρεται πως ο υπουργός Αμυνας Πάβελ Γκρατσόφ έχει θέσει σε διαθεσιμότητα ορισμένους αξιωματικούς της στρατιάς του Βορείου Καυκάσου. Αξίζει να σημειωθεί πως οι τελευταίες μαζικές αρνήσεις εκτέλεσης διαταγών είχαν γίνει το 1917 στον Α Παγκόσμιο Πόλεμο. Σήμερα αυτές οι αρνήσεις, μαζί με τις διώξεις που δρομολογούνται, έχουν βαθύ πολιτικό χαρακτήρα, παρά το γεγονός ότι οι Γιέλτσιν και Γκρατσόφ επαναλαμβάνουν με κάθε ευκαιρία πως ο στρατός είναι εκτός πολιτικής.

Από την άλλη μεριά, οι αξιωματικοί, που αρνούνται να συνδέσουν το όνομά τους με τις τυχοδιωκτικές ενέργειες του Κρεμλίνου στον Καύκασο παρά τις διώξεις που θα πρέπει να αναμένουν, όσο παρατείνεται ο πόλεμος κερδίζουν τη συμπάθεια ευρυτέρων στρωμάτων τόσο του λαού, όσο και μεγάλου τμήματος των στρατιωτικών, οι οποίοι θεωρούν πως, για άλλη μια φορά, με την επιχείρηση στην Τσετσενία εκτίθεται και δυσφημείται ο ρωσικός στρατός. Δεν αποκλείεται, λοιπόν, αυτοί που αντιτίθενται σήμερα σ' αυτή την επιχείρηση στην Τσετσενία, να παίξουν αύριο σημαντικό ρόλο στις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα.

Στο μεταξύ, στο κέντρο της πρωτεύουσας Γκρόζνι της Τσετσενίας συνεχίζονται οι μάχες. Οι τακτικές χερσαίες δυνάμεις, ενισχυμένες με αεροπορικά αγήματα και μονάδες πεζοναυτών που στάλθηκαν από τους Στόλους της Βαλτικής, της Βόρειας Θάλασσας και του Ειρηνικού, δεν κατόρθωσαν να καταλάβουν το προεδρικό μέγαρο. Οι Τσετσένοι αυτονομιστές αντιστέκονται. Οι ρωσικές δυνάμεις σφίγγουν τον πολιορκητικό κλοιό γύρω από το προεδρικό μέγαρο. Σκόρπιες ομάδες ένοπλων Τσετσένων εξακολουθούν να μάχονται σε διάφορα σημεία του Γκρόζνι. Στο κέντρο του Γκρόζνι, οι συγκρούσεις συνεχίζονται σπίτι με σπίτι. Ρωσικά μαχητικά αεροσκάφη βομβάρδισαν χωριά και μικρούς οικισμούς στην ορεινή περιοχή Τσατόι, 50 χιλιόμετρα νότια του Γκρόζνι. Οι πρόσφυγες που καταφθάνουν στις γειτονικές Δημοκρατίες του Καυκάσου αναφέρουν ότι οι κάτοικοι του Γκρόζνι αντιμετωπίζουν σοβαρές ελλείψεις σε τρόφιμα, φάρμακα και νερό. Στους δρόμους της πόλης κείτονται πολλά πτώματα. Σύμφωνα με το Πρακτορείο ΙΝΤΕΡΦΑΞ, μέχρι τώρα έχουν σκοτωθεί στην Τσετσενία πάνω από 500 Ρώσοι στρατιωτικοί και περίπου 1.000 έχουν τραυματιστεί. Ανάφερε επίσης πως 200 στρατιωτικοί αγνοούνται και 150 είναι αιχμάλωτοι. Πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Οβλούρ Ντουντάγεφ, 23 ετών, γιος του Τζοχάρ Ντουντάγεφ, που είχε βαριά τραυματιστεί στις 26 Δεκέμβρη σε μάχη κοντά στο Αργκούν, πέθανε και Θάφτηκε.

Η στρατιωτική επιχείρηση στην Τσετσενία, κακώς προετοιμασμένη και προγραμματισμένη, θα έχει πολλές μακροχρόνιες επιπτώσεις. Ετσι, ακόμα κι αν καταληφθεί το Γκρόζνι, δε θα σταματήσει τους οπαδούς του Ντουντάγεφ να περάσουν σε ανταρτοπόλεμο όχι μόνο στο έδαφος της Τσετσενίας. Σχετικά με τα παραπάνω, ο διευθυντής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Αντικατασκοπίας Σεργκέι Στεπάσιν δήλωσε χτες ότι "δυο - τρεις μέρες δράσης" στο Γκρόζνι απομένουν ακόμα στο ρωσικό στρατό, ο οποίος θα αφήσει, στη συνέχεια, το πεδίο ελεύθερο για τις ειδικές δυνάμεις του υπουργείου Εσωτερικών και της υπηρεσίας αντικατασκοπίας. Οι δυνάμεις αυτές, μετά την κατάληψη του Γκρόζνι, θα αντιμετωπίσουν τις "ορισμένες ένοπλες συμμορίες που θα εξακολουθούν να τρομοκρατούν την Τσετσενία για μεγάλο χρονικό διάστημα". Στη Μόσχα θα συνεχιστεί η εκστρατεία αναζήτησης των "υπευθύνων" για τις αποτυχίες στην Τσετσενία και η ανακατάταξη πολιτικών και στρατιωτικών στελεχών. Χτες, ο Μπορίς Γιέλτσιν διόρισε μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας τον υπουργό Οικονομικών Βλαντίμιρ Πανσκόφ. Ο Πανσκόφ, όπως φαίνεται, θα αναλάβει την επίβλεψη της χρηματοδότησης της στρατιωτικής επιχείρησης στην Τσετσενία, η οποία επιβαρύνει ακόμα περισσότερο την άσχημη κατάσταση της ρωσικής οικονομίας. Ο Πανσκόφ, όμως, διαβεβαίωσε τους Ρώσους ότι δε θα χρειαστεί να επανεξεταστεί ο προϋπολογισμός του 1995 εξαιτίας του πολέμου, αν δεν παραταθούν οι πολεμικές επιχειρήσεις.

Ο πρωθυπουργός Βίκτορ Τσερνομίρντιν πρότεινε χτες την άμεση έναρξη διαπραγματεύσεων με "όλες τις ενδιαφερόμενες πλευρές και δυνάμεις" με σκοπό την άμεση εκεχειρία στην Τσετσενία. Τόνισε ότι "η νέα αυτή κίνηση, που απευθύνεται στη συνείδηση και τη λογική των ηγεσιών των παρανόμων ενόπλων οργανώσεων", όπως αποκαλεί η Μόσχα τις τσετσενικές δυνάμεις, "θα βρει τη φορά αυτή μια απάντηση".

Εντείνονται οι αντιδράσεις διαφόρων πολιτικών δυνάμεων απέναντι στο Κρεμλίνο, μεταξύ τους και περιφερειακών ηγετών. Εφτά ηγέτες μεγάλων Αυτονόμων Δημοκρατιών της Ρωσικής Ομοσπονδίας ζήτησαν να συγκληθεί Συνέδριο των Λαών της Ρωσίας για την επεξεργασία και εφαρμογή στην πράξη αποφάσεων πάνω στο εθνικό ζήτημα.

Νέα έκκληση προς τη Ρωσία απηύθυνε η Ευρωπαϊκή Ενωση να σταματήσει τις συγκρούσεις στην Τσετσενία και να αρχίσει διαπραγματεύσεις. Ζήτησε από το Κρεμλίνο να συνεργαστεί με την αποστολή της ΟΑΣΕ, που βρίσκεται στη Μόσχα, για ειρηνευτική μεσολάβηση. Από τη μεριά του, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Ουόρεν Κρίστοφερ, δήλωσε ότι οι Αμερικανοί θα υποστηρίζουν τον πρόεδρο Μπορίς Γιέλτσιν "όσο καιρό θα κινείται στη σωστή κατεύθυνση". "Σωστή κατεύθυνση", κατά τους Αμερικανούς, σημαίνει για τη Ρωσία αίμα, δάκρυα και δυστυχία για τους πολίτες της.