Οταν αντί του... γύψου, τη μνήμη απειλεί το τσιμέντο, τα πράγματα είναι τελικά πολύ χειρότερα γι' αυτήν. Εξαιτίας της σύστασης των υλικών και των επιπτώσεών τους...

Είναι πολύ χειρότερα για τον καφενέ του Ανανία, τους πασατέμπους του Αβραάμ, και τις τυρόπιτες του κυρ - Βαγγέλη που έγραφε καθισμένος πίσω απ' το μπάγκο του, στίχους. Στίχους που παραλάμβανε τα χαράματα ο Μάρκος Βαμβακάρης, λίγο πριν ανέβει την πεζογέφυρα για να φτάσει στη δουλιά του, στα σφαγεία. Την ξύλινη τότε, σιδερένια στη συνέχεια, πεζογέφυρα, που θέλει σήμερα να γκρεμίσει η υπό τον Κ. Χρονόπουλο διοίκηση του Δήμου Δραπετσώνας, για να αναγείρει στη θέση της μια ογκώδη τσιμεντένια αυτοκινητογέφυρα μήκους 400 μέτρων και ύψους εννέα.

Πρόκειται για την ίδια πεζογέφυρα, που κάποια άλλα χαράματα, το 1941, στεκόταν 17 χρονών ο Νίκος Παπουτσόγλου παρακολουθώντας τα γερμανικά καταδρομικά να βομβαρδίζουν το επιβατηγό "ΕΛΛΑΣ" ενώ φόρτωνε κόσμο για το Κάιρο και τη θάλασσα να γεμίζει πτώματα...

Πρόκειται για την πεζογέφυρα, πενήντα μέτρα πιό πάνω από το σημείο, όπου δεκατέσσερα χρόνια μετά το '41, 27 κομμουνιστές έσκαβαν με κουτάλια σήραγγα και δραπέτευαν από τις φυλακές των Βούρλων, που είναι σήμερα αποθήκες. Για να μπορούν να σκάβουν, οι συγκρατούμενοί τους έκαναν όλη τη νύχτα θόρυβο, χτυπώντας καραβάνες και κατσαρόλες, θυμάται ο Αντώνης Μήλτσος.

Εκσκαφικές εργασίες... και μάλιστα με τη "βούλα" της κυβέρνησης Θεοτόκη, πραγματοποίησε στην ίδια περιοχή και το βρετανικό Συνδικάτο Κατασκευής Σιδηροδρόμων εν Ανατολή, με την υπογραφή της σύμβασης το 1902, που οδήγησε το 1904 στην παράδοση του πρώτου τμήματος της σιδηροδρομικής γραμμής Βορείου Ελλάδος.

Εδώ, επίσης, οι πιτσιρικάδες παραμόνευαν στην Κατοχή πότε θα φτάσουν τα φορτηγά βαγόνια με το στάρι, για να σκίσουν στην άκρη τα τσουβάλια και να μαζέψουν τα σπυριά από τις ράγες όταν έφευγε το τρένο. Κι οι μανάδες αποχαιρετούσαν μαυροφορεμένες, δικούς που έφευγαν μετανάστες για τη Γερμανία το '50 και το '60.

Τότε, καθώς έσβηνε το αγκομαχητό του τρένου, έμενε ο μονότονος ήχος μιας μπάλας, που κλοτσούσαν στο διπλανό γηπεδάκι, τα παιδιά της γειτονιάς. Ο Νεστορίδης, ο Σταματιάδης, ο Δομάζος αργότερα, που μάθαιναν ποδόσφαιρο. Κάποια άλλα παιδιά κάνουν εκεί ακριβώς το ίδιο και σήμερα...

Γύρω απ' την πεζογέφυρα της Δραπετσώνας ανασαίνει η συλλογική μνήμη μιας χώρας ολόκληρης. Τα πρώτα βήματα, οι πρόσφυγες, το παράνομο ρεμπέτικο, ο πόλεμος, η Κατοχή, ο εμφύλιος, οι διώξεις της Αριστεράς, η ξενιτιά, η ανοικοδόμηση, το ποδόσφαιρο...

Στη Δραπετσώνα αγωνιούν για τη μνήμη, που απειλείται απ' το τσιμέντο της σχεδιαζόμενης γιγαντογέφυρας, η οποία θα λειτουργεί σαν προέκταση της οδού Εθνικής Αντιστάσεως (πρώην Κανελλοπούλου) και θα αρχίζει από την Ψαρών για να καταλήξει στην καρδιά του λιμανιού του Πειραιά. Κι εκείνοι που αντιδρούν στο έργο γίνονται όλο και περισσότεροι, καθώς η Συντονιστική Επιτροπή που δημιούργησαν η "Προοδευτική Δημοκρατική Κίνηση", η "Αδέσμευτη Δημοτική Κίνηση" και ο συνδυασμός "Δραπετσώνα Προχώρα", ξεκίνησε από το περασμένο Σάββατο εκστρατείες ενημέρωσης.

Ως τώρα η διοίκηση του δήμου και ο δήμαρχος Κ. Χρονόπουλος, μεθόδευαν σιωπηρά την κατασκευή της γέφυρας. Το έργο δημοπρατήθηκε και ανατέθηκε σε εργολάβο, ο οποίος μάλιστα προσέφερε, σύμφωνα με πληροφορίες, και έκπτωση 50% επί του κόστους, το οποίο υπολογίζεται στα 1,2 δισεκατομμύρια και θα καλυφθεί από το ΥΠΕΧΩΔΕ με κονδύλια από το δεύτερο Πακέτο Ντελόρ.

Η γιγαντογέφυρα, σημειώνει η Συντονιστική Επιτροπή, γίνεται για να διευκολύνονται οι νταλίκες που συσσωρεύονται στα ψυγεία και τα φανάρια του Αγ. Διονυσίου, δημιουργώντας μια συμφόρηση που δυσκολεύει και τα τοπικά αυτοκίνητα. Ομως αυτό το πρόβλημα δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη διευκόλυνση της νταλίκας, αλλά με την απομάκρυνσή της από την Κανελλοπούλου και τα στενά της Δραπετσώνας. Αν τελικά κατασκευαστεί, η πόλη θα φορτωθεί τον κύριο όγκο των οχημάτων την ώρα που κατασκευάζεται για τον ίδιο λόγο η παραλιακή. Και θα σβήσει την ελπίδα για ανάπλαση του ιστορικού χώρου και ενοποίησή του με τον αρχαιολογικό χώρο της περιοχής. Θα σβήσει τη μνήμη... |Α

Γεράσιμος ΤΡΥΦΩΝΑΣ

Υπάρχει κανονισμός της Ευρωπαϊκής Ενωσης, από το 1993, που προβλέπει αποζημίωση για τους Ελληνες ψαράδες, αν καταστρέψουν τα ψαροκάικά τους. Ο κανονισμός αυτός αποσκοπεί στο να φύγουν από την αλιεία οι μικρομεσαίοι ψαράδες και να την αναλάβουν, εξ ολοκλήρου, επαγγελματίες "μεγαλοκαρχαρίες". Και ήδη - όπως αναφέρεται στο ρεπορτάζ - αρκετοί ψαράδες καταστρέφουν - έμπροσθεν αρμοδίας επιτροπής - τα καφικια τους, προκειμένου να τύχουν της αποζημίωσης.

Ο καθένας - "θαλασσινός" ιδιαίτερα, αλλά κι εμείς οι "στεριανοί" - μπορεί να φανταστεί την απόγνωση και τον ψυχικό πόνο των ψαράδων, όταν αναγκάζονται να καταστρέφουν, με τα ίδια τα χέρια τους, τα καφικια τους. Οταν είναι υποχρεωμένοι ν' απομακρυνθούν από τη θάλασσα, την οποία αγάπησαν με πάθος και συνέδεσαν μαζί της τη ζωή τους. Οταν καλούνται ν' απαρνηθούν το παρελθόν της φυλής μας και να ξεχάσουν τους προγόνους μας, οι οποίοι μεγαλούργησαν στη θάλασσα, ταξιδεύοντας, με τα καράβια τους, στα πέρατα της Οικουμένης.

Δε συγκινούνται οι πολιτικοί εκπρόσωποι των ευρωπαϊκών πολυεθνικών, μπροστά στον πόνο ψυχής των Ελλήνων ψαράδων.

Οπως δε συγκινήθηκαν μπροστά στην οδύνη των Ελλήνων αγροτών, που εξαναγκάζονται να θάβουν τα αγροτικά προϊόντα στις χωματερές, μ' αντίτιμο ψίχουλα αποζημίωσης, θάβοντας ταυτόχρονα με τους κόπους μιας ζωής και την υπερηφάνεια τους.

Οπως δε συγκινήθηκαν μπροστά στην αγωνία των εργατών, που πετιούνται στην ανεργία, όταν κλείνουν οι βιομηχανίες και η Ελλάδα μετατρέπεται σε "νεκροταφείο εργοστασίων".

Οπως δε συγκινήθηκαν μπροστά στο "βουβό κλάμα" των μικρομεσαίων επαγγελματοβιοτεχνών, που βάζουν "λουκέτο" στα μαγαζιά τους, μη δυνάμενοι να ανταγωνιστούν τα μεγαθήρια των ευρωπαϊκών πολυεθνικών, που κατέλαβαν την ελληνική αγορά.

Παύλος ΡΙΖΑΡΓΙΩΤΗΣ

Και με την ενοποίηση και ανάπλαση της ιστορικής περιοχής τι θα γίνει τώρα;

Η υπό κατεδάφιση γέφυρα - ιστορία της Δραπετσώνας