Σταθερά και μεθοδευμένα οι ξένες πολυεθνικές τράπεζες στην Ελλάδα προσπαθούν να επιβάλουν, στους εργαζόμενους σ' αυτές, τους δικούς τους κανόνες απασχόλησης και αμοιβών, σε βάρος των κλαδικών και των όποιων επιχειρησιακών συλλογικών συμβάσεων εργασίας υπάρχουν. Η διάλυση του συνδικαλιστικού κινήματος του χώρου - όπου αυτό υπάρχει - και η ανεξέλεγκτη, ασύδοτη λειτουργία είναι ο κύριος στόχος τους,που για να τον πετύχουν χρησιμοποιούν πολλά μέσα, όπως αλλεπάλληλες προσφυγές στο ΣτΕ κατά των υπουργικών αποφάσεων, που κηρύσσουν υποχρεωτικά εκτελεστές τις κλαδικές συμβάσεις.

Οι ξένες τράπεζες όμως - μαζί με ιδιωτικές ελληνικές τράπεζες που "χειροκροτούν" την επίθεση στις συλλογικές διαπραγματεύσεις - δεν εξαντλούν τις προσπάθειές τους για ανατροπή των συλλογικών συμβάσεων, στα "ένδικα" μέσα. Πριν λίγες μέρες η ΟΤΟΕ έστειλε στο υπουργείο Εργασίας επιστολή, στην οποία κατέγραφε ορισμένες - ενδεικτικές - παραβιάσεις των συλλογικών συμβάσεων από ξένες και ελληνικές ιδιωτικές τράπεζες, που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν - το λιγότερο - απαράδεκτες.

Η επιστολή της ΟΤΟΕ επιβεβαίωσε κάτι που είναι γενικά γνωστό: Οι ιδιωτικές τράπεζες έχουν σταθερό μέτωπο απέναντι στο συνδικαλισμό ή οποιαδήποτε άλλη προσπάθεια συλλογικής διεκδίκησης, τις συλλογικές συμβάσεις, τις υπουργικές αποφάσεις που τους επιβάλλουν τα παραπάνω. Αυτό εξηγεί και το πλήθος των καταστρατηγήσεων στοιχειωδών εργασιακών δικαιωμάτων.

Μια "γεύση" αυτής της καταστρατήγησης παίρνουμε από την επιστολή της ΟΤΟΕ που - ανάμεσα στα άλλα - περιγράφει την παραβίαση του ωραρίου εργασίας, αφού πολλοί εργαζόμενοι καλούνται να εργαστούν υπερωριακά ακόμα και τα Σαββατοκύριακα με μετάθεση των ημερών αργίας, ενώ κάποιοι άλλοι υποχρεώνονται να εργάζονται αποκλειστικά το απόγευμα!

Μετά από αυτά δε φαντάζει παράξενο ότι σχεδόν καμιά ιδιωτική τράπεζα δεν έχει εφαρμόσει το Προεδρικό Διάταγμα 156 που τις υποχρεώνει να προβούν στην ενημέρωση των εργαζομένων για τις συμβάσεις εργασίας που ισχύουν στον κλάδο. Επίσης αυτά τα τραπεζικά "ιδρύματα" ακολουθούν ανάλογη τακτική με ορισμένα επιδόματα, όπως το ανθυγιεινό (12%), το ταμειακό, επίδομα πτυχίου και άλλα ειδικά - κατά τράπεζα - που δεν τα χορηγούν. Επίσης δε χορηγούν, την πρόσθετη άδεια των επτά ημερών, σε όσους ασκούν ανθυγιεινή εργασία, αλλά και την κανονική ετήσια άδεια - με το πρόσχημα των υπηρεσιακών αναγκών - την οποία μερικές φορές δεν μπαίνουν στον κόπο ούτε να την πληρώσουν ή να τη μεταφέρουν στο επόμενο έτος!

Είναι επόμενο μια σειρά ακόμα εργασιακών δικαιωμάτων να καταστρατηγούνται και όπως αναφέρει η ΟΤΟΕ "οι εργαζόμενοι εκβιάζονται να σιωπούν, έχοντας μπροστά τους το φάσμα της απόλυσης ή της μετάθεσης ή της μη εξέλιξής τους που χρησιμοποιούν ως εκβιαστικά μέσα οι διοικήσεις κυρίως των Ελληνικών Ιδιωτικών και Ξένων τραπεζών".

Για τις επιδιώξεις, αλλά και για τις εργασιακές συνθήκες σ' αυτές στις ιδιωτικές τράπεζες, μας μίλησε ο Δ. Τσουκαλάς,αντιπρόεδρος της ΟΤΟΕ και πρόεδρος του Κλαδικού Συλλόγου Εργαζομένων στις Ξένες και Ιδιωτικές Ελληνικές τράπεζες.

"Στόχος των ξένων και ελληνικών ιδιωτικών τραπεζών, αυτή τη στιγμή, είναι να μη δεσμεύονται από τίποτα. Να έχουν τη δυνατότητα να κάνουν ό,τι θέλουν. Εμείς κάνουμε μια προσπάθεια προσέλκυσης συναδέλφων στον κλαδικό Σύλλογο και υπάρχει κάποια απήχηση γιατί τα προβλήματα εντείνονται και πολλοί αρχίζουν και κατανοούν την ανάγκη της συλλογικής αντιμετώπισής τους".

Ως ΟΤΟΕ θα προσπαθήσουμε να δημοσιοποιήσουμε το θέμα, να οργανώσουμε ημερίδα και να εκδώσουμε ειδική ανακοίνωση για τους συναδέλφους του χώρου, ώστε να τους ευαισθητοποιήσουμε. Πρέπει να καταλάβουν πως αν έρθουν κοντά μας, αν δώσουν τη δυνατότητα στην ΟΤΟΕ και τον κλαδικό σύλλογο να παρεμβαίνει, τότε πολλά πράγματα σε σχέση με τη δουλιά τους, την εργασία τους, τη ζωή τους γενικότερα, μπορούν να πάνε προς το καλύτερο. Δε λέμε ότι θα χτυπήσουμε ένα "μαγικό ραβδάκι" και όλα θα αλλάξουν, αλλά μπορούμε να αγωνιστούμε όλοι μαζί για να πάνε τα πράγματα προς το καλύτερο".

Η ΟΤΟΕ μπορεί να έχει συζητήσει το θέμα και να έχει προγραμματίσει ορισμένες δραστηριότητες, αλλά η όλη διαδικασία φαίνεται να είναι... περιέργως χρονοβόρα. Σε ανακοίνωσή της η ΕΣΑΚ Τραπεζών χαρακτήριζε "τουλάχιστον αδικαιολόγητη" τη στάση της διοίκησης της ΟΤΟΕ, επειδή ένα μήνα από τότε που το Γενικό Συμβούλιο πήρε αποφάσεις για τη δράση της στο χώρο των νέων ιδιωτικών και ξένων τραπεζών, δεν είχε εφαρμόσει καμιά από αυτές.

"Δεν μπορούμε να πούμε ότι έχουμε πετύχει τα χρονοδιαγράμματα που έχουμε βάλει - μας λέει ο συνομιλητής μας - αλλά ό,τι έχουμε προγραμματίσει θα γίνει. Θα εκδοθεί ανακοίνωση που θα μοιραστεί στους χώρους δουλιάς, θα δημοσιοποιηθεί το θέμα... ".

Πολλές τράπεζες - ξένες και ιδιωτικές ελληνικές - καταγγέλθηκαν την περασμένη χρονιά, αλλά και πρόσφατα, από την ΟΤΟΕ και από τους Συλλόγους Εργαζομένων, για μια μεγάλη γκάμα παραβιάσεων.

Μια χαρακτηριστική περίπτωση τράπεζας που παραβιάζει τα - αναμφισβήτητα υποτίθεται - δικαιώματα των εργαζομένων, είναι της Τράπεζας Πίστεως.Από πρόσφατη ανακοίνωση της παράταξης "ΕΝΙΑΙΑ Σ.Κ.", μαθαίνουμε ότι οι εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν τα εξής προβλήματα: Παραβίαση της Ειδικής Συλλογικής Σύμβασης για το Ασφαλιστικό, άρνηση χορήγησης των επτά ημερών επιπλέον άδειας σε όσους χορηγείται το ανθυγιεινό επίδομα, επιλεκτική προτεραιότητα στα δάνεια 2 - 3 μισθών, μη εφαρμογή του Προεδρικού Διατάγματος 156, προκλητικές προαγωγές, επιλεκτική συμμετοχή στα σεμινάρια, μεταθέσεις σκοπιμότητας, άρνηση πληρωμής των υπερωριών!

Στην εφημερίδα του Συλλόγου εργαζομένων της Τράπεζας Εργασίας διαβάζουμε ότι η διοίκηση της τράπεζας αρνείται να χορηγήσει ορισμένα επιδόματα ή δίνει μειωμένα κάποια άλλα. Καταγγέλλεται ακόμη ότι 1.000 (!) εργαζόμενοι δεν πήραν αυξήσεις το 1995, ότι γίνεται επιλεκτική καταβολή ενός πακέτου μετοχών - που έχει καθιερωθεί να δίνεται σε σταθερή, ετήσια, βάση σε κάθε υπάλληλο - ότι γίνονται δυσμενείς μεταθέσεις, ανοίγεται προσωπική αλληλογραφία κ.λπ.

Στην ΑΒΝ - ΑΜRΟ η διοίκηση αρνήθηκε, πριν μερικούς μήνες, να δώσει αυξήσεις σύμφωνα με την κλαδική συλλογική σύμβαση εργασίας, με το επιχείρημα ότι οι αμοιβές των εργαζομένων είναι ήδη αρκετά υψηλές και ξεπερνούν ή συμψηφίζονται μ' αυτές που ορίζει η σύμβαση! (Τελικά, η αντίδραση των εργαζομένων είχε επιτυχία και απέτρεψε τις επιδιώξεις της τράπεζας)

Στην Τράπεζα Αθηνών (κορεάτικη), η διοίκηση αρνήθηκε να υπογράψει επιχειρησιακή σύμβαση για το 1994 με μεγαλύτερες αυξήσεις από την κλαδική, επικαλούμενη οικονομικό πρόβλημα. Παρ' όλα αυτά, αύξησε το μισθό ορισμένων ανώτερων στελεχών. Ταυτόχρονα, καταρτίστηκε ένα πρόγραμμα "αξιολόγησης" προσωπικού, στα χνάρια ενός μοντέλου που ακολουθούν αρκετές τράπεζες, με στόχο την εξάλειψη των συλλογικών διαπραγματεύσεων.

Η AMERICAN EXPRESS είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση, αφού εκτός των άλλων, προσπαθεί με "νύχια και με δόντια" να απολύσει τον πρόεδρο του Συλλόγου εργαζομένων, Ηλ. Οικονομόπουλο,καταφεύγοντας γι' αυτό το σκοπό στην αρμόδια επιτροπή που ορίζει ο νόμος, για να εξετάζει τις περιπτώσεις απόλυσης των συνδικαλιστών. Η πρωτοβάθμια επιτροπή αποφάσισε με πλειοψηφία ότι οι ισχυρισμοί της τράπεζας δε στέκουν, αλλά ο συνδικαλιστής παραπέμφθηκε στο δευτεροβάθμιο όργανο. Πρέπει να σημειωθεί ότι και στην AMERICAN EXPRESS προωθούνται νέοι τρόποι "αξιολόγησης" του προσωπικού.

Οι εργαζόμενοι στην τράπεζα CITIBANK διαμαρτυρήθηκαν πριν λίγους μήνες για τις αυξήσεις του 1994 που ήταν από 0 έως 11,99% για το 15% του προσωπικού, 12 με 15% για τους μισούς εργαζόμενους και πάνω από 15% για τους υπόλοιπους. Η διοίκηση της τράπεζας ανακοίνωσε ότι έδωσε 14% μέσο ποσοστό αύξησης! Φυσικά, και η CITIBANK εφαρμόζει δικό της σύστημα αξιολόγησης.

Το ίδιο κάνει και η τράπεζα NATWEST,η οποία στα πλαίσια της αναδιοργάνωσής της, αποφάσισε να εφαρμόσει ένα σύστημα αμοιβής με βάση την απόδοση των εργαζομένων, "πέραν των ισχυουσών ρυθμίσεων και της οικογενειακής κατάστασης των υπαλλήλων",όπως αναφερόταν χαρακτηριστικά σε ανακοίνωση της τράπεζας.

Πρόσφατα έγιναν καταγγελίες από την ΟΤΟΕ και για την ιδιωτική ελληνική τράπεζα INTERBANK,η οποία καταστρατηγεί το ωράριο, δεν πληρώνει υπερωρίες, μεταθέτει αργίες, δεν εφαρμόζει τη σύμβαση εργασίας για ορισμένα επιδόματα.

Παραβιάσεις του ωραρίου έχουν καταγγελθεί και στην XIOS BANK,σύστημα αξιολόγησης και σύνδεσης του μισθού με την παραγωγικότητα εφαρμόζει και η CREDIT LYONNAIS (πρώην Ελληνογαλλική), αλλά και πολλές άλλες τράπεζες που με διάφορους τρόπους καταφέρνουν να διασπούν τους εργαζόμενους (επιλεκτικά μεγάλες αμοιβές) ή να τους αναγκάζουν να σιωπούν (φόβος απόλυσης, στασιμότητα κ.λπ.).

Είναι σωστό ότι πολλές τράπεζες, την ίδια στιγμή που καταστρατηγούν τις συμβάσεις, προσφέρουν αρκετές παροχές σε μερικούς εργαζόμενους. Ακολουθούν μ' αυτό τον τρόπο μια τακτική διάσπασης του συνδικαλιστικού κινήματος (όπου και αν υπάρχει), δημιουργώντας - τεχνητά - ομάδες εργαζομένων με διαφορετικά συμφέροντα, εμφανίζοντας πιο ευνοϊκή τη δική τους πολιτική αμοιβών από αυτή που προβλέπει η κλαδική συλλογική σύμβαση, καλλιεργώντας την ελπίδα για ικανοποιητικές αποδοχές μελλοντικά, σε μεγάλη μερίδα εργαζομένων. Μεγάλες αμοιβές μπορεί να προσφερθούν και ευκαιριακά, όταν μια τράπεζα θέλει να αναπτυχθεί γρήγορα και γι' αυτό πρέπει να προσελκύσει στελέχη άλλων τραπεζών.

Είναι σαφές ότι όλα αυτά στοχεύουν στη διάλυση του συνδικαλιστικού κινήματος στο χώρο, στην εξάλειψη κάθε θεσμοθετημένης υποχρέωσης για παροχές από την πλευρά της εργοδοσίας. Σε τράπεζες που οι εργαζόμενοι "υπέκυψαν" στα "θέλγητρα" μιας ικανοποιητικής ατομικής συμφωνίας για τις αμοιβές, η τακτική της εργοδοσίας άλλαξε σύντομα και το "καρότο" αντικαταστάθηκε από το "μαστίγιο"...

Από παλιότερη κινητοποίηση των εργαζομένων στη XIOS BANK ενάντια στην παραβίαση του ωραρίου

ο Γιώργος ΦΛΩΡΑΤΟΣ