Οι καταθέσεις προθεσμίας - και όσοι επενδύουν σ' αυτούς τους τραπεζικούς λογαριασμούς - ήταν ο μεγάλος κερδισμένος στο ενδεκάμηνο από το Γενάρη μέχρι το Νοέμβρη του 1994. Τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας Ελλάδος που δόθηκαν χτες στη δημοσιότητα και δείχνουν την πορεία των ιδιωτικών καταθέσεων στις τράπεζες στο 11μηνο του 1994, είναι αποκαλυπτικά τόσο για τους μεγάλους κερδισμένους της οικονομικής πολιτικής μονόπλευρης λιτότητας και της συναλλαγματικής κρίσης του περασμένου Μάη όσο και για τα μεγάλα θύματα της ίδιας πολιτικής. Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, στο ενδεκάμηνο του 1993, οι καταθέσεις ιδιωτών στις τράπεζες, αυξήθηκαν περίπου κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες πάνω από τον επίσημο πληθωρισμό. Από 10.551,8 δισεκατομμύρια δραχμές που ήταν το Δεκέμβρη του 1993 το σύνολο των καταθέσεων (όψεως, προθεσμίας, ταμιευτηρίου και δεσμευμένες), ανέβηκε στις 30 Νοέμβρη 1994 στο ποσό των 11.927,5 δισ. δραχμών. Αυξήθηκαν δηλαδή κατά 1.375,6 δισ. δραχμές ήτοι κατά 13%, ενώ ο πληθωρισμός στο ίδιο διάστημα έτρεχε με ρυθμό 11%.

Από την πορεία των ιδιωτικών καταθέσεων στις τράπεζες στο εξεταζόμενο διάστημα, ξεχωρίζει η μεγάλη αύξηση που σημείωσαν οι καταθέσεις προθεσμίας και όψεως και η μεγάλη πτώση των καταθέσεων ταμιευτηρίου. Αναλυτικότερα, στις 30 Νοέμβρη 1994, συγκριτικά με την 31η Δεκέμβρη του 1993:

• Οι καταθέσεις σε τραπεζικούς λογαριασμούς όψεως,ήταν αυξημένες κατά 261,4 δισ. δραχμές. Παρουσίασαν δηλαδή υπερτριπλάσια αύξηση (36,7%), συγκριτικά με την αύξηση του επίσημου πληθωρισμού (11%). Ετσι, από 711,7 δισ. δραχμές που ήταν οι καταθέσεις όψεως το Δεκέμβρη του 1993, ανέβηκαν το Νοέμβρη του 1994 στα 973,1 δισ. δραχμές.
• Οι καταθέσεις σε λογαριασμούς ταμιευτηρίου - που στο μεγαλύτερο μέρος είναι λαϊκές αποταμιεύσεις - αυξήθηκαν μόλις κατά 90,2 δισ. δραχμές και από 7.709,7 δισ. δραχμές το Δεκέμβρη του 1993, ανέβηκαν στα 7.799,9 δισ. δραχμές το Νοέμβρη του 1994. Αυξήθηκαν δηλαδή μόλις κατά 1,2%! Ομως, σε πραγματικές αποπληθωρισμένες τιμές, οι καταθέσεις ταμιευτηρίου στο εξεταζόμενο διάστημα, μειώθηκαν κατά 8,9%.Η μεγάλη βουτιά, που έκαναν και το 1994 οι καταθέσεις ταμιευτηρίου, φωτογραφίζουν από μια άλλη σκοπιά τις αρνητικές και καταστροφικές συνέπειες της πολιτικής μονόπλευρης λιτότητας στα λαϊκά εισοδήματα, δεδομένου ότι οι καταθέσεις ταμιευτηρίου στο μεγαλύτερο μέρος τους είναι αποταμιεύσεις μικροκαταθετών. Ετσι, η πολιτική μείωσης των μισθών, των συντάξεων και των άλλων λαϊκών εισοδημάτων, από τη μια ανάγκασε πολλούς μικροκαταθέτες να στηρίξουν το βιοτικό τους επίπεδο με αναλήψεις και από την άλλη περιόρισε στο ελάχιστο τον αριθμό των εργαζομένων που μπορούν ακόμη να καταθέτουν κάποιο περίσσευμα του μισθού ή της σύνταξης.
• Οι καταθέσεις προθεσμίας αυξήθηκαν κατά 1.021,5 δισ. δραχμές και από 1.943,9 δισ. δραχμές που ήταν το Δεκέμβρη του 1993, τινάχτηκαν το Νοέμβρη του 1994 στο ποσό των 2.965,4 δισ. δραχμές. Αυξήθηκαν δηλαδή κατά 1.021,5 δισ. δραχμές ήτοι κατά 52,5%, ποσοστό που είναι υπερτετραπλάσιο του πληθωρισμού.Η μεγάλη αύξηση των καταθέσεων προθεσμίας - που είναι καταθέσεις κυρίως μεγαλοεισοδηματιών και κερδοφόρων επιχειρήσεων - οφείλεται εκτός των άλλων και στους εξής δύο λόγους: Πρώτον, στη φορολογία των ρέπος που επιβλήθηκε αρχές του 1994, με συνέπεια όσοι "επένδυαν" τα κεφάλαιά τους σε ρέπος να τα σηκώσουν και να τα μεταφέρουν σε προθεσμιακές καταθέσεις. Στο ενδεκάμηνο οι "επενδύσεις" κεφαλαίων σε ρέπος μειώθηκαν κατά 1.577,2 δισ. δραχμές!Δεύτερον, η συναλλαγματική κρίση που εκδηλώθηκε το Μάη του 1994 με επίθεση σε βάρος της δραχμής, οδήγησε πολλούς αποταμιευτές να σηκώσουν τα κεφάλαιά τους από άλλους λογαριασμούς καταθέσεων και να τα τοποθετήσουν σε υψηλότοκες προθεσμιακές καταθέσεις.

Να σημειωθεί ακόμη, ότι στο ενδεκάμηνο Γενάρης - Νοέμβρης 1994, οι καταθέσεις των ΔΕΚΟ αυξήθηκαν μόλις 15,2 δισ. δραχμές ήτοι κατά 2,9%,που σε πραγματικές - αποπληθωρισμένες τιμές - σημαίνει ότι μειώθηκαν κατά 7,3%.

Λάμπρος ΤΟΚΑΣ

Νέα μέτρα "συνιστά" στην κυβέρνηση και ο ΟΟΣΑ με την τελευταία έκθεσή του- αποσπάσματα της οποίας είδαν χτες το φως της δημοσιότητας σε μερίδα του Τύπου - που πρόκειται να δημοσιοποιηθεί επίσημα τον ερχόμενο μήνα. Τα νέα μέτρα, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, είναι αναγκαία ώστε να αποτραπούν αποκλίσεις στους στόχους οικονομικής πολιτικής που έχει θέσει η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ.

Η έκθεση επισημαίνει ότι το 1995 θα είναι μία ακόμα χρονιά ύφεσης για την ελληνική οικονομία, ενώ το χάσμα των ρυθμών ανάπτυξης, του πληθωρισμού και των δημοσιονομικών ελλειμμάτων, της Ελλάδας με την Ευρωπαϊκή Ενωση, αντί να μειωθεί, θα διευρυνθεί περαιτέρω. Στην έκθεση, προβλέπεται μεταξύ άλλων ότι:

• Ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ το 1994, μάλλον δε θα υπερβεί το 1%.Για το 1995 προβλέπει αύξηση 1,5% και το 1996 2,3%.
• Η ανεργία θα συνεχίσει να αυξάνεται και θα ανέβει το 1995 στο 10% και το 1996 στο 10,2%.
• Ο πληθωρισμός, στο τέλος του έτους, θα διαμορφωθεί στο 9% (αντί για 7% που προσδοκά η κυβέρνηση) ενώ για το 1996 εκτιμά ότι θα υπάρξει περαιτέρω αποκλιμάκωση στο 6,5%.
• Τα δημοσιονομικά ελλείμματα το 1995 θα διαμορφωθούν στο 11,5% του ΑΕΠ, και στο 10% το 1996, σε αντίθεση με τις κυβερνητικές προβλέψεις για έλλειμμα 9,8% το 1995.

Κατά τα άλλα η έκθεση, σκιαγραφεί το - γνώριμο και από παρεμφερείς εκθέσεις του διεθνούς ιμπεριαλιστικού οργανισμού για τη χώρα μας - περιβάλλον εφαρμογής της οικονομικής πολιτικής βάσει του οποίου θα πρέπει να κινηθεί η σημερινή κυβέρνηση.

Ειδικότερα εκτιμά ότι λόγω της χαλάρωσης της δημοσιονομικής πολιτικής, το 1993 - περίοδος εκλογών - η Ελλάδα βρίσκεται για μία ακόμη φορά σε κρίσιμο σταυροδρόμι. Πρόκειται για σαφή υπόδειξη ότι δεν πρέπει φέτος να γίνουν εκλογές. Επίσης ο ΟΟΣΑ, θέτει ζήτημα επιτάχυνσης των ιδιωτικοποιήσεων, συνέχισης της σφικτής εισοδηματικής πολιτικής και μεγαλύτερης "απελευθέρωσης" των αγορών, συμπεριλαμβανόμενης και της αγοράς εργασίας. Η τελευταία επισήμανση αποκτά ιδιαίτερη επικαιρότητα ενόψει του πορίσματος για την κατάσταση της αγοράς εργασίας στην Ελλάδα που ετοιμάζουν τα υπουργεία Εθνικής Οικονομίας και Εργασίας. Το πόρισμα αυτό θα περιέχει δέσμη μέτρων "για την εισαγωγή της Λευκής Βίβλου στην ελληνική πραγματικότητα".

Ακόμη και την ιδιωτικοποίηση... των δρόμων προβλέπει το "κυβερνητικό" πρόγραμμα της ΝΔ, που παρουσιάστηκε χτες σε ειδική εκδήλωση, παρουσία του Μ. Εβερτ, εν μέσω δηλώσεων στελεχών του κόμματος για το θέμα της εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Στ. Δήμας, η ομιλία του οποίου ήταν "αφιερωμένη" στην... "κοινωνική διάσταση του προγράμματος", δήλωσε ξεκάθαρα ότι το πρόγραμμα της ΝΔ "είναι σχέδιο δράσης ξεκάθαρα φιλελεύθερο".

Το "πρόγραμμα" της ΝΔ, επί της ουσίας, δε διαφέρει από την πολιτική - και τους στόχους της - που εφαρμόζει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, καθώς και τα δυο αυτοπροσδιορίζονται στα πλαίσια της Συνθήκης του Μάαστριχτ. Προφανώς, γι' αυτό το λόγο, ο Στ. Μάνος επισήμανε ότι "δεν εννοώ ν' αλλάξουμε πολιτική.Η πολιτική της σημερινής κυβέρνησης (...) έχει κάνει βήματα εμπρός και η ΝΔ οφείλει να συνεχίσει αυτή την πολιτική" και πρόσθεσε ότι η "αλλαγή" αφορά την επιτάχυνση και τη διεύρυνση των ιδιωτικοποιήσεων. Συγκεκριμένα, στο πρόγραμμα της ΝΔ δηλώνεται (σ.σ. αν, δηλαδή, δεν... προλάβει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ) ότι οι εμπορικές τράπεζες που ελέγχονται σήμερα άμεσα ή έμμεσα από το δημόσιο θα ιδιωτικοποιηθούν, όπως επίσης και η ηλεκτρική ενέργεια, οι αστικές τηλεπικοινωνίες, τα δίκτυα φυσικού αερίου, το εθνικό οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο, τα λιμάνια και τα αεροδρόμια, αλλά και η υγεία και η παιδεία! Οι ιδιωτικοποιήσεις σημειώνεται ότι θα προωθηθούν και μέσω πώλησης μέρους του μετοχικού κεφαλαίου στο Χρηματιστηρίου και με "αυτοχρηματοδότηση" και με ολοκληρωτική πώληση των μετοχών.

Στο "πρόγραμμά" της, η ΝΔ ξεκαθαρίζει ότι θα συνεχίσει την πολιτική της μονόπλευρης λιτότητας και ότι θα πάρει κάθε μέτρο, προκειμένου να υπάρχουν "προοπτικές κερδοφορίας" της "ιδιωτικής πρωτοβουλίας", που είναι... "το πιο δημιουργικό κομμάτι της οικονομίας"! Στα μέτρα αυτά συμπεριλαμβάνεται και η διάλυση των σημερινών εργασιακών σχέσεων, γιατί "η δυσκαμψία της αγοράς εργασίας αυξάνεται σημαντικά" και έτσι πρέπει να "εξαλειφθούν οι περιοριστικές ρυθμίσεις" και να... εκσυγχρονιστεί (;) το σύστημα "των συλλογικών συμβάσεων και εργασιακών σχέσεων, έτσι ώστε να μην δρα ανασταλτικά"! Ειδικότερα όσον αφορά το καθεστώς των συλλογικών διαπραγματεύσεων (σ.σ. ΕΓΣΕΕ), η ΝΔ ισχυρίζεται ότι αυτό πρέπει ν' αλλάξει γιατί είναι "υπέρμετρα συγκεντρωτικό", ενώ, τέλος, δηλώνει ότι πρέπει τα συνδικάτα να γίνουν "συνεργάτες".