Από πρώτη άποψη η, παράξενη τουλάχιστον, ιστορία γύρω από τη διαχείριση των κουπονιών της ΝΔ, φαίνεται ότι είναι μια εσωτερική υπόθεση του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Τόσο όμως ο τρόπος ανακίνησης του θέματος αυτού, όσο και η χρονική στιγμή, συνηγορούν ότι καθόλου τυχαία δεν έρχεται στην επιφάνεια ένα τέτοιο"ακανθώδες" ζήτημα, το οποίο ξεφεύγει των στενών εσωκομματικών ορίων της ΝΔ και των όποιων εμφύλιων διαμαχών στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Ο θόρυβος που δημιουργήθηκε τις επόμενες μέρες επιβεβαιώνει την προηγούμενη εκτίμηση. Στο στόχαστρο δε βρίσκονται τα "κουπόνια" της ΝΔ αλλά τα κουπόνια όλων των κομμάτων. Ακριβέστερα των κομμάτων που απευθύνονται στο λαό με κουπόνια και κυρίως του ΚΚΕ.

Ανεξάρτητα από τις επιδιώξεις των εμπνευστών του θορύβου, το βέβαιο είναι ότι πλήττεται η αξιοπιστία των κομμάτων που απευθύνονται στον πολίτη για οικονομική στήριξη και ενίσχυση. Εύλογα ερωτηματικά δημιουργούνται από το γεγονός ότι ο Μ. Εβερτ δείχνει να μην αντιλαμβάνεται ή να αγνοεί επιδεικτικά τη "ζημιά" που προκαλείται πρώτα και κύρια στο κόμμα του.

Είναι γνωστό βέβαια και αποδεδειγμένο ότι τα κόμματα του δικομματισμού δεν καλύπτουν τις οικονομικές ανάγκες τους μέσω των κουπονιών αλλά μέσω των"γενναιόδωρων επιδοτήσεων" από την οικονομική ολιγαρχία και δευτερευόντως από την κρατική επιχορήγηση.

Η χρονική στιγμή που ξέσπασε το θέμα αναμφίβολα συνδέεται με τη συζήτηση που γίνεται για τη θεσμοθέτηση της οικονομικής ενίσχυσης των κομμάτων από τον κρατικό προϋπολογισμό, με την οποία επιχειρείται η παρέμβαση στο εσωτερικό των κομμάτων. Δεν είναι τυχαίο ότι από το χώρο της ΝΔ προέρχονται"προτάσεις" που διευκολύνουν, αν δεν επιδιώκουν, αυτή την εξέλιξη, όπως η "επώνυμη" χρηματοδότηση των κομμάτων - δηλαδή όλοι οι απλοί, βέβαια, συνδρομητές να καταγράφονται - και το σφράγισμα των κουπονιών από την Εφορία.

Η εφημερίδα το "Βήμα", η οποία θεωρείται ότι εκφράζει έγκυρα τις "μύχιες" απόψεις του προέδρου της ΝΔ, Μ. Εβερτ, ανέλαβε να φέρει σε μια καθόλου τυχαία χρονική στιγμή, να το αναδείξει σε "πρώτο θέμα". Εκφράζονται σοβαρές επιφυλάξεις ότι η κυριακάτικη του συγκροτήματος θα "χαράμιζε" το πρώτο θέμα της, αν αφορούσε μόνο τον Γ. Δημητροκάλλη.

Εξάλλου μόλις πριν από ένα μήνα η "έγκυρη εφημερίδα" είχε σε κύριο άρθρο της αποσαφηνίσει τις θέσεις της για την κρατική επιχορήγηση των κομμάτων. Αφ' ενός είχε αποδοκιμάσει κάθε ιδέα παραπέρα ενίσχυσης των κομμάτων από τον προϋπολογισμό, προφανώς για να έχουν μεγαλύτερη ανάγκη τα αφεντικά των ΜΜΕ, και από την άλλη είχε ταχθεί υπέρ της ενίσχυσης μόνο των δύο μεγάλων κομμάτων γιατί τα "μικρά" δεν ανταποκρίνονται στα "τραπεζικά κριτήρια" (!). "Αν ένα μικρό κόμμα, σήμερα, δικαιούται επιχορηγήσεως, μπορεί να δανειστεί με βάση την προοπτική ότι θα δικαιούται και μετά ένα η δύο έτη;",αναρωτιούνταν "αθώα" το "Βήμα" στις 8 Γενάρη.

Στην υπόθεση υπάρχει βέβαια και η εσωκομματική διάσταση. Οχι όμως αυτή που φαίνεται σε πρώτο πλάνο και αφορά τη διαμάχη "Εβερτικών - Μητσοτακικών" αλλά τη δεινή θέση στην οποία έχει περιέλθει το κόμμα της ΝΔ, που εμφανίζει έλλειμμα πολλών δισεκατομμυρίων.

Η κίνηση του Μ. Εβερτ να στείλει στη δικαιοσύνη υπόθεση κουπονιών ...60 εκατομμυρίων, περισσότερο αποσκοπεί στο να στείλει ένα "καθησυχαστικό" μήνυμα στους διάφορους "χρεώστες" και "δανειστές" του κόμματός του, οι οποίοι αρχίζουν να διεκδικούν και διά της δικαστικής οδού τα χρωστούμενα ("Αντέννα", "Νιου Τσάνελ", αεροπορικές εταιρίες κλπ).

Δεν είναι τυχαίο από αυτή την άποψη το προχτεσινό κύριο θέμα του "Τύπου της Κυριακής", στη "διοίκηση" του οποίου μετέχει και ο πρόεδρος της ΝΔ, για "ιταλικό σενάριο με Στεφανόπουλο". Με αφορμή τη συμφωνία ΠΑΣΟΚ - ΠΟΛ.ΑΝ για την προεδρική εκλογή στο ανυπόγραφο άρθρο της εφημερίδας επισημαίνεται ότι αυτή "εντάσσεται σε ένα ευρύτερο σενάριο ιταλοποίησης της ελληνικής πολιτικής ζωής". Τα βασικά χαρακτηριστικά, αναφέρει, αυτού του σεναρίου είναι: Πρώτο η θεσμοθέτηση του ρυθμιστικού ρόλου των εκδοτών και επιχειρηματιών στις πολιτικές εξελίξεις.Στη συνέχεια αφού επισημαίνει ότι το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να αντιδράσει στο ιταλικό σενάριο γιατί "δεσμεύεται από τις επιλογές της ηγεσίας του", αναφέρει για την ηγεσία της ΝΔ: "Ούτε η ΝΔ αντιδρά δυναμικά στη σταδιακή ιταλοποίηση της πολιτικής ζωής της χώρας.Τα εσωτερικά της προβλήματα και η κακή κατάσταση των οικονομικών της επιβάλλουν προς το παρόν μια ευέλικτη τακτική που αποκλείει τη θεαματική ρήξη".

Το βέβαιο, πάντως, είναι ότι η ηγεσία της ΝΔ "αφήνεται" να βουλιάζει στα χέρια των "μεγάλων αφεντικών" και να εναποθέτει την τύχη του κόμματοςκαι την οικονομική στις "καλές υπηρεσίες τους". Ανάλογη είναι η στάση και των άλλων δυνάμεων του δικομματισμού, προδικάζοντας έτσι εφιαλτικές προοπτικές για την εξάρτηση των κομμάτων από την οικονομική ολιγαρχία.

Παναγιώτης ΚΑΚΑΛΗΣ

Την οδό της "δικαστικής διαλεύκανσης" πήρε από χτες η παράξενη υπόθεση των κουπονιών στη ΝΔ, η οποία όμως ταυτόχρονα έχει προκαλέσει σοβαρές τριβές στο εσωτερικό του κόμματος.

Ο γενικός διευθυντής του κόμματος Γ. Βαρθολομαίος κατέθεσε χτες μηνυτήρια αναφορά για υπεξαίρεση κουπονιών αξίας 60 εκατομμυρίων δραχμών κατά του πρώην αναπληρωτή διευθυντή της ΝΔ Γ. Δημητροκάλλη,ο οποίος όμως έχει διαγραφεί από το κόμμα, στην Εισαγγελία Πρωτοδικών της Αθήνας. Ο μηνυτής κατηγορεί επίσης τον Γ. Δημητροκάλλη για άρνηση επιστροφής ενός αυτοκινήτου, που του είχε χορηγηθεί για τις μετακινήσεις του από το 1990 μέχρι και τη μέρα που κατείχε τη θέση του αναπληρωτή γενικού διευθυντή. Η μηνυτήρια αναφορά μελετάται από τον εισαγγελέα Γ. Κολιοκώστα.

Ο αντίκτυπος όμως αυτής της κίνησης του Μ. Εβερτ στο εσωτερικό του κόμματος της ΝΔ είναι ισχυρός, έστω και αν δεν παίρνει τη μορφή δημόσιων δηλώσεων. Πολλοί βουλευτές και στελέχη κάνουν λόγο για ακατανόητη κίνηση που εμπεριέχει σημάδια αυτοκαταστροφής. Δεν είναι λίγα τα στελέχη που καταλογίζουν στον Μ. Εβερτ ευθύνες γιατί με αυτή την κίνηση "έδωσε ανάσα στην παραπαίουσα κυβέρνηση" και αποπροσανατόλισε και διαίρεσε τον κόσμο της παράταξης, ανοίγοντας ένα εσωτερικό μέτωπο εκ του μη όντος. Επιπλέον τόνιζαν ότι θα δώσει την ευκαιρία στον Γ. Δημητροκάλλη για "πανηγυρική δικαίωση".

Σχολιάζοντας την παραπομπή του θέματος στη δικαιοσύνη, ο Γ. Δημητροκάλλης εξέφρασε τη χαρά του "γιατί η δικαιοσύνη θα ξεκαθαρίσει την αλήθεια από τη σκευωρία" και τη λύπη του "για το χαμηλό επίπεδο που έχει φτάσει το κόμμα μας". Μιλώντας χτες στον "Φλας" δήλωσε ότι δεν επιδιώκει την ίδρυση νέου κόμματος. "Πάω, είπε, για μια νέα αντίληψη κόμματος. Εχω δηλώσει ότι είμαι στη ΝΔ και μάλιστα μαχόμενος. Η ΝΔ με έχει βγάλει έξω από τα μέλη της, δεν μπορεί να με βγάλει έξω από τους οπαδούς της".

Το θέμα Λιβανού δημιουργεί νέα προβλήματα στο Μέγαρο Μαξίμου, αλλά την ίδια ώρα από κυβέρνηση και ΠΑΣΟΚ επιχειρείται να επιβληθεί μια επιφανειακή εσωτερική νηνεμία και να επιτευχθεί μια πρόσκαιρη "ανακωχή" μεταξύ των αντιμαχόμενων "δελφίνων" εν' όψει της πρώτης ψηφοφορίας της Παρασκευής για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Εκκρεμότητα (σ.σ: προεδρική εκλογή) που, σε ό,τι αφορά τον Α. Παπανδρέου έχει μεταθέσει για την επομένη τα όποια "μέτρα" εξετάζει να λάβει, ενώ από την άλλη προσφέρει τη δυνατότητα στους διαγκωνιζόμενους στην κούρσα της διαδοχής να δίνουν το στίγμα τους με καλυμμένα τα "νώτα".

Οσον αφορά την υπόθεση του ΣΚΑ+ΔΚΙ, ο Α. Παπανδρέου φέρεται έντονα δυσαρεστημένος λόγω της έκτασης που πήρε το ζήτημα της εμπλοκής της κυβέρνησης διά του υπουργού Τουρισμού. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι εκείνο που συζητείται από κυβερνητικούς παράγοντες δεν είναι η αποπομπή Λιβανού από την κυβέρνηση, αλλά το πώς αυτή θα μεθοδευτεί ώστε να μην αποτελέσει μπούμερανγκ.Λέγεται συγκεκριμένα ότι αν η απομάκρυνση γινόταν τώρα θα σήμαινε ουσιαστικά ομολογία "ενοχής", πράγμα που σε καμία περίπτωση δε θα απέφερε όφελος στην κυβέρνηση και προσωπικά στον πρωθυπουργό. Πάντως, πιθανότερη θεωρείται η όποια εξέλιξη να ενταχθεί στο πλαίσιο του (διαψευδόμενου, βέβαια, αλλά) σχεδιαζόμενου ανασχηματισμού και των ισορροπιών που αναζητούνται για την πραγματοποίησή του. Μια από τις φόρμουλες που ανασύρεται, όπως αναφέρεται από κυβερνητικούς κύκλους, είναι η απομάκρυνση των εξωκοινοβουλευτικών προσώπων από το κυβερνητικό σχήμα. Τακτική που εφόσον ακολουθηθεί δε θα συμπαρασύρει φυσικά μόνο τον Δ. Λιβανό και δεν είναι σίγουρο ότι λύνει περισσότερα προβλήματα από όσα δημιουργεί.

Οσο για την κατάσταση στο πεδίο των "συντροφικών μαχαιρωμάτων", ο Κ. Σημίτης παρενέβη χτες από την πλευρά του μοναδικού μέλους της Κίνησης των"4" με κυβερνητικά καθήκοντα, σε μια εμφανή προσπάθεια να πατήσει σε δυο βάρκες. Ο υπουργός Βιομηχανίας χαρακτήρισε "σωστό και σκόπιμο να υπάρχουν αντιπαραθέσεις απόψεων, διαφορετικές ιδέες" μέσα στο ΠΑΣΟΚ, συμπληρώνοντας ότι "η υπερβολική προσοχή σ' αυτή τη συζήτηση της δίνει μια διάσταση που δεν έχει". Προχώρησε δε παραπέρα και σε μια αποστροφή αρχηγικού τύπου έκανε"σύσταση" λέγοντας ότι "δε θα πρέπει να μας απασχολεί αποκλειστικά το θέμα τι είπε ο κ. Πάγκαλος, ο κ. Λαλιώτης, η κ. Β. Παπανδρέου, τι απάντησε ο ένας στον άλλο γιατί έτσι χάνουμε το δάσος".

Η παραπάνω τοποθέτηση ερμηνευόταν από συνεργάτες του πρωθυπουργού ως "νεύμα" του Κ. Σημίτη προς τους υπόλοιπους της Κίνησης "να μην κάνουν φασαρία" εν' όψει της προεδρικής εκλογής, ενώ την ίδια ώρα από τη μεριά της Β. Παπανδρέου επαναλαμβανόταν ότι "η πορεία των "4" είναι σταθερή". Ας σημειωθεί ότι άνθρωποι του περιβάλλοντος της πρώην επιτρόπου, σχολιάζοντας τις δηλώσεις Λαλιώτη για χρησιμοποίηση στην κυβέρνηση στελεχών όπως ο Θ. Πάγκαλος, η Β. Παπανδρέου κλπ., έλεγαν ότι η συζήτηση περί ανάληψης από τον τελευταίο καθηκόντων γραμματέα δε στερείται βάσης... Τέλος, και από πλευράς Χαρ. Τρικούπη αναγνωριζόταν χτες η ανάγκη για "ανακωχή". Ο πρόσκαιρος χαρακτήρας της οποίας - αν επιτευχθεί - είναι έκδηλος, όπως έδειξαν και οι δηλώσεις του Γ. Δασκαλάκη, που φωτογραφίζοντας τους εσωκομματικούς αντιπάλους μίλησε για την ανάγκη "σωφροσύνης..., εποικοδομητικού και όχι μηδενιστικού διαλόγου".

Ν. Μπ.