ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΚΕΝΗ

Ενας αντιδραστικός προγραμματισμός

Του Γιώργη ΜΩΡΑΪΤΗ

Οι εξαγγελίες του κ. υπουργού Παιδείας, της 1ης Αυγούστου 1997, συνιστούν μιας βαριάς μορφής παραμορφωτική παρέμβαση στην εκπαιδευτική μας ζωή. Αν παρακολουθήσει κάποιος όλα τα μέτρα που επιδιώχτηκε να θεσμοθετηθούν από το 1974 κι έπειτα, αλλά και ακόμα παλιότερα, ανατρέχοντας μέχρι και το 1926, θα διαπιστώσει ότι όλα συμπυκνώνονται μέσα στην προγραμματική παρουσίαση του Αυγούστου. Και χωρίς να υπερβάλουμε, μέσα στις συνθήκες και τα μέτρα της εποχής μας, το σχέδιο είναι το απαύγασμα μιας πλούσιας εμπειρίας που απέκτησε η συντηρητική αστική τάξη της χώρας στις τελευταίες 10ετίες. Ολα τα μέτρα που επιχειρήθηκαν στο παρελθόν για τον περιορισμό της εκπαίδευσης συγκεντρώνονται και συμπυκνώνονται στο συνολικό προγραμματισμό που δεν αφήνει τίποτε άθικτο. Και ναι μεν οι επιταγές είναι επιταγές της ΕΕ, η εφαρμογή όμως και τα μέτρα είναι έργο των τεχνοκρατών και των πολιτικών παραγόντων, κατά τη βιβλική έκφραση: "Αι μεν χείρες, χείρες Ισαάφ, η δε φωνή, φωνή Ιακώβ".

Χαρακτηριστικό, η αποθέωση των εξετάσεων (αξιολόγησης) σαν μέσο περιορισμού των νέων από τα λαϊκά ασθενέστερα στρώματα που ζητούν πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Ενα συνεχιζόμενο κορφολόγημα με μια σειρά εξετάσεων με τεστ ερωτήσεων πολλαπλής ή όχι επιλογής, που δεν αξιολογούν παρά μόνο το πλάτος των γνώσεων, ενός σχολείου συσώρρευσης γνώσεων, που υποτίθεται ότι θέλουν να καταργήσουν. Δεδηλωμένη πρόθεση να φτάσουν στο τέρμα της γενικής εκπαίδευσης τόσοι μόνο, που να καλύπτουν απλώς την προσφορά θέσεων στα ΑΕΙ. Εχουμε συνεπώς το σλόγκαν του 1926, για το πνευματικό προλεταριάτο με καινούρια μορφή.

Μια αφόρητη κινδυνολογία γύρω από το πρόβλημα για την επετηρίδα, που υπήρξε μια από τις σημαντικότερες δημοκρατικές κατακτήσεις, μύθοι και εξαπάτηση εξακοντίζονται και κατά τη θεωρία "πονάει κεφάλι κόβει κεφάλι", εδώ και τώρα καταργούν την επετηρίδα των διορισμών στην εκπαίδευση. Για να δώσουν τάχα καλύτερα στοιχεία στην εκπαίδευση. Σαν να μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο χωρίς την αναβάθμιση της εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών. Και τι θα βάλουμε στη θέση της επετηρίδας; Τι άλλο από εξετάσεις; Κοντεύει να καταντήσει η Ελλάδα ένα τεράστιο εξεταστικό κέντρο, στο οποίο η εργασία που γίνεται στην εκπαίδευση να μην έχει καμιά σημασία (αλλά και πώς να έχει αξία, έτσι όπως την καταντήσανε αυτοί και οι όμοιοί τους;), αλλά σημασία να έχουν κάποιες αμφίβολης αξίας εξετάσεις. Και δεν κάνω λάθος. Η λειτουργία τους, όσο και αν παρουσιάζεται αμερόληπτη, δεν είναι και δε δίνει παράλληλα και καμιά εγγύηση. Είναι γνωστά αυτά. Το σύνθημα για να βολέψει κάποιες καταστάσεις είναι ένα: "Καθιέρωσε και συ κάποιες εξετάσεις. Μπορείς".

Ολόκληρο το πρόγραμμα είναι διάτρητο και δεν αντέχει σε καμιά σοβαρή κριτική. Και αν δεν αντιδράσουν οι άμεσοι ενδιαφερόμενοι εκπαιδευτικοί, μαθητές, γονείς και όσοι άλλοι έχουν έννομο συμφέρον για την εκπαίδευση, το πρόγραμμα θα προωθηθεί στην εφαρμογή του και μετά από μερικά, όχι πολλά, χρόνια θα εισπράξουν τους καρπούς της αδιαφορίας τους.

Τέσσερα είναι τα γενικά χαρακτηριστικά που επισημαίνονται σε όλο τον προγραμματισμό:

Ο προγραμματισμός είναι πέρα για πέρα αντιδραστικός. Πηγαίνει κόντρα στην εποχή μας για μια πλατύτερη και βαθύτερη γνώση και σύνδεση της επιστήμης με την πράξη. Κόντρα σε ό,τι συμφέρει το πνευματικό επίπεδο και την ποιότητα της ζωής της μεγάλης πλειοψηφίας του ελληνικού λαού... Το θέμα του αναλφαβητισμού, της ποιότητας της εκπαίδευσης, με όσα σχετίζονται μ' αυτή, της υλικοτεχνικής υποδομής μένουν στο απυρόβλητο. Οχι γιατί δεν αναφέρονται, αλλά γιατί περνούν σε δεύτερη μοίρα. Οχι η διδασκαλία και η διαπαιδαγώγηση που σημαίνει δημιουργία και καλλιέργεια, αποτελούν αυτό που ονομάζουμε εκπαίδευση, αλλά η αξιολόγηση με χαρακτηριστικό τον περιορισμό και το κοντρολάρισμα, έτσι που να βγαίνουν τα νούμερα στα μέτρα τους, είναι το κύριο μέλημά τους. Ας βρεθεί κάτι που να μην επιδίωξαν να περάσουν στην εκπαίδευσή μας όλες οι συντηρητικές κυβερνήσεις, το οποίο να μην υπάρχει στον προγραμματισμό "Εκπαίδευση 2000". Και η αντιμεταρρύθμιση αυτή είναι επικίνδυνη, γιατί παρουσιάζεται σαν προσπάθεια εκλογίκευσης και νοικοκυρέματος στο αναμφισβήτητο χάλι της εκπαίδευσής μας.

Ο προγραμματισμός "Εκπαίδευση 2000" είναι αλαζονικός. Καταπιάνεται και υπόσχεται να λύσει όλα τα προβλήματα της εκπαίδευσης, χωρίς να λύνει κανένα. Τα προβλήματα της ποιότητας εκπαίδευσης της Βασικής Γενικής Εκπαίδευσης και της Επαγγελματικής Κατάρτισης τα καλύπτει με ένα συνηθισμένο ΘΑ. Και Επαγγελματικός Προσανατολισμός ξεκρέμαστος και στο ΘΑ και αυτός. Από τα προβλήματα του λυκείου περιορίζεται στο να δηλοποιεί τη λίστα των μαθημάτων του. Και δεν αλλάζει και ριζικά την κατάσταση. Η προσθήκη μαθημάτων (;) δε λύνει το πρόβλημα. Ακριβής είναι η περιγραφή των εξετάσεων που θα περιορίσουν, κατά την πρόθεσή τους, τη ζήτηση για σπουδές στην Ανώτατη Εκπαίδευση (ΑΕ), την αξιολόγηση και τα απολυτήρια. Λύνει την ελεύθερη πρόσβαση στα ΑΕΙ και μάλιστα και στο ΕΑΠ και τους ΕΠΣ (=ΕΛΚΥΣ). Με την κατάργηση της επετηρίδας λύνει ή περιπλέκει το πρόβλημα και αποκρύπτει τις πραγματικές διαστάσεις της ανεργίας των νέων; Το ίδιο και τα προβλήματα της ΑΕ, τα παρατρέχει με κάποια πλατύστομα ΘΑ. Αντίθετα, μάλιστα, βαθαίνει την κρίση με την ιδιωτικοποίηση και το είδος των σχολών και τη νόθευση του έργου της ΑΕ με τη χρησιμοποίηση ως κριτηρίων των πιστωτικών μονάδων (credits). Τέλος, αποτελεί θλιβερό κεφάλαιο, το κεφάλαιο της χρηματοδότησης της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης. Η αποθέωση της αοριστολογίας.

Ο προγραμματισμός της 1ης Αυγούστου 1997 είναι ψευδεπίγραφος και όργανο πολιτικής φενάκης. Πρώτο, γιατί δεν εκσυγχρονίζει, αλλά προσαρμόζει στις χειρότερες απαιτήσεις των κύκλων της ΕΕ. Επειτα, δεν έχει καμιά καινούρια ιδέα να παρουσιάσει ούτε για τη ΓΕ ούτε για την ΤΕΕ. Τι προτείνει που να μη λειτουργεί ήδη ή να μην προτάθηκε απ' όλες τις προηγούμενες κυβερνήσεις, όχι μόνο του κυβερνώντος κόμματος, αλλά και της Δεξιάς; Μετά ακολουθεί η ανακριβής βεβαίωση της ελεύθερης πρόσβασης στα ΑΕΙ και οι επιμέρους λύσεις είναι αντιδραστικές.

Με δεδομένο τον προγραμματισμό "Εκπαίδευση 2000", για μια παιδεία ανοιχτών οριζόντων στο ΥΠΕΠΘ, αυτή την ώρα παρουσιάζεται μια σοβαρή κινητικότητα. Προετοιμάζονται αλλαγές που δε θα φέρουν την αλλαγή, την οποία θα περίμενε κάποιος. Ομως, στο πρόβλημα της εκπαίδευσης, επειδή είναι πολύ πλατύ πρόβλημα, περισσότερο απ' όλα τα άλλα, δεν μπορεί η λύση του να εξαρτάται από την πρόθεση των πολιτικών παραγόντων ή τις εμπνεύσεις των τεχνοκρατών. Είναι πρόβλημα αναπαραγωγής της ίδιας της κοινωνίας μας, γι' αυτό πρέπει να εξασφαλιστεί η συγκατάθεση του ίδιου του λαού, των μαθητών, των εκπαιδευτικών των γονέων και όλων των παραγόντων που έχουν ενδιαφέρον και έννομο συμφέρον από τα διαδραματιζόμενα στην Εκπαίδευση. Και φυσικά όχι μέσα από πλαστά σώματα που κατασκευάζονται ad hoc, για να δώσουν το προαποφασισμένο. Αρκετά πια "οι εθνικοί διάλογοι" του κ. Σουφλιά, αρκετά τα ραντεβού με την ιστορία και τα προγράμματα, που με μεγαλόστομα σλόγκαν και τις αμφισημίες τους πάνε να κρύψουν την αληθινή πρόθεση. Πρέπει να καταλάβουν πως δε διαχειρίζονται προσωπικές τους υποθέσεις, πως σε μια κοινωνία που δεν είναι ομοιογενής, αλλά υπάρχουν ταξικά συμφέροντα και αντιθέσεις (το σύστημα που αυτοί οι ίδιοι υποστηρίζουν φταίει και όχι οι άνθρωποι) αυτοί που περιστασιακά πήραν εντολή να κυβερνήσουν, δεν εξουσιοδοτήθηκαν να αποφασίζουν και να διατάσσουν. Και η γνώμη όσων υφίστανται τις συνέπειες πρέπει ουσιαστικά να ακουστεί και όχι μόνο. Αγώνες μαζικοί, συντονισμένοι και αποφασιστικοί μέχρι την οριστική ανατροπή αυτής της πολιτικής είναι ο μόνος δρόμος που έχει να επιλέξει η νεολαία και το εργατικό λαϊκό κίνημα, για να σπάσει τους ταξικούς φραγμούς και τα εμπόδια στη μόρφωση, την εργασία και την ανθρώπινη ζωή.

ΣΕΛΙΔΟΡΑΜΑ

ΠΟΛΥΤΙΜΕΣ εμπειρίες και ενίσχυση της συνεργασίας και των δεσμών με άλλες κομμουνιστικές και προοδευτικές νεολαίες είναι τα μεγάλα οφέλη από το 14ο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Νεολαίας, σημειώνει σε άρθρο του ο γραμματέας του ΚΣ της ΚΝΕ, Ν. Σοφιανός. Στη διάρκεια του Φεστιβάλ, η αντιπροσωπεία της ΚΝΕ, με επικεφαλής τον γραμματέα του ΚΣ, είχε την ευκαιρία να πραγματοποιήσει διμερείς συναντήσεις με άλλες κομμουνιστικές νεολαίες. Ο Ν. Σοφιανός, μετέφερε τις εμπειρίες από τους αγώνες που αναπτύσσει η Οργάνωση μέσα στο κίνημα της νεολαίας στο πλάι του ΚΚΕ, για να συγκροτηθεί το Μέτωπο ενάντια στα μονοπώλια και τον ιμπεριαλισμό, και ενημερώθηκε για τις εμπειρίες των αντίστοιχων οργανώσεων και τους αγώνες που αναπτύσσουν (σελίδες 6 - 7)

ΕΝΟΨΕΙ της Διακυβερνητικής, η κυβέρνηση και τα ΜΜΕ έντονα πρόβαλαν, προπαγάνδισαν και εξακολουθούν να προπαγανδίζουν τις θέσεις της Επιτροπής που προϊσταται ο καθηγητής της Πολιτικής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου κ. Σπράος, προσωπικός φίλος και συνεργάτης του πρωθυπουργού Κ. Σημίτη. Βέβαια, δεν είναι πρώτη φορά που οι κυβερνήσεις της Ελλάδας προσφεύγουν στη δημιουργία διαφόρων επιτροπών "σοφών", οι οποίες κατά παραγγελία τους προετοιμάζουν προγράμματα και μοντέλα για να δώσουν επιστημονικοφανή χροιά στην υλοποίηση της αντιλαϊκής τους πολιτικής. Τα προβλήματα, όμως, της ελληνικής οικονομίας δεν μπαίνουν σε κλισέ και δεν πειθαρχούν στις συνταγές των διάφορων "σοφών" (σελίδες 14 - 27)

ΣΤΟΧΟΣ των ΗΠΑ το ΚΚΕ! Εγγραφα των αμερικανικών υπηρεσιών, που δημοσιεύονται στο βιβλίο του δημοσιογράφου Αλ. Παπαχελά, αποκαλύπτουν ότι βασικός στόχος της παρουσίας των ΗΠΑ στη χώρα μας ήταν η αντιμετώπιση του "κομμουνιστικού κινδύνου" και του ΚΚΕ (σελίδα 5)

ΝΑΥΤΕΡΓΑΤΕΣ ακτοπλοϊας. Στην "κάψα" των παλιών μηχανών, που δουλεύουν στο "φουλ", οι ναυτεργάτες εργάζονται 18 και 20 ώρες την ημέρα στα μηχανοστάσια των πλοίων της γραμμής. Το πώς αντέχουν το ξέρουν μόνο αυτοί... Παράλληλα, σε σκάνδαλο τείνει να εξελιχτεί η υπόθεση των κουπονιών που διαθέτει η Εστία Ναυτικών προς τους άνεργους ναυτεργάτες, με τα οποία τους εξασφαλίζεται ένα γεύμα την ημέρα και αυτό της κακιάς ώρας, στη γνωστή αλυσίδα εστιατορίων "Goody's". Τα τεράστια ποσά που διαθέτει η Εστία για την αγορά των κουπονιών, θα μπορούσαν να διατεθούν για τη λειτουργία της κουζίνας της Εστίας (σελίδα 12)

ΞΑΝΑΚΟΥΓΟΝΤΑΣ τη φωνή της Λούλας Λογαρά... Στην τελευταία συνέντευξή της, που δημοσιεύει σήμερα ο "Ρ", ένα μήνα μετά το θάνατό της, η αγωνίστρια, η παλαίμαχη κομμουνίστρια, ξεδιπλώνει τις μνήμες της από τις μέρες του αγώνα και των μεγάλων κινητοποιήσεων της Κατοχής. Λόγος χειμαρρώδης, τόσο ζωντανός και επίκαιρος, αν και εκείνη δεν είναι πια μαζί μας... (σελίδα 9)

"ΑΣ πνιγούν στα σκουπίδια. Δεν ασχολούμαι". Μ' αυτή τη χαρακτηριστική φράση ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ Κ. Λαλιώτης, την περασμένη βδομάδα, σφράγισε το αδιέξοδο στο οποίο έχει οδηγήσει η κυβέρνηση και το ΥΠΕΧΩΔΕ το πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων. Πάντως - ανεξάρτητα με αυτές τις δηλώσεις - το υπουργείο εδώ και χρόνια δεν ασχολείται σοβαρά με το θέμα, πολύ περισσότερο λοιπόν με την επίλυσή του... (σελίδα 13)

Η ΒΟΥΗ των "τρακτέρ της οργής και του αγώνα" ξανακούγεται, αυτές τις μέρες, στο θεσσαλικό κάμπο, μ' αφορμή τις αγωνιστικές διεκδικήσεις των χαλαζόπληκτων της περιοχής για γρήγορες και δίκαιες αποζημιώσεις. Για την κατάσταση που επικρατεί, αυτή την περίοδο, στον αγροτικό κόσμο, τα νέα προβλήματα που δημιουργεί η αντιαγροτική πολιτική της κυβέρνησης και τις προετοιμασίες για τη συνέχιση των αγώνων της αγροτιάς, μιλάμε με τον Γιάννη Παττάκη, πρόεδρο της Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Λάρισας και μέλος της Πανθεσσαλικής Συντονιστικής Επιτροπής Αγώνα των αγροτών (σελίδες 10 - 11)