Η υποψηφιότητα της Αθήνας ξεκίνησε καθυστερημένα και από το τίποτα. Χωρίς σοβαρές αναζητήσεις, με πολλές εσωτερικές έριδες και συνεχείς αναδιαρθρώσεις στην επιτροπή διεκδίκησης. Τελευταία όμως, κέρδισε πόντους έναντι των αντιπάλων της, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι έγινε και το πρώτο φαβορί. Η Ρώμη ήταν και παραμένει το "πρώτο" όνομα, έστω κι αν έχασε πόντους με τα καμώματά του Πρίμο Νεμπιόλο.

"Η Ρώμη είναι μια δυνατή αντίπαλος. Ιταλοί μεγαλοπαράγοντες είναι σε πολλές παγκόσμιες επιτροπές και με ενεργό ρόλο μάλιστα", παραδεχόταν τον Οκτώβρη του 1996 ο Νίκος Φιλάρετος. Στο ίδιο μήκος κυμαίνονταν και οι απόψεις του δεύτερου "Αθάνατου" από την Ελλάδα, του Λάμπη Νικολάου. "Μια ελληνική υποψηφιότητα για το 2004, θα έφερνε σε δύσκολη θέση τα μέλη της ΔΟΕ και επομένως δεν αποκλείεται να υπάρξει μεταστροφή για την τιμητική ανάθεση του 2008. Θεωρώ πως η παρουσία της Ρώμης στη διεκδίκηση του 2004, είναι εξαιρετικά δύσκολη για τις υπόλοιπες πόλεις" δήλωνε στις 10 Νοέμβρη 1995.

Την υποψηφιότητά της Ρώμης θεωρούν επικρατέστερη οι Αγγλοι και οι Νοτιοαφρικανοί μπουκμέικερ, κι όχι μόνο. Σύμφωνα με το γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων, "έρευνα μεταξύ διεθνών Ολυμπιακών Επιτροπών, χορηγών και αθλητικών συντακτών, δίνει προβάδισμα στην ιταλική πρωτεύουσα". Ακόμα και ο Χ.Α. Σάμαρανκ, δηλώνοντας στις 18/3/96 στην "Ελ Παϊς" πως "μόνος ικανός αντίπαλος για τη Σεβίλλη το 2004 είναι η Ρώμη" έμμεσα παραδεχόταν την υπεροχή της "αιώνιας πόλης". Ο πρόεδρος της ΔΟΕ έπεσε έξω ως προς τις πιθανότητες της Σεβίλλης. Δεν αποκλείεται τελικά να συμβεί το ίδιο και με τη Ρώμη. Αλίμονο όμως σ' εκείνους που θα πάρουν στα σοβαρά τις δηλώσεις του. Ο Ισπανός μεγαλοπαράγοντας χρησιμοποιεί άριστα τη διπλωματική γλώσσα κι αρέσκεται στο να χαϊδεύει αυτιά.

Ακόμα κι ίδιοι οι Ιταλοί θεωρούν την πόλη τους το μεγάλο φαβορί. Ο Μάριο Πεσκάντε είχε απαιτήσει μάλιστα να τον ονομάζουν "πρόεδρο της Οργανωτικής Επιτροπής", και όχι με την πραγματική του ιδιότητα, του "προέδρου της Επιτροπής Διεκδίκησης". Πάντως, κατά την επιστροφή του τον Ιούλη, από το Γουίνιπενγκ του Καναδά, όπου παρουσίασε την υποψηφιότητα της Ρώμης στα μέλη της Παναμερικανικής Αθλητικής Συνόδου, υποχρεώθηκε, ίσως και για λόγους τακτικής, σε αναδίπλωση. "Οι Ολυμπιακοί Αγώνες είναι μια υπόθεση για τρεις, (Ρώμη, Αθήνα, Στοκχόλμη). Σε ,ότι αφορά τη Ρώμη, αυτή τη στιγμή δεν έχει το απαραίτητο προβάδισμα. Πρέπει να παίξουμε τα χαρτιά μας με μεγάλη προσοχή, γεγονός που περιλαμβάνει και την ανάπτυξη της δραστηριότητάς μας προς τα μέλη της ΔΟΕ", υπογράμμισε.

Η ανάπτυξη της δραστηριότητας μεταξύ των μελών της ΔΟΕ, είναι το ζητούμενο εκ μέρους και των πέντε υποψήφιων πόλεων. Κάπως έτσι κέρδισε το 1990 η Ατλάντα την Αθήνα. "Είδα τον κατάλογο των μελών της ΔΟΕ και υπολόγισα ότι μπορούμε να έχουμε 53 από τα 86 μέλη της. Τελικά μας ψήφισαν 51, γιατί στο μεταξύ πέθαναν ο Βρετανοκενυάτης, ένας ηλικιωμένος πολύ φίλος μου και ο σεϊχης Φαχντ του Κουβέιτ. Γνωρίζαμε ότι για λόγους συναισθηματικούς, οι Ολυμπιακοί του 1996 έπρεπε να γίνουν στην Αθήνα. Γνωρίζαμε επίσης ότι η Αθήνα δεν επρόκειτο να τους οργανώσει. Ετσι συγκεντρώσαμε την προσοχή μας στο Τορόντο και εκεί χτυπήσαμε" καμάρωνε εκ των υστέρων ο γενικός διευθυντής των Ολυμπιακών Αγώνων της Ατλάντα Μπίλι Πέιν. Κάπως έτσι έχουν τα πράγματα κι όχι επειδή το λέει ο Αμερικανός παράγοντας.

Τα όσα υπόσχονται οι "αθάνατοι" είναι τελικά για κατανάλωση. Στη ΔΟΕ έχουν αναπτυχθεί τεράστια οικονομικά συμφέροντα και μέσω αυτής, ισχυρές οικονομικά χώρες, διαμορφώνουν καταστάσεις και περνούν την πολιτική τους. Είναι γνωστό άλλωστε ότι στο χώρο της ΔΟΕ λειτουργούν συντονισμένα το αγγλοσαξονικό και το ισπανόφωνο λόμπι. Οι ισπανόφωνοι πιθανότατα θα στηρίξουν την υποψηφιότητα του Μπουένος Αιρες. Ο Βρετανός υπουργός Αθλητισμού Τόνι Μπακς, ταξιδεύοντας πρόσφατα προς τη Σύμη, της οποίας είναι επίτιμος δημότης, υποστήριξε ότι "η Ελλάδα έχει πολύ ισχυρά επιχειρήματα και εξαιρετικά ειδικούς λόγους για να διοργανώσει την Ολυμπιάδα του 2004". Η ζωή θα δείξει αν έλεγε την αλήθεια. Οι Βρετανοί αρέσκονται πάντως στην πολιτική του διαίρει και βασίλευε. Αυτό που τους απασχολεί τη δοσμένη στιγμή, είναι η υποψηφιότητα της Αγγλίας για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα ποδοσφαίρου του 2006, το οποίο διεκδικούν επίσης οι Γερμανοί και μάλιστα με τη συμπαράσταση του Σουηδού προέδρου της ΟΥΕΦΑ Λ. Γιόχανσον. Ο Τ. Μπανκς με τη δήλωσή του ίσως να πέρασε κάποιο μήνυμα στους Σουηδούς, αλλά και προς τους Ιταλούς, η θέση των οποίων στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο είναι πανίσχυρη.

Επιπλέον, στη διάρκεια της 106ης Συνόδου της ΔΟΕ που θα προηγηθεί της ψηφοφορίας για την ανάδειξη της πρωτεύουσας των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, θα ανανεωθεί για τέσσερα ακόμη χρόνια η θητεία του Χ.Α. Σάμαρανκ στην προεδρεία της Διεθνούς Ομοσπονδίας, έστω κι αν έχει υπερβεί το όριο των 75 χρόνων που προβλέπει το Καταστατικό. Ο Ισπανός παράγοντας έπεισε τους πάντες να τον στηρίξουν και πρώτα απ' όλα τους τέσσερις αντιπροέδρους της ΔΟΕ. Το θέμα είναι με ποιες υποχωρήσεις και ποιους συμβιβασμούς. Σ' αυτά τα επίπεδα, η ελληνική εκπροσώπηση είναι από αδύναμη έως ανύπαρκτη.

Τα ατού της Αθήνας για την επικράτηση, δεν είναι οι αθλητικές της εγκαταστάσεις, ούτε καν η ιστορικότητα που κουβαλάει. Οι "Αθάνατοι" την αγνόησαν στα 100χρονα από την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων. Τώρα θα τη σεβαστούν; Ειδικότερα μετά τις άσχημες εντυπώσεις που δημιούργησαν οι άδειες εξέδρες του Ολυμπιακού Σταδίου στη διάρκεια των δύο πρώτων ημερών του 6ου Παγκόσμιου Πρωταθλήματος. Στην Ατλάντα ο στίβος ήταν το άθλημα με τις περισσότερες εισπράξεις (72.497.407 δολ.). Εχει καλλιεργηθεί πάντως διεθνώς, ένα κλίμα αρνητικό ως προς τις επιλογές της ΔΟΕ, που επιτρέπει συγκρατημένη αισιοδοξία. ΗΑθήνα ελπίζει επειδή:

α) Η Ατλάντα απέτυχε στη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 1996.

β) Η ΔΟΕ δέχτηκε και δέχεται σκληρή κριτική διεθνώς για τις επιλογές της.

γ) Η Στοκχόλμη έχασε το τρένο, εξαιτίας των τρομοκρατικών ενεργειών στις αθλητικές της εγκαταστάσεις.

δ) Η Ρώμη στο πρόσωπο του αντιπαθή Πρίμο Νεμπιόλο, δέχτηκε ισχυρό χτύπημα μετά το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα.

Θα χρησιμοποιήσουν οι "Αθάνατοι" την Αθήνα προκειμένου να αναβαθμίσουν, εκ του ασφαλούς φυσικά, το κύρος των Ολυμπιακών Αγώνων; Μέχρι να αναφωνήσει ο Σάμαρανκ το όνομα της νικήτριας πόλης, τίποτα δεν είναι σίγουρο. Εκείνο που δεν επιδέχεται αμφισβήτηση είναι ότι οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004 θα διεξαχθούν στην Ευρώπη. Οπως δήλωσε πρόσφατα ο πρόεδρος της ΦΙΦΑ Ζ. Χαβελάνζε, "το νότιο ημισφαίριο και ειδικά η νότιος Αμερική, προωθούν την υποψηφιότητα του Μπουένος Αιρες. Την επιλογή όμως θα κάνουν τα 111 μέλη της ΔΟΕ, τα μισά από τα οποία είναι Ευρωπαίοι".

Η πρώτη ψηφοφορία παραμένει κι η κρισιμότερη για την Αθήνα. Αν οι "Αθάνατοι" ψηφίσουν, όπως ακούγεται, με γεωγραφικά κριτήρια, η ελληνική πρωτεύουσα κινδυνεύει με το ρεζιλίκι του αιώνα. Στην ψηφοφορία της 5ης Σεπτεμβρίου θα πάρουν μέρος 110 μέλη της ΔΟΕ. Από την Αφρική κατάγονται οι 20, από την Αμερική 21, από την Ασία 18, από την Ευρώπη 46 και 5 από την Ωκεανία. Το Κέιπ Τάουν "κατεβαίνει" με κεντρικό σύνθημα "έφτασε η ώρα για τη μαύρη ήπειρο" φιλοδοξώντας να συγκεντρώσει το σύνολο των αφρικανικών ψήφων. Το ίδιο ισχύει και για το Μπουένος Αιρες, που επιδιώκει να συσπειρώσει Λατινοαμερικανούς και ισπανόφωνους. Οι Ιταλοί διαθέτουν το δικό τους λόμπι στον παγκόσμιο αθλητισμό, ενώ οι Σουηδοί ελπίζουν στη γερμανική βοήθεια. Οι ψήφοι Ασίας, Ωκεανίας και Ανατολικής Ευρώπης, είναι το ζητούμενο και για τις πέντε υποψήφιες πόλεις.

Στο Τόκιο το 1990, η Αθήνα είχε ξεκινήσει με 23 ψήφους, περισσότερους από κάθε άλλη υποψήφια πόλη. Στην πορεία δεν είχε στηρίγματα. Στη δεύτερη ψηφοφορία, το Βελιγράδι που βγήκε έξω, πριμοδότησε κυρίως τη Μελβούρνη, ενώ δεν έδωσε ούτε μία από τις 7 ψήφους που πήρε, στην Αθήνα. Επιπλέον, το Μάντσεστερ έχασε 6 ψήφους υπέρ της Μελβούρνης και του Τορόντο. Στην 3η ψηφοφορία, το Μάντσεστερ που μειοψήφησε, έδωσε τους 3 από τους 5 ψήφους του στην Αθήνα, ενώ η Μελβούρνη υποχώρησε υπέρ της Ατλάντα. Στην τέταρτη ψηφοφορία η Μελβούρνη έδωσε 4 ψήφους στην Αθήνα, 8 στην Ατλάντα και 6 στο Τορόντο. Στην 5η και τελευταία ψηφοφορία, το Τορόντο έδωσε 17 ψήφους στην Ατλάντα και 5 μόνο στην Αθήνα. Η Ατλάντα που ξεκίνησε με 19, έφτασε τους 51 κι η Αθήνα που έκανε την έκπληξη στο ξεκίνημα, έμεινε στους 35.

Στη Λοζάνη κι οι πέντε υποψήφιες πόλεις, πιθανότατα θα ακολουθήσουν την πολιτική της Ατλάντα, αναζητώντας ψήφους στις τρεις τελευταίες ψηφοφορίες. Θα φτάσει όμως η Αθήνα στην 3η ψηφοφορία; Αν τα καταφέρει, θα ελπίζει. Τη στρατηγική της σ' αυτό τον τομέα, τη γνωρίζει μόνον η πρόεδρος της επιτροπής διεκδίκησης Γ. Δασκαλάκη και οι 3 - 4 άμεσοι συνεργάτες της. Αυτοί ξέρουν με πόσους "Αθανάτους" μίλησαν, πόσοι από αυτούς έδωσαν υποσχέσεις και με ποιον αριθμό ψήφων υπολογίζει να ξεκινήσει η Αθήνα. Λιγότεροι από 18, ίσως αποδειχτούν ελάχιστοι για τη συμμετοχή στο δεύτερο γύρο. Ο Νεμπιόλο ταξίδευσε πάντως προσωπικά στην Ασία, υποσχόμενος Παγκόσμια Πρωταθλήματα στίβου για λογαριασμό της Ρώμης, ενώ κι η επίσκεψη του Λ. Γιόχανσον πριν λίγες μέρες στο Βελιγράδι, μόνο ποδοσφαιρική δεν μπορεί να χαρακτηριστεί.

Από τους 23 "Αθανάτους" που στο Τόκιο ψήφισαν Αθήνα, η Ελλάδα στη Λοζάνη λογικά δεν πρέπει να περιμένει πολλά. Αν μάλιστα ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα ο πίνακας με τα ονόματά τους που διέρρευσε τότε, στην πλειοψηφία τους... δεσμεύονται να στηρίξουν, τουλάχιστον στις πρώτες ψηφοφορίες, άλλες υποψήφιες πόλεις. Επτά από αυτούς προέρχονται από τη Λατινική Αμερική, 2 από την Αφρική, 3 από τη βόρεια Ευρώπη, 3 από Ιταλία, Λιχνεστάιν και Λουξεμβούργο, 3 από την Ασία, 1 από την Τουρκία, 1 από τη Βουλγαρία, 1 από την Ισπανία και φυσικά 2 από την Ελλάδα.

Οταν ψηφίζουν οι "Αθάνατοι" κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για τίποτα, εκτός ίσως των Αμερικανών. Οπως έλεγε πρόσφατα η Φ. Πετραλιά, που το 1990 συμμετείχε ως υφυπουργός Αθλητισμού στην αντιπροσωπεία που ταξίδευσε στο Τόκιο, με το τέλος της ψηφοφορίας, τουλάχιστον 50 "Αθάνατοι" τη διαβεβαίωσαν ότι ψήφισαν Αθήνα, εκφράζοντας παράλληλα τη λύπη τους για το αποτέλεσμα.

Πέρασαν κιόλας εφτά χρόνια. Ηταν Τρίτη 18 Σεπτεμβρίου 1970. Αποφράδα μέρα για τον Ολυμπισμό. Η "Κόκα Κόλα" νίκησε τον Παρθενώνα. Με ψήφους 51 έναντι 34, οι "Αθάνατοι" της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, γύρισαν την πλάτη στη γενέτειρα αρχαίων και σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων.

Πολλά γράφτηκαν τότε. Ακόμα περισσότερα ακούστηκαν. Για οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα. Για συναλλαγές κάτω από το τραπέζι. Ορισμένοι εκτίμησαν ότι η κάθε ψήφος κόστισε στην Ατλάντα περίπου 200.000 δολάρια. Οι πιο οργισμένες φωνές μίλησαν για εμπαιγμό και πρότειναν την αναβάθμιση του ολυμπιακού πνεύματος μέσα από τη δική μας καθαρά ελληνική Ολυμπιάδα.

Ο χρόνος αποδείχτηκε ο καλύτερος κριτής. Στο διάβα του έσβησαν τα πάντα. Πίκρες ξεπεράστηκαν. Λάθη σκεπάστηκαν. Προδοσίες ξεχάστηκαν. Και να 'μαστε πάλι από την αρχή. Η Αθήνα εκ νέου στο κρεβάτι του Προκρούστη. Στις 5 Σεπτεμβρίου, ενώπιον των "δικαστών" της ΔΟΕ, καλείται να αποδείξει ότι... ψήλωσε. Οτι... ωρίμασε πολιτικά και... άνθησε οικονομικά.

Βαριά η ιστορική κληρονομιά για την Ελλάδα. Πώς να πεις όχι στη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων. Είναι σαν να αρνείσαι την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα. Απ' την άλλη, με τι καρδιά να παραδεχτείς, πως όσα προηγήθηκαν της ανάληψης και όσα διαδραματίστηκαν κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων της Ατλάντα, αποτελούν συνέχεια του πνεύματος που καλλιεργήθηκε στην Αρχαία Ολυμπία.

Η Αθήνα παραιτούμενη από το πνεύμα της ιστορικής της κληρονομιάς, χορεύει πλέον στο ρυθμό των "Αθανάτων". Τα κριτήρια επιλογής της ολυμπιακής πρωτεύουσας, είναι καθαρά οικονομικά και πολιτικά. Το συναίσθημα ενταφιάστηκε στα εκατοντάχρονα από την αναβίωση των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων.

Για τη ΔΟΕ, οι Ολυμπιακοί Αγώνες είναι εμπόρευμα, με κόστος παραγωγής και τιμή πώλησης. Η διαδικασία επιλογής της πόλης που θα φιλοξενήσει την εκάστοτε Ολυμπιάδα, είναι ενταγμένη σ' αυτή τη λογική. Στην αναζήτηση των καλύτερων προϋποθέσεων για την πώληση του εμπορεύματος. Επιπλέον, μέσω αυτής της διαδικασίας, των επισκέψεων και των... βασιλικών τιμών, βρήκε αντικείμενο εργασίας η πλειοψηφία των μελών της ΔΟΕ.

Ας λείπουν λοιπόν οι πανηγυρισμοί. Αν η Αθήνα εξασφαλίζει καλύτερες προϋποθέσεις, από Ρώμη, Στοκχόλμη, Κέιπ Τάουν και Μπουένος Αιρες, για την πώληση του εμπορεύματος της ΔΟΕ, την Παρασκευή 5 Σεπτεμβρίου, στις 19.30, θα έχει τον πρώτο λόγο στην επιλογή των "Αθανάτων".

Γ.Γ.

Η μακέτα των Ολυμπιακών εγκαταστάσεων στη Στοκχόλμη

Φύτεμα ελιάς στο πάρκο των "αθανάτων". Αν ψήφιζαν και τα δέντρα..!

Κείμενα:

Γιάννης ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ