Στις μεγάλες επιχειρήσεις, οι οποίες υποτίθεται ότι διαθέτουν οργανωμένα λογιστήρια, εντοπίζεται ο μεγαλύτερος όγκος της φοροδιαφυγής. Το παραπάνω συμπέρασμα προκύπτει από τους ελέγχους που έχουν πραγματοποιήσει μέχρι στιγμής τα συνεργεία του Σώματος Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος (ΣΔΟΕ) και ουσιαστικά καταρρίπτει το "μύθο" που ήθελε τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις να φοροδιαφεύγουν και τις μεγάλες επιχειρήσεις να είναι συνεπείς απέναντι στο "γράμμα του νόμου", επειδή δήθεν διαθέτουν οργανωμένα λογιστήρια. Οι σχετικές διαπιστώσεις, σημειώνουν αρμόδιοι υπηρεσιακοί παράγοντες, καθιστούν αναγκαίο τον αναπροσανατολισμό των ελέγχων του ΣΔΟΕ σε σχέση με τις κατευθύνσεις που υπήρχαν μέχρι σήμερα, κάτι ωστόσο που προϋποθέτει αντίστοιχες κυβερνητικές επιλογές και αποφάσεις. Οι ίδιοι παράγοντες τονίζουν ότι από δω και στο εξής το ΣΔΟΕ πρέπει να "αλλάξει σελίδα" στον τρόπο που θα πραγματοποιεί ελέγχους, δίνοντας λιγότερη σημασία στον αριθμό των ελέγχων και μεγαλύτερη στο να πραγματοποιούν σε βάθος ελέγχους κατά κλάδους επιχειρηματικής δραστηριότητας, τόσο σε επιχειρήσεις όσο και σε φυσικά πρόσωπα.

Σχετικά με τις μεγάλες επιχειρήσεις, όπως τονίζουν αρμόδια στελέχη του ΣΔΟΕ, τα θεωρούμενα ως οργανωμένα λογιστήρια μεγάλων επιχειρήσεων τελικά την οργάνωσή τους την αξιοποιούν με κάθε ευκαιρία για να "κουκουλώσουν" τη φοροδιαφυγή. Πάντως, οι έλεγχοι που διεξάγονται από τον περασμένο Απρίλη, που τέθηκε σε λειτουργία το Σώμα μέχρι σήμερα, αποκαλύπτουν ότι το 60% των μεγάλων επιχειρήσεων που ελέγχτηκαν διέπραξαν φορολογικές ή τελωνειακές παραβάσεις.Αξίζει εδώ να θυμίσουμε τα στοιχεία που είχαν δοθεί στη δημοσιότητα σχετικά με τα αποτελέσματα των ελέγχων που είχαν πραγματοποιηθεί στο διάστημα του περασμένου Ιούλη. Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, τον Ιούλη ελέγχτηκαν 307 μεγάλες επιχειρήσεις και στις 184 από αυτές, δηλαδή ποσοστό 59,9%,διαπιστώθηκαν 2.700 φορολογικές και τελωνειακές παραβάσεις. Στην ανακοίνωσή του το ΣΔΟΕ υπογράμμιζε ότι το συγκεκριμένο ποσοστό είναι εξαιρετικά υψηλό, αν ληφθεί υπόψη ότι πρόκειται για επιχειρήσεις με οργανωμένα λογιστήρια, που τηρούν βιβλία Γ κατηγορίας του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, ενώ πρόσθετε ότι οι παραβάσεις που διαπιστώθηκαν στις μεγάλες επιχειρήσεις ήταν ουσιαστικές και καθιστούν τα βιβλία τους ανακριβή. Λόγος γινόταν για παραβάσεις που αφορούν αγορές και πωλήσεις χωρίς φορολογικά στοιχεία, μη καταβολή ΦΠΑ, λήξη εικονικών στοιχείων, μη σύνταξη απογραφής, λαθρεμπορία κλπ.

Από τους ελέγχους που πραγματοποίησαν τα συνεργεία του ΣΔΟΕ από τον περασμένο Απρίλη μέχρι σήμερα, διαπιστώθηκε επίσης ότι μεγάλης έκτασης φοροδιαφυγή συντελείται στο χώρο των υγρών καυσίμων. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις που υπάρχουν από τους ελέγχους που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι στιγμής στο 35% των επιχειρήσεων που εμπλέκονται σε όλο το κύκλωμα διακίνησης υγρών καυσίμων, πάνω από 50 εκατ. λίτρα πετρελαίου διακινούνται παράνομα.

Σχεδόν 500 δισ. δραχμές προσδοκά να εισπράξει το υπουργείο Οικονομικών από τη φορολογία τσιγάρων το 1998, ποσό το οποίο μαζί με το ΦΠΑ προσαυξάνεται στα περίπου 620 δισ. δραχμές. Αύξηση δραχμικού φόρου θα υπάρξει και στο πετρέλαιο κίνησης, η οποία μπορεί να φτάσει και το 10%, καθώς η όποια μεταβολή θα εξαρτηθεί από τη νέα ισοτιμία της δραχμής ως προς το ECU.

Σε σχέση με το 1997 το ποσοστό αύξησης στη φορολογία των τσιγάρων ανέρχεται περίπου στο 8% - ποσό κατά πολύ μεγαλύτερο από τον προβλεπόμενο πληθωρισμό του 1998 - καθώς φέτος αναμένεται να εισπραχθούν 575 δισ. δραχμές. Σύμφωνα επίσης με πληροφορίες, οι απώλειες εσόδων από τη φορολογία καυσίμων το 1997 (Ειδικοί Φόροι και ΦΠΑ) θα ανέλθουν στα 40-50 δισ. δραχμές, γεγονός που θα πρέπει να αποδοθεί στην έξαρση του λαθρεμπορίου καυσίμων. Συγκεκριμένα στον Κρατικό Προϋπολογισμό έχει εγγραφεί ποσό φόρων από καύσιμα ύψους 1.230 δισ. δραχμών και σήμερα οι αρμόδιες υπηρεσίες εκτιμούν ότι θα εισπραχθούν 1.180 - 1.190 δισ. δραχμές.

Το θέμα των Ειδικών Φόρων έχει έρθει το τελευταίο διάστημα στη δημοσιότητα, με αφορμή τις προτάσεις Σπράου, σύμφωνα με τις οποίες, μία από τις προϋποθέσεις για να μειωθεί ο πληθωρισμός στο 2% στο τέλος του 1999 είναι ότι θα πρέπει να μειωθούν και οι Ειδικοί Φόροι. Οπως προκύπτει και από την ομιλία Σημίτη στη ΔΕΘ, η κυβέρνηση υιοθέτησε την πρόταση αυτή, αλλά η εξειδίκευσή της παρουσιάζει δυσκολίες.

Ηδη από το στόχο που έχει βάλει η κυβέρνηση στη φορολογία τσιγάρων για το 1998, γίνεται φανερό ότι τα τελευταία τίθενται εκτός αντιπληθωριστικών στόχων. Η κυβέρνηση δεν μπορεί να προσδοκά μείωση του πληθωρισμού και από το πετρέλαιο κίνησης, ο φόρος του οποίου αναμένεται να αυξηθεί περίπου 10%, ενώ στο υπουργείο Οικονομικών προσδοκούν να εισπράξουν το 1998 220 δισ. δραχμές. Αντίθετα δυνατότητα μείωσης της φορολογίας υπάρχει στο πετρέλαιο θέρμανσης και στις βενζίνες, όπου οι φόροι σήμερα είναι υψηλότεροι από τα κατώτατα όρια φορολογίας που έχει επιβάλει η Ευρωπαϊκή Ενωση. Ολα όμως τελούν υπό την αίρεση του ύψους των απωλειών φόρου που είναι διατεθειμένοι να χάσουν, καθώς και της δυνατότητας να αναπληρώσουν τα έσοδα φόρων που θα χαθούν από τα πετρελαιοειδή από άλλες πηγές.