Με αργούς και βασανιστικούς ρυθμούς συνεχίζεται και σήμερα η διαδικασία αναγνώρισης των πτωμάτων του μοιραίου "Γιάκοβλεφ", στο Νοσοκομείο "Παπαγεωργίου" των δυτικών συνοικιών Θεσσαλονίκης, όπου χτες μεταφέρθηκαν λίγο μετά τη μία το μεσημέρι και οι σωροί των τελευταίων τριών επιβατών που βρίσκονταν εγκλωβισμένοι κάτω από την άτρακτο του αεροσκάφους.

Μέχρι χτες είχαν αναγνωριστεί τα πτώματα 33 Ελλήνων και 7 Ουκρανών και ένα νέο στοιχείο που προκύπτει είναι ότι οι επιβάτες ήταν 73 και όχι 71! Στη λίστα που δόθηκε από την ουκρανική εταιρία περιλαμβάνονταν πέντε παιδιά, δύο της οικογένειας Λόμπας,το 14μηνο βρέφος Μαρία - Ηλέκτρα Καλστίδου και δύο της οικογένειας Μαυριγκοπούλου.Από αυτά, τα τρία πρώτα αναγνωρίστηκαν. Αναγνωρίστηκαν επίσης δύο παιδιά της οικογένειας Μάσλοβα,που δεν περιλαμβάνονταν στην αρχική λίστα των 71 επιβατών.

Οπως είπαν οι ιατροδικαστές, άλλα 4 πτώματα είχαν στοιχεία αναγνωρισιμότητας και ανάμεσά τους βρίσκονταν ο πιλότος και ο συγκυβερνήτης. Τα πτώματά των τελευταίων μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ για μία σειρά ειδικών ιστολογικών και άλλων εξετάσεων προκειμένου να διαπιστωθεί η φυσική τους κατάσταση την ώρα του ατυχήματος.

Ανάμεσα στις σωρούς υπάρχουν και 7 απανθρακωμένα πτώματα, τα οποία μαρτυρούν την έκρηξη που ακολούθησε με την πτώση του μοιραίου αεροπλάνου. Η αναγνώρισή τους ήταν σχεδόν αδύνατη. Επίσης υπάρχουν πέντε παιδιά, ανάμεσά τους και το 14μηνο βρέφος Καλτσίδη, που βρέθηκε στην αγκαλιά της μητέρας του.

Την πρώτη ουσιαστικά μέρα της οδυνηρής αυτής διαδικασίας, την Κυριακή, οι ιατροδικαστές, με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή του ΑΠΘ Δημήτρη Ψαρούλη, δούλευαν ως τις 3.30 τα ξημερώματα. Χτες η ομάδα ενισχύθηκε και με πέντε Ουκρανούς ιατροδικαστές που έφτασαν λίγο πριν το μεσημέρι, μαζί με τον υφυπουργό Υγείας της Ουκρανίας, στη Θεσσαλονίκη.

Ιδιαίτερα δύσκολο κρίνεται το έργο των ιατροδικαστών οι οποίοι καλούνται να βρουν την ταυτότητα των θυμάτων από τα δακτυλικά αποτυπώματα, με εξετάσεις οδοντοστοιχιών, προσωπικά αντικείμενα που βρέθηκαν επάνω τους και από κάποια εμφανή ιδιαίτερα σημάδια των νεκρών, με αιματολογικές και ιστολογικές εξετάσεις.

Για τη στήριξη των συγγενών έχει προβλεφτεί και υπάρχουν στο νοσοκομείο ψυχολόγοι, παθολόγοι και καρδιολόγοι, ώστε να αντιμετωπιστεί κάθε απρόοπτο ενδεχόμενο. Δεκάδες είναι εξάλλου ακόμα οι συγγενείς που περιμένουν να αναγνωρίσουν τους δικούς τους ανθρώπους. Μέσα στη διάρκεια αυτής της χρονοβόρας και οδυνηρής διαδικασίας η αναμονή χωρίς αποτέλεσμα δημιουργούσε ένταση. Πολλές φορές οι συγγενείς των θυμάτων αγανάκτησαν με τους αργούς, όπως εκτιμούν οι ίδιοι, ρυθμούς που γίνεται η αναγνώριση και κατήγγειλαν πως το κράτος αδιαφορεί.

Μέχρι χτες το απόγευμα 22 οικογένειες είχαν παραλάβει τις σωρούς των δικών τους και τις οδήγησαν στις ιδιαίτερες πατρίδες τους, όπου εκεί θα εξελιχθεί ο τραγικός επίλογος.

Τα ονόματα όσων αναγνωρίστηκαν είναι: Μπίλσκα Ιβάνοβα - Καλστίδου με το 14μηνο βρέφος Μαρία - Ηλέκτρα,Αρθουρ Λόμπας,Ανια Λόμπας,δύο παιδιά της οικογένειας Μάσλοβα,Ανέτα και Λολίτα,Σταύρος Ματζιρτζής,Αθανάσιος Μπίκας,Λάμπρος Νικολός,Σωτήρης Κόντης,Ιορδάνης Χαραλαμπίδης,Αλέξανδρος Νασιόπουλος,Τριάδα Καραφυλλούδη,Δημήτρης Ζαρκάδας,Ηλίας Ζαρκάδας,Νίκος Χαρέλας,Νίκος Στάμου,Μανώλης Βασιλειάδης,Δημήτρης Βαρσάμης,Απόστολος Γκαϊτατζής,Γιώργος Καμπούρης,Δημήτρης Πετρόπουλος,Μιχάλης Κόης,Γιώργος Αδαμίδης,Γιώργος Κοντός,Ιωάννης Κύρου, Μιχάλης Ζαμπακιάν,Γαλάνης Νίκος,Κωνσταντίνος Λαγός,Παρτσινέβελος Κώστας,Ανατόλι Λάλακ,Πασχάλης Μαυριγκόπουλος,Πασχάλης Καραθανάσης,Ρεγγίνα Λεμπέσκο,Ελισαίος Ουσιπιάδης,Κώστας Πελέκης,Γιώργος Σιδηρόπουλος,Στεφανίδου Βιολέτα,Σεργκέι Τσιστένγκο και Γεωργία Τσακμάκη.

Μετά την αναγνώριση των θυμάτων ακολουθεί η τελευταία πράξη του δράματος. Αυτή του τελικού αποχαιρετισμού των αδικοχαμένων ανθρώπων. Η αφάνταστα τραγική στιγμή της ταφής με πιθανό το ενδεχόμενο να μην μπορούν η μάνα, ο πατέρας, ο αδερφός, το παιδί, να δώσουν το τελευταίο φιλί στα αγαπημένα τους πρόσωπα.

Την Κυριακή έγινε η πρώτη κηδεία στο Φωτολείβος Δράμας. Η οικογένειά του αποχαιρέτησε τον 58χρονο Σταύρο Ματζιρτζή,που δούλευε εργάτης στο εργοτάξιο της "Μηχανικής". Ηταν από τα πρώτα θύματα που αναγνωρίστηκαν. Χτες στην Κοζάνη κηδεύτηκε ο 23χρονος Θανάσης Μπίκας και λίγα χιλιόμετρα πιο πέρα, στο Βελβενδό, ο 47χρονος Δημήτρης Βαρσάμης.Τις επόμενες μέρες το ίδιο θλιβερό σκηνικό. Οι εικόνες απέραντης θλίψης, οδύνης και αγανάκτησης θα ακολουθήσουν και σε άλλες περιοχές της Μακεδονίας και όλης της Ελλάδας. Στο Νέο Σκοπό Σερρών,στην Αιανή,στον Κρόκο και πάλι στο Βελβενδό,στη Θεσσαλονίκη,στην Καλαμάτα και αλλού.

Χτες, εκατοντάδες μαθητές, φίλοι, συνάδελφοι και παλιοί σύντροφοι από την Τούμπα Θεσσαλονίκης αποχαιρέτησαν την 40χρονη καθηγήτρια φιλόλογο Τριάδα Καραφυλλούδη,μητέρα τριών ανήλικων παιδιών. Η σορός της είχε μεταφερθεί από νωρίς στο νεκροστάσιο της Μαλακωπής και όλοι οι μαθητές του σχολείου της Μαλακωπής πέρασαν για τον τελευταίο αποχαιρετισμό στην αγαπημένη δασκάλα τους. Την Τριάδα, που είχε χαρακτηρίσει την ενασχόλησή της με τον ελληνισμό της Ουκρανίας ως το "θέμα της ζωής της".

Δεκάδες μέλη της Κομματικής Οργάνωσης Ανω Τούμπας Θεσσαλονίκης του ΚΚΕ αποχαιρέτησαν την Τριάδα και έσφιξαν το χέρι του πατέρα της - και συντρόφου τους - Καριοφίλη Καραφυλλούδη και των άλλων στενών συγγενών της, για να τους πουν κουράγιο. Αντί για στεφάνι, στη μνήμη της Τριάδας, η ΚΟ Ανω Τούμπας κατέθεσε 10.000 δρχ στο "Ρ".

Στη Γερμανία θα αποκωδικοποιηθούν τα τρία "μαύρα κουτιά" του μοιραίου ουκρανικού αεροσκάφους "Γιακ 42", στα οποία καταγράφονται τα δεδομένα της πτήσης και οι συνομιλίες στο πιλοτήριο.

Από την αποκωδικοποίηση αυτή, ίσως αποκαλυφθούν τα αίτια συντριβής του αεροσκάφους, που μέχρι στιγμής παραμένουν άγνωστα. Η επιλογή εμπειρογνωμόνων τρίτης χώρας, κατά τη διεθνή πρακτική, γίνεται για να διασφαλιστούν οι καλύτερες δυνατές συνθήκες διαφάνειας. Η αποκωδικοποίηση των "μαύρων κουτιών" θα γίνει παρουσία μελών της Επιτροπής Διερεύνησης της ΥΠΑ, καθώς και Ουκρανών εμπειρογνωμόνων. Απάντηση, στο πότε θα ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία, δεν ήταν σε θέση να δώσουν χτες βράδυ οι αρμόδιοι της ΥΠΑ, αλλά κατά τις πρώτες τους εκτιμήσεις, αυτό θα γίνει μετά τα Χριστούγεννα.

Στο μεταξύ χτες μετά την ολοκλήρωση της περισυλλογής των άλλων οργάνων του αεροπλάνου που βρέθηκαν διασκορπισμένα μέσα στα συντρίμμια, ουσιαστικά ολοκληρώθηκε το έργο των σωστικών συνεργείων και των εμπειρογνωμόνων, Ελλήνων και Ουκρανών, στον τόπο της τραγωδίας. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι κινητήρες του YAK 42 ζητήθηκαν από την κατασκευάστρια εταιρία και πιθανότατα θα αποσταλούν στην Ουκρανία.

Ηδη ζητήθηκε εισαγγελική παρέμβαση από τον αερολιμενάρχη του αεροδρομίου "Μακεδονία", τον προϊστάμενο του Πύργου Ελέγχου και υποβλήθηκε μήνυση κατά παντός υπευθύνου από τον πρόεδρο της Ομοσπονδίας Επαγγελματιών Εμπόρων Θεσσαλονίκης.

Στο μεταξύ, όσον αφορά το χάρτη που φέρεται ότι χρησιμοποίησε ο Ουκρανός πιλότος, με την ένδειξη "R", που σημαίνει ότι το αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης διέθετε ραντάρ προσέγγισης, κυβέρνηση και ΥΠΑ, αναφέρουν ότι πρόκειται για εγχειρίδιο που εκδίδεται από ιδιωτική εταιρία και δεν αποτελεί επίσημη πληροφορία ή έγγραφο της Υπηρεσίας. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, απαντώντας σε ερώτηση του "Ρ" αν είναι σε γνώση της κυβέρνησης ότι ιδιώτες κυκλοφορούν χάρτες για τα ελληνικά αεροδρόμια και μάλιστα με εσφαλμένα στοιχεία είπε ότι "απλώς είδα να δημοσιεύονται χάρτες με τέτοια στοιχεία" και περιορίστηκε να προσθέσει ότι η πληροφορία που έχει είναι ότι "ο επίσημος χάρτης για τέτοια θέματα δεν περιέχει τέτοια αναφορά, όσον αφορά το αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης". Από την ΥΠΑ ανακοινώθηκε ότι οι πληροφορίες που παρέχονται στο εγχειρίδιο που εκδίδεται από την ξένη ιδιωτική εταιρία "JEPPESEN", δε θεωρούνται πάντοτε αξιόπιστες και ότι η ένδειξη "R" είναι εσφαλμένη και καταχωρημένη χωρίς ενημέρωση της ΥΠΑ. Πάντως, αναπάντητα αφήνουν κυβέρνηση και διοίκηση τα ερωτήματα: Βάσει ποιων στοιχείων οι χάρτες της συγκεκριμένης εταιρίας, που χρησιμοποιούνται από πολλούς πιλότους διεθνώς, περιέχουν τέτοιες ανακρίβειες για τα ελληνικά αεροδρόμια, αφού τα επίσημα έγγραφα είναι ξεκάθαρα. Γιατί δεν έλαβαν τα αναγκαία μέτρα για να απαλειφθούν τα εσφαλμένα στοιχεία από διεθνείς χάρτες, όταν μάλιστα, σύμφωνα και με τον πρόεδρο των Ελλήνων πιλότων, είναι γνωστό ότι τέτοιοι χάρτες (σσ: Με την ένδειξη "R" για το αεροδρόμιο "Μακεδονία") κυκλοφορούν, τουλάχιστον, από το Μάρτη του 1990!

Σε φαξ που έστειλε χτες η "JEPPESEN" προς τη διοίκηση του αεροδρομίου Θεσσαλονίκης, αναφέρει ότι το "R" δείχνει "διαθέσιμη υπηρεσία ραντάρ στο αεροδρόμιο" και ότι τα "μίνιμουμ υψόμετρα καθόδου έχουν ληφθεί από έγγραφα της ελληνικής πολεμικής αεροπορίας". Δε διευκρινίζει όμως με βάση ποια στοιχεία αναγράφει στους χάρτες της το "R" δίπλα στο αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης.

Καθυστερημένα και με ανώδυνο τρόπο για την ολέθρια κυβερνητική πολιτική, την οποία αφήνει στο απυρόβλητο, αφού είναι και δική της, αντέδρασε η ηγεσία της ΝΔ για την πτώση του ουκρανικού αεροσκάφους. Τις επόμενες μέρες θα καταθέσει πρόταση για σύσταση εξεταστικής των πραγμάτων επιτροπής, προκειμένου, όπως είπε ο εκπρόσωπός της, να "χυθεί άπλετο φως" και "να αναδειχτούν οι ευθύνες των ανευθυνοϋπεύθυνων". Ταυτόχρονα, η ΝΔ ζητά να απολυθεί η διοίκηση της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπλοϊας (διοικητής και τρεις υποδιοικητές), ενώ επισημαίνει ότι αντικειμενική ευθύνη για την τραγωδία φέρει και ο υπουργός Μεταφορών, την παραίτηση του οποίου είχε ζητήσει ο Κ. Καραμανλής το περασμένο Σάββατο. Το θέμα συζητήθηκε στη χτεσινή σύσκεψη των τομεαρχών υπό τον Κ. Καραμανλή, στην οποία τονίστηκαν οι κυβερνητικές ευθύνες στην εγκατάσταση των ραντάρ προσέγγισης, τα οποία έχουν προμηθευτεί εδώ και 21 μήνες, αλλά "δεν τόλμησαν να εγκαταστήσουν".

Κηδεύτηκαν χτες το μεσημέρι τα πέντε μέλη του πληρώματος του "C-130" που συνετρίβη το πρωί του Σαββάτου στην Οινόη, λίγο μετά την απογείωσή του από το αεροδρόμιο της Ελευσίνας, ωστόσο τα ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα. Το μοιραίο μεταγωγικό θα προσγειώνονταν στην Τανάγρα απ' όπου θα μετέφερε στρατιωτικές δυνάμεις για να πάρουν μέρος στις έρευνες για τον εντοπισμό του ουκρανικού αεροσκάφους, το οποίο όμως βρέθηκε λίγη ώρα αργότερα. Στις οικογένειες των μελών του πληρώματος η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλ. Παπαρήγα,έστειλε συλλυπητήρια τηλεγραφήματα. Οι νεκροί είναι, ο Γιώργος Παπαγιαννόπουλος,κυβερνήτης, ο Παναγιώτης Γκολφινόπουλος,συγκυβερνήτης, ο Παναγιώτης Αλεξίου,μηχανικός, ο Σαράντης Μουτσάτσος,ραδιοναυτίλος και ο Θεόφιλος Γεωργακόπουλος,τεχνικός.

Το ΚΚΕ σε ανακοίνωση που εξέδωσε το Γραφείο Τύπου της ΚΕ το Σάββατο, αμέσως μετά τη δεύτερη αεροπορική τραγωδία, αφού επισημαίνει τις συνθήκες πίεσης, άγχους και εξοντωτικών ωραρίων εργασίας, μέσα στις οποίες υποχρεώνονται να δουλεύουν οι ιπτάμενοι της Πολεμικής Αεροπορίας, τονίζει ότι"αυτή η πίεση εκδηλώθηκε αφόρητα και στην περίπτωση του "C-130", με την προσπάθεια της κυβέρνησης να συμμαζέψει τα ασυμμάζευτα, μετά την τραγωδία του "Γιάκοβλεφ"". Το ΚΚΕ με την ίδια ανακοίνωση καταγγέλλει τον πρωθυπουργό ο οποίος απέδωσε τα αίτια της διπλής τραγωδίας σε "ανθρώπινο λάθος", σημειώνοντας ότι αυτό το κάνει για να απαλλάξει την κυβέρνηση και τους δύο υπουργούς του από τις ευθύνες τους. Και βάζει θέμα άμεσης παραίτησης των υπουργών Αμυνας και Μεταφορών.