ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Παρασκευή 13 Φλεβάρη 1998
Σελ. /36
ΕΡΓΑΤΙΚΑ
ΞΑΝΑ ΓΙΑ ΤΟ 35ΩΡΟ

Η είδηση έρχεται από τη Γαλλία. Η λεγόμενη "κεντροαριστερή" κυβέρνηση κέρδισε την πρώτη μάχη για το 35ωρο στη γαλλική Εθνοσυνέλευση. Πανηγυρίζουν και κάμποσοι "δικοί μας", λάτρεις και της γαλλικής "κεντροαριστεράς" και του "35ωρου" που πάει να εφαρμόσει, όπως ο ΣYN και η "Αυγή". Παρουσιάζεται σαν τομή στην καταπολέμηση της ανεργίας, αλλά συνοδεύεται από ένα δεδομένο το οποίο ή αποσιωπάται ή περνά στα ψιλά του ρεπορτάζ για το σχετικό εγχείρημα.

Η γαλλική κυβέρνηση προσφέρει κίνητρο στους επιχειρηματίες για την εφαρμογή του, ώστε μια ώρα αρχύτερα, οι "καλοί" αυτοί άνθρωποι (που χωρίς την ύπαρξη τους, αλίμονο τι θα απογίνουν οι "πληβείοι" και η κοινωνία της οποίας θεωρούνται στυλοβάτες!) να... λύσουν το πρόβλημα της ανεργίας. Θα εισπράττουν 18.000 γαλλικά φράγκα το κεφάλι, δηλαδή ανά εργαζόμενο, για να το εφαρμόσουν πριν το 2000. Μήπως θυμίζει τα ελληνικά προγράμματα καταπολέμησης της ανεργίας με επιδότηση των εργοδοτών; Οι Γάλλοι τα 'καναν πιο ελκυστικά. Είναι πιο ικανοί, χρόνια στο κουρμπέτι, έχουν πείρα οι άνθρωποι. Και δίνουν τα φώτα τους σε κάτι όψιμους εκσυγχρονιστές σαν τους "δικούς μας" που τους αντιγράφουν.

***

Δεν είναι βεβαίως πρωτόγνωρο ζήτημα. Η εργατική τάξη έχει ιστορία και πείρα από αγώνες για τη μείωση του εργάσιμου χρόνου. Γιατί εδώ που τα λέμε, η εκμετάλλευση είναι απλήρωτος χρόνος δουλιάς που τον καρπώνεται η τάξη των επιχειρηματιών, των αστών. Αλλά ο εργάσιμος χρόνος μετριέται με την εργάσιμη μέρα. Για την 8ωρη εργάσιμη μέρα έχυσαν το αίμα τους οι εργάτες του Σικάγο και ήξεραν τι έκαναν. Και γνώριζαν καλά ότι αυτή η πάλη αντιμετωπίζει την ένταση της εκμετάλλευσης και όχι τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Αλλά γιατί πλασάρεται με τόση επιμονή αυτό το 35ωρο;

Πρώτ' απ' όλα, γιατί η μείωση του εργάσιμου χρόνου είναι αίτημα υπερώριμο για να λυθεί. Η ίδια η παραγωγικότητα της εργασίας έχει μειώσει τον κοινωνικά αναγκαίο χρόνο εργασίας, το χρόνο που ο εργάτης δουλεύει για την αναπλήρωση της εργατικής του δύναμης, για να πληρωθεί το μεροκάματο. Αρα δουλεύει πιο πολύ χρόνο για τον καπιταλιστή στη διάρκεια του 8ωρου. Επομένως ο καπιταλιστής βγάζει μεγαλύτερο κέρδος από τον εργάτη και ας μη μειώνεται ο μισθός ή το μεροκάματο. Το αίτημα λοιπόν για τη μείωση του εργάσιμου χρόνου ανοίγει το δρόμο αντίστασης στην αύξηση του βαθμού της εκμετάλλευσης και μείωσής του. Μπορεί έτσι γενικά το 35ωρο να το πετύχει; Σίγουρα όχι. Για να έχει πραγματικά αποτέλεσμα προς όφελος της εργατικής τάξης η εφαρμογή του μειωμένου εργάσιμου χρόνου πρέπει να προσδιοριστεί η όποια μείωση στη διάρκεια της εργάσιμης μέρας. Διαφορετικά μπορεί να μειωθεί ο εργάσιμος χρόνος αλλά να αυξάνεται ο χρόνος που ο εργάτης δουλεύει για τον εργοδότη του, δηλαδή να βγάζει ο εργοδότης πιο μεγάλο κέρδος, πράγμα που σημαίνει ότι δε μειώνεται η ένταση της εκμετάλλευσης. Δεν είναι τυχαίο ότι οι καπιταλιστές απαιτούν τη διευθέτηση ενός συνολικού εργάσιμου χρόνου σε μεγάλη χρονική διάρκεια. Εκτος και αν αποφάσισαν ως "καλοί Σαμαρείτες" να παραχωρήσουν μέρος των κερδών τους στους εργάτες!

Ποιος όμως πιστεύει ότι μπορεί να ζήσει καπιταλιστής παραχωρώντας τα κέρδη του; Μόνο κάτι συναινετικοί του "αριστερού" συμβιβασμού και της ταξικής συνεργασίας, σαν τους "συνασπισμένους" και τους συνδικαλιστές της υποταγμένης πλειοψηφίας της ΓΣΕΕ. Και σ' αυτό κρύβεται η μια παγίδα των υπερασπιστών του "κεντροαριστερού" 35ωρου Γάλλων και Ιταλών, μαζί και όλων όσοι το υποστηρίζουν. Είναι ο ένας "Δούρειος Ιππος" για να αποπροσανατολίσουν τους εργαζόμενους.

***

Ο άλλος, που υποτίθεται ότι θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας, είναι ακόμη πιο μεγάλη απάτη. Είναι μια μπακάλικη λογική που λέει ότι αφού οι επιχειρήσεις θέλουν να δουλεύουν πολλές ώρες, αν μειωθεί ο εργάσιμος χρόνος θα χρειάζονται περισσότερους εργαζόμενους. Αληθοφανής λογική που αποπροσανατολίζει τον εργάτη από τις πραγματικές αιτίες της ανεργίας, γιατί από πουθενά δε βγαίνει ότι πάντα οι επιχειρήσεις θέλουν να δουλεύουν όσο γίνεται πιο πολλές ώρες και να παράγουν διαρκώς. Οι καπιταλιστές ψάχνουν να βρουν σε συνθήκες κρίσης, τρόπους και μεθόδους παρέμβασης (ορθολογισμό το λένε οι ίδιοι) ώστε να αντιμετωπίζουν τις συνέπειες με τις λιγότερες δυνατές απώλειες, ακόμη και με λιγότερη παραγωγή, ανεξάρτητα βεβαίως αν πάντα μπορούν να τα καταφέρουν. Θυμηθείτε το 4ήμερο στην αυτοκινητοβιομηχανία της γερμανικής "Volkswagen". Πέτυχαν βεβαίως και... μείωση των μισθών! Να ένας τρόπος να μη μειώνονται τα κέρδη, ή να μη μειώνονται επικίνδυνα. Αλλά υπάρχει και η συνολική διευθέτηση του εργάσιμου χρόνου, με ευέλικτες μορφές εργασίας, ωρομίσθια, ελαστικά ωράρια, κυλιόμενα ωράρια κλπ. Ετσι για παράδειγμα, επιδιώκουν να προγραμματίζουν τις εργασίες της επιχείρησης ανάλογα με την προσφορά και τη ζήτηση, να εκμεταλλεύονται στο έπακρο τον εργάσιμο χρόνο, χωρίς αύξηση των θέσεων εργασίας. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα μονοπώλια μπορούν να σχεδιάζουν τις δραστηριότητές τους με το μικρότερο δυνατό κόστος των εξόδων τους. Ταυτόχρονα, η ανάπτυξη των μέσων παραγωγής, επιτρέπει τέτοια ευέλικτη χρήση εργατικής δύναμης, αλλά αυξάνει και την παραγωγικότητα, που σημαίνει δυνατότητα αύξησης της παραγωγής με λιγότερη ζωντανή εργασία, λιγότερους εργάτες.

****

Αυτό κρύβουν επιμελώς οι θιασώτες της εφαρμογής του 35ωρου χωρίς προσδιορισμό του εργάσιμου χρόνου στη διάρκεια της μέρας. Επομένως, από μόνο του το 35ωρο, ούτε την ανεργία αντιμετωπίζει, ούτε τη μείωση της έντασης της εκμετάλλευσης. Η ανεργία απαιτεί συνεχή παραγωγική ανάπτυξη με κίνητρο όχι το κέρδος αλλά τις ανάγκες των εργαζομένων, και η μείωση της έντασης της εκμετάλλευσης απαιτεί προσδιορισμό του χρόνου της εργάσιμης μέρας. Γι' αυτό οι συνεπείς ταξικές δυνάμεις προβάλλουν και παλεύουν για 35ωρο, 7ωρη εργάσιμη μέρα και 5νθήμερη βδομάδα με αύξηση αποδοχών και πλήρη κοινωνικοασφαλιστική κάλυψη. Είναι η μόνη διεκδίκηση που μπορεί να αντιμετωπίσει σήμερα όσο γίνεται στον καπιταλισμό την ένταση της εκμετάλλευσης.

Στέφανος ΚΡΗΤΙΚΟΣ

Από μόνο του το 35ωρο, ούτε την ανεργία αντιμετωπίζει, ούτε τη μείωση της έντασης της εκμετάλλευσης. Η ανεργία απαιτεί συνεχή παραγωγική ανάπτυξη με κίνητρο όχι το καπιταλιστικό κέρδος αλλά τις ανάγκες των εργαζομένων και η μείωση της έντασης της εκμετάλλευσης απαιτεί προσδιορισμό του χρόνου της εργάσιμης μέρας


ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΒΑΝΔΩΡΟΥ, ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΣΥΝΔΙΚΑΤΟΥ ΟΙΚΟΔΟΜΩΝ ΑΘΗΝΑΣ
Να συντονίσουμε την πάλη μας

- Το συνδικάτο σας, μαζί με άλλες εργατικές οργανώσεις, πήρε την πρωτοβουλία να καλέσει σε σύσκεψη την ερχόμενη Δευτέρα όλα τα σωματεία της Αθήνας. Για ποιους λόγους γίνεται αυτή η σύσκεψη;

- Για να συζητήσουμε τα προβλήματα που απασχολούν τους εργαζόμενους της Αθήνας και γενικότερα τους εργαζόμενους της χώρας. Να οργανώσουμε καλύτερα τον αγώνα μας, ώστε με καλύτερους όρους και προϋποθέσεις να απαντήσουμε στην επίθεση της κυβέρνησης σε όλα τα δικαιώματα και σε όλες τις κατακτήσεις, που με αγώνες και θυσίες κατέκτησαν οι εργαζόμενοι μέχρι σήμερα. Επίσης για να συντονίσουμε τον αγώνα μας για την υπογραφή Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης και κλαδικών συλλογικών συμβάσεων εργασίας, ώστε να ανταποκρίνονται στις σημερινές ανάγκες των εργαζομένων. Κι αυτό, γιατί η ηγεσία της ΓΣΕΕ αρνείται να αναλάβει πρωτοβουλίες για συντονισμό της πάλης, για ικανοποιητικές συλλογικές συμβάσεις εργασίας, αλλά και για απόκρουση της επίθεσης που δεχόμαστε. Επίσης στη σύσκεψη πρέπει να δούμε πώς καλύτερα θα αντιμετωπίσουμε την αποθράσυνση των βιομηχάνων, που με κάθε τρόπο προσπαθούν να μειώσουν το εργατικό εισόδημα, να αφαιρέσουν δικαιώματα.

- Τι είναι αυτό που, κατά τη γνώμη σας, κάνει πιο επιτακτική σήμερα την ανάγκη του συντονισμού της δράσης;

- Πρέπει να πούμε ότι η προσπάθεια κυβέρνησης και εργοδοτών για αφαίρεση δικαιωμάτων, αξιοποιώντας και τη στάση συμβιβασμού της πλειοψηφίας της διοίκησης της ΓΣΕΕ και άλλων δευτεροβάθμιων συνδικαλιστικών οργανώσεων, δεν είναι κάτι σημερινό, αλλά βρίσκεται σε εξέλιξη τα τελευταία χρόνια. Σήμερα όμως εμφανίζεται να αποκτά ακόμα πιο επιταχυνόμενους ρυθμούς και να διευρύνεται σε όλα τα μέτωπα και σε όλους τους τομείς, δημόσιο και ιδιωτικό. Ο προϋπολογισμός του '98 είναι ο πιο αντιλαϊκός των τελευταίων χρόνων. Η τροπολογία, που ψήφισε η κυβέρνηση για τις ΔΕΚΟ, χτυπά καίρια τις συλλογικές συμβάσεις στο χώρο και ανοίγει το δρόμο για κατάργησή τους και επόμενα και των εργασιακών δικαιωμάτων και στον ιδιωτικό τομέα. Στην κατεύθυνση της ανατροπής των εργασιακών σχέσεων κινούνται και οι εξαγγελίες του υπουργού Εργασίας για νομοσχέδιο περί "συνολικής διευθέτησης του χρόνου εργασίας" στον ιδιωτικό τομέα, οι εξαγγελίες για "ευελιξία" στους εργαζόμενους στο δημόσιο. Πριν λίγο διάστημα ο υπουργός Εργασίας ανακοίνωσε νέο πρόγραμμα δήθεν για την ανεργία, με το οποίο προσφέρονται απλόχερα στους εργοδότες 118 δισ. δραχμές για νέες θέσεις που τάχα θα δημιουργήσουν και επιπλέον με αυτό το πρόγραμμα επιδοτεί και τη μερική απασχόληση. Ολα τα παραπάνω δείχνουν πως το επόμενο διάστημα θα έχουμε σοβαρές εξελίξεις.

- Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί αυτή η κατάσταση;

- Το κυριότερο είναι να αναλάβουν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι την υπόθεση στα χέρια τους, να παλέψουν για την υπεράσπιση των κατακτήσεων και δικαιωμάτων τους, κόντρα στις συμβιβασμένες συνδικαλιστικές ηγεσίες. Αυτή την προσπάθεια για ενεργοποίηση των εργαζομένων, υπηρετεί και η κοινή σύσκεψη. Καλούμε να συμμετάσχουν όλα τα σωματεία της Αθήνας, γιατί τα προβλήματα είναι κοινά για όλους, να συζητήσουμε και να καταλήξουμε σε ένα ενιαίο πρόγραμμα δράσης. Να δούμε πώς μπορούμε να προχωρήσουμε, αξιοποιώντας όλες τις μορφές πάλης, συγκεντρώσεις, απεργιακές κινητοποιήσεις κτλ. Εκείνο που πρέπει να μας οδηγεί είναι ότι στη συντονισμένη επίθεση κυβέρνησης, εργοδοτών και Ευρωπαϊκής Ενωσης, πρέπει να απαντήσουμε και μεις συντονισμένα.

Ντ. Ν.



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ