Η επιχείρηση εκχώρησης του δημόσιου τομέα στο μεγάλο ιδιωτικό κεφάλαιο, με την ταυτόχρονη ανατροπή των εργασιακών σχέσεων, άρχισε με την τροπολογία που ψήφισε η κυβέρνηση για τις ΔΕΚΟ.

Σε πρώτη φάση, στο στόχαστρο της κυβέρνησης βρίσκονται οι τομείς των επικοινωνιών, της ενέργειας και των μεταφορών. Στρατηγικός της στόχος, με την ιδιωτικοποίηση των ΔΕΚΟ, είναι να εδραιώσει και να ενισχύσει την κυριαρχία του μεγάλου κεφαλαίου και στους τομείς εκείνους που κατείχε το Δημόσιο. Πρόκειται για επιλογές της κυβέρνησης που είναι υποταγμένες στις εντολές της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ) και των μεγάλων πολυεθνικών.

Τα παραπάνω αποτελούν τις κεντρικές ιδέες της συνέντευξης στο "Ρ" του Σωκράτη Μαντζουράνη,μέλους του ΔΣ της Ομοσπονδίας Σωματείων Πολιτικής Αεροπορίας (ΟΣΠΑ).

Παρά το θατσερικό οίστρο της κυβέρνησης ο Σ. Μαντζουράνης έχει να παρουσιάσει τον αντίλογο στα σχέδια της κυβέρνησης: "Η "Ολυμπιακή Αεροπορία" (ΟΑ) έχει μέλλον και αυτό θα το εξασφαλίσουν οι εργαζόμενοι", τονίζει και παραθέτει συγκεκριμένα στοιχεία για τη σημερινή εικόνα της ΟΑ, αντικρούει τις κυβερνητικές συκοφαντίες περί "προνομίων" των εργαζομένων στον εθνικό αερομεταφορέα και δίνει απαντήσεις σε ερωτήματα, που απασχολούν έντονα τον τελευταίο καιρό τους εργαζόμενους, συζητούνται καθημερινά στους χώρους δουλιάς και απασχολούν ευρύτερα την κοινή γνώμη.

Η συνέντευξη του Σ. Μαντζουράνη είναι η παρακάτω:

- Ποιοι είναι οι στόχοι της κυβέρνησης με την ψήφιση της τροπολογίας για τις ΔΕΚΟ;

- Πρώτος και κύριος στόχος είναι η ιδιωτικοποίηση των ΔΕΚΟ. Δεύτερος στόχος είναι η κατάργηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων και ο πλήρης παροπλισμός του συνδικαλιστικού κινήματος. Σήμερα το μεγάλο κεφάλαιο δεν αρκείται στην εκμετάλλευση των δημοσίων επιχειρήσεων και οργανισμών, μέσα από την τιμολογιακή τους πολιτική, τις προμήθειες και τις φθηνές υπηρεσίες προς αυτό. Αντίθετα, επιδιώκει "πάση θυσία" την άμεση συμμετοχή του στο δημόσιο τομέα της οικονομίας, για να κερδοσκοπεί πιο γρήγορα και εύκολα, αλλά και για να μπορεί πιο δυναμικά "να παίζει" στο μοίρασμα των αγορών, ιδιαίτερα στους τομείς των επικοινωνιών, της ενέργειας και των μεταφορών. Η ολομέτωπη επίθεση της κυβέρνησης έχει στόχο να εξασφαλίσει στο μεγάλο κεφάλαιο πιο συμφέρουσες αγορές.

- Γιατί εκδηλώθηκε τώρα η κυβερνητική επίθεση;

- Είναι ομολογημένο πια - διεθνώς και στην Ελλάδα - ότι μια "σοσιαλδημοκρατική" κυβέρνηση μπορεί να περάσει τέτοια μέτρα πιο εύκολα από μια "καθαρόαιμη" συντηρητική κυβέρνηση.

Επειτα οι προσκείμενες και "υποχρεωμένες" στο ΠΑΣΟΚ και την εξουσία συνδικαλιστικές ηγεσίες έχουν ήδη στρώσει το δρόμο για μια ανώδυνη και ελεγχόμενη κοινωνική δυσαρέσκεια, σπέρνοντας τη "λογική" του μονόδρομου και του μικρότερου κακού. Ο "κοινωνικός διάλογος",που τόσο πρόθυμα δέχτηκαν οι συνδικαλιστές της ΠΑΣΚΕ και το ίδιο πρόθυμα υποστήριξαν οι ηγεσίες των παρατάξεων της ΔΑΚΕ και του ΣΥΝ, αντικειμενικά διευκόλυναν την πολιτική αυτή της κυβέρνησης και τη λογική ότι όλα συζητούνται απ' την αρχή. Ακόμα, έδωσαν την αίσθηση στην κοινή γνώμη της συνευθύνης των εργαζομένων για τα σημερινά χάλια της οικονομίας και, ειδικότερα, του δημόσιου τομέα.

Ενας άλλος ευνοϊκός για την κυβερνητική επίθεση παράγοντας ήταν η συμφωνία της ΝΔ με τις ιδιωτικοποιήσεις, ασκώντας μάλιστα και κριτική για "ατολμία".Η κυβέρνηση αξιοποιεί τη συμφωνία όλων των κομμάτων - πλην ΚΚΕ - στους "στόχους της σύγκλισης" και, προβάλλοντας τη λογική του μονόδρομου, επικαλείται τους περιορισμούς των Βρυξελλών.

Οι κυβερνήσεις τόσο της ΝΔ, όσο και του ΠΑΣΟΚ, έχουν διαμορφώσει στην κοινή γνώμη μια αρνητική εικόνα, για τις ΔΕΚΟ και τους εργαζόμενους σ' αυτές.Οι θεωρίες για αντιπαραγωγικό κράτος, για "λιγότερο" κράτος, για εργαζόμενους "τεμπέληδες" και "ρετιρέ", για μονιμότητα που πρέπει να αρθεί και τόσα άλλα, ήταν μια συνειδητή και οργανωμένη επιλογή και της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ. Σήμερα την αξιοποιούν, για να πλήξουν και το δημόσιο τομέα της οικονομίας και τους εργαζόμενους, ελπίζοντας σε μια κοινή γνώμη, που θα εγκρίνει τις ιδιωτικοποιήσεις των ΔΕΚΟ.

- Πώς εκφράζεται αυτή η λογική της κυβέρνησης στην "Ολυμπιακή Αεροπορία";

- Η κυβέρνηση σήμερα μας λέει: "Αν η ΟΑ δεν εξυγιανθεί, θα την κλείσουμε". Ομως δεν ήταν η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, που με το νόμο 2271/94 επαγγέλθηκε την "εξυγίανση" της ΟΑ; Δεν ήταν αυτή που μιλούσε για "νόμο - πιλότο", που είχε πάρει την έγκριση και την άδεια της ΕΕ; Δεν ήταν τα πρώτα στελέχη της σημερινής κυβέρνησης υπουργοί, που μιλούσαν για την ΟΑ που "ανοίγει τα φτερά στο 2000"; Τι έμεινε απ' αυτή την περίφημη εξυγίανση;

Οι εργαζόμενοι στα τρία χρόνια της "εξυγίανσης":

• Παραχώρησαν από 6 ως 12 ρεπό κάθε εργαζόμενος το χρόνο, ανάλογα με την ειδικότητα, καθώς και την προσαύξηση της αμοιβής τους, για εργασία στις μέρες ανάπαυσης.
• Αποδέχτηκαν την κατάργηση του 8ώρου και την επιβολή διακεκομμένου ωραρίου.
• Αποδέχτηκαν να μειωθούν όλες οι άδειές τους,συμπεριλαμβανομένης και της κανονικής.
• Αποδέχτηκαν τη μείωση των αποδοχών τους για νυχτερινή εργασία (μειώθηκε ο χρόνος υπολογισμού της νυχτερινής βάρδιας).
• Συμφώνησαν στην κατάργηση των κανονισμών του ιπτάμενου προσωπικού.
• Συμφώνησαν να "παγώσουν" για δύο χρόνια οι Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας και στο διάστημα αυτό να μην πάρουν δραχμή αύξηση.

Από τις παραχωρήσεις αυτές των εργαζομένων, η ίδια η διοίκηση της ΟΑ αποτιμά το οικονομικό όφελος σε 120 δισ. δραχμές! Μ' άλλα λόγια πλήρωσαν το πρώτο "πρόγραμμα εξυγίανσης" με 120 δισ. δραχμές

- Η κυβέρνηση εκπλήρωσε τις υποχρεώσεις της;

- Κατ' αρχάς είχε αναλάβει την υποχρέωση να προχωρήσει στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της ΟΑ κατά 54 δισ. δραχμές σε τρεις δόσεις. Μέχρι σήμερα έχει καταβάλει μόνο 19 δισ. δραχμές. Η κυβερνητική αυτή ανακολουθία, για την ΟΑ σημαίνει απώλεια εσόδων, μόνο από τόκους, 8 - 9 δισ. δραχμές. Οσον αφορά τις υποχρεώσεις για κατάρτιση νέου κανονισμού προσωπικού και νέου οργανογράμματος, αν και είναι έτοιμα εδώ και πολύ καιρό, εντούτοις δεν εφαρμόζονται.

Για την τακτοποίηση του χρέους της ΟΑ, μέσω του Ν.2271, η κυβέρνηση λέει ότι ο Ελληνας φορολογούμενος πλήρωσε 550 δισ. δραχμές. Πρόκειται για ψέμα. Κανείς δεν πλήρωσε. Απλά έγινε λογιστική διευθέτηση.Πρέπει, ωστόσο, να επισημανθεί ότι από τα 550 δισ. δραχμές, τα 320 δισ. δραχμές ήταν πρόστιμα και προσαυξήσεις από παλιότερες αγορές αεροπλάνων και υποχρεώσεις κρατικών εγγυήσεων, που ποτέ δεν κατέβαλαν οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ. Το υπόλοιπο "χρέος" ήταν η αποτίμηση του κοινωνικού έργου της ΟΑ, το οποίο, επίσης, ποτέ δεν ανέλαβε καμία κυβέρνηση, αν και όλες το διαφήμιζαν και το αξιοποίησαν δεόντως για την άσκηση της ρουσφετολογικής τους πολιτικής.

- Τι άλλο έγινε κατά την περίοδο της "εξυγίανσης";

- Αλλαξαν τέσσερις διοικήσεις και εφτά υπουργοί Μεταφορών - Επικοινωνιών, έγιναν 1.500 προαγωγές εργαζομένων σε προϊστάμενους και το προσωπικό μειώθηκε κατά 1.860 άτομα. Ταυτόχρονα, γίνονταν και οι προσλήψεις εποχικών υπαλλήλων (περίπου 3.500 κάθε χρόνο), με καθεστώς ομηρίας, για ευνόητους λόγους. Επίσης, αποδιοργανώθηκαν διάφορες υπηρεσίες, μαζί και ο νευραλγικός τομέας της Τεχνικής Διεύθυνσης, λόγω της αλόγιστης και χωρίς πρόγραμμα εφαρμογής της "εθελουσίας εξόδου", ενώ διογκώθηκαν οι υπερωρίες.

- Ο υπουργός Μεταφορών Τ. Μαντέλης, εξαγγέλλοντας το νέο "πρόγραμμα εξυγίανσης", είπε ότι θα καταρτιστεί από τον ίδιο "σύμβουλο" που κατάρτισε το προηγούμενο και ότι θα περιέχει νέο κανονισμό, νέο οργανόγραμμα κλπ...

- Να ξεκαθαρίσουμε ότι το καθεστώς "εξυγίανσης" της ΟΑ, έληξε στις 31 Δεκέμβρη 1997.

Στην εταιρία, διορίστηκε νέα διοίκηση και έγινε αναπροσαρμογή του καταστατικού της, όπως ορίζει ο νόμος 2414/96. Τώρα λένε νέο "πρόγραμμα εξυγίανσης", για να συντάξουν νέο κανονισμό και οργανόγραμμα, που υπάρχουν ήδη στα συρτάρια των αρμοδίων. Η κυβέρνηση ζητά από τους εργαζόμενους να "δώσουν κι άλλα",γιατί η ΟΑ είναι "ελλειμματική" και υπό "εξυγίανση".Οι εργαζόμενοι, αν και απορρίπτουν κατηγορηματικά τη λογική της συνευθύνης για τη σημερινή εικόνα του εθνικού αερομεταφορέα, έχουν δώσει ήδη πολλά. Υπάρχει, λοιπόν ένα ερώτημα: Ευθύνονται οι εργαζόμενοι για το ότι δεν πάρθηκαν μέτρα εκσυγχρονισμού της ΟΑ; Είναι οι εργαζόμενοι, που δε θέλουν την πρόοδο της εταιρίας; Ποιες είναι οι ευθύνες της κυβέρνησης των υπουργών και των διοικήσεων της ΟΑ; Πού πήγαν οι θυσίες των εργαζόμενων όλα αυτά τα χρόνια;

Αποδεικνύεται σήμερα με τον καλύτερο τρόπο ότι με την πολιτική της κυβέρνησης κανένα μέτρο εκσυγχρονισμού των αερομεταφορών δεν μπορεί να υλοποιηθεί, όταν ο στόχος είναι το ξεπούλημα της ΟΑ και το χτύπημα των εργασιακών δικαιωμάτων των εργαζομένων.

- Κατά την κυβέρνηση, το προσωπικό της ΟΑ είναι υπεράριθμο, έχει χαμηλή παραγωγικότητα, σε αντίθεση με τις υψηλές αποδοχές και γενικά έχει πολλά "προνόμια", όπως είναι και τα δωρεάν εισιτήρια.

- Το 1976 η εταιρία απασχολούσε συνολικά 7.560 εργαζόμενους, το 198712.000 και σήμερα 7.200 εργαζόμενους. Το 1976 μετέφερε συνολικά 3,5 εκατομμύρια επιβάτες, έναντι 7 εκατομμυρίων το 1997.Την 3ετία 1995 - 1997, το προσωπικό μειώθηκε κατά 1.860 άτομα, ενώ αντίθετα η παραγωγικότητα αυξήθηκε κατά 35,3%,που είναι το μεγαλύτερο ποσοστό αύξησης στις ευρωπαϊκές αεροπορικές εταιρίες. Σύμφωνα, μάλιστα, με επίσημη έκθεση της Ευρωπαϊκής Ενωσης, το προσωπικό της ΟΑ είναι το χαμηλότερα αμειβόμενο σε σύγκριση με τις άλλες εταιρίες. Η κυβέρνηση, για να μας εμφανίζει υψηλόμισθους, αθροίζει το μισθό του πιλότου και του απλού υπαλλήλου και βγάζει το μέσο όρο. Πρόκειται, βέβαια για κραυγαλέα λαθροχειρία.

Οσον αφορά τα δωρεάν εισιτήρια, οι εργαζόμενοι στην ΟΑ, όπως και σε όλες τις αεροπορικές εταιρίες, δικαιούνται βάσει διεθνούς σύμβασης, να ταξιδέψουν δωρεάν, μόνο εάν υπάρχουν κενές θέσεις στο αεροπλάνο. Το 1997, εκδόθηκαν συνολικά 16.000 εκπτωτικά εισιτήρια για εργαζόμενους στην ΟΑ, που αντιστοιχούν σε 2,2 εισιτήρια ανά εργαζόμενο.

- Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας προανήγγειλε για την "Ολυμπιακή", σύγκρουση ανάλογη με εκείνη της Μ. Θάτσερ με τους Αγγλους ανθρακωρύχους το 1985. Τι θέλει να σηματοδοτήσει μ' αυτό η κυβέρνηση;

- Οσοι τρέφουν ακόμα αυταπάτες για το αν η κυβέρνηση ακολουθεί συντηρητική πολιτική ή όχι, είναι ανάγκη να κατανοήσουν ότι μπροστά στις εντολές της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του μεγάλου κεφαλαίου για το ξεπούλημα του δημόσιου τομέα, δε θα διστάσει να χρησιμοποιήσει κάθε μέσο. Για το λόγο αυτό, το συνδικαλιστικό κίνημα στις ΔΕΚΟ, αλλά και γενικότερα, θα πρέπει να αντιπαλέψει αυτή την πολιτική με τη μέγιστη ενότητα, κινητοποιώντας όλες τις κοινωνικές δυνάμεις, που ενδιαφέρονται για την προκοπή αυτού του τόπου. Απέναντι στο μπλοκ της ΕΕ, του μεγάλου κεφαλαίου στις αερομεταφορές και της κυβέρνησης, είναι ανάγκη ν' αναπτυχθεί ένα πανίσχυρο μπλοκ προοδευτικών δυνάμεων, ικανού να υπερασπίσει τον εθνικό και κοινωνικό χαρακτήρα του εθνικού αερομεταφορέα και των ΔΕΚΟ, γενικότερα. Οι εργαζόμενοι στην ΟΑ και τις ΔΕΚΟ, είναι ανάγκη, με τη δράση και την κινητοποίησή τους, να επιβάλουν έναν αγωνιστικό προσανατολισμό στο συνδικαλιστικό κίνημα του χώρου, απαιτώντας ν' αναδειχτεί σ' έναν αποφασιστικό παράγοντα υπεράσπισης του δημόσιου τομέα. Είναι, τέλος, ανάγκη, με τη δράση και την ψήφο τους να απορρίψουν τη λογική της συνδιαχείρισης, του συμβιβασμού και της αποστράτευσης. Ο εθνικός αερομεταφορέας έχει μέλλον και αυτό θα το εξασφαλίσουν οι εργαζόμενοι. Αντίθετα, δεν έχουν μέλλον, ο θατσερισμός και οι κάθε λογής "Θάτσερ".

Νίκος ΚΑΡΑΓΚΟΥΝΗΣ

- Σε τι ποσό ανέρχονται σήμερα οι οφειλές του Δημοσίου και των κομμάτων προς την ΟΑ; Από τη μεταφορά του ελληνικού Τύπου έχει οικονομικό όφελος ή ζημιώνει;

Σ. Μ.: Με βάση τα επίσημα στοιχεία, οι οφειλές του Ελληνικού Δημοσίου προς την ΟΑ ανέρχονται σε 9,1 δισ. δραχμές, ενώ περισσότερα από 2 δισ. δραχμές είναι το χρέος των πολιτικών κομμάτων.

Αναλυτικά τα χρέη του Δημοσίου προς την ΟΑ μέχρι τις 30 Ιούνη 1997, ήταν:

- 1,4 δισ. δραχμές για προεδρικές πτήσεις.

- 2,3 δισ. δραχμές για τις πτήσεις του "Φάλκον".

- 3,6 δισ. δραχμές οφειλές υπουργείων.

- 0,9 δισ. δραχμές δημοσίων υπηρεσιών.

- 0,9 δισ. δραχμές χρέη ασφαλιστικών ταμείων.

Οσον αφορά τα χρέη των κομμάτων:

- Η ΝΔ, από τις εκλογές του 1989 μέχρι σήμερα, χρωστά 1,148 δισ. δραχμές για τη μετακίνηση των ψηφοφόρων της. Η οφειλή αυτή αφορά μόνο τις κανονικές πτήσεις και όχι τις πτήσεις τσάρτερ.

- Το χρέος του ΠΑΣΟΚ ανέρχεται σε 752 εκατ. δραχμές.

• Με 1 δισ. δραχμές επιβαρύνεται ετησίως από τη μισθοδοσία αποσπασμένων υπαλλήλων της σε υπουργικά και βουλευτικά γραφεία.
• Για το 1997 η ΟΑ εξέδωσε 81.000 εκπτωτικά εισιτήρια σε διάφορους πολίτες. Περίπου 27 κατηγορίες πολιτών δικαιούνται μειωμένα εισιτήρια κάτω του κόστους. Διευκόλυνση δικαιολογημένη, για περιπτώσεις ατόμων με ειδικές ανάγκες, στρατιωτικούς και άλλες παρόμοιες κατηγορίες, που δεν πρέπει όμως να λογαριάζεται στο παθητικό της ΟΑ, αλλά στον απαραίτητο κοινωνικό της ρόλο.
• Αρκετές δεκάδες δισεκατομμύρια δραχμές της εταιρίας, είναι δεσμευμένα στην Τράπεζα Κρήτης, από την εποχή του σκανδάλου Κοσκωτά.
• Επίσης, η μεταφορά του ελληνικού Τύπου επιβαρύνει την ΟΑ με περίπου 2 δισ. δραχμές το χρόνο (κόμιστρο 5 δραχμές ανά κιλό, έναντι 154 δραχμών που είναι το κανονικό).

Σχολιάζοντας αυτό που λένε κυβέρνηση και διοίκηση της ΟΑ, ότι σήμερα η εταιρία είναι πάλι ελλειμματική, ο Σωκράτης Ματζουράνης, επικαλούμενος τα επίσημα στοιχεία της Διεύθυνσης Οικονομικών, ανατρέπει πλήρως αυτήν την εικόνα. Σύμφωνα με αυτά τα στοιχεία:

• Το καθαρό οικονομικό αποτέλεσμα της εταιρίας το 1995 ήταν 9,924 δισ. δραχμές, με καθαρό περιθώριο κέρδους 4,4%.
• Το 1996 έκλεισε με 11,217 δισ. δραχμές και καθαρό περιθώριο κέρδους 4,7%.
• Το 1997 έκλεισε με 14,443 δισ. δραχμές και καθαρό περιθώριο κέρδους 5,3%.

Ο μέσος όρος καθαρού περιθωρίου κέρδους των 100 μεγαλύτερων αεροπορικών εταιριών στον κόσμο, το 1995, κυμάνθηκε στο 2,1% και το 1996 στο 1,9%.

Η υπεροχή αυτή της ΟΑ, έναντι άλλων αεροπορικών εταιριών, επισημαίνεται και στην οικονομική επιθεώρηση AVIATION STRATEGY,με την αναφορά ότι "η ΟΑ είναι περίπτωση επιτυχίας ανάμεσα σε ευρωπαϊκές αεροπορικές εταιρίες".

Το 1997 η "Ολυμπιακή Αεροπορία", με 7.200 εργαζόμενους, μετέφερε 7 εκατομμύρια επιβάτες. Αντίστοιχα το 1976 με 7.560 εργαζόμενους μετέφερε 3,5 εκατομμύρια επιβάτες

Σύμφωνα με επίσημη έκθεση της Ευρωπαϊκής Ενωσης, το προσωπικό της ΟΑ είναι το χαμηλότερα αμοιβόμενο σε σύγκριση με άλλες εταιρίες