Το Φλεβάρη του 1918 η Οχτωβριανή Επανάσταση και η Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία, που μόλις είχε κάνει τα πρώτα της βήματα στη Ρωσία, βρέθηκαν μπροστά σε θανάσιμο κίνδυνο. Ο γερμανικός ιμπεριαλισμός επιχείρησε να τους δώσει το τελειωτικό χτύπημα. Τα στρατεύματά του κινήθηκαν με σκοπό να καταλάβουν την Πετρούπολη, πρωτεύουσα του σοβιετικού κράτους.

Στις 22 Φλεβάρη το Συμβούλιο Επιτρόπων του Λαού δημοσίευσε μια δραματική έκκληση - απόφαση, συγγραφέας της οποίας ήταν ο Λένιν, με τίτλο "Η Σοσιαλιστική πατρίδα σε κίνδυνο". Η έκκληση μεταξύ άλλων έγραφε: "Εκτελώντας την εντολή των κεφαλαιοκρατών όλων των χωρών, ο γερμανικός μιλιταρισμός θέλει να στραγγαλίσει τους Ρώσους και Ουκρανούς εργάτες και αγρότες, να δώσει πίσω τη γη στους τσιφλικάδες, τις φάμπρικες και τα εργοστάσια στους τραπεζίτες, την εξουσία στη μοναρχία. Οι Γερμανοί στρατηγοί θέλουν να εγκαθιδρύσουν τη δική τους "τάξη" στην Πετρούπολη και στο Κίεβο. Η σοσιαλιστική δημοκρατία των Σοβιέτ βρίσκεται σε πολύ μεγάλο κίνδυνο. Ως τη στιγμή που το προλεταριάτο τη Γερμανίας θα ξεσηκωθεί και θα νικήσει, οι εργάτες και οι αγρότες της Ρωσίας έχουν ιερό καθήκον να υπερασπίσουν χωρίς επιφύλαξη τη δημοκρατία των Σοβιέτ από τις ορδές της αστικής - ιμπεριαλιστικής Γερμανίας...". Στη συνέχεια το ντοκουμέντο αυτό έθετε μια σειρά πρακτικά μέτρα για την υπεράσπιση της σοβιετικής δημοκρατίας και κατέληγε: "Ζήτω η σοσιαλιστική πατρίδα! Ζήτω η διεθνής σοσιαλιστική επανάσταση!".

Ολες οι δυνάμεις της χώρας τέθηκαν σε εγρήγορση. Στην Πετρούπολη συγκροτήθηκε επιτροπή επαναστατικής άμυνας με επικεφαλής τον Μ. Σβερντλόφ κι άρχισε η μαζική εγγραφή εθελοντών στον Κόκκινο Στρατό. Στις 23 του Φλεβάρη ο λαός και η εργατική τάξη με μαζικά συλλαλητήρια διατράνωσαν τη θέλησή τους να υπερασπιστούν την επανάσταση μέχρι τέλους. Την ίδια μέρα τμήματα του Κόκκινου Στρατού και μονάδες επαναστατών από τον παλιό στρατό αντιστάθηκαν ηρωικά στις προσβάσεις του Πσκοφ και της Νάρβας, ματαιώνοντας τα σχέδια της γερμανικής στρατιωτικής ηγεσίας να κυριεύσει με κεραυνοβόλο χτύπημα την πρωτεύουσα του Σοβιετικού κράτους. Ετσι, λόγω της τεράστιας λαϊκής κινητοποίησης για την υπεράσπιση της σοσιαλιστικής πατρίδας, η 23η Φλεβάρη του 1918 έμεινε στην ιστορία ως η ημερομηνία ίδρυσης του Κόκκινου Στρατού.

Ο Κόκκινος Στρατός δεν ήταν ένας συνηθισμένος στρατός, όπως αυτός των αστικών κρατών. Ηταν η ένοπλη οργάνωση του προλεταριάτου, που εμφανίστηκε με τη μορφή της Κόκκινης Φρουράς κατά την προετοιμασία και διεξαγωγή της Οχτωβριανής Επανάστασης.

Η πρώτη μορφή ενόπλων τμημάτων του εργατικού κινήματος στη Ρωσία εμφανίστηκε στην επανάσταση του 1905. Ηταν εργατικές μαχητικές οργανώσεις και τμήματα που έδρασαν στο διάστημα 1905 - 1907 και πρωταγωνίστησαν σε όλες τις ένοπλες εξεγέρσεις αυτής της περιόδου.

Το 1917 τμήματα ενόπλων εργατών δημιουργήθηκαν από τις πρώτες μέρες της αστικοδημοκρατικής επανάστασης του Φλεβάρη με πρωτοβουλία των μπολσεβίκων στην Πετρούπολη, στη Μόσχα, στην Οδησσό, στο Χάρκοβο κ.ά. Η ανάπτυξη αυτών των τμημάτων υπήρξε ραγδαία με τη μορφή εργατικής και εργοστασιακής πολιτοφυλακής στα εργοστάσια και τις φάμπρικες για τη φρούρησή τους και την αυτοάμυνα. Ο ίδιος ο Λένιν με τα "Γράμματα από μακριά" - πριν ακόμη επιστρέψει στη Ρωσία - υπογράμμιζε σε όλους τους τόνους τη σημασία που είχε για την επανάσταση η προλεταριακή πολιτοφυλακή. "Να μην επιτρέψουμε - έλεγε στο τρίτο του γράμμα - την ανασύσταση της αστυνομίας! Να μην αφήσουμε από τα χέρια μας τις τοπικές αρχές. Να δημιουργούμε μια πραγματική παλλαϊκή, πέρα για πέρα καθολική, καθοδηγούμενη από το προλεταριάτο πολιτοφυλακή! Να το καθήκον της ημέρας, να το σύνθημα της στιγμής...".

Παρά την αντίδραση της αστικής τάξης και της εσερομενσεβίκικης μικροαστικής πλειοψηφίας των Σοβιέτ, η Κόκκινη Φρουρά το Καλοκαίρι του 1917 υπήρχε, ογκούμενη και αναπτυσσόμενη, σχεδόν σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Ρωσίας. Ηταν συγκροτημένη από εθελοντές, κατά κανόνα σε παραγωγική βάση, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις είχε και περιφερειακή συγκρότηση. Η διοίκησή της ήταν αιρετή.

Στην Πετρούπολη οι Κόκκινοι Φρουροί πήραν δραστήρια μέρος στις μεγάλες διαδηλώσεις του Απρίλη, του Ιούνη και του Ιούλη 1917. Μετά τα γεγονότα του Ιούλη η αστική τάξη πέρασε στην αντεπίθεση θέτοντας το μπολσεβίκικο κόμμα σε καθεστώς ημιπαρανομίας και η Κόκκινη Φρουρά πέρασε στην παρανομία, αφού κύριος στόχος των αστών ήταν να αφοπλίσουν πολιτικά και στρατιωτικά το εργατικό κίνημα.

Μετά τη συντριβή του κινήματος του Κορνίλοφ, η Κόκκινη Φρουρά ξαναεπανήλθε στο προσκήνιο της νόμιμης δράσης πιο δυναμωμένη, αναπτύσσοντας τις δυνάμεις της με ταχύτατους ρυθμούς, αφού ο συσχετισμός έγερνε με το μέρος του κόμματος του Λένιν.

Στην Οχτωβριανή Επανάσταση η Κόκκινη Φρουρά έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο - έχοντας την υποστήριξη των επαναστατών στρατιωτών και ναυτών του παλιού στρατού - κι έως την ίδρυση του Κόκκινου Στρατού υπήρξε η κύρια ένοπλη δύναμη της επανάστασης.

Από τις πρώτες μέρες της η Σοβιετική Δημοκρατία αντιμετώπισε την απειλή της ξένης ένοπλης ιμπεριαλιστικής επέμβασης και πρωτ' απ' όλα της Γερμανίας. Ετσι, από τις αρχές του 1918 ήταν φανερό ότι οι δυνάμεις της Κόκκινης Φρουράς και οι επαναστατημένοι στρατιώτες και ναύτες δεν επαρκούσαν για τη νικηφόρα υπεράσπιση της σοσιαλιστικής επανάστασης και του σοβιετικού κράτους. Χρειαζόταν να δημιουργηθεί τακτικός στρατός.

Ηδη από τις 26 Οκτωβρίου (8 Νοεμβρίου) 1917, με απόφαση του 2ου Πανρώσικου Συνεδρίου των Σοβιέτ, δημιουργήθηκε η Επιτροπή Στρατιωτικών και Ναυτικών Υποθέσεων. Στις 19 Δεκεμβρίου 1917/1 Ιανουαρίου 1918, σε σύσκεψη στο Λαϊκό Επιτροπάτο Στρατιωτικών Υποθέσεων αποφασίστηκε η ίδρυση νέου στρατού και συγκροτήθηκε επιτροπή που θα αναλάμβανε αυτή τη δουλιά.

Στις 15/28 Ιανουαρίου 1918 ο Λένιν υπέγραψε το διάταγμα για τη δημιουργία του Κόκκινου Στρατού σε εθελοντική βάση και στις 30 Γενάρη/12 Φεβρουαρίου 1918 το διάταγμα για τη δημιουργία σοβιετικού πολεμικού στόλου επίσης σε εθελοντική βάση. Οι διοικητές των στρατιωτικών μονάδων - ως και το βαθμό του διοικητή συντάγματος - θα ήταν αιρετοί.

Από τα τέλη του Μάη του 1918 ο τρόπος συγκρότησης του Κόκκινου Στρατού άλλαξε. Μπρος στη δύσκολη εσωτερική και διεθνή κατάσταση, μπρος στον αυξημένο κίνδυνο ένοπλης ιμπεριαλιστικής επέμβασης, θεσπίστηκε η υποχρεωτική στρατιωτική θητεία για ηλικίες από 18 έως 40 ετών και καταργήθηκε η αιρετότητα στη διοίκηση. Στη διάρκεια 1918 - 1920 δημιουργήθηκαν τα ανώτατα όργανα στρατιωτικής διοίκησης και ο κεντρικός στρατιωτικός μηχανισμός.

Ψυχή του Κόκκινου Στρατού υπήρξαν οι κομμουνιστές, που αποτελούσαν την καθοδηγητική του δύναμη και την εγγύηση του επαναστατικού - λαϊκού χαρακτήρα του. Το μπολσεβίκικο κόμμα έδωσε στις ένοπλες δυνάμεις τα καλύτερα παιδιά του, που υπήρξαν μπροστάρηδες όχι μόνο στις ειρηνικές περιόδους οικοδόμησης του σοσιαλισμού αλλά και στον καιρό του πολέμου, είτε για την υπεράσπιση της σοσιαλιστικής πατρίδας τους, είτε για την υπεράσπιση των συμφερόντων των λαών όλης της Γης. Ο Κόκκινος Στρατός ήταν υπερασπιστής της ελευθερίας και ελπίδα όλων των εργαζομένων του πλανήτη στον αγώνα τους για ένα καλύτερο μέλλον. Κι ανταποκρίθηκε σ' αυτές τις προσδοκίες όταν χρειάστηκε, σηκώνοντας στις πλάτες του το κύριο βάρος του Β' Παγκόσμιου Πολέμου, συντρίβοντας τις φασιστικές ορδές, απαλλάσσοντας την ανθρωπότητα από την απειλή του ολικού εκφασισμού της. Ταυτόχρονα, η ύπαρξη του Κόκκινου Στρατού ήταν ισχυρή ανασχετική δύναμη στον ιμπεριαλισμό και καθοριστικός διεθνής παράγοντας για τη νικηφόρα πορεία κοινωνικών επαναστάσεων και εθνικοαπελευθερωτικών - αντιιμπεριαλιστικών κινημάτων.

Η συνεισφορά του Κόκκινου Στρατού στον αγώνα των λαών όλη της Γης κατά τη διάρκεια του 2οού αιώνα υπήρξε μοναδική, κορυφαία, αναντικατάστατη. Το υπογραμμίζει και το επιβεβαιώνει η σημερινή απουσία του.

Γ.Π

Το ΚΚΕ από την ίδρυσή του έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον, φροντίδα και στοργή για τη νέα γενιά. Βοήθησε τη νεολαία να οργανωθεί, να παλέψει, να διεκδικεί κάθε στιγμή αυτό που της ανήκει, να παίζει το ρόλο της στην κοινωνία. Το ΚΚΕ εμπιστεύτηκε τη νεολαία και αυτή δεν το διέψευσε.

Ογδόντα χρόνια "το ΚΚΕ διεκδίκησε τα δικαιώματα της νεολαίας στη ζωή, στη μόρφωση, στη δουλιά, στην ψυχαγωγία, στον αθλητισμό. Στάθηκε συνεπής υπερασπιστής όλων αυτών των ζωτικών και ευγενικών αναγκών των νέων ανθρώπων. Από τα πρώτα του ακόμα βήματα, ίδρυσε την Ομοσπονδία Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδας (ΟΚΝΕ), την οργάνωση που αποσκοπούσε στη διαφώτιση και σωστή διαπαιδαγώγηση της νεολαίας, καθώς και στην προσέλκυση των νέων στις γραμμές του κομμουνιστικού κινήματος. Πολλά ήταν τα ηρωικά στελέχη που ανέδειξε η ΟΚΝΕ μέσα από την πλούσια δράση της. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει η γενναία μορφή του γραμματέα της, Χρήστου Μαλτέζου, που πέθανε από τα βασανιστήρια στις φυλακές των Μεταξά - Μανιαδάκη.

Στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής και της Εθνικής Αντίστασης, το ΚΚΕ πρωτοστάτησε στην ίδρυση της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων, της θρυλικής ΕΠΟΝ, που συσπείρωσε στις γραμμές της πάνω από 500.000 νέους και νέες (Διακήρυξη της ΚΕ του ΚΚΕ για τα 80 χρόνια του ΚΚΕ σελ. 7).

Η ιστορία και δράση της ΟΚΝΕ - όπως αργότερα και της ΕΠΟΝ, της Νεολαίας της ΕΔΑ, της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη και σήμερα της ΚΝΕ - συνδέεται άμεσα με την ιστορία και τη δράση του ΚΚΕ, με την ιστορία του εργατικού και νεολαιίστικου κινήματος της χώρας μας.

Την πρώτη μεγάλη "μάχη", τα νεαρά μέλη και στελέχη της ΟΚΝΕ την έδωσαν τον Αύγουστο του 1923, στη δεύτερη γενική απεργία (μετά την πρώτη, του Ιούλη του 1919). Η συμμετοχή των Νεολαιών Θεσσαλονίκης, Αθήνας, Πειραιά, Βόλου, Καβάλας, Δράμας και Πάτρας ήταν σοβαρή και έδειξαν εξαιρετική μαχητικότητα. Στη διάρκεια της απεργίας εκείνης, πιάστηκε στην Καβάλα, επικεφαλής των απεργών, ο γραμματέας της ΟΚΝΕ Καβάλας Νίκος Σγουρίδης, που παραπέμφθηκε στο Στρατοδικείο Δράμας και πέθανε από τα βασανιστήρια στις φυλακές της.

Το 3ο Εκτακτο Συνέδριο του ΣΕΚΕ(Κ) τον Οκτώβρη του 1924, μετονόμασε το κόμμα σε Κομμουνιστικό Κόμμα της Ελλάδας - Ελληνικό τμήμα της Κομμουνιστικής Διεθνούς και αποφάσισε την "μπολσεβικοποίηση" του κόμματος, την αναδιοργάνωσή του με βάση τους πυρήνες, την ανάπτυξη της μαζικής του δράσης. Το Συνέδριο πρόσεξε ιδιαίτερα την ανάπτυξη της δουλιάς μέσα στους νέους και τη στερέωση της ΟΚΝΕ.

Την περίοδο αυτή, ουσιαστικά, η ΟΚΝΕ άρχισε να διαμορφώνεται πολιτικά και οργανωτικά. Δε λείπει από κανέναν κοινωνικό και πολιτικό αγώνα, παίζοντας όλο και πιο αποφασιστικό και καθοριστικό ρόλο στο γενικότερο κίνημα της προοδευτικής νεολαίας. Στέκεται πιστή στο πλευρό του ΚΚΕ, δυναμώνοντας καθημερινά την ενότητα των γραμμών της και τη μαχητικότητά της.

Σπουδαία δράση ανέπτυξε η ΟΚΝΕ σε όλους τους τομείς που δραστηριοποιούνταν οι νέοι. Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε και στη στρατευμένη νεολαία, καλλιεργώντας στους φαντάρους την ιδέα της πάλης για την ειρήνη, πολεμώντας το σοβινισμό και τη φιλοπόλεμη προπαγάνδα. Η στρατευμένη νεολαία, με την καθοδήγηση της ΟΚΝΕ, έπαιρνε ενεργό μέρος στις αντιπολεμικές εκδηλώσεις του λαού και της νεολαίας που γίνονταν κάθε χρόνο την 1η Αυγούστου- μέρα κήρυξης του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.

Στα 1925 κυκλοφόρησε πολυγραφημένος "Ο φαντάρος" και από τις αρχές του 1928 άρχισαν να κυκλοφορούν έντυπα για τη στρατευμένη νεολαία, όπως η "Στρατώνα", η "Τσιμινιέρα", ο "Τηλεγραφητής", ο "Σκαπανέας", "Ο Κόκκινος Ναύτης", "Ο Κόκκινος Σκαπανέας" κ.ά. Ολες αυτές οι αντιμιλιταριστικές εφημερίδες κυκλοφορούσαν από χέρι σε χέρι.

Στις 9 Ιούνη 1929, για πρώτη φορά στην Ελλάδα γίνονται εκδηλώσεις προς τιμήν της Διεθνούς Εβδομάδας του Παιδιού. Η ΟΚΝΕ αναπτύσσει τη δράση της, προκειμένου να αγκαλιάσει πλατύτερες μάζες νέων.

Με την πρωτοβουλία της ΟΚΝΕ, οργανώνεται στην Αθήνα συγκέντρωση των εργαζόμενων παιδιών και μαθητών. Στη συγκέντρωση παρουσιάστηκε καλλιτεχνικό πρόγραμμα και κυκλοφόρησε το πρώτο φύλλο της παιδικής εφημερίδας "Εργατόπουλο".

Καθημερινό μέλημα της ΟΚΝΕ ήταν η διαπαιδαγώγηση των μελών της στο πνεύμα του πατριωτισμού και του προλεταριακού διεθνισμού, για τη διάδοση του μαρξισμού - λενινισμού, για το ανέβασμα του πολιτικού - ιδεολογικού επιπέδου των μελών της. Από το 1922 ήδη κυκλοφορούσε η "Νεολαία", το κεντρικό όργανο της ΟΚΝΕ. Επίσης, κυκλοφόρησε και το περιοδικό "Νέος λενινιστής". Η Αύρα Παρτσαλίδου, μιλώντας για το "Νέο λενινιστή", γράφει: "Δίπλα στο θεωρητικό περιοδικό του Κόμματος "Κομμουνιστική Επιθεώρηση", έβγαινε το θεωρητικό περιοδικό της ΟΚΝΕ "Νέος λενινιστής". Πόσες φορές δεν είχαμε σκύψει πάνω στα θεωρητικά ζητήματα και τα οργανωτικά. Τον τοποθετούσαμε κι αυτόν προσεχτικά στη στοίβα, δίπλα στο "Ριζοσπάστη" και τη "Νεολαία" για μελλοντικό επιμελέστερο διάβασμα" (ΟΚΝΕ 1922 - 1943, Λενινιστικό μαχητικό σχολείο των νέων, Χρ. Τσιντζιλιώνης, σελ. 159).

Το ΚΚΕ από το 1935, με το 6ο Συνέδριο, επισήμανε τον κίνδυνο του φασισμού και του πολέμου και έβαζε μπροστά στην ΟΚΝΕ επιτακτικά το πρόβλημα της προσαρμογής της δράσης της στις αποφάσεις του 6ου Συνεδρίου της Κομμουνιστικής Διεθνούς Νέων. Στην απόφαση του Συνεδρίου τόνιζε, όσον αφορά τη νεολαία ότι: "Ο φασισμός με τη δημαγωγία του προσπαθεί να κερδίσει τη νεολαία για τους σκοπούς του. Οι κομμουνιστές έχουν χρέος να δουλέψουν για την αποτυχία των προσπαθειών αυτών. Η νέα γενιά ανήκει στο λαό και πρέπει να κερδηθεί με το μέρος των δυνάμεων της δημοκρατίας και της λευτεριάς.

...Επιβάλλεται η δημιουργία μιας ενιαίας πλατιάς αντιφασιστικής οργάνωσης, που θα περιλαμβάνει, όχι μόνο τους νέους κομμουνιστές, αλλά όλους τους νέους, που μισούν την αντίδραση, το φασισμό, θέλουν την πρόοδο, τη λευτεριά, την ειρήνη. ...Με τη βοήθεια του Κόμματος, η ΟΚΝΕ μπορεί να τραβήξει μπροστά και σήμερα να εκπληρώσει το κυριότερο καθήκον της ένωσης των δυνάμεων της νέας γενιάς". (Το ΚΚΕ, Επίσημα Κείμενα 1934 - 1940, τόμ. Δ σελ. 297 - 299).

"Οι οργανώσεις της ΟΚΝΕ, με τον παράνομο Τύπο τους και με τη γεμάτη ηρωισμό και αυτοθυσία δράση τους, συνέβαλαν αποφασιστικά στη διαφώτιση του λαού και των νέων. Ξεσκέπαζαν καθημερινά τη δημαγωγία της δικτατορίας και έδειχναν στους νέους το δρόμο της αγωνιστικής συσπείρωσης και πάλης. Η ΟΚΝΕ πρωτοστάτησε στη δημιουργία του Αντιδικτατορικού Μετώπου και στην πάλη ενάντια στη φασιστική ΕΟΝ.

Χάρη στην ακούραστη δουλιά των νέων κομμουνιστών και των άλλων δημοκρατικών και προοδευτικών δυνάμεων, συγκροτήθηκε στις αρχές του 1937 το Αντιδικτατορικό Μέτωπο Νέων. Το αντιδικτατορικό Μέτωπο Νέων κυκλοφόρησε δακτυλογραφημένη εφημερίδα, την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, κι αργότερα έντυπη τη ΦΛΟΓΑ, που τυπωνόταν στο παράνομο τυπογραφείο της ΟΚΝΕ και εκδιδόταν ως τα μέσα του 1938.

Δημιουργήθηκε η Ομοσπονδία Ποδοσφαιρικών Αθλητικών Σωματείων Αθήνας (ΟΠΑΣΑ) με τη συμμετοχή 150 σωματείων. Η ΟΠΑΣΑ οργάνωσε διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις με δημοκρατικό και αντιφασιστικό πνεύμα και πήρε μέρος στο Αντιδικτατορικό Μέτωπο Νέων και στους αγώνες του" (Δοκίμια Ιστορίας του ΚΚΕ, Α τόμος σελ. 325 - 326).

Στην απόφαση της ΚΕ του ΚΚΕ της 12 Μάρτη 1939 για την κατάσταση της νέας γενιάς και τα καθήκοντα του ΚΚΕ, αναφέρεται: "Στην πάλη κατά του βίαιου παιδομαζώματος και εκφασισμού των νέων, στην πάλη για το τράβηγμα της νέας γενιάς στον αντιδικτατορικό αγώνα του λαού, κέντρο και βάση της όλης δουλιάς πρέπει να είναι η δημιουργία ενός μετώπου της νέας γενιάς.

Μονάχα με τη φαρδιά λαϊκομετωπική πολιτική, με την οργάνωση μαζικής αντίστασης, με τη δραστήρια υπεράσπιση των ιδιαίτερων ζητημάτων της νεολαίας, θα μπορέσουμε να ματαιώσουμε το γενιτσαρικό έργο της δικτατορίας και να κάνουμε τη νέα γενιά ισχυρό μαχητικό προπύργιο του αντιδικτατορικού αγώνα. Θα την κάνουμε στήριγμα της απελευθερωτικής πάλης του λαού μας για την ανατροπή της λαομίσητης δικτατορίας, που λερώνει τη λαοκρατική ιστορία της χώρας, την καταστρέφει οικονομικά, την ατιμάζει εθνικά και τη μεταβάλλει σε προτεκτοράτο του άξονα Βερολίνου - Ρώμης" (Το ΚΚΕ, Επίσημα κείμενα 1934 - 1940, τόμ. Δ, σελ. 456 - 459).

Στο σκληρό, αλλά δίκαιο και ιερό αγώνα για την ανατροπή της φασιστικής δικτατορίας της 4ης Αυγούστου, η ΟΚΝΕ έδωσε δείγματα υψηλού πατριωτισμού και αμέτρητες θυσίες, με πρώτους απ' όλους τον ήρωα και μάρτυρα γραμματέα της ΚΕ της, Χρήστο Μαλτέζο.

Το ξημέρωμα της 28ης Οκτωβρίου του 1940, βρήκε τις οργανώσεις του ΚΚΕ και της ΟΚΝΕ αποδεκατισμένες. Τα εκατοντάδες μέλη και στελέχη τους, όπου και αν βρίσκονταν - τα περισσότερα στις φυλακές και τις εξορίες - αλλά και ο ελληνικός λαός δεν ξαφνιάστηκαν από την απρόκλητη φασιστική επίθεση των ιταλικών στρατευμάτων στη χώρα μας. Το ΚΚΕ, από πολύ νωρίς και έγκαιρα - με την απόβαση των Ιταλών στην Αλβανία (7 Απρίλη 1939), τον τορπιλισμό της "Ελλης" (15.8.1940) - είχε αποκαλύψει τις προθέσεις της φασιστικής Ιταλίας, είχε καταγγείλει την πολιτική της δικτατορίας του Μεταξά, που ευνοούσε αντικειμενικά τις επιδιώξεις του φασιστικού άξονα.

Οι κομμουνιστές από τις εξορίες και τις φυλακές ζήτησαν να σταλούν και να πολεμήσουν στην πρώτη γραμμή. Ομως, ήταν τόσο μεγάλο το αντικομμουνιστικό μένος της μεταξικής κυβέρνησης που προτίμησε να τους παραδώσει δέσμιους στους Γερμανοϊταλούς κατακτητές, γιατί κάνανε το "λάθος" να παραμείνουν πιστοί στις ιδέες και στα ιδανικά τους.

Ηταν, όμως, αυτές οι ιδέες και η πίστη, ο άσβεστος πόθος για λευτεριά, ανεξαρτησία, δημοκρατία, που οι κομμουνιστές βρήκαν τον τρόπο να βρεθούν κοντά στο λαό και τη νεολαία. Η μεγαλειώδης Εθνική Αντίσταση, που ψυχή της στάθηκε το ηρωικό ΚΚΕ, συνένωσε τη γενιά της χώρας μας, ανεξάρτητα από πολιτικές και άλλες διαφορές σε μια πανελλήνια οργάνωση των νέων, στη θρυλική ΕΠΟΝ.

Με πρωτοβουλία της ΟΚΝΕ, ιδρύθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 1942 στην Αθήνα το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο Νέων (ΕΑΜΝ), στο οποίο συμμετείχαν εκτός από την ΟΚΝΕ η "Φιλική Εταιρεία Νέων", η "Λεύτερη Νέα", η "Σοσιαλιστική Επαναστατική Πρωτοπορία Ελλάδας" και η "Δημοκρατική Ενωση Νέων".

Στις 14 Ιανουαρίου 1943 συνήλθε η Ολομέλεια της ΚΕ του ΕΑΜ Νέων και αποφάσισε την ίδρυση της ενιαίας οργάνωσης της νέας γενιάς.

Στις 23 Φεβρουαρίου 1943, σε ένα σπίτι, στην οδό Δουκίσσης Πλακεντίας 3, στους Αμπελοκήπους, με πρόταση της ΟΚΝΕ και με τη συμμετοχή εκπροσώπων όλων των οργανώσεων νέων που συμμετείχαν στο ΕΑΜΝ, καθώς και άλλων ενιαίων οργανώσεων, με τη συμμετοχή επίσης προσωπικοτήτων του πνευματικού κόσμου όπως του Κ. Σωτηρίου, της Ρόζας Ιμβριώτη, της Μαρίας Σβώλου κ.ά., πραγματοποιήθηκε σύσκεψη που κατέληξε στην απόφαση ίδρυσης της ΕΠΟΝ.

Μάριος ΚΑΜΑΚΑΡΗΣ