Το Φλεβάρη του 1918 η Οχτωβριανή Επανάσταση και η Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία, που μόλις είχε κάνει τα πρώτα της βήματα στη Ρωσία, βρέθηκαν μπροστά σε θανάσιμο κίνδυνο. Ο γερμανικός ιμπεριαλισμός επιχείρησε να τους δώσει το τελειωτικό χτύπημα. Τα στρατεύματά του κινήθηκαν με σκοπό να καταλάβουν την Πετρούπολη, πρωτεύουσα του σοβιετικού κράτους.

Στις 22 Φλεβάρη το Συμβούλιο Επιτρόπων του Λαού δημοσίευσε μια δραματική έκκληση - απόφαση, συγγραφέας της οποίας ήταν ο Λένιν, με τίτλο "Η Σοσιαλιστική πατρίδα σε κίνδυνο". Η έκκληση μεταξύ άλλων έγραφε: "Εκτελώντας την εντολή των κεφαλαιοκρατών όλων των χωρών, ο γερμανικός μιλιταρισμός θέλει να στραγγαλίσει τους Ρώσους και Ουκρανούς εργάτες και αγρότες, να δώσει πίσω τη γη στους τσιφλικάδες, τις φάμπρικες και τα εργοστάσια στους τραπεζίτες, την εξουσία στη μοναρχία. Οι Γερμανοί στρατηγοί θέλουν να εγκαθιδρύσουν τη δική τους "τάξη" στην Πετρούπολη και στο Κίεβο. Η σοσιαλιστική δημοκρατία των Σοβιέτ βρίσκεται σε πολύ μεγάλο κίνδυνο. Ως τη στιγμή που το προλεταριάτο τη Γερμανίας θα ξεσηκωθεί και θα νικήσει, οι εργάτες και οι αγρότες της Ρωσίας έχουν ιερό καθήκον να υπερασπίσουν χωρίς επιφύλαξη τη δημοκρατία των Σοβιέτ από τις ορδές της αστικής - ιμπεριαλιστικής Γερμανίας...". Στη συνέχεια το ντοκουμέντο αυτό έθετε μια σειρά πρακτικά μέτρα για την υπεράσπιση της σοβιετικής δημοκρατίας και κατέληγε: "Ζήτω η σοσιαλιστική πατρίδα! Ζήτω η διεθνής σοσιαλιστική επανάσταση!".

Ολες οι δυνάμεις της χώρας τέθηκαν σε εγρήγορση. Στην Πετρούπολη συγκροτήθηκε επιτροπή επαναστατικής άμυνας με επικεφαλής τον Μ. Σβερντλόφ κι άρχισε η μαζική εγγραφή εθελοντών στον Κόκκινο Στρατό. Στις 23 του Φλεβάρη ο λαός και η εργατική τάξη με μαζικά συλλαλητήρια διατράνωσαν τη θέλησή τους να υπερασπιστούν την επανάσταση μέχρι τέλους. Την ίδια μέρα τμήματα του Κόκκινου Στρατού και μονάδες επαναστατών από τον παλιό στρατό αντιστάθηκαν ηρωικά στις προσβάσεις του Πσκοφ και της Νάρβας, ματαιώνοντας τα σχέδια της γερμανικής στρατιωτικής ηγεσίας να κυριεύσει με κεραυνοβόλο χτύπημα την πρωτεύουσα του Σοβιετικού κράτους. Ετσι, λόγω της τεράστιας λαϊκής κινητοποίησης για την υπεράσπιση της σοσιαλιστικής πατρίδας, η 23η Φλεβάρη του 1918 έμεινε στην ιστορία ως η ημερομηνία ίδρυσης του Κόκκινου Στρατού.

Ο Κόκκινος Στρατός δεν ήταν ένας συνηθισμένος στρατός, όπως αυτός των αστικών κρατών. Ηταν η ένοπλη οργάνωση του προλεταριάτου, που εμφανίστηκε με τη μορφή της Κόκκινης Φρουράς κατά την προετοιμασία και διεξαγωγή της Οχτωβριανής Επανάστασης.

Η πρώτη μορφή ενόπλων τμημάτων του εργατικού κινήματος στη Ρωσία εμφανίστηκε στην επανάσταση του 1905. Ηταν εργατικές μαχητικές οργανώσεις και τμήματα που έδρασαν στο διάστημα 1905 - 1907 και πρωταγωνίστησαν σε όλες τις ένοπλες εξεγέρσεις αυτής της περιόδου.

Το 1917 τμήματα ενόπλων εργατών δημιουργήθηκαν από τις πρώτες μέρες της αστικοδημοκρατικής επανάστασης του Φλεβάρη με πρωτοβουλία των μπολσεβίκων στην Πετρούπολη, στη Μόσχα, στην Οδησσό, στο Χάρκοβο κ.ά. Η ανάπτυξη αυτών των τμημάτων υπήρξε ραγδαία με τη μορφή εργατικής και εργοστασιακής πολιτοφυλακής στα εργοστάσια και τις φάμπρικες για τη φρούρησή τους και την αυτοάμυνα. Ο ίδιος ο Λένιν με τα "Γράμματα από μακριά" - πριν ακόμη επιστρέψει στη Ρωσία - υπογράμμιζε σε όλους τους τόνους τη σημασία που είχε για την επανάσταση η προλεταριακή πολιτοφυλακή. "Να μην επιτρέψουμε - έλεγε στο τρίτο του γράμμα - την ανασύσταση της αστυνομίας! Να μην αφήσουμε από τα χέρια μας τις τοπικές αρχές. Να δημιουργούμε μια πραγματική παλλαϊκή, πέρα για πέρα καθολική, καθοδηγούμενη από το προλεταριάτο πολιτοφυλακή! Να το καθήκον της ημέρας, να το σύνθημα της στιγμής...".

Παρά την αντίδραση της αστικής τάξης και της εσερομενσεβίκικης μικροαστικής πλειοψηφίας των Σοβιέτ, η Κόκκινη Φρουρά το Καλοκαίρι του 1917 υπήρχε, ογκούμενη και αναπτυσσόμενη, σχεδόν σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Ρωσίας. Ηταν συγκροτημένη από εθελοντές, κατά κανόνα σε παραγωγική βάση, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις είχε και περιφερειακή συγκρότηση. Η διοίκησή της ήταν αιρετή.

Στην Πετρούπολη οι Κόκκινοι Φρουροί πήραν δραστήρια μέρος στις μεγάλες διαδηλώσεις του Απρίλη, του Ιούνη και του Ιούλη 1917. Μετά τα γεγονότα του Ιούλη η αστική τάξη πέρασε στην αντεπίθεση θέτοντας το μπολσεβίκικο κόμμα σε καθεστώς ημιπαρανομίας και η Κόκκινη Φρουρά πέρασε στην παρανομία, αφού κύριος στόχος των αστών ήταν να αφοπλίσουν πολιτικά και στρατιωτικά το εργατικό κίνημα.

Μετά τη συντριβή του κινήματος του Κορνίλοφ, η Κόκκινη Φρουρά ξαναεπανήλθε στο προσκήνιο της νόμιμης δράσης πιο δυναμωμένη, αναπτύσσοντας τις δυνάμεις της με ταχύτατους ρυθμούς, αφού ο συσχετισμός έγερνε με το μέρος του κόμματος του Λένιν.

Στην Οχτωβριανή Επανάσταση η Κόκκινη Φρουρά έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο - έχοντας την υποστήριξη των επαναστατών στρατιωτών και ναυτών του παλιού στρατού - κι έως την ίδρυση του Κόκκινου Στρατού υπήρξε η κύρια ένοπλη δύναμη της επανάστασης.

Από τις πρώτες μέρες της η Σοβιετική Δημοκρατία αντιμετώπισε την απειλή της ξένης ένοπλης ιμπεριαλιστικής επέμβασης και πρωτ' απ' όλα της Γερμανίας. Ετσι, από τις αρχές του 1918 ήταν φανερό ότι οι δυνάμεις της Κόκκινης Φρουράς και οι επαναστατημένοι στρατιώτες και ναύτες δεν επαρκούσαν για τη νικηφόρα υπεράσπιση της σοσιαλιστικής επανάστασης και του σοβιετικού κράτους. Χρειαζόταν να δημιουργηθεί τακτικός στρατός.

Ηδη από τις 26 Οκτωβρίου (8 Νοεμβρίου) 1917, με απόφαση του 2ου Πανρώσικου Συνεδρίου των Σοβιέτ, δημιουργήθηκε η Επιτροπή Στρατιωτικών και Ναυτικών Υποθέσεων. Στις 19 Δεκεμβρίου 1917/1 Ιανουαρίου 1918, σε σύσκεψη στο Λαϊκό Επιτροπάτο Στρατιωτικών Υποθέσεων αποφασίστηκε η ίδρυση νέου στρατού και συγκροτήθηκε επιτροπή που θα αναλάμβανε αυτή τη δουλιά.

Στις 15/28 Ιανουαρίου 1918 ο Λένιν υπέγραψε το διάταγμα για τη δημιουργία του Κόκκινου Στρατού σε εθελοντική βάση και στις 30 Γενάρη/12 Φεβρουαρίου 1918 το διάταγμα για τη δημιουργία σοβιετικού πολεμικού στόλου επίσης σε εθελοντική βάση. Οι διοικητές των στρατιωτικών μονάδων - ως και το βαθμό του διοικητή συντάγματος - θα ήταν αιρετοί.

Από τα τέλη του Μάη του 1918 ο τρόπος συγκρότησης του Κόκκινου Στρατού άλλαξε. Μπρος στη δύσκολη εσωτερική και διεθνή κατάσταση, μπρος στον αυξημένο κίνδυνο ένοπλης ιμπεριαλιστικής επέμβασης, θεσπίστηκε η υποχρεωτική στρατιωτική θητεία για ηλικίες από 18 έως 40 ετών και καταργήθηκε η αιρετότητα στη διοίκηση. Στη διάρκεια 1918 - 1920 δημιουργήθηκαν τα ανώτατα όργανα στρατιωτικής διοίκησης και ο κεντρικός στρατιωτικός μηχανισμός.

Ψυχή του Κόκκινου Στρατού υπήρξαν οι κομμουνιστές, που αποτελούσαν την καθοδηγητική του δύναμη και την εγγύηση του επαναστατικού - λαϊκού χαρακτήρα του. Το μπολσεβίκικο κόμμα έδωσε στις ένοπλες δυνάμεις τα καλύτερα παιδιά του, που υπήρξαν μπροστάρηδες όχι μόνο στις ειρηνικές περιόδους οικοδόμησης του σοσιαλισμού αλλά και στον καιρό του πολέμου, είτε για την υπεράσπιση της σοσιαλιστικής πατρίδας τους, είτε για την υπεράσπιση των συμφερόντων των λαών όλης της Γης. Ο Κόκκινος Στρατός ήταν υπερασπιστής της ελευθερίας και ελπίδα όλων των εργαζομένων του πλανήτη στον αγώνα τους για ένα καλύτερο μέλλον. Κι ανταποκρίθηκε σ' αυτές τις προσδοκίες όταν χρειάστηκε, σηκώνοντας στις πλάτες του το κύριο βάρος του Β' Παγκόσμιου Πολέμου, συντρίβοντας τις φασιστικές ορδές, απαλλάσσοντας την ανθρωπότητα από την απειλή του ολικού εκφασισμού της. Ταυτόχρονα, η ύπαρξη του Κόκκινου Στρατού ήταν ισχυρή ανασχετική δύναμη στον ιμπεριαλισμό και καθοριστικός διεθνής παράγοντας για τη νικηφόρα πορεία κοινωνικών επαναστάσεων και εθνικοαπελευθερωτικών - αντιιμπεριαλιστικών κινημάτων.

Η συνεισφορά του Κόκκινου Στρατού στον αγώνα των λαών όλη της Γης κατά τη διάρκεια του 2οού αιώνα υπήρξε μοναδική, κορυφαία, αναντικατάστατη. Το υπογραμμίζει και το επιβεβαιώνει η σημερινή απουσία του.

Γ.Π