ΛΟΝΔΙΝΟ.-

Την επιβολή μιας σειράς μέτρων κατά της ΝΟ Γιουγκοσλαβίας και την άνευ όρων επιστροφή των Αλβανόφωνων του Κόσσοβου στο τραπέζι του διαλόγου με τις σερβικές αρχές, αποφάσισαν χτες τα μέλη της "Ομάδας Επαφής" σε συνάντησή τους στο Λονδίνο. Νωρίτερα, χιλιάδες Αλβανόφωνοι διαδήλωναν στην Πρίστινα διαμαρτυρόμενοι για τα 62 θύματα του δεύτερου κύματος επίθεσης των σερβικών ειδικών αστυνομικών δυνάμεων.

Ομως, τα όσα διημείφθησαν χτες στη βρετανική πρωτεύουσα αναφορικά με την εκρηκτική κατάσταση στο Κόσσοβο χρωματίστηκαν ελαφρώς με τη διαφωνία της Μόσχας, όσον αφορά τη λήψη οικονομικών μέτρων κατά του Βελιγραδίου, αλλά κατά τα άλλα και επί της ουσίας, οι έξι δε φάνηκαν διατεθειμένοι να αποσύρουν από το τραπέζι των αποφάσεων του Λονδίνου τις ιμπεριαλιστικές διαθέσεις τους. Ετσι, το νέο "μεγάλο παιχνίδι" των μεγάλων δυνάμεων στο Κόσσοβο δεν κατάφερε να σταματήσει τα τύμπανα του πολέμου στα Βαλκάνια, όπου το αίμα αθώων θυμάτων εξακολουθεί να χύνεται και η αγωνία να κορυφώνεται...

Μέσα στο πλαίσιο αυτό, οι έξι της "Ομάδας Επαφής" (ΗΠΑ, Ρωσία, Γερμανία, Βρετανία, Γαλλία, Ιταλία) προειδοποίησαν πως θα επανεξετάσουν την κατάσταση εκ νέου στις 25 του μήνα, ενώ οι πέντε (πλην της Μόσχας) απείλησαν να επιβάλουν και νέο εμπάργκο κατά του Βελιγραδίου, σε περίπτωση που μέσα στις επόμενες μέρες δεν αποσυρθούν από το Κόσσοβο οι ειδικές σερβικές αστυνομικές δυνάμεις καταστολής και δεν επιστρέψουν στο τραπέζι του διαλόγου οι δύο άμεσα εμπλεκόμενες πλευρές.

Ειδικότερα, και οι έξι αποφάσισαν:

- Να προταθεί στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ η επιβολή στρατιωτικού εμπάργκο κατά του Βελιγραδίου.

- Να μην πωληθεί υλικό εξοπλισμού στη ΝΟ Γιουγκοσλαβίας, που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε περιπτώσεις καταστολής αντιδράσεων στο εσωτερικό της χώρας. Να απαγορευτεί η έκδοση βίζας προς τους ανώτερους Γιουγκοσλάβους και Σέρβους αξιωματούχους, που αναμείχθηκαν στην καταστολή των επεισοδίων της περασμένης βδομάδας στο Κόσσοβο.

Ενώ, πλην της Ρωσίας, οι υπόλοιποι πέντε αποφάσισαν:

- Την άμεση επιβολή οικονομικών κυρώσεων κατά του Βελιγραδίου και "πάγωμα" των περιουσιακών στοιχείων της γιουγκοσλαβικής και σερβικής κυβέρνησης στις 25 Μάρτη, εάν ο Πρόεδρος Μιλόσεβιτς δεν αλλάξει στάση. Ειδικότερα, αποφασίστηκε η άμεση απαγόρευση των εξαγωγών - με κυβερνητικά εγγυημένες εξαγωγικές πιστώσεις - που αποσκοπούν στη στήριξη του εμπορίου, των επενδύσεων και των ιδιωτικοποιήσεων στη Σερβία. Σύμφωνα με δηλώσεις που έκανε μετά το τέλος της συνάντησης των "Εξι" στο Λονδίνο ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών, Ρόμπιν Κουκ, "εξήγησε" την παραπάνω απόφαση, λέγοντας πως ο Μιλόσεβιτς χρησιμοποιεί τις διαδικασίες των ιδιωτικοποιήσεων για να χρηματοδοτεί τις δυνάμεις ασφαλείας.

Επιπλέον, αποφάσισαν να στείλουν στην περιοχή τον Φελίπε Γκονζάλεθ, που είναι και απεσταλμένος του ΟΑΣΕ στη Γιουγκοσλαβία, για να εξετάσει από κοντά τα όσα διαδραματίζονται στην "πυριτιδαποθήκη" των Βαλκανίων, ενώ συμφώνησαν να παραμείνει στην ΠΓΔΜ η δύναμη του ΟΗΕ για να αποτρέψει πιθανή επέκταση της σύγκρουσης.

Σε δηλώσεις της, η Αμερικανίδα υπουργός Εξωτερικών, Μαντλίν Ολμπράιτ, δήλωσε ικανοποιημένη από τις αποφάσεις του Λονδίνου, λέγοντας χαρακτηριστικά: "Πρέπει να θυμούμαστε ότι το μόνο μέσο πίεσης το οποίο καταλαβαίνει ο Μιλόσεβιτς είναι αυτό που του επιβάλλει να πληρώσει ένα τίμημα για την απαράδεκτη συμπεριφορά του"...

Το Βελιγράδι δεν αντέδρασε άμεσα στην απόφαση του Λονδίνου, όμως, ενδεικτικό της στάσης που κρατά ο πρόεδρος Μιλόσεβιτς ήταν οι δηλώσεις που έκανε μετά τη συνάντηση που είχε την Κυριακή με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, Ισμαήλ Τζεμ, στο Βελιγράδι. Ο Μιλόσεβιτς δήλωσε στις άλλες χώρες να ασχοληθούν με τις δικές τους υποθέσεις, αφού όπως είπε: "Το Κόσσοβο είναι εσωτερική σερβική υπόθεση και πρέπει να επιλυθεί μόνο μέσα στη Σερβία στη βάση και στο πλαίσιο του Συντάγματος και των νόμων της. Είναι γνωστό ότι η μη ανάμειξη στις εσωτερικές υποθέσεις των άλλων χωρών είναι προϋπόθεση για την επιτυχή ανάπτυξη των διμερών και διεθνών σχέσεων"!

Η "Ομάδα Επαφής" θα συναντηθεί εκ νέου για να εξετάσει την κατάσταση στις 25 του Μάρτη.

Την ώρα που συσκέπτονταν οι υπουργοί Εξωτερικών των έξι χωρών της "Ομάδας Επαφής" για το Γιουγκοσλαβικό, περίπου 500 άτομα διαδήλωναν έξω από το παλάτι του Λάνκαστερ, υπέρ της αυτονομίας του Κοσσυφοπεδίου και κατά της σερβικής καταπίεσης στην περιοχή.

Μαζικότατη διαδήλωση, τη μεγαλύτερη των τελευταίων 10 χρόνων, πραγματοποιούσαν την ίδια περίπου ώρα στην Πρίστινα χιλιάδες Αλβανόφωνοι του Κόσσοβου. Οι χιλιάδες διαδηλωτές διαμαρτύρονταν για το θάνατο τουλάχιστον δεκάδων ατόμων από τις σερβικές ειδικές αστυνομικές δυνάμεις.

"Το σερβικό καθεστώς διέπραξε ωμότητες", είπε ο Ενβερ Μαλόκου, εκπρόσωπος του αλβανόφωνου "Κέντρου Πληροφοριών του Κόσσοβου", υποστηρίζοντας πως ο αριθμός των θυμάτων της τελευταίας επιχείρησης των σερβικών δυνάμεων στην Ντρένιτσα είναι πάνω από 62 άτομα, εκ των οποίων 26 γυναικόπαιδα. Ο ίδιος ισχυρίστηκε μάλιστα ότι μερικά από αυτά τα πτώματα έφεραν τόσο άσχημα εγκαύματα, ώστε δεν κατέστη δυνατή η αναγνώρισή τους από οικεία πρόσωπα. Αξίζει να σημειωθεί πως στη διάρκεια της χτεσινής συγκέντρωσης διαμαρτυρίας, οι σερβικές αστυνομικές δυνάμεις παρακολουθούσαν την κινητοποίηση από απόσταση χωρίς να προβούν σε οποιαδήποτε κίνηση βίας.

Οι σερβικές αρχές εκτιμούν πως ο απολογισμός των θυμάτων της περασμένης βδομάδας στην Ντρένιτσα ανέρχεται σε 46 Αλβανόφωνους και 6 Σέρβους αστυνομικούς νεκρούς. Το Σαββατοκύριακο, μάλιστα, ανακοίνωσαν πως σκότωσαν τον "εγκέφαλο" του αυτονομιστικού "Απελευθερωτικού Στρατού του Κόσσοβου".

Παρόμοιες διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν χτες σε πολλές πόλεις του Κοσσυφοπεδίου.

• Στις Βρυξέλλες, αξιωματούχος του ΝΑΤΟ δήλωσε χτες ότι η Αλβανία ζήτησε από το Συμβούλιο του ΝΑΤΟ τη σύνοδο των 16 κρατών - μελών της Συμμαχίας με την παρουσία της Αλβανίας για να εξεταστεί η κατάσταση στο Κοσσυφοπέδιο. Ο ίδιος αξιωματούχος είπε ότι η αλβανική κυβέρνηση επικαλέστηκε το άρθρο 8 του προγράμματος στρατιωτικής συνεργασίας της "Σύμπραξης για την Ειρήνη", της οποίας είναι μέλος.

Μέσα σε ένα Σαββατοκύριακο, η Ουάσιγκτον ισοπέδωσε τις όποιες "αντιρρήσεις" εκφράστηκαν από την Αθήνα και το Βουκουρέστι και επέβαλε τη διατύπωση μιας Κοινής Δήλωσης η οποία, ουσιαστικά δημιουργεί την εικόνα μιας απομονωμένης, από τους γείτονές της, Σερβίας.

Χτες στη Σόφια η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Ελλάδα και η Τουρκία υιοθέτησαν, με πρωτοβουλία της Βουλγαρίας, κοινή διακήρυξη για το Κοσσυφοπέδιο, όπως ανακοίνωσε η υπουργός Εξωτερικών της Βουλγαρίας, Ναντέζντα Μιχαήλοβα, διευκρινίζοντας ότι το κείμενο της διακήρυξης θα δοθεί στη δημοσιότητα σήμερα.

Η κοινή διακήρυξη, που πρότεινε η Βουλγαρία στους γείτονές της στα μέσα του περασμένου μήνα, προβλέπει μια μεγάλη αυτονομία για το Κοσσυφοπέδιο, με διατήρηση της αρχής της εδαφικής κυριαρχίας της Γιουγκοσλαβίας (Σερβία - Μαυροβούνιο), πρόσθεσε η κα Μιχαήλοβα.

Ολες οι χώρες της περιοχής προσκλήθηκαν να υιοθετήσουν αυτή τη διακήρυξη και η ΠΓΔΜ ανακοίνωσε ήδη την πρόθεσή της να τη συνυπογράψει.

Ο Ρουμάνος υπουργός Εξωτερικών, Αντρέι Πλέσου, που επισκέπτεται τη Βουλγαρία, δήλωσε από την πλευρά του ότι η χώρα του θα εργαστεί ώστε "όλες οι χώρες που γειτονεύουν με το Κοσσυφοπέδιο" να υιοθετήσουν τη διακήρυξη.

Αξίζει να σημειωθεί πως η διακήρυξη αυτή αποτελεί προϊόν της έντονης δραστηριότητας που ανέπτυξε η αμερικανική διπλωματία. Το περασμένο Σάββατο, ο δεύτερος την τάξει της αμερικανικής πρεσβείας στην Αθήνα ζήτησε και συναντήθηκε με αρμόδιους για τις βαλκανικές υποθέσεις διπλωμάτες, προκειμένου να εκφράσει την απαίτηση της κυβέρνησής του να υιοθετηθεί η δήλωση των βαλκανικών κρατών. Στη σφοδρή επιθυμία της Ουάσιγκτον για τη διατύπωση μιας τέτοιας κοινής δήλωσης των γειτόνων της Σερβίας, διπλωματικές πηγές στην Αθήνα διακρίνουν την προσπάθεια της αμερικανικής διπλωματίας για τη δημιουργία μιας εικόνας που θα εμφανίζει τη Σερβία απομονωμένη.

Η ελληνική κυβέρνηση προκειμένου να δικαιολογήσει τη στάση της προβάλλει την άποψη πως η κοινή δήλωση αποτελεί απλώς διατύπωση γενικών αρχών του Διεθνούς Δικαίου. Ο υφυπουργός Εξωτερικών Γ. Κρανιδιώτης, υποστήριξε πως στο εν λόγω κείμενο, δε θα γίνεται λόγος για κυρώσεις προς τη Σερβία, ενώ ο υπουργός Τύπου Δ. Ρέππας σημείωσε πως "το κείμενο αυτό κινείται στο πνεύμα των δηλώσεων που έκανε και ο υπουργός αναπληρωτής Εξωτερικών Γ. Παπανδρέου. Μιλάει για μιας μορφής αυτονομία, στο πλαίσιο του ενιαίου κράτους της Νέας Γιουγκοσλαβίας, που συνδέεται με κάποιες συμφωνίες που έχουν γίνει στο παρελθόν. Υπάρχει, φέρ' ειπείν, από το 1996 σχετική συμφωνία για εκπαιδευτικά θέματα, η οποία πρέπει να εφαρμοστεί".

Κανένα περιθώριο κινήσεων στα Βαλκάνια, δεν έχει αφήσει η Ουάσιγκτον στην ελληνική κυβέρνηση, η οποία οραματιζόταν το ρόλο του "αντζέντη" των αμερικανικών συμφερόντων. Οταν, μάλιστα, η ατμόσφαιρα στο Κόσσοβο βάρυνε, εμφανίστηκε η Τουρκία ως η εκλεκτή της αμερικανικής διπλωματίας για το ρόλο του χωροφύλακα στην περιοχή.

Η Αγκυρα, έχοντας εξασφαλίσει τη σύμφωνη γνώμη της Ουάσιγκτον προωθεί τη δημιουργία μιας πολυεθνικής μετακινούμενης ταξιαρχίας με έδρα την Ανδριανούπολη. Την περασμένη βδομάδα, σύμφωνα με πληροφορίες ο Τούρκος πρεσβευτής στην Αθήνα υπέβαλε σε αρμόδιους Ελληνες διπλωμάτες τη συγκροτημένη τουρκική πρόταση και προσκάλεσε την Ελλάδα στις σχετικές συζητήσεις που θα πραγματοποιηθούν στην Αγκυρα από τις 16 μέχρι τις 18 Μαρτίου. Στις συζητήσεις αυτές, εκτός από την Ελλάδα, έχουν προσκληθεί και η Ρουμανία, η Βουλγαρία, η Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, η Σλοβενία και η Αλβανία.

Η ελληνική κυβέρνηση, όταν έγινε γνωστή η τουρκική κίνηση, αντέδρασε με αμηχανία, προβάλλοντας τις "δικές" της προτάσεις για τη δημιουργία πολυεθνικών δυνάμεων, οι οποίες μάλιστα είχαν υποβληθεί νωρίτερα.

"Εχει γίνει συζήτηση για τα θέματα της συλλογικής ασφάλειας στα Βαλκάνια, είπε σε σχετικές δηλώσεις του ο υπουργός Τύπου Δ. Ρέππας, στο πλαίσιο συναντήσεων που έχουν κάνει οι υπουργοί Εθνικής Αμυνας ή οι Αρχηγοί των Επιτελείων των Ενόπλων Δυνάμεων των βαλκανικών χωρών. Η τελευταία έγινε στη Σόφια, όπου έλαβε μέρος ο Ελληνας Υπουργός Εθνικής Αμυνας. Διατυπώσαμε τις απόψεις μας για την ανάπτυξη τέτοιων δυνάμεων, οι οποίες μπορούν να συμβάλουν στη διατήρηση της σταθερότητας στην περιοχή".

Από την πλευρά του το υπουργείο Αμυνας, προκειμένου να αποδείξει πως πρώτο είχε προσφέρει τις υπηρεσίες του στους αμερικανο-ΝΑΤΟικούς σχεδιασμούς, έδωσε στη δημοσιότητα μια επιστολή του υπουργού Αμυνας Α. Τσοχατζόπουλου, καθώς και ένα non paper, στο οποίο περιγράφονται οι ελληνικές προτάσεις για τη δημιουργία μιας πολυεθνικής δύναμης.

Η κίνηση της Τουρκίας, αντιμετωπίζεται από την ελληνική κυβέρνηση, ως κίνηση δημιουργίας "εντυπώσεων", η οποία δεν πρόκειται να έχει συνέχεια. Κυβερνητικές πηγές σημείωναν μάλιστα, πως η ελληνικές προτάσεις είναι περισσότερο αξιόπιστες, και τελικά θα είναι αυτές που θα υλοποιηθούν...

Μετά τη συνάντηση που είχε χτες με τον Πρόεδρο της Αλβανίας, Ρ. Μεϊντάνι,στα πλαίσια των επαφών του με πολιτικούς αρχηγούς, η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα,δήλωσε:

"Εμείς αυτό που βλέπουμε είναι ότι πρέπει να υπάρχει ένα ολόκληρο σχέδιο στα Βαλκάνια, αποτελειώματος ενδεχόμενα της Νέας Γιουγκοσλαβίας. Δηλαδή, μιας νέας διαίρεσης. Επομένως, χρησιμοποιούνται υπαρκτά προβλήματα, αλλά μεγεθύνονται, και κατά περιόδους βλέπουμε αυτόν τον κύκλο των συγκρούσεων.Το κύριο πρόβλημα που μας απασχολεί είναι αυτό το σχέδιο. Από κει και πέρα βεβαίως υποστηρίζει κανείς ότι οι λαοί, οι μειονότητες πρέπει να έχουν δικαιώματα, αλλά δεν μπορεί κανείς να μιλάει μόνο για τέτοια ζητήματα χωρίς να βλέπει το σχέδιο παραπέρα διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας και ενδεχόμενα μιας γενικευμένης αλλαγής συνόρων.

Εμάς αυτό μας απασχολεί. Οπότε όσα δικαιώματα και να αποδίδονται στις μειονότητες ή τις εθνικότητες που ζουν σε ένα γεωγραφικό χώρο, όταν υπάρχει πολιτική της διανομής των αγορών και του πλιάτσικου, πραγματικά δικαιώματα δεν μπορούν να πετύχουν με κάποιο κίνημα αυτονομίας, χωρίς αυτό να συνδέεται με την πάλη κατά της "νέας τάξης πραγμάτων".

Οι διπλωματικές πρωτοβουλίες σε πολλές περιπτώσεις είναι η επίφαση. Οταν υπάρχουν σχέδια γενικότερης ανάφλεξης στα Βαλκάνια, οι διπλωματικές πρωτοβουλίες στις περισσότερες περιπτώσεις έρχονται να επισφραγίσουν τα σχέδια διαμελισμού. Βέβαια διπλωματικές πρωτοβουλίες μπορούν να υπάρξουν. Εξαρτάται πώς θέλει κανείς να χρησιμοποιήσει τις διπλωματικές πρωτοβουλίες. Να διατηρήσει τα σύνορα, να βοηθήσει τους λαούς; Το να λένε γενικά για τις διπλωματικές πρωτοβουλίες, δε φτάνει".

Στο μεταξύ, ο Πρόεδρος της Αλβανίας, Ρ. Μεϊντάνι, συναντήθηκε με τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κ. Στεφανόπουλο, και παρακάθισε σε γεύμα που παρέθεσε προς τιμήν του ο πρωθυπουργός, Κ. Σημίτης.

Από τις δηλώσεις των Προέδρων επιβεβαιώθηκε το καλό κλίμα ανάμεσα στις σχέσεις των δύο χωρών.

Για την κατάσταση στο Κόσσοβο, ο Αλβανός Πρόεδρος εξέφρασε τις ζωηρές του ανησυχίες και ζήτησε από την Ελλάδα, ως χώρα - μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ να πιέσει το Βελιγράδι προκειμένου να καθίσει στο τραπέζι του διαλόγου.

Για το ίδιο θέμα, ο πρωθυπουργός, Κ. Σημίτης, στην προσφώνησή του κατά τη διάρκεια του γεύματος, περιέγραψε τις ελληνικές θέσεις, λέγοντας πως σαν χώρα καταδικάζουμε την τρομοκρατία και την ένοπλη βία, ζητάμε το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ως διέξοδο η Αθήνα βλέπει μια ευρεία αυτονομία στο Κόσσοβο χωρίς την αλλαγή συνόρων.

Η Μ. Ολμπράιτ υπαγορεύοντας τους αμερικανικούς όρους

Σε παράσταση διαμαρτυρίας για τις προσπάθειες αποσταθεροποίησης στο Κόσσοβο, καλεί η "Νεανική Δράση για την Ειρήνη" τις νέες και τους νέους της Αθήνας. Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την ερχόμενη Πέμπτη (18.30) έξω από τα γραφεία της Ευρωπαϊκής Ενωσης.