Ο Εντρίς,ο Μιαζίν,ο Σουκρί και ο Νίκος ζουν στον ίδιο τόπο, από τον ίδιο τόπο, είναι πολίτες του ίδιου κράτους και αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα. Το γεγονός ότι ο Νίκος είναι Ελληνας και έχει πολιτογραφηθεί σαν χριστιανός, ενώ οι υπόλοιποι είναι Πομάκοι και μουσουλμάνοι, δε γεμίζει περισσότερο την τσέπη του.

Ολοι τους είναι υλοτόμοι στα βουνά της Ροδόπης. Γενιές τώρα, οι συντοπίτες τους γεννιούνται, ζουν και πεθαίνουν στο δάσος. Γενιές τώρα, τα μυστικά της τέχνης της υλοτομίας μαθαίνονται από τον πατέρα στον γιο και μ' αυτά, δε μαθαίνουν απλά έναν παραδοσιακό - και μοναδικό γι' αυτούς - τρόπο επιβίωσης, αλλά κρατούν ζωντανό το ίδιο το βουνό. Το φυλάνε σα τα μάτια τους, γιατί είναι το ψωμί τους. Πόσες φλόγες έσβησαν πριν ακόμη μετατραπούν σε πυρκαγιές, χωρίς να πάρουν οι αρμόδιες υπηρεσίες χαμπάρι...

Το γεγονός ότι ολόκληρα χωριά ζουν από την υλοτομία, ότι τα κέρδη του κράτους είναι μεγάλα, ότι διατηρείται ζωντανός ένας παραδοσιακός κοινωνικός και οικονομικός ιστός, ότι διατηρούνται ζωντανά τα ήθη και τα έθιμα και των δύο εθνοτήτων σε πλήρη αρμονία μεταξύ τους, ότι, τελικά, φυλάσσεται πολύ καλά και δωρεάν ένα αγαθό, πλέον, όπως το δάσος, αφήνει τελείως ασυγκίνητη την κυβέρνηση. Η οποία, όχι μόνο έχει αφήσει στην τύχη της την περιοχή και τους ανθρώπους της, αλλά επιτίθεται κιόλας ενάντια στο λιγοστό εισόδημά τους. Προφανής στόχος της, η εξαφάνιση των πέντε υλοτομικών συνεταιρισμών του νομού, η, κατά συνέπεια, εγκατάλειψη των βουνών από τους κατοίκους του και η εκχώρηση του δασικού πλούτου στους εργολάβους και τους εμπόρους.

Οι τρόποι που χρησιμοποιεί γι' αυτούς τους σκοπούς είναι η σταθερή μείωση των κονδυλίων, που δίνει κάθε χρόνο το κράτος για να αγοράσει από τους συνεταιρισμούς το ξύλο και να το πουλήσει στη συνέχεια στους εμπόρους, η απαγόρευση στους συνεταιρισμούς να συμμετάσχουν σε διαγωνισμούς για εργολαβίες που θα πρόσθεταν λίγα μεροκάματα ακόμη στο πενιχρό εισόδημά τους και η συνεχιζόμενη υποβάθμιση του επιπέδου ζωής στην περιοχή. Οι υλοτόμοι, μένοντας οικονομικά "επί ξύλου κρεμάμενοι", αναζητούν αλλού δουλιά, μεταναστεύοντας, ενώ τα παιδιά τους, αδυνατώντας να φτάσουν μέχρι το γυμνάσιο επειδή ...δεν υπάρχει, μένουν "ξύλα απελέκητα".

Τώρα όμως, το ποτήρι ξεχείλισε. Για το '98, η υλοτομία της Ροδόπης δεν πήρε δεκάρα. Ούτε τα χρήματα για τεχνολογικό εξοπλισμό και ρουχισμό των υλοτόμων στάλθηκαν, με αποτέλεσμα οι υλοτόμοι να μην έχουν ξεκινήσει ακόμη να δουλεύουν. Οι συνεταιρισμοί αποτάθηκαν σε τοπικούς και υπερτοπικούς φορείς και κόμματα και περιμένουν απαντήσεις. Ολόκληρες οικογένειες έχουν άμεση ανάγκη για οικονομική βοήθεια. Προς το παρόν, μόνο το ΚΚΕ έκανε σχετική αναφορά προς το υπουργείο Γεωργίας, μέσω των βουλευτών του Σταύρου Παναγιώτου και Μαρίας Μπόσκου.Για "λάθος" μιλάει ο περιφερειάρχης. "Αναπτυξιακά" πράγματα, δηλαδή...

Ο Νίκος Λαζαρίδης είναι πρόεδρος του Αγροτικού Δασικού Συνεταιρισμού Θρυλωρίου "Ο Πόντος". "Δουλεύουμε για το Δασαρχείο, δηλαδή για το κράτος, και μας πληρώνει με το κυβικό. Το Δασαρχείο, στη συνέχεια, βγάζει σε δημοπρασία το ξύλο και το παίρνουν οι έμποροι. Τα λεφτά, όμως, που μας δίνει το Δασαρχείο δε φτάνουν. Φέτος δεν ξέρουμε πότε θα δουλέψουμε".

Κανονικά αυτά τα χρήματα έρχονται στην αρχή της χρονιάς. "Ηξερε η υπηρεσία πότε θα έρθουνε και μας έβαζε και δουλεύαμε. Δεν είχαμε πρόβλημα αφού ξέραμε ότι θα πληρωθούμε, έστω και με καθυστέρηση. Τώρα είναι Φεβρουάριος και δεν ξέρουμε. Ο διευθυντής του Δασαρχείου δεν ξέρει τι λεφτά θα έρθουνε στην υπηρεσία. Πήγαμε και στο Δασαρχείο να κάνουμε παράπονα και στους βουλευτές και στον περιφερειάρχη. Μας υποσχέθηκε ότι θα πάρει 100 εκατομμύρια από άλλους νομούς, που ήδη δουλεύουν, για να ξεκινήσουμε κι εμείς και μετά θα τα ρυθμίσει. Προς το παρόν, δεν είδαμε τίποτα και η υπόσχεση δόθηκε πριν περίπου 20 μέρες".

Ακόμη όμως και όταν το κράτος πληρώνει, τα πράγματα δεν είναι πιο εύκολα. "Παλιότερα, μας δίνανε και εργολαβίες μέσω του Δασαρχείου - τώρα ενσωματώθηκε με τη Διεύθυνση Δασών που ανήκει στην Περιφέρεια - μέχρι πέντε εκατομμύρια που δικαιούμαστε σαν συνεταιρισμοί", συνεχίζει ο Νίκος. "Με τις εργολαβίες σε φυτοκομικές και δασικές εργασίες ζούσαμε κάπως ανθρώπινα, δούλευαν και οι γυναίκες και ήταν ένα πρόσθετο εισόδημα. Δεν μπορείς να αντεπεξέλθεις μόνο με την υλοτομία που δουλεύεις τριάντα μέρες το χρόνο. Τα λεφτά που δίνει το κράτος για την υλοτομία είναι λίγα".

Η υλοτομία αποφέρει ετήσιο εισόδημα μόλις 350 χιλιάδων δραχμών για τους υλοτόμους και 800 χιλιάδων για τους μεταφορείς. Σε αριθμούς παραγωγής, η μη εισροή κεφαλαίου σημαίνει ότι υλοτομούνται μόλις 25.000 κυβικά ξύλου το χρόνο, ενώ οι δυνατότητες είναι για 90.000 κυβικά.

Για το '98, λέει ο Νίκος, "μας είπαν ότι έγινε ένα "μπέρδεμα" και δεν εγκρίθηκαν λεφτά για το νομό μας. Κάθε χρόνο γίνονται περικοπές. Δεν έχουμε δουλιές. Μόνο η υλοτομία δε φτάνει σε ένα συνεταιρισμό για να στηρίξει τα μέλη του. Πρέπει να υπάρχει δουλιά και σε μένα και στη γυναίκα, να εργαστεί 50 μέρες κι αυτή για να θεωρήσει τουλάχιστον το βιβλιάριο υγείας. Για να δουλέψεις ένα μήνα, ταϊζεις ένα χρόνο τα ζώα στο στάβλο. Ετσι αναγκάζεσαι να φύγεις για να βρεις μεροκάματο να ζήσεις".

"Από ένα δισεκατομμύριο που είναι να στείλει το υπουργείο στο Νομό Ροδόπης, μας στέλνουν μόνο 200 εκατομμύρια. Φέτος, για το '98, δε μας έστειλαν ούτε μία δραχμή. Στους άλλους νομούς γύρω, Ξάνθη, Εβρο, έχουν έρθει τα χρήματα κι εμείς εδώ στο Νομό Ροδόπης δεν έχουμε μια δραχμή", συμπληρώνει ο Σουκρί Μπουσταντζή,πρόεδρος του Αγροτικού Δασικού Συνεταιρισμού Κερασιάς.

"Μας υποσχέθηκαν ότι θα πάρουν 50 εκατομμύρια από το Νομό Εβρου και 50 εκατομμύρια από την Ξάνθη για να ξεκινήσει η δουλιά", λέει ο Αχμέτ Χότζα Εντρίς,πρόεδρος του Αγροτικού Δασικού Συνεταιρισμού Χαράδρας. "Ακόμα περιμένουμε. Εδώ και χρόνια, οι άλλοι νομοί ξέρουν ήδη από τον 11ο μήνα - και κανονικά έτσι είναι το σωστό - σε τι συστάδα θα δουλεύουν, πόσο μεροκάματο και πόσο ξύλο θα βγάλουνε. Εμάς εδώ, κάθε χρόνο, μας καθυστερούν. Ξεκινάμε Μάη, Ιούνη μέσα στην κάψα. Εμείς δε δουλεύουμε με μηχανήματα, αλλά με ζώα. Με ψυχές δουλεύουμε. Εχουμε γύρω στα 200 ζώα σαν συνεταιρισμός και με τη ζέστη δεν μπορούν να δουλέψουν κανονικά. Στερεύουν τα ποτάμια και κουβαλάμε το νερό με υδροφόρες. Γι' αυτό πρέπει να ξεκινάμε πιο νωρίς".

Τώρα, τις εργολαβίες τις παίρνουν οι μηχανικοί και οι συνταξιούχοι δασολόγοι, που έχουν το δικαίωμα να "χτυπήσουν" μια δημοπρασία δεκάδων εκατομμυρίων. Δεν προσλαμβάνουν τους υλοτόμους ούτε καν σαν προσωπικό με πείρα στο φύτεμα, στο σκάλισμα, στο κλάδεμα. Προτιμούν ανειδίκευτους εργάτες, φυσικά ανασφάλιστους. "Κάναμε μια διαμαρτυρία μέσω ενός δικηγόρου - γιατί είμαστε και αγράμματοι άνθρωποι, του Δημοτικού - σε όλους τους φορείς, τα κόμματα και το υπουργείο, γιατί στους συνεταιρισμούς μας υπάρχουν μέλη που έχουν άμεση ανάγκη από δουλιά και κάποιος πρέπει να τους στηρίξει. Αυτές οι οικογένειες δεν έχουν άλλους πόρους".

Ο συνεταιρισμός του Νίκου έχει 68 μέλη, "αλλά συνέχεια φεύγει κόσμος γιατί δεν έχει δουλιές. Οι μηχανικοί θα παίρνουν τις εργολαβίες και θα εξαρτιόμαστε εμείς από το μηχανικό, ο οποίος δεν έχει ιδέα από το βουνό. Δεν ξέρει να το περπατήσει".

Η διαδικασία αυτή έχει ξεκινήσει, ήδη. "Ο νομός μας έχει δυο φυτώρια που μπορούν να απασχολήσουν δύο συνεταιρισμούς, ακόμη και εναλλάξ για να δουλέψουμε όλοι και τους πήρε ένας δασολόγος από Θεσσαλονίκη με 60 εκατομμύρια από τη δημοπρασία. Παίρνει ανειδίκευτους εργάτες χωρίς πείρα και χωρίς ασφάλεια. Αυτός κερδίζει εκατομμύρια κι εμείς καθόμαστε. Ακόμη και ο διευθυντής του Δασαρχείου είπε ότι θέλει να συνεργαστεί με τους συνεταιρισμούς γιατί έχουμε πείρα. Εμείς αποδίδουμε καθαρή δουλιά. Και όποτε υπάρχει φωτιά, είμαστε στην πρώτη γραμμή. Εμείς είμαστε που προσφέρουμε στο κράτος και κρατάμε ζωντανό το βουνό, αλλά μας πετάνε στην άκρη".

Οι υλοτόμοι ζητούν να παίρνουν εργολαβίες οι συνεταιρισμοί με όριο μέχρι και 25 εκατομμύρια δραχμές. "Οταν έχω αυτά τα μέλη, τα πέντε εκατομμύρια που είναι τώρα το όριο, σημαίνει 10 μέρες δουλιά. Για να θεωρήσει ένας το βιβλιάριό του, θέλει 50 ημερομίσθια. Πού θα τα βρει; Αν είναι δυνατόν με 18 και 20 μεροκάματα να ζήσει οικογένεια χωρίς άλλους πόρους! Θέλουμε να έχουμε το δικαίωμα σαν συνεταιρισμός να χτυπάμε δημοπρασία. Μέχρι στιγμής έχουν δικαίωμα οι μηχανικοί, οι δασολόγοι πτυχιούχοι συνταξιούχοι. Εμάς μας δίνουν σαν ατομική εργασία. Ακόμη και παιδιά βάζουν και δουλεύουν χωρίς ένσημα, χωρίς ασφάλεια".

Κι όλα αυτά συμβαίνουν, τη στιγμή που το κράτος κερδίζει μεγάλα ποσά από τους συνεταιρισμούς. "Λιγότερο κόστος έχουμε εμείς. Αυτό φαίνεται και στα χαρτιά. Μέσω του συνεταιρισμού, νταβατζιλίκια δεν πληρώνει το κράτος. Γιατί κατευθείαν ανατίθεται στο συνεταιρισμό. Και ο συνεταιρισμός δεν έχει μεγάλο ποσοστό όφελος. Ενα μεροκάματο βγάζει. Τώρα κόβω λεύκες στο κάμπο, παίρνω 3.500 το κυβικό και στη δημοπρασία το κράτος πουλάει στον έμπορα μέχρι 25.000 δραχμές. Για ένα μήνα δουλιά το κράτος πήρε 110 εκατομμύρια. Ο εργολάβος έχει εργολαβικό όφελος 18%. Συν ότι έχουν τους εργάτες ανασφάλιστους. Αυτοί στα 60 εκατομμύρια κερδίζουν τα μισά. Εμείς δε θέλουμε τέτοιο πράγμα. Εμείς θέλουμε δουλιά. Να έχουμε μια ασφάλεια στην οικογένειά μας".

"Αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση, θα διαλύσουμε", λέει ο Μιαζίν Τζουζέ,πρόεδρος του Αγροτικού Δασικού Συνεταιρισμού Κέχρου. "Ο συνεταιρισμός μας έχει 60 ζώα. Αμα τα δώσουμε, για να τα ξανασυγκεντρώσουμε θέλει μεγάλο κεφάλαιο. Για να πάρω τρία ζώα, θέλω τουλάχιστον δύο εκατομμύρια. Πού θα τα βρω;".

Στους υλοτόμους της Ροδόπης, όμως, δε λείπουν μόνο δουλιές. Ο Μιαζίν μας λέει ότι η απόσταση από το χωριό του μέχρι τον πιο κοντινό γιατρό είναι 45 χιλιόμετρα. Δηλαδή από το Κέχρο μέχρι το Κέντρο Υγείας Σαππών. Για άλλα χωριά, η ανάλογη απόσταση φτάνει μέχρι και τα 70 χιλιόμετρα.

Οι δρόμοι των χωριών είναι χαλικόδρομοι, "καλοί για χωριά", λέει ο Νίκος, αφού το φάσμα της ανεργίας δεν τον αφήνει παρά να ιεραρχεί μόνο με αυτό το τρόπο τα πράγματα. Ασε που μερικά χωριά ξεχνούν τι σημαίνει "δρόμος" το χειμώνα. Ο Εντρίς μας δηλώνει πως κυριολεκτεί όταν λέει ότι έχουν κατέβει ετοιμόγεννες και παιδιά από το βουνό στο κάμπο ...με άρμα μάχης! Ηταν το μόνο που μπορούσε να φτάσει εκεί από ...στεριά, αφού από αέρα πιάνουν δουλιά τα ελικόπτερα.

Οσον αφορά τον αλφαβητισμό, τα πράγματα είναι το ίδιο μαύρα. Τα παιδιά μόλις καταφέρνουν να τελειώνουν το δημοτικό και δεν πηγαίνουν στο γυμνάσιο, απλά γιατί ...δεν υπάρχει! Ο καθηγητής απέχει, όσο και ο γιατρός και η μόνη λύση είναι να νοικιαστεί για το παιδί σπίτι στην πόλη, αλλά το κόστος είναι απαγορευτικό. Ενα μουσουλμανικό παιδαγωγικό ινστιτούτο στην Κομοτηνή που διαθέτει και οικοτροφείο με κόστος για τους γονείς 25.000 δραχμές το μήνα, δεν επαρκεί για τις ανάγκες και οι οικότροφοι παίρνονται μετά από κλήρωση.Το αποτέλεσμα είναι ο κόσμος να φεύγει. Ο Εντρίς λέει ότι παλιά η κοινότητά του είχε 28.000 πρόβατα και κατσίκια και 3.000 γελάδια. Τώρα τα μικρά τα ζώα δεν ξεπερνούν τις 3.000, ενώ ζήτημα είναι να έχουν μείνει 500 γελάδια...

Αραγε, να πληρώνουν το κόστος της διαφορετικότητάς τους σαν έθνους και θρησκείας στο "εκσυγχρονιστικό" μας παρόν; Η μήπως το γεγονός ότι οι Πομάκοι της περιοχής πάλεψαν σχεδόν στο σύνολό τους, άμεσα ή έμμεσα, μέσα από τις γραμμές του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, γεγονός που τους είχε αποκλεισμένους με μπάρες (!) μέχρι και το '94;

Πάντως, οι συνομιλητές μας δηλώνουν έτοιμοι να παλέψουν, αν δεν ξεκινήσουν δουλιά και αν η κυβέρνηση δε δώσει λύσεις για ενίσχυση του εισοδήματός τους. Αλλωστε, υπογραμμίζουν κατηγορηματικά ότι "είμαστε σαν αδέρφια" μουσουλμάνοι και χριστιανοί...

Την ώρα που η κυβέρνηση, μέσω της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης, διοργανώνει ημερίδες και εκδρομές για τη διαφήμιση του πλούσιου στα χαρτιά κυβερνητικού έργου, στη Ροδόπη χριστιανοί και μουσουλμάνοι αγρότες και εργάτες, αλλά και παλιννοστούντες Πόντιοι προσπαθούν να επιβιώσουν, παλεύοντας ενάντια σε μια πραγματικότητα, με κύρια χαρακτηριστικά την ανεργία, την υποβάθμιση, το ρατσισμό.

Την ώρα που εγκαινιάζεται το νέο στούντιο της ΕΤ - 3 σε αυτή την Περιφέρεια- άραγε για να προβάλλει τι και ποιους; - στην Κομοτηνή, οι συνοικίες των μουσουλμάνων θυμίζουν ακόμη μαχαλάδες, με ελλείψεις ακόμη και σε στοιχειώδη υποδομή, όπως το ρεύμα, ενώ οι Τσιγγάνοι ζουν στο δικό τους γκέτο, σε ακόμη χειρότερες συνθήκες, αφού οι δικοί τους "τοίχοι" είναι από τσίγκο.

Την ώρα που ο περιφερειάρχης Σταύρος Καμπέλης επαίρεται ότι "το μέχρι τώρα ισχύον νομικό πλαίσιο για τη βιομηχανική ανάπτυξη, αλλά και η παράλληλη υλοποίηση βασικών υποδομών - δίκτυα μεταφοράς, ενέργειας κ.ά. - αποτέλεσαν ένα ιδιαίτερα ελκυστικό πλαίσιο για ικανούς επιχειρηματίες", μόλις μερικές, μετρημένες στα δάχτυλα, βιομηχανίες λειτουργούν στη βιομηχανική περιοχή της Κομοτηνής, από τις δεκάδες που υπάρχουν μόνο σαν εγκαταστάσεις, ενώ κι αυτές που λειτουργούν "καταφέρνουν" να δηλητηριάζουν το περιβάλλον και τη ζωή των γύρω χωριών.

Την ίδια στιγμή ...οι "ικανοί επιχειρηματίες", είτε αφήνουν για μήνες απλήρωτους τους εργαζόμενους, είτε προτιμούν τη φτηνότερη εκμετάλλευση των Βούλγαρων εργατών.

Την ώρα που ο ίδιος ο περιφερειάρχης μιλάει για χρηματοδοτήσεις στην περιφέρειά του "που υπερβαίνουν κατά πολύ το ένα τρισεκατομμύριο δραχμές", οι Ελληνες και οι Πομάκοι υλοτόμοι της Ροδόπης περιμένουν ακόμη τα χρήματα από τη Διεύθυνση Δασών της περιφέρειας για να ξεκινήσουν να δουλεύουν.

Ο Νομός Ροδόπης έχει μετατραπεί από την κυβέρνηση - και από όλες τις προηγούμενες κυβερνήσεις εδώ και δεκαετίες - σε ένα ..."Τζουράσικ Παρκ", όπου "μολυσμένοι" από τον "αθηνοκεντρισμό" αρμόδιοι και παράγοντες έρχονται να "ηρεμήσουν" στην ..."εξωτική" του "πολυπολιτισμικότητα", όπου οι μειονότητες είναι απομονωμένες στα γκέτο - "κλουβιά" τους και χρησιμοποιούνται ανάλογα με τις ανάγκες των ..."εθνικών θεμάτων" ή και των διαφόρων "ικανών επιχειρηματιών", στα πλαίσια των μικροϊμπεριαλιστικών βλέψεων της ελληνικής αστικής τάξης στο βαλκάνιο "κελεπούρι".

Μόνο που όλο και περισσότερο οι μειονοτικοί αγρότες και εργάτες με τους Ελληνες συναδέλφους τους ανακαλύπτουν ότι δεν έχουν τίποτα να μοιράσουν και πως ο εχθρός είναι κοινός: Οι εκμεταλλευτές και οι πολιτικοί υπηρέτες τους. Είτε φορούν το χριστιανικό, είτε το μουσουλμανικό μανδύα...

"Εμείς δε δουλεύουμε με μηχανήματα αλλά με ζώα. Με ψυχές δουλεύουμε", λέει ο Εντρίζ

Σουερί Μπουσταντζή: "Στους άλλους νομούς ήρθαν τα χρήματα, εμείς εδώ δεν έχουμε δραχμή"

Νίκος Λαζαρίδης: "Τα λεφτά του Δασαρχείου δεν φτάνουν. Φέτος δεν ξέρουμε πότε θα δουλέψουμε"

ΑΠΟΣΤΟΛΗ: Γρηγόρης ΤΡΑΓΓΑΝΙΔΑΣ

ΤΗΝ ΤΡΙΤΗ:

- Οι "Ρώσοι" της ΕΚΤΕΝΕΠΟΛ

- "Οταν κουνιούνται τ' άλογα ..."

Μιαζίν Τζουσέ: "Αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση, θα διαλύσουμε"

Σιγά σιγά άρχισε να παίρνει χαρακτηριστικά παράδοσης. Εδώ και χρόνια, δύο φορές το χρόνο, μια την άνοιξη και μια το φθινόπωρο, επαναλαμβάνεται μια αποστολή του "Ρ" στη Θράκη. Σαν περιοδικός έλεγχος για τις αλλαγές στην κατάσταση των πραγμάτων. Κι όπως είναι βέβαιο ότι κάθε φορά γυρνούσαμε και με καινούρια ρεπορτάζ στα γραφεία της εφημερίδας, το ίδιο βέβαιο είναι πως επίσης κάθε φορά γυρνούσαμε και με την ίδια πίκρα για μύρια όσα παραμένουν αδιατάραχτα τα ίδια. Η φτώχεια, η μιζέρια, η εξαθλίωση, οι απαράδεκτες διακρίσεις. Κι αυτά την ίδια ώρα που οι κυβερνητικές ανακοινώσεις αναφέρονται σε ποταμούς δισεκατομμυρίων που δίνονται ως ενίσχυση σε διάφορους αεριτζήδες που φέρουν τον τίτλο του βιομηχάνου. Οι δύο φωτογραφίες που δημοσιεύουμε σήμερα τραβήχτηκαν πριν από χρόνια. Δείχνουν ακριβώς ό,τι συναντήσαμε και φέτος.