ΤΙΡΑΝΑ - ΒΕΛΙΓΡΑΔΙ.-

Τα Τίρανα μίλησαν προχτές με τη γλώσσα του "γνήσιου αλβανικού πατριωτισμού" (!), παρέχοντας - διά στόματος του πρωθυπουργού Φάτος Νάνο - σαφέστατη κάλυψη στις "περίεργες" δραστηριότητες ένοπλων Αλβανών στη μεθόριο Αλβανίας - Γιουγκοσλαβίας. Ισως, βέβαια, μετά από αυτή την αποκαλυπτική στάση της Αλβανίας, να περίμενε κανείς (σύμφωνα με όσα επιτάσσει η κοινή λογική) τη σκληρή γλώσσα της περίφημης "διεθνούς κοινότητας" κατά των Τιράνων. Ομως, όχι! Ο "ένοχος" για όσα συμβαίνουν στο Κοσσυφοπέδιο, σ' αυτή την "πυριτιδαποθήκη των Βαλκανίων", παραμένει μονίμως ένας: η Σερβία. Οσο για τους "τιμωρούς", δηλαδή τις "Εξι" χώρες της "Ομάδας Επαφής" (ΗΠΑ, Ρωσία, Γερμανία, Γαλλία, Βρετανία, Ιταλία), την ΕΕ και το ΝΑΤΟ: Αυτοί αναμένουν στη "γωνία" και κρατώντας επιδεικτικά τη μάχαιρα των νέων "κυρώσεων" (ενόψει και της επικείμενης συνεδρίασής τους στη Ρώμη αύριο Τετάρτη), παρατηρούν τις αιματοχυσίες στη μεθόριο Αλβανίας - Γιουγκοσλαβίας με "ανησυχία" και "αγωνία"...

Τι είπε, όμως, ο πρωθυπουργός της Αλβανίας, Φάτος Νάνο,την περασμένη Κυριακή στη διάρκεια τηλεοπτικής του ομιλίας; Εν ολίγοις, δικαιολόγησε τις παράνομες διελεύσεις Αλβανών ενόπλων στο γιουγκοσλαβικό έδαφος (Κόσσοβο), λέγοντας ότι πρόκειται για απλές "πράξεις αυτοάμυνας" (!), ενώ κάλεσε τους πολίτες της χώρας του να επιδείξουν "γνήσιο αλβανικό πατριωτισμό" και να "κάνουν το καθήκον τους, υπερασπίζοντας τα εθνικά συμφέροντα".

"Η επίσημη σερβική προπαγάνδα θεωρεί τις ένοπλες πράξεις των Αλβανών τρομοκρατικές πράξεις, στην πραγματικότητα όμως αποτελούν έκφραση αυτοάμυνας απέναντι στην παθολογική και παραδοσιακή βία των Σέρβων κατά των Αλβανών", είπε συγκεκριμένα ο Νάνο, κάνοντας ακόμη και το "Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων" να σχολιάσει πως η συγκεκριμένη φράση "δείχνει μία στροφή της Αλβανίας προς περισσότερο εθνικιστικές και ριζοσπαστικές θέσεις". Ο ίδιος δεν παρέλειψε να "επισημάνει" πως "η συνεχιζόμενη σερβική βία έχει αυξήσει την αγανάκτηση και το μίσος των Αλβανών εναντίον της τρομοκρατικής πολιτικής του Μιλόσεβιτς", χαρακτηρίζοντας τα γεγονότα στο Κοσσυφοπέδιο "υψίστη προτεραιότητα" για την Αλβανία και τους πολίτες της... Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφέρουμε την επισήμανση ανταποκριτή του ΑΠΕ στα Τίρανα, που παρατηρεί πως οι συγκρούσεις που ξέσπασαν τα τελευταία 24ωρα στο Κόσσοβο μεταξύ Αλβανών ενόπλων και Γιουγκοσλάβων στρατιωτών, ήταν "πιθανότατα αναμενόμενες από την αλβανική κυβέρνηση".

Σε αυτό το συμπέρασμα οδηγεί η στάση της αλβανικής πλευράς, η οποία μέσα από συζητήσεις και τοποθετήσεις απέναντι σε ξένους αξιωματούχους, που επισκέπτονται τα Τίρανα, έκανε σαφές ότι τα Τίρανα δεν έχουν καμιά σχέση με αποσταθεροποιητικούς κύκλους, οι οποίοι επιδιώκουν την όξυνση της κατάστασης στο Κοσσυφοπέδιο, ενώ από την άλλη πλευρά εξέφραζε τους φόβους της για τη δράση εθνικιστικών στοιχείων.

Το πνεύμα των δηλώσεων Νάνο ενθάρρυνε την παράταξη του εις εκ των ηγετών του Κοσσυφοπεδίου, Ιμπραϊμ Ρουγκόβα, ("Δημοκρατικός Σύνδεσμος Κοσσυφοπεδίου"). Ετσι, ο Τζεμάιλ Μουσταφά (σύμβουλος και εκπρόσωπος του Ρουγκόβα) δήλωσε πως το Βελιγράδι επιδιώκει να προκαλέσει σύγκρουση στο Κοσσυφοπέδιο, με σοβαρές συνέπειες για τα Βαλκάνια.

"Το καθεστώς του Βελιγραδίου απειλεί με πόλεμο όχι μόνο τους Αλβανούς του Κοσσυφοπεδίου και της Αλβανίας, αλλά ολόκληρη την περιοχή", είπε ο Μουσταφά, σπεύδοντας να κατηγορήσει με θρασύτητα τις σερβικές αρχές ότι σχεδίασαν επιθέσεις εναντίον της αλβανικής κοινότητας του Κοσσυφοπεδίου τις παραμονές της συνεδρίασης της "Ομάδας Επαφής"!

Αντίθετα, χτες, ο Ράτκο Μάρκοβιτς,επικεφαλής της σερβικής αντιπροσωπείας, που είναι αρμόδια για την έναρξη διαπραγματεύσεων με τους Αλβανούς του Κοσσυφοπεδίου, επανέλαβε την από κοινού επεξεργασία ενός πλαισίου διαλόγου. Η πρόταση αυτή, που δημοσιεύτηκε χτες στην εφημερίδα "Πολίτικα",χαρακτηρίζει τη "βία απαράδεκτο μέσο για την επίτευξη οποιουδήποτε πολιτικού στόχου", ενώ προτείνεται η επίλυση των διαφορών των δύο πλευρών "σε μία ατμόσφαιρα αμοιβαίου σεβασμού, χωρίς όρους και προδεδικασμένο αποτέλεσμα".

Τίποτε δε φαίνεται να σταματά τις σοβαρές συγκρούσεις που μαίνονται τα τελευταία 24ωρα στη μεθόριο Γιουγκοσλαβίας - Αλβανίας. Από τα τέλη της περασμένης βδομάδας μέχρι χτες τα ξημερώματα οι συμπλοκές Αλβανών ενόπλων με Γιουγκοσλάβους στρατιώτες συνεχίζονταν αμείωτες, με αρκετούς νεκρούς στο "στρατόπεδο" των πρώτων.

Την περασμένη Κυριακή, 200 ένοπλοι Αλβανοί εισήλθαν στο γιουγκοσλαβικό έδαφος, επιχειρώντας να εφοδιάσουν (ή να πωλήσουν;) με όπλα το αυτονομιστικό τρομοκρατικό κίνημα "Απελευθερωτικός Στρατός Κόσσοβου". Δέχτηκαν τα πυρά Γιουγκοσλάβων στρατιωτών και, κοντά στο βουνό Πάστρικ, τράπηκαν σε φυγή, εγκαταλείποντας πίσω τους 120 κιβώτια με πυρομαχικά και όπλα!

Το ίδιο 24ωρο αναφέρθηκαν τέσσερις επιθέσεις ένοπλων Αλβανών κατά Σέρβων στρατιωτών κοντά στη λίμνη Ράντοβιτς, όπου βρίσκεται υδραγωγείο. Τουλάχιστον δύο στρατιώτες τραυματίστηκαν σοβαρά...

Εξάλλου, στις 3.00 χτες τα ξημερώματα, στη διάρκεια συμπλοκών Σέρβων στρατιωτών και Αλβανών ενόπλων στο Ντετσάνι έχασαν τη ζωή τους 3 Αλβανοί αυτονομιστές και τραυματίστηκαν άλλοι τέσσερις. Επιπλέον, το αλβανικό κέντρο πληροφόρησης της Πρίστινα ανακοίνωσε ότι οι γιουγκοσλαβικές ένοπλες δυνάμεις βομβάρδισαν χτες τα χωριά Χουλάι, Στεργκούνι και Βόκσιτ, που βρίσκονται κοντά στα αλβανικά σύνορα.

Βέβαιη, θα πρέπει να θεωρείται η επιβολή νέων κυρώσεων κατά της Σερβίας από τις μεγάλες δυνάμεις. Σε συνάντηση υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ χτες στο Λουξεμβούργο, υπογραμμίστηκε η προσπάθεια των Βρυξελλών να συνεχίσει τις πιέσεις για μία διαπραγματεύσιμη λύση στην κρίση του Κοσσυφοπεδίου. Ομως, και σ' αυτή την περίπτωση, η ΕΕ επιστρατεύει ως "όχημα" αυτών των πιέσεων την επιβολή περαιτέρω κυρώσεων κατά του Βελιγραδίου...

Ο προεδρεύων τη σύνοδο των Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, Βρετανός υπουργός Εξωτερικών, Ρόμπιν Κουκ δήλωσε ότι η ΕΕ θα επιμείνει στην αποχώρηση των δυνάμεων του Βελιγραδίου από το Κόσσοβο, στον τερματισμό της χρήσης βαρέων όπλων και στην έναρξη ουσιαστικών συνομιλιών, με τη συμμετοχή ξένων μεσολαβητών. Τόνισε ακόμη ότι οι υπουργοί της ΕΕ θα εφαρμόσουν κυρώσεις στις οποίες έχουν ήδη συμφωνήσει και οι οποίες αφορούν την απαγόρευση των πωλήσεων όπλων στη Γιουγκοσλαβία, την επιβολή εμπάργκο στις επενδύσεις και την απαγόρευση της χορήγησης βίζας σε ανώτερους αξιωματούχους της γιουγκοσλαβικής κυβέρνησης!

Υπογράμμισε, τέλος, πως οι υπουργοί Εξωτερικών θα έχουν πιθανότατα κάποιες προκαταρκτικές συνομιλίες για την επιβολή περαιτέρω κυρώσεων, τονίζοντας ότι καμία απόφαση δεν πρόκειται να ληφθεί πριν από την προγραμματισμένη συνάντηση της "Ομάδας Επαφής" αύριο Τετάρτη στη Ρώμη.

Ο Κοινοτικός επίτροπος Εξωτερικών Υποθέσεων Χανς βαν ντεν Μπρουκ δήλωσε ότι η κλιμάκωση της έντασης στο Κοσσυφοπέδιο καθιστά πιο επείγουσα την ανάγκη έναρξης διαπραγματεύσεων μεταξύ του Βελιγραδίου και των Αλβανών.

ΒΕΛΙΓΡΑΔΙ(Του απεσταλμένου μας, Θανάση Παπαρήγα). -

Το μόνο που φαίνεται να συνδέει τη σερβική και γιουγκοσλαβική πρωτεύουσα με την ένταση που, όπως λέγεται, επικρατεί στην ταραγμένη αυτόνομη ΝΔ επαρχία είναι το ίδιο το δημοψήφισμα. Ασφαλώς, δεν τη συνδέει άμεσα και "φωναχτά", αφού το ερώτημα του δημοψηφίσματος ήταν αν οι κάτοικοι της χώρας συμφωνούν στην ξένη ανάμειξη στη λύση των προβλημάτων της Σερβίας. Ωστόσο, μόνον ένας εντελώς τυφλός, κουφός και, επιπροσθέτως, ανεγκέφαλος δε θα καταλάβαινε ότι η "ξένη ανάμειξη" αφορά το Κοσσυφοπέδιο. Αλλωστε, και αν ακόμη δεν το καταλάβαινε, θα του το έδειχνε η εκστρατεία διαφόρων κομμάτων υπέρ του ΟΧΙ.

Η θλιβερή εποχή μας φαίνεται στο ίδιο το ερώτημα του δημοψηφίσματος, το οποίο θεωρούμε, δυστυχώς, μέχρι ανοησίας κοινότοπο και, ακόμη δυστυχέστερα, τραγικά επίκαιρο. Αλλά και κατ' εξοχήν ριψοκίνδυνο: Σε μία εποχή, όπου η επέμβαση και η ανάμειξη έχουν γίνει σχεδόν καθεστώς (αξιοποιώντας, μάλιστα, ακριβώς το Κοσσυφοπέδιο), ρωτά κανείς με τα σωστά του τέτοια πράγματα; Μα, δεν έχουν, τέλος πάντων, οι άνθρωποι αυτοί ενημερωθεί για το "μονόδρομο";

Αυτές οι σκέψεις και πολλές άλλες κυκλοφορούν στο μυαλό μας, καθώς γυρίζουμε, σαν "φιλικά φιλοξενούμενοι" και όχι σαν "παρατηρητές", τους δρόμους του Βελιγραδίου. Η ψηφοφορία είναι, προφανώς, εντελώς ειρηνική, χωρίς επεισόδια. Η οικονομική κατάσταση σαφώς διαφέρει από το προηγούμενο ταξίδι μας, που είχε γίνει σε συνθήκες αποκορυφώματος των περίφημων "κυρώσεων". Και τότε η κατάσταση δεν ήταν κατάσταση διάλυσης, αλλά τα σημάδια της αναστάτωσης ήταν φανερά. Τώρα, η κατάσταση είναι σαφώς καλύτερη στα μάτια ενός ξένου: Δεν είμαστε σε θέση να πούμε πώς φαίνεται στα μάτια ενός κατοίκου ή των διάφορων κατηγοριών των κατοίκων...

Τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος, που δίνουν στο ΟΧΙ γύρω στο 94%, δεν εξέπληξαν κανέναν, τουλάχιστον από όσους βρίσκονταν τότε στο Βελιγράδι. Η μεγάλη ιστορική σημασία του Κοσσυφοπεδίου για τους Σέρβους, αλλά και η καταγγελία (δυστυχώς, πλήρως βάσιμη) του "κινδύνου" (δηλαδή του σχεδίου;) διάλυσης της Σερβίας, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι βάρυναν στο αποτέλεσμα.

Το πρόβλημα, όμως, μένει. Οι επίσημοι που συναντήσαμε δε φαίνεται να έχουν καμία αυταπάτη γι' αυτό. Αυτό φαίνεται και από τη φράση που συχνά ακούσαμε ότι "το πιο σημαντικό είναι τι θα γίνει μετά το δημοψήφισμα". Ετσι, τα πορίσματα της Ομάδας Επαφής και οι δηλώσεις Κόφι Ανάν αναμένονται με ακόμη μεγαλύτερη ανυπομονησία, καθώς βγαίνουν τα αποτελέσματα.

Η "άγνοια δεν είναι η μόνη μητέρα της ανυπομονησίας". Στη γέννησή της, συμμετέχει έντονα και η ανησυχία. Μια ανησυχία, μάλιστα, που έχει και μια ιδιαίτερα πιεστική διάσταση: Στο Βελιγράδι, φαίνεται να ανησυχούν πολύ (και αυτό φαίνεται και από το ότι το λένε με όλο και μεγαλύτερη έμφαση) για το τι θα κάνουν αυτοί που οι ίδιοι αποκαλούν "γειτονικές χώρες".

Πρόκειται για αβάσιμη ανησυχία;

Ασφαλώς όχι, θα έλεγε κανείς, παραπέμποντας, ας πούμε, στην "Πενταμερή της Σόφιας". Αλλά και εμείς οι ταπεινοί, που δεν είμαστε διπλωμάτες, ταλανιζόμαστε από το ίδιο το ερώτημα, με βάση πιο άμεσες εμπειρίες. Γυρίζοντας τους δρόμους του Βελιγραδίου, σκεπτόμαστε ότι, αν τα 100 χρόνια δεν τα έχουμε ακόμη, η μοναξιά μας είναι σίγουρη! Είμαστε η μόνη ελληνική αντιπροσωπεία... Το μονίμως παράξενο ΚΚΕ ήταν το μόνο που θεώρησε κατάλληλη την παρουσία. Φυσικά, εδώ και πάνω από 160 χρόνια, ο εθνικός μας ποιητής σημείωσε ότι "δεν είναι εύκολες οι θύρες όταν η χρεία τες κουρταλεί". Αλλά ας μην είμαστε προσβλητικοί. Δεν είναι η απροθυμία ανταπόκρισης σε μία ανάγκη που εξηγεί την απουσία. Είναι ολοφάνερο ότι κάτι άλλο συμβαίνει: Είναι, δυστυχώς, ισχυρά στη χώρα μας αυτά, που, από καιροσκοπισμό ή από πεποίθηση (και πραγματικά αναρωτιέται κανείς ποιο είναι το χειρότερο...), δε θεωρούν καθόλου φρόνιμη τη συμπαράταξη με αυτούς που αρνούνται τη Νέα Τάξη. Είναι, βλέπετε, η εποχή του "ρεαλισμού", της "σφαιρικής αντιμετώπισης", της "ψυχραιμίας". Για μερικούς, βέβαια, γιατί, για μερικούς άλλους, είναι η εποχή ενός ηχηρού ραπίσματος στην παρειά (ειδικά την αριστερή) εκείνων που "κατέχονται από ξενοφοβία και εχθρότητα προς την ευρωπαϊκή προοπτική". Αλλη μία ευκαιρία, δηλαδή, να δειχτούμε "ευλύγιστοι" και "επιρρεπείς". Ετσι, το "αλλόκοτο" ΚΚΕ σήκωσε, άλλη μία φορά μόνο του, το σταυρό και τον ακάνθινον στέφανον. Εσεται, όμως, ήμαρ...

Από την άλλη μεριά, το ότι η Νέα Τάξη μπορεί και παίζει με τα δικαιώματα της αλβανικής κοινότητας του Κοσσυφοπεδίου, θέτοντας σε σοβαρό κίνδυνο, πριν απ' όλα, την ίδια, είναι μία ένδειξη των σοβαρών απειλών που σκιάζουν το μέλλον των λαών μας. Αν είναι να είσαι αλλόκοτος γιατί τους προειδοποιείς, έστω και μόνος, από τώρα, χαλάλι τους!

Αλβανοί στρατιώτες παρελαύνουν κοντά στα Τίρανα. Σύμφωνα με το "Ασοσιέιτεντ Πρες", υπάρχει μεγάλη κινητικότητα του αλβανικού στρατού κοντά στα σύνορα με τη Γιουγκοσλαβία