Η κλιμάκωση της έντασης στις σχέσεις Αθήνας - Αγκυρας, συνδέεται - σύμφωνα με την εκτίμηση διπλωματικών πηγών - με την επικείμενη άφιξη του Ρ. Χόλμπρουκ στην Κύπρο και την "ανάπτυξη" της πρωτοβουλίας του για το Κυπριακό.

Η "αποκάλυψη" του υπουργού Εξωτερικών Θ. Πάγκαλου, περί αμφισβήτησης από την Τουρκία της κυριαρχίας τεσσάρων - πέντε κατοικημένων νησίδων στο Αιγαίο, βοήθησε στο να επανέλθει στο προσκήνιο η πάγια τουρκική θέση, από το επεισόδιο της Ιμιας και έπειτα, πως στο Αιγαίο υπάρχουν νησιά, νησίδες και βραχονησίδες των οποίων το καθεστώς δε διευκρινίζεται από Διεθνή Κείμενα.

Η ανάσυρση στην επιφάνεια της πάγιας τουρκικής θέσης περί γκρίζων ζωνών, εξηγείται από διπλωματικούς κύκλους στην Αθήνα, με δύο τρόπους: Σύμφωνα με την πρώτη και κυρίαρχη άποψη, το σκηνικό της έντασης σκηνοθετήθηκε από την αμερικανική διπλωματία με στόχο να δημιουργηθούν ευνοϊκές συνθήκες για να προωθήσει το σχέδιό του ο Χόλμπρουκ στην Κύπρο. Με πιο απλά λόγια, σύμφωνα με αυτό το σενάριο, οι Αμερικανοί κλιμακώνουν την ένταση χρησιμοποιώντας ως μοχλό πίεσης τις απαιτήσεις της Αγκυρας στο Αιγαίο.

Η δεύτερη εκδοχή που ακούγεται στο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών είναι πως η ελληνική κυβέρνηση έσπευσε να αξιοποιήσει τις τουρκικές απαιτήσεις στο Αιγαίο, προκειμένου να δημιουργήσει σκηνικό έντασης έτσι ώστε να αποκρούσει τις κοινοτικές πιέσεις για τη ροή των χρηματοδοτήσεων προς την Τουρκία και κυρίως να υπονομεύσει το σχέδιο Χόλμπρουκ για το Κυπριακό.

Πάντως η ελληνική κυβέρνηση, με δηλώσεις του υπουργού Τύπου, υπεραμύνθηκε των χειρισμών της και υποστήριξε πως ο Θ. Πάγκαλος "είναι ένας ιδιαίτερα υπεύθυνος πολιτικός και οι χειρισμοί τους οποίους έκανε έπρεπε να είναι αποτελεσματικοί και αποδείχτηκε ότι ήταν αποτελεσματικοί". Με αυτό τον τρόπο ο Δ. Ρέππας δικαιολόγησε το γεγονός πως η Αθήνα άργησε να δημοσιοποιήσει την τουρκική πρόκληση.

Σχετικά με τον τρόπο που εξελίχθηκαν τα γεγονότα, ο Δ. Ρέππας υποστήριξε ότι "το θέμα αυτό ετέθη στην ελληνική κυβέρνηση, όταν εκπρόσωπος της πρεσβείας μας στην Αγκυρα, επισκεπτόμενος το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, προκειμένου να διατυπώσει διαμαρτυρίες για τουρκικές παραβάσεις και παραβιάσεις, εδέχθη διαμαρτυρία των Τούρκων για τα προγράμματα τα οποία προωθούνται σε διάφορες περιοχές στο Αιγαίο, σε νησιά και νησίδες. Η Ελληνική Κυβέρνηση απάντησε. Κάλεσε στην Αθήνα, τη Μεγάλη Τετάρτη, εκπρόσωπο της τουρκικής πρεσβείας και διαμαρτυρήθηκε γι' αυτή τη θέση της τουρκικής κυβέρνησης. Την επόμενη ημέρα, Μεγάλη Πέμπτη, ενημέρωσε τους πρέσβεις των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η ενημέρωση συνεχίστηκε αμέσως μετά το Πάσχα. Γνωστοποιήθηκαν οι θέσεις μας στους πρέσβεις των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσίας".

Το θέμα, σύμφωνα με όσα είπε χτες ο Δ. Ρέππας, αποσιωπήθηκε προκειμένου να χρησιμοποιηθεί ως επιχείρημα για την άρνηση της Ελλάδας να συναινέσει στις κοινοτικές χρηματοδοτήσεις. "Ενόψει του Συμβουλίου στο οποίο συμμετείχε ο κ. Πάγκαλος - συμπλήρωσε ο Δ. Ρέππας - προετοιμάσαμε ένα μνημόνιο, το οποίο ο κ. Πάγκαλος επέδωσε στους συναδέλφους του. Λογικό είναι όλοι αυτοί οι χειρισμοί να γίνουν με υπεύθυνο και ψύχραιμο τρόπο. Δε θα έπρεπε να κάνουμε εξωτερική πολιτική μέσω δημοσίων ανακοινώσεων, προκειμένου να επιτύχουμε το στόχο μας".

Tο αν και πόσο απέδωσε, πάντως, η τακτική της κυβέρνησης φαίνεται από τη χτεσινή δήλωση του Θ. Πάγκαλου, ο οποίος προφανώς εξαντλημένος από τις εντονότατες πιέσεις των Ευρωπαίων, είπε "ότι λίγο - πολύ όλες οι χώρες - μέλη αντιλαμβάνονται το δίκαιο των ελληνικών επιχειρημάτων. Ομως, συνέχισε ο Θ. Πάγκαλος, φαίνεται πως μερικοί, όπως εγράφη στη Γερμανία, μετέχουν σε διαγωνισμό καλλονής ενώπιον των Τούρκων ιθυνόντων. Σταρ αυτού του διαγωνισμού έχει αναμφισβήτητα εκλεγεί από το τουρκικό κοινό ο Γάλλος Πρόεδρος Ζακ Σιράκ, ανέφερε ο Θ. Πάγκαλος και συνέχισε λέγοντας ότι ορισμένοι άλλοι προτιμούν να μην τα χαλάσουν με τους Τούρκους, παρακολουθώντας τις εξελίξεις και στη συνέχεια βλέποντας και κάνοντας! Εμείς κάνουμε πολιτική αρχών και όχι πολιτική ευκαιριών, πιστεύουμε στις αρχές και στις ιδέες τις οποίες υποστηρίζουμε και θα συνεχίσουμε να πορευόμαστε έτσι, γιατί πιστεύουμε ότι μακροχρόνια θα κερδίσουμε", κατέληξε ο υπουργός Εξωτερικών.

Στην ανάγκη έντασης των προσπαθειών των κομμουνιστών, των φίλων κι οπαδών του Κόμματος, για τη δημιουργία του Αντιιμπεριαλιστικού Αντιμονοπωλιακού Δημοκρατικού Μετώπου, αναφέρθηκε ο Κ. Παρασκευάς,μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, μιλώντας στην εκδήλωση για τα 80χρονα του Κόμματος, που διοργάνωσε, στο Εργατικό Κέντρο Βόλου, η Εργατική Αχτίδα Μαγνησίας του ΚΚΕ,στην οποία παραβρέθηκε πλήθος εργαζομένων, εκπροσώπων μαζικών φορέων και λαού της περιοχής.

Παίρνοντας το λόγο μετά το άνοιγμα της εκδήλωσης από τον Γ. Λούμα,γραμματέα της Αχτίδας - ο οποίος αναφέρθηκε στην επίθεση που δέχεται η εργατική τάξη από την πολιτική της κυβέρνησης και του μεγάλου κεφαλαίου, ντόπιου και ξένου, καθώς και στη συμβολή του ΚΚΕ στον αγώνα για την ανατροπή αυτής της πολιτικής - ο Κ. Παρασκευάς παρουσίασε τα στοιχεία κι ανέλυσε την ουσία αυτής της αντιλαϊκής επίθεσης, η οποία, όπως είπε, αφορά όλα τα λαϊκά στρώματα κι όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής, δεν έχει προσωρινό χαρακτήρα, ούτε αφορά μόνο την Ελλάδα, αλλά έχει παγκόσμιο χαρακτήρα.

Η επίθεση - συμπλήρωσε - δεν έχει μόνο ή κυρίως οικονομικούς στόχους, αλλά αποτελεί μια τεράστια ιδεολογική και πολιτική επίθεση. Επιδιώκουν - συνέχισε - να πειστεί ο λαός ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος από την κυριαρχία του καπιταλιστικού μονόδρομου της ΕΕ, των πολυεθνικών. Θέλουν να διαβρώσουν το εργατικό και λαϊκό κίνημα, ώστε να πετύχουν μια σημαντική νίκη σε βάρος της εργατικής τάξης, του λαού.

Αναφερόμενος στη συνέχεια στα καθήκοντα των κομμουνιστών στάθηκε ιδιαίτερα στις δυνατότητες που υπάρχουν σήμερα να συσπειρωθούν στον κοινό αγώνα, για την απόκρουση της ολομέτωπης επίθεσης και την ανατροπή της αντιλαϊκής πολιτικής, ευρύτερες δυνάμεις του λαού. Επισήμανε ότι μεγάλα τμήματα της κοινωνίας ξεπερνούν τώρα τις αυταπάτες για το ρόλο της ΕΕ και μεγάλα τμήματα του λαού ριζοσπαστικοποιούνται. Μέσα στο λαό - υπογράμμισε - γίνονται σημαντικές κοινωνικές και πολιτικές διεργασίες, που εμφανίζονται και σ' έναν κόσμο που βρίσκεται πέρα από τη στενή επιρροή του ΚΚΕ, που θέλει ν' αγωνιστεί μαζί με τους κομμουνιστές. Αυτές οι διεργασίες - συνέχισε - απασχολούν και ανησυχούν τις άλλες πολιτικές δυνάμεις που βλέπουν την αγανάκτηση και την αγωνιστική διάθεση του λαού, βλέπουν να βάλλεται η πολιτική τους και, ταυτόχρονα, ν' αυξάνεται η επιρροή του ΚΚΕ στο λαό, αφού όλο και περισσότεροι κατανοούν τον αναντικατάστατο ρόλο του στην κοινωνική και πολιτική ζωή του τόπου και εκτιμούν ακόμα περισσότερο τη δράση του.

Ετσι μπορούν να δημιουργηθούν - πρόσθεσε - προϋποθέσεις για λαϊκή συσπείρωση στον αγώνα, μια συσπείρωση που μπορεί και πρέπει να οδηγήσει στη δημιουργία του Αντιιμπεριαλιστικού Αντιμονοπωλιακού Δημοκρατικού Μετώπου που προτείνει το ΚΚΕ. Παρουσιάζοντας τους στόχους αυτού του Μετώπου, ο Κ. Παρασκευάς επισήμανε πως θα είναι ικανό να καθοδηγήσει το λαϊκό κίνημα στη μεγάλη πορεία για την ανατροπή της αντιλαϊκής πολιτικής και των διαχειριστών της και την εφαρμογή μιας άλλης φιλολαϊκής πολιτικής από μια άλλη φιλολαϊκή κυβέρνηση.

ΛΕΥΚΩΣΙΑ (Του ανταποκριτή μας).-

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Χρήστος Στυλιανού, σχολιάζοντας την προχτεσινή ανακοίνωση του εκπροσώπου του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών ότι η Αγκυρα δε θέτει τώρα την αναγνώριση του "κράτους" του Ντενκτάς σαν όρο για την επανέναρξη του δικοινοτικού διαλόγου για λύση του Κυπριακού, συνέστησε επιφυλακτικότητα και εγρήγορση. Οι πληροφορίες από την Αγκυρα, είπε, είναι συγκεχυμένες και η κατάσταση θα ξεκαθαρίσει, όταν έρθει ο προεδρικός απεσταλμένος Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ.

Ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών Σέρμετ Ατατζόγλου στην ανακοίνωσή του ανέφερε ότι δε θεωρείται τώρα ως προϋπόθεση για έναρξη συνομιλιών, αλλά την ίδια στιγμή έκανε καθαρό ότι η τουρκική κυβέρνηση επιμένει σε λύση δύο χωριστών κρατών!

Το ΑΚΕΛ και το Δημοκρατικό Κόμμαδε συμμερίζονται την αισιοδοξία του Προέδρου Κληρίδη, όπως την εξέφρασε στις δηλώσεις του μετά τη συνάντησή του με τον Αμερικανό διπλωμάτη Τ. Μίλρε, την περασμένη Τετάρτη στο αεροδρόμιο του Ελληνικού. Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΑΚΕΛ Ανδρέας Χρίστου σχολιάζοντας την προχτεσινή δήλωση του εκπροσώπου του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών είπε ότι η αισιοδοξία του Προέδρου Κληρίδη έχει διαψευστεί από δηλώσεις Τούρκων κυβερνητικών αξιωματούχων. Ο Αν. Χρίστου επισήμανε ότι η ενημέρωση των κυπριακών κομμάτων δε συνάδει με την αισιοδοξία του Κύπριου Προέδρου αναφορικά με την αλλαγή της στάσης της τουρκικής πλευράς. Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΑΚΕΛ επέκρινε την κυβέρνηση ότι δεν αποδίδει τη δέουσα σημασία στη ρωσική παρέμβαση για το Κυπριακό.

Επίσης, ο πρόεδρος της Βουλής και πρόεδρος του Δημοκρατικού Κόμματος Σπύρος Κυπριανού με χτεσινές δηλώσεις του ανέφερε ότι δε συμμερίζεται την αισιοδοξία του Προέδρου Κληρίδη αναφορικά με την αλλαγή της τουρκικής στάσης. Θα ήταν γελοίο είπε, να πιστεύει κανείς ότι η Τουρκία θα συνέχιζε να αρνείται στις Ηνωμένες Πολιτείες να συζητήσει το Κυπριακό.

Αναφερόμενος στις αντιφατικές επιστολές του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, ο Σπ. Κυπριανού είπε ότι θα πρέπει να δίδεται βάση μόνο στην επιστολή που αναφέρεται στην εμμονή της Τουρκίας για διεξαγωγή συνομιλιών στη βάση δύο κρατών.

Ο Ντενκτάς σε συνέντευξή του σε τουρκοκυπριακή εφημερίδα εκφράζει την ετοιμότητά του να πάρει μέρος σε διάσκεψη με τη συμμετοχή της Ελλάδας, της Τουρκίας των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων. Για τη συγκρότηση μιας τέτοιας διάσκεψης, είπε, πρέπει να υπάρξει προετοιμασία. Αναφερόμενος στην επικείμενη επίσκεψη του Χόλμπρουκ ο Ντενκτάς είπε ότι θα τον συναντήσει στις 2 Μάη και πρόσθεσε ότι έχει ετοιμάσει "ως τροφή για τις σκέψεις" του προεδρικού απεσταλμένου την κοινή διακήρυξή του με τον Τούρκο Πρόεδρο Ντεμιρέλ. Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης επανέλαβε την προκλητική αξίωσή του για αναγνώριση του ψευδοκράτους του. Δε ζητά, πρόσθεσε, από όλα τα κράτη και τα Ηνωμένα Εθνη να το αναγνωρίσουν, γιατί στον κόσμο υπάρχουν κράτη τα οποία έχουν αναγνωριστεί και άλλα που δεν έχουν αναγνωριστεί. Εμείς, πρόσθεσε, θέλουμε να γίνει αποδεκτή η οντότητά μας ως κράτος!

Ο πρέσβης των ΗΠΑ Κένεθ Μπριλ και ο ύπατος Αρμοστής της Βρετανίας Μάντεν είχαν χτες χωριστές συναντήσεις με τον Πρόεδρο Κληρίδη ενόψει της επίσκεψης Χόλμπρουκ.

Ο Μπριλ σε δηλώσεις του μετά τη συνάντηση είπε ότι ο Χόλμπρουκ θα βρίσκεται στην Κύπρο από τη 1η Μάη μέχρι τις 4 του ίδιου μήνα. Στη συνέχεια θα μεταβεί στη Γερμανία για ιδιωτικούς λόγους και θα επιστρέψει στο νησί στις 8 Μάη. Ο προεδρικός απεσταλμένος δε θα επισκεφθεί σ' αυτό το διάστημα την Αθήνα και την Αγκυρα. Κατά την απουσία του θα παραμείνει στην Κύπρο ο Τόμας Μίλερ, για να συνεχίσει τις επαφές του με τον Πρόεδρο Κληρίδη και τον Ντενκτάς.

Παρακολουθήστε σήμερα, Τετάρτη, 29 του Απρίλη 1998, στις 10.30 το βράδυ, το 5ο μέρος της εκπομπής - αφιέρωμα στα 80ΧΡΟΝΑ του ΚΚΕ.

Ο δημοσιογράφος Κώστας Καραχάλιος συζητάει με τους: Χρήστο Τσιντζιλώνη,υπεύθυνο του Ιστορικού Τμήματος της ΚΕ του ΚΚΕ, Βασίλη Βενετσανόπουλο,αντιστασιακό και Δημήτρη Μπάφα,με θέμα: "Η πάλη του ΚΚΕ ενάντια στον φασισμό την περίοδο 1936 - 1940".