Να, λοιπόν, που οι απαισιοδοξότερες των εκτιμήσεων επιβεβαιώθηκαν και βρισκόμαστε προ της έναρξης κούρσας πυρηνικών εξοπλισμών στην ασιατική υποήπειρο: Την περασμένη βδομάδα, στα πρωτοσέλιδα του διεθνούς Τύπου, κυριάρχησαν οι πέντε υπόγειες πυρηνικές δοκιμές της Ινδίας και οι οξείες (πλην, όμως, "στο βρόντο") αντιδράσεις της διεθνούς κοινότητας, προεξαρχουσών των ΗΠΑ, που ...είδαν τη διεθνή τάξη πραγμάτων να "διασαλεύεται". Σειρά έχει το Πακιστάν - ή μήπως..;

Οι εξελίξεις, αν και σαφώς προβλέψιμες (1), κατέλαβαν τους πάντες εξ απήνης. Ανταπαντώντας στη δοκιμή του βαλλιστικού πυραύλου "Γκάουρι" από το Πακιστάν στις 6η Απρίλη (που αποτελούσε την ...απάντηση του Ισλαμαμπάντ στη ρητορική της νέας ινδικής εθνικιστικής κυβέρνησης), η Ινδία μετατράπηκε μέσα σε μία βδομάδα σε διακηρυγμένη πυρηνική δύναμη. Οι πέντε υπόγειες πυρηνικές δοκιμές που διεξήγε, διά των οποίων επιβεβαίωσε θεαματικά την ανάδειξή της σε χώρα κατέχουσα πυρηνικό οπλοστάσιο, άφησε ακόμη και τους κατασκόπους της διαβόητης CIA έκπληκτους (2). Και "ανάγκασε" την ηγεσία της διεθνούς κοινότητας να αντιδράσει σπασμωδικά.

Ο Αμερικανός Πρόεδρος Μπιλ Κλίντον ανακοίνωσε την Τετάρτη, από τη Γερμανία όπου βρισκόταν, ευρύτατες κυρώσεις σε βάρος της Ινδίας. Σύμφωνα με ρεπορτάζ αμερικανικών ΜΜΕ, περιλαμβάνουν περικοπή κάθε οικονομικής βοήθειας προς το Νέο Δελχί (πλην της ανθρωπιστικής), που συνολικά άγγιζε το ποσό των 142 εκατ. δολαρίων, απαγόρευση οποιουδήποτε δανείου προς την ινδική κυβέρνηση και ακόμη σαφή περιορισμό των αμερικανικών εξαγωγών υλικών με πιθανή στρατιωτική χρήση. Επίσης, ανακοίνωσε ότι οι αμερικανικές αντιπροσωπείες στην Παγκόσμια Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα αντιταχθούν σε οποιαδήποτε χρηματοδότηση της Ινδίας (3). Ο πρωθυπουργός της Ιαπωνίας Ριουτάρο Χασιμότο ανακοίνωσε ανάλογα μέτρα, δηλαδή "πάγωμα" των δωρεών της (ύψους 25 εκατ. δολαρίων) και την ακύρωση των δανείων της για φέτος (ύψους 1 δισ. δολαρίων) προς το Νέο Δελχί. Ομοίως και οι Γερμανία, Δανία, Σουηδία και Αυστραλία.

Αρκετοί σημαντικοί, πάντως, εκ των Ευρωπαίων συμμάχων των ΗΠΑ, επιφυλάχτηκαν, η Γαλλία - η οποία είχε αντιμετωπίσει διεθνή κατακραυγή για τις δικές της δοκιμές πριν μερικά χρόνια - απέφυγε να πάρει θέση, ενώ Βρετανία και Ρωσία ξεκαθάρισαν ότι δε θα προβούν σε ανάλογες κυρώσεις (4).Εξάλλου, οι βαρύτατες σε οικονομικό επίπεδο κυρώσεις στην Ινδία δε δείχνουν να κάμπτουν τους κυβερνώντες ινδουιστές / εθνικιστές του κόμματος Μπαρατίγια Τζανάτα (BJP). Ο πρωθυπουργός Ατάλ Μπιχάρι Βάτζπαϊ είπε ότι η χώρα του είναι "έτοιμη" να αντιμετωπίσει τις πιέσεις, ενώ απέρριψε κάθε ενδεχόμενο εσωτερικής πολιτικής κρίσης, λόγω των δοκιμών (5).

Σ' αυτό τουλάχιστον, φαίνεται ότι ο Βάτζπαϊ έχει δίκιο: Το κυριότερο κόμμα της αντιπολίτευσης, αυτό του Κογκρέσου, συμφώνησε με τη λογική των δοκιμών, ενώ συντριπτικό ποσοστό των ευρείας κυκλοφορίας εφημερίδων επικρότησαν την κίνηση (6). Σε μια χώρα, όπου οι πολιτικοί σπάνια συμφωνούν για οτιδήποτε, η τυχοδιωκτική κίνηση των ινδουιστών / εθνικιστών προκάλεσε κατ' ειρωνικό τρόπο "εθνική συσπείρωση"...

Κατά μια αναπόδραστη πολιτική εξίσωση, η (αισθανόμενη "απειλημένη") ηγεσία του Πακιστάν ετοιμάζεται να πραγματοποιήσει τις δικές της πυρηνικές δοκιμές. Κατά ειδικούς και δημοσιογράφους, η πρώτη δοκιμή αναμένεται αυτή τη βδομάδα (ίσως ακόμη και σήμερα, Κυριακή!), παρά τις αμερικανικές πιέσεις για το αντίθετο (7). Στα τέλη της προηγούμενης βδομάδας, ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών Στρόουμπ Τάλμποτ μετέβη εσπευσμένα στο Ισλαμαμπάντ για διαβουλεύσεις, ενώ ο Πρόεδρος Κλίντον και γερουσιαστές από ολόκληρο το αμερικανικό πολιτικό φάσμα καλούσαν εν χορώ την κυβέρνηση του πρωθυπουργού Ναουάζ Σαρίφ να "επιδείξει αυτοσυγκράτηση".

Ομως, ο υπουργός Εξωτερικών του Πακιστάν Γκοχάρ Αγιούμπ Χαν κατέστησε σαφές ότι "οι ενέργειες της Ινδίας (...) δε θα μείνουν αναπάντητες" (8), ενώ σύμπας ο διεθνής Τύπος έφερε τον Σαρίφ να έχει δηλώσει προς τον Κλίντον ότι θα πραγματοποιηθούν πυρηνικές δοκιμές και ότι "δε θα δεχτεί υπαγορεύσεις" από οιονδήποτε για την πολιτική που θα ακολουθήσει στο εξής.

Αν η κούρσα των πυρηνικών από τις δύο χώρες κλιμακωθεί, η Νότια Ασία καθίσταται η πιο "καυτή" περιοχή του κόσμου. Με το ζήτημα του Κασμίρ, μιας περιοχής για την οποία Πακιστάν και Ινδία ήρθαν σε ένοπλη σύγκρουση τρεις φορές μετά την ανεξαρτησία τους (1947 - '48, 1965, 1971), να παραμένει άλυτο και αφορμές να προσφέρονται κάθε τόσο, η πιθανότητα πυρηνικού ολέθρου είναι ορατότερη από ποτέ (9)...

Για τους πιο μετριοπαθείς Ινδούς αναλυτές, η ρητορική εναντίον του Πακιστάν και υπέρ της ανάπτυξης πυρηνικού οπλοστασίου, που υποστηρίζουν ή αποδέχονται, όχι μόνο οι εθνικιστές του BJP, αλλά και οι μεγαλύτερες ινδικές πολιτικές δυνάμεις, αποτελεί δείγμα "ηθικής απρέπειας και πολιτικής ηλιθιότητας" (10). Ηθικής απρέπειας, διότι, με ισχυρισμούς περί "εθνικής ασφάλειας", διαγράφεται μονοκονδυλιά το γεγονός ότι από την ανεξαρτησία της η Ινδία άσκησε διαφορετική πυρηνική πολιτική από τις άλλες χώρες, επειδή ακολουθούσε ηθικά κριτήρια (εκείνα του Γκάντι). Και πολιτικής μυωπίας, διότι α) πιθανή απάντηση του Πακιστάν θα προκαλέσει ψυχρό πόλεμο και πραγμάτωση του κινδύνου πυρηνικής κούρσας στην Ασία με άδηλο τέλος, β) ήταν αχρείαστη κίνηση, δεδομένης της τακτικής στρατιωτικής υπεροχής της Ινδίας έναντι του Πακιστάν, γ) στρέφεται σαφώς εναντίον της Κίνας.

Γιατί - διερωτώνται Ινδοί αναλυτές - η Κίνα να αντιμετωπίζεται ως δυνάμει εχθρός και όχι ως δυνάμει σύμμαχος; Είναι επαρκής λόγος το ότι το Πεκίνο εμφανίζεται "ισχυρότερο" στη διεθνή σκηνή από την Ινδία, η οποία "δεν αντιμετωπίζεται σοβαρά"; Ομοίως, είναι επαρκής λόγος το ότι το Πεκίνο κατηγορείται πως (11) βοηθά το Πακιστάν σε στρατιωτικό επίπεδο; Μα, αν ήταν έτσι, το Πακιστάν θα έπρεπε να ...έχει επιτεθεί ήδη κατά της Μόσχας, η οποία, από την πλευρά της, βοήθησε στο παρελθόν την Ινδία...

Αυτές οι φωνές, όμως, δείχνουν να καταπνίγονται. Ακόμη και η ηγεσία της Κίνας, η οποία αρχικά τήρησε πολύ χαμηλά τους τόνους - κατά την παραδοσιακή της πολιτική - στη συνέχεια κατηγόρησε τους εθνικιστές στο Νέο Δελχί ότι στοχεύουν σε "κυριαρχία στη Νότια Ασία" (12) και, παρά το γεγονός ότι δεν αναφέρθηκε σε οποιοδήποτε "αντίποινο", η ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών στο Πεκίνο θορύβησε τους Δυτικούς με την ασυνήθιστη σκληρότητά της.

Πληροφορίες που ειδησεογραφικά πρακτορεία μετέδιδαν, επικαλούμενα ανώνυμες δηλώσεις Ινδών αξιωματούχων, την Πέμπτη, περί της πρόθεσης της κυβέρνησης Βάτζπαϊ να μην διεξάγει άλλες δοκιμές και να υπογράψει την παγκόσμια συνθήκη απαγόρευσής τους (γνωστή ως CBCT, συνάφτηκε το 1996), δεν επιβεβαιώθηκαν τελεσίδικα, παραμένουν, όμως, υπό εξέταση (13). Είναι ίσως η ..."χρυσή ευκαιρία" της διεθνούς κοινότητας να αποκλιμακώσει την αγριεμένη κατάσταση στην ασιατική υποήπειρο και τη διασαλεμένη "διεθνή τάξη". Οι πυρηνικοί επιστήμονες, που ίδρυσαν το λεγόμενο "Ρολόι της Ημέρας της Κρίσης", υποστηρίζουν πως οι δείκτες του έχουν τοποθετηθεί πλέον "δύο λεπτά πριν τα μεσάνυχτα" (14)...

Υπερβολές; Ενδεχομένως, όχι και τόσο. Η εικόνα μιας "ειρηνικής, φιλικής Ινδίας", που καλλιέργησε ο Μαχάτμα Γκάντι, ανήκει στο παρελθόν και τα γεράκια της Ασίας που θέλουν από "δυνάμει αγορές" της Δύσης να μετατραπούν στους διαμορφωτές των παγκόσμιων ισορροπιών του 21ου αιώνα έχουν ανοίξει φτερά. Αναμείνατε εξελίξεις...

Μπάμπης ΓΕΩΡΓΙΚΟΣ

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1. Βλ. τον "Κυριακάτικο Ριζοσπάστη", "Ορατός ο κίνδυνος έναρξης κούρσας πυρηνικών εξοπλισμών", 12/4/1998.

2. Οι Δυτικοί πολιτικοί και στρατιωτικοί αναλυτές χαρακτήρισαν την αδυναμία της CIA να προβλέψει εγκαίρως τις προθέσεις της ινδικής ηγεσίας για δοκιμές "μια από τις χειρότερες αποτυχίες της από την ίδρυσή της". Βλ. την εφημερίδα "Independent", "CIA red - faced after "greatest failure in decades"", 14/5/1998. Ενώ ρεπουμπλικάνοι Αμερικανοί γερουσιαστές δεν έχασαν την ευκαιρία να αποδώσουν ευθύνες, όχι μόνο στην Υπηρεσία Πληροφοριών (που άρχισε εσωτερικές έρευνες), αλλά και στην κυβέρνηση Κλίντον. Βλ. CNN Interactive, "India's nuclear tests: U. S. intelligence "failure" seen", 13/5/1998.

3. Βλ. την εφημερίδα "International Herald Tribune", "U. S. Penalties On India Get Scant Support", 14/5/1998.

4. International Herald Tribune, όπ. π.

5. Στην ινδική εφημερίδα "Economic Times", "We are now ready to face the economic tests, declares PM", 14/5/1998.

6. Η πρώτη φράση σε κύριο άρθρο της εφημερίδας "Times of India" ("Pokhran Quickfix", 14/5/1998) ήταν ενδεικτική: "Μπράβο, Ινδία". 7. Το σημείωσε πρώτος ο Πολ Μπίβερ του ειδικού αμυντικού περιοδικού "Jane's"(πρακτορείο Reuters, 13/5/1998), ενώ οι "New York Times"όρισαν την Κυριακή ως την πιθανότερη ημερομηνία. Μεταξύ άλλων,Βλ. CNN Interactive, "Pakistan reportedly gearing up for nuclear test", 14/5/1998 και τις διφορούμενες δηλώσεις του αρχιτέκτονα των πακιστανικών ένοπλων δυνάμεων στην εφημερίδα "Dawn", "Capability to be proved after govt's decision, says Qadeer", 12/5/1998.

8. Η ακριβής δήλωση στο ABCNews, "Pakistan's Nuclear Punch", 13/5/1998. Για τις δηλώσεις Σαρίφ, βλ. CNN Interactive, "Pakistan condemns India's new round of nuclear tests", 13/5/1998.

9. Βλ. "Κυριακάτικο Ριζοσπάστη", όπ. π. και την εφημερίδα "Hindustan Times","Tests may bring Kashmir to the fore", 13/5/1998.

10. Ο Achin Vanaik στην εφημερίδα "Hindustan Times", "Danger of an arms race", 14/5/1998.

11. Δύο χρόνια πριν,"αποκαλύπτονταν" οι πιέσεις μελών της κυβέρνησης Κλίντον προς το Πεκίνο για ένα "μυστικό εργοστάσιο παραγωγής πυραύλων μέσου βεληνεκούς",που βοηθούσε το Πακιστάν να δημιουργήσει. Βλ. την εφημερίδα "The New York Times", "U. S. Wary of Punishing China for Missile Help to Pakistan", 27 Αυγούστου 1996.

12. CNN Interactive, "China says Indian nuclear tests aimed at dominance in South Asia", 14/5/1998.

13. CNN Interactive, "India ready to negotiate test ban treaty as a nuclear weapons state", 14/5/1998. Πρβλ. και την εφημερίδα του Πακιστάν "Dawn", "New Delhi asked to sign CTBT", 13/5/1998. Η εφημερίδα απέδιδε την πρωτοβουλία στον Βρετανό πρωθυπουργό, Τόνι Μπλερ.

14. Βλ. τη στήλη "Doomsday Clock"του περιοδικού "Bulletin of Atomic Scientists" του Πανεπιστημίου του Σικάγο, που ιδρύθηκε το 1947.

Ενας στους δύο 17άρηδες της Ρωσίας δε διαφωνούν να έχουν μια δουλιά, όπου θα υπάρχει μια καλή περίπτωση δωροδοκίας, το 65% δήλωσαν πως θα παντρεύονταν για χρήματα, ενώ ένας στους τέσσερις θα δέχονταν χρήματα για σεξ...

Αυτά είναι λίγα από τα στοιχεία που βγαίνουν από μια ετήσια έρευνα που διεξήχθη στη Ρωσία από το Ρωσικό Ινστιτούτο Νεολαίας σχετικά με την κοινωνική συμπεριφορά των νέων της χώρας.

Ετσι, πιο συγκεκριμένα, η έρευνα έδειξε ότι οι μισοί όλων των 17χρονων που ρωτήθηκαν πιστεύουν πως είναι σωστό να θέλεις μια δουλιά, που μπορεί να αποφέρει μια καλή περίπτωση δωροδοκίας, ενώ το 9% επιζητούν μια τέτοια δουλιά.

Οι νέοι αυτοί είναι άνθρωποι που δεν πρόλαβαν να αποκτήσουν σοβιετική παιδεία. Εχουν μεγαλώσει με την προπαγάνδα της ελεύθερης αγοράς, το δυτικό στιλ δημοκρατίας, τον ατομικισμό.

Επί σοβιετικής εξουσίας, ο καθένας είχεκαριέρα εγγυημένη, που μπορούσαν να τη βελτιώσουν ή ακόμα και να την αλλάξουν, ανάλογα με τις επιδόσεις τους. Η απουσία αυτών των εγγυήσεων για τη νεολαία στη Ρωσία του Γιέλτσιν αντανακλάται στο γεγονός ότι το 65% δήλωσαν πως θα παντρεύονταν για τα χρήματα. Ενώ περισσότεροι από ένας στους τέσσερις θα δέχονταν χρήματα για σεξ.

Αυτές είναι οι αξίες που προωθούνται σε μια καπιταλιστική κοινωνία. Η έκταση που έχουν πάρει αυτές οι ηθικές αξίες στη νεολαία της Ρωσίας φαίνεται και από το γεγονός ότι περίπου οι μισοί απ' αυτούς που ρωτήθηκαν πιστεύουν πως είναι αποδεκτό να παίρνεις αυτό που θέλεις με τη βία.

Πρόκειται για μια νεολαία, που ο σκοπός της είναι να παντρευτεί κάποιον πλούσιο, να πωλεί τον εαυτό της σε κάποιον πλούσιο ή να κλέβει κάποιον πλούσιο. Δεν είναι καθόλου περίεργο που το 57% είπε πως τα λεφτά είναι το πιο σημαντικό πράγμα στη ζωή.

Και ποια είναι η προτίμηση της νεολαίας για την παραπέρα καριέρα της;

Πρώτη επιλογή είναι διευθυντής σε εμπορική τράπεζα.

Δεύτερη επιλογή είναι διευθυντικό στέλεχος.

Τρίτη επιλογή είναι σωματοφύλακας. Η ασφάλεια είναι ένας τομέας που αναπτύσσεται με γρήγορους ρυθμούς, όπου εργάζονται περίπου μισό εκατομμύριο Ρώσοι.

Και τέταρτη επιλογή εργασίας της νεολαίας είναι αρχηγός της μαφίας, πράγμα που δεν πρέπει να μας εκπλήσσει μιας και πρόκειται για τους ανθρώπους με τα πολλά λεφτά.

Ο επικεφαλής του Ρωσικού Ινστιτούτου Νεολαίας, καθηγητής πανεπιστημίου, Μπορίς Ρούτσκιν, συμφώνησε πως τα στοιχεία αυτά είναι "ανησυχητικά", ωστόσο, προσπάθησε να μη δείξει κανένα σημάδι αναστάτωσης. "Οι νέοι άνθρωποι προσαρμόζονται ευκολότερα στις συνθήκες της οικονομίας της αγοράς", δήλωσε.

Παρ' όλα αυτά, η δημοσκόπηση έδειξε ότι ένα μεγάλο μέρος των νέων αυτών που απάντησαν, ουσιαστικά θα καταλήξουν να δουλεύουν σαν έμποροι ή για έναν μικρό έμπορα, σαν σωματοφύλακας ή στη βιομηχανία του τζόγου.

Οι νέοι της Ρωσίας έχουν ασπαστεί την "ελευθερία", λέγοντας στον εαυτό τους πως κανείς δεν τους λέει τι να κάνουν, αλλά στην πραγματικότητα έχουν λιγότερη ελευθερία και περισσότερες υποχρεώσεις απ' ό,τι οι προηγούμενες γενιές.

Μπορεί να παρουσιάζεται πως είναι δική τους επιλογή ποια καριέρα θα ακολουθήσουν, αλλά στην πραγματικότητα καθορίζεται από τις οικονομικές ανάγκες, την έλλειψη επιλογών εργασίας, τη μειωμένη εκπαίδευση. Δηλαδή, ουσιαστικά είναι ελεύθεροι να πάρουν τις ελάχιστες επιλογές που τους προσφέρει ο καπιταλισμός.

Η να πεινάσουν... ή να στραφούν προς την εγκληματικότητα.

Αργά ή γρήγορα, θα απογοητευτούν με τη φτώχεια των ευκαιριών σε αυτή τη νέα ελεύθερη αγορά της κοινωνίας, και θα απογοητευτούν στην ουσία με την πραγματική φτώχεια.

Θα ψάξουν για κάτι καλύτερο, κάτι βασικά διαφορετικό.

Και δε θα είναι νοσταλγία για κάτι που δε θυμούνται. Θα είναι θυμός για ένα σύστημα που θα έχουν γνωρίσει από πρώτο χέρι, θυμός για την εκμετάλλευση, τις αδικίες, την αναρχία και την απανθρωπιά.

Και θα την αλλάξουν...

Κλωντίν ΧΕΣΠΕΡ

Από την εφημερίδα του Κομμουνιστικού Κόμματος Αυστραλίας "Γκάρντιαν".

***

***

Ενας πολιτικός και δημοσιογραφικός εσμός προσπαθεί να διαφθείρει τον άνθρωπο με τις ηχηρές τυμπανοκρουσίες μιας προϊούσας σήψης.

Απέναντι σε αυτόν το βόρβορο του εκφυλισμού, το μαχόμενο κίνημα ειρήνης συντονίζει τα βήματά του στις γειτονιές της Ελλάδας. Σήμερα μετρά τη δύναμή του στην κορυφαία ετήσια εκδήλωση, τη Μαραθώνια Πορεία Ειρήνης. Φίλοι και συναγωνιστές σπεύδουν να το συναντήσουν. "Συν γυναιξί και τέκνοις".

Αντώνης ΔΑΜΙΓΟΣ