Μόνο επιδοκιμασίες επισύρει η πρωτοβουλία εκείνων που εισηγήθηκαν να είναι το 1998 έτος μνήμης για τον πρωτομάρτυρα της ελευθερίας και το βάρδο της ελευθερίας των Ελλήνων. Το 1998 είναι 200ή επέτειος από το μαρτυρικό θάνατο του πρώτου και τη γέννηση του δεύτερου. Αλλά γιατί λησμονήθηκε ότι έχουμε και 250ή επέτειο από τη γέννηση του Αδ. Κοραή, πρωτεργάτη της πνευματικής παλιγγενεσίας των Ελλήνων, μέσα στο κλίμα της οποίας μεγάλωσαν και μεγαλούργησαν οι δύο άλλοι τιμώμενοι;

Να θυμίσουμε μερικούς λόγους που οδήγησαν σε αυτή την απορία:

α. Ο ίδιος ο Κοραής έχει γράψει: "Εγεννήθην πρωτότοκος την 27 Απριλίου του 1748 έτους εις την Σμύρνην από τον Ιωάννην Κοραήν, Χίον και την Θωμαϊδα Ρυσίαν, Σμυρναίαν"... (1)

β. Ο Κοραής πρωτοστάτησε φιλολογικά για την αναβίωση των ονομάτων αυτοπροσδιορισμού των Ελλήνων - Γραικών (2) στηρίζοντας έτσι την επιλογή του Ρήγα, που είχε χρησιμοποιήσει τους όρους Ελλην - Γραικός, Ελλάς - Γραικία στα "επαναστατικά" κείμενά του: "Τα Δίκαια του Ανθρώπου", "Σύνταγμα", "Νέα Πολιτική Διοίκησις", "Θούριος", "Επαναστατική Προκήρυξις". Οι δυο μαζί παραμέρισαν το Ρωμαίος - Ρωμηός. την επιλογής τους επισφράγισαν οι συντάκτες των Συνταγμάτων του '21 και διπλωματικά - επίσημα ο Καποδίστριας (1828 - 31). (3)

γ. Ο Κοραής έγραψε μια σειρά πολιτικά κείμενα, όπως: ,Αδελφική Διδασκαλία" (κατά της εθελοδουλίας, υπεράσπιση της μνήμης του αδικοχαμένου Ρήγα, 1798), "Ασμα Πολεμιστήριον" (1800), "Σάλπισμα Πολεμιστήριον" (1801) κ.ά. (4) Και συνεχίζοντας του Ρήγα το κήρυγμα για χρόνια πολλά υποστήριξε ότι οι Ελληνες έπρεπε να είναι "αυτουργοί της ελευθερίας" τους. (4)

Και όσο γνωρίζω το Σωματείο των Χίων στην Αττική, εργάζεται από το καλοκαίρι του 1997, για να χαρακτηριστεί έτος μνήμης του Κοραή το 1998. Εχουν μάλιστα ανατυπώσει τον τόμο "Τα Χρυσά Επη του Κοραή" (πρώτη έκδοση από την Ακαδημία Αθηνών το 1933).

Και υποθέτω όχι τυχαία οργανώνεται στη Λευκωσία συνέδριο για τον Κοραή, το οποίο προγραμματίζεται για το Σεπτέμβρη του 1998.

Αναρωτιέμαι: Αυτοί που κήρυξαν το 1998 έτος μνήμης και μελέτης του έργου του Ρήγα και του Σολωμού, πώς ξέχασαν τον Κοραή, που συμπληρώνονται φέτος 250 χρόνια από τη γέννησή του;

Φ. Κ. ΒΩΡΟΣ

Σημειώσεις

1. Από την "Αυτοβιογραφία" του Κοραή, που έχει περιληφθεί στον αναμνηστικό τόμο τα "Χρυσά έπη του Κοραή" (έκδοση της Ακαδημίας Αθηνών, 1933, ανατύπωση της "Χιακής Αδελφότητας Αττικοβοιωτίας, ο Κοραής", 1997, σελ. 9).

2. Κυρίως με τα φυλλάδια "Διάλογος δύο Γραικών" (1805).

3. Λεπτομέρειες σε εισήγηση που έγινε σε ειδικό για το έργο του Ρήγα συνέδριο του Οκτώβρη του 1997 στο Βελεστίνο (και περιλαμβάνεται στον υπό έκδοση τόμο των Πρακτικών).

4. Λουκίας Δρούλια, "Τα πολιτικά Φυλλάδια του Κοραή", στο: Διήμερο Κοραή, Αθήνα 1984.

Με τον Δημήτρη Χωραφά στο πόντιουμ και την Ντόρα Μπακοπούλου στο πιάνο, η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών θα δώσει συναυλία την Παρασκευή (8.30μ.μ.), στο Μέγαρο Μουσικής με έργα των Λ. Μπετόβεν, Ι. Χαλιάσα και Μ. Ραβέλ. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει τα έργα "Κοριολανός" (εισαγωγή) και κοντσέρτο αρ. 5 για πιάνο και ορχήστρα ("Αυτοκρατορικό") του Μπετόβεν, τα Τρία συμφωνικά σκίτσα του Χαλιάσα (α εκτέλεση με την ΚΟΑ) και το "Δάφνις και Χλόη", σουίτα αρ. 2 του Ραβέλ.

• Στον ίδιο χώρο την Κυριακή (8.30μ.μ.) θα φιλοξενηθεί η αθηναϊκή συναυλία της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης με σολίστ τη διάσημη Ρωσίδα βιολοντσελίστα Ναταλία Γκούτμαν.Σε μουσική διεύθυνση του αρχιμουσικού Ολαφ Κοχ η ορχήστρα θα ερμηνεύσει στο πρώτο μέρος έργα του Π. Ι. Τσαϊκόφσκι για βιολοντσέλο και ορχήστρα: τις παραλλαγές Ροκοκό έργο 33, το Pezzo Capriccioso έργο 62 και σε πρώτη εκτέλεση το Νυχτερινό έργο 19/4. Στο δεύτερο μέρος της συναυλίας η ΚΟΘ θα παρουσιάσει την 7η Συμφωνία του Ντ. Σοστακόβιτς, την ονομαζόμενη "του Λένινγκραντ".
• "Μουσικές της Νύχτας και της Ανοιξης" παρουσιάζονται στο Αετοπούλειο Πολιτιστικό Κέντρο του δήμου Χαλανδρίου με ερμηνευτές τους μουσικούς συνεργάτες του Ωδείου "Κόνταλι". Στο πλαίσιο του αφιερώματος σήμερα, στις 8.30μ.μ. το Σύνολο Μπαρόκ Μουσικής "INEGAL" θα παρουσιάσει σονάτες των Τέλεμαν και Μπαχ, καθώς και άριες από τα Πάθη του Μπαχ. Το ανοιξιάτικο μουσικό αφιέρωμα θα κλείσει τη Δευτέρα με άριες και τραγούδια από τους Λ. Τσατσαρώνη, Ι. Ιδομενέως και Γ. Αερινιώτη. Είσοδος ελεύθερη.
• Βραδιά πιάνου με συνθέσεις του Μηνά Αλεξιάδη θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή (9μ.μ.), στην αίθουσα συναυλιών "Φ. Νάκας" (Ιπποκράτους 41). Είσοδος ελεύθερη.
• Τον 8ο Πανελλήνιο Διαγωνισμό Χορωδιών διοργανώνει η Χορωδία και Ορχήστρα Νέων Χ. Ο. Ν.,την Κυριακή, στις 5μ.μ., στο "Παλλάς" (Βουκουρεστίου 1). Την ίδια μέρα, στις 8μ.μ. και στον ίδιο χώρο θα δώσει συναυλία η Ορχήστρα Εγχόρδων του Ελληνικού Ωδείου με έργα Μπαχ, Βιβάλντι, Λόμπος, Πιατσόλα, Χατζιδάκι και Βαφειάδου.

Ενόψει της ημερίδας που θα γίνει στις 2 του Ιούνη, με θέμα το σχέδιο του Αρχαιολογικού Νόμου, τα σωματεία συνεδριάζουν και διατυπώνουν απόψεις, οι οποίες κατά το μεγαλύτερο μέρος απαιτούν στενότερο έλεγχο της πολιτιστικής κληρονομιάς και ασφαλέστερους όρους προστασίας. Υπάρχουν όμως και παραφωνίες, όπως αυτή που ακούστηκε στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου του Σωματείου Αρχαιοπωλών και Εμπόρων Τέχνης,το οποίο ζητά απάλειψη και του ελάχιστου ελέγχου (!).

Ανάμεσα, λοιπόν, στα αιτήματά του είναι: ελεύθερη συλλογή και διακίνηση αντικειμένων που χρονολογούνται μετά το 1453 και το ίδιο να ισχύει για τα προ του 1453 έργα, όταν "δεν έχουν μεγάλη καλλιτεχνική ή εμπορική αξία". Διαφωνεί με τον έλεγχο των εισαχθέντων, ώστε να πιστοποιείται ότι δεν έχουν εξαχθεί παράνομα τα τελευταία 50 χρόνια. Αρνείται την εκ νέου κρίση των αδειών που διαθέτουν οι αρχαιοπώλες και ζητά η άδεια να ισχύει εφ' όρου ζωής (!) και τέλος, για τη χρήση εικόνων (φωτογραφιών) των μνημείων για εμπορικούς λόγους να μην καταβάλλεται από τους αρχαιοπώλες τέλος στο Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων, διότι όπως λένε "αυτά δεν ανήκουν στο κράτος αλλά στους Ελληνες"!!!

Μεγάλα ονόματα της όπερας συμμετέχουν στις παραστάσεις του έργου "Δύναμη του Πεπρωμένου" του Βέρντι, που θα παρουσιαστεί στις 14, 16, 17 και 19 Ιούνη στο Ηρώδειο. Ηδη έχει ξεκινήσει η προπώληση των εισιτηρίων για τις παραστάσεις από τα ταμεία της ΕΛΣ (Ακαδημίας 59) και του Φεστιβάλ Αθηνών (Σταδίου 4). Οι τιμές τους είναι: 12.000, 10.000 και 8.000 δραχμές για το κάτω διάζωμα, 6.000 δρχ. για το άνω διάζωμα και 3.500 δρχ. (φοιτητικά).

Η όπερα ανεβαίνει σε μουσική διεύθυνση του Λουκά Καρυτινού,σκηνοθεσία της Λορέντσα Καντίνι,σκηνικά - κοστούμια του Νίκου Πετρόπουλου και διεύθυνση χορωδίας της Φανής Παλαμίδη.Στο ρόλο της Ελεονόρας εμφανίζονται οι Γκένα Ντιμιτρόβα (14, 16/6) και Μπάρμπαρα Ντε Μάγιο (17, 19/6), του Δον Αλβάρο οι Λάντο Μπαρτολίνι (14, 16/6) και Βαγγέλης Χατζησίμος (17, 19/6), του Δον Κάρλος οι Αντόνιο Σαλβαντόρι (14, 16/6) και Λάντο Ατανέλι (17, 19/6), του Γκουαρντιάνο ο Δημήτρης Καβράκος,του Μελιτόνε οι Αλφρέντι Μαριότι (14, 16/6) και Αλφόνσο Αντονιότσι (17, 19/6), της Πρετσιοζίλα οι Πάμελα Πάντος (14, 16/6) και Ραφαέλα Ριέλο (17, 19/6), του μαρκήσιου ο Χριστόφορος Σταμπόγλης κ.ά.

Σήμερα, στις 8μμ, στη Γιορτή Βιβλίου και στο περίπτερο των εκδόσεων "Καστανιώτη", ο Μήτσος Κασόλας θα συναντήσει και θα μιλήσει με τους αναγνώστες των βιβλίων του "Ο Πρίγκιπας" (γνωστό και από το ομώνυμο καλό σίριαλ) και "Αγγελίνα".

Συνεχίζεται μέχρι και την Κυριακή το "Δεκαήμερο Συνάντησης Νέων Μουσικών", που διοργανώνει η ΓΓΝΓ σε συνεργασία με το "Πολύρρυθμο - Πολιτιστικές Δραστηριότητες", στο κτίριο όπου στεγάζονται η "Σχολή Μουσικής Πράξης" και το μουσικό καφέ "Φτερά του Ερωτα" (Βεϊκου 33, Κουκάκι). Οπως αναφέρουν οι διοργανωτές θα γίνει προσπάθεια να δημιουργηθεί στέκι στους τρεις ορόφους του κτιρίου, ένα διαρκές μουσικό εργαστήρι για όλα τα είδη της μουσικής, με συμμετοχή ερασιτεχνών και μη μουσικών και για διοργάνωση συναυλιών, προβολών, εκθέσεων κ. ά. Το δεκαήμερο ολοκληρώνεται την Κυριακή με μουσικό πανηγύρι, στο οποίο θα μετάσχουν γνωστά συγκροτήματα.