ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

"Φόνος στην ομίχλη, Insomnia"

Από μια άγνωστη ευρωπαϊκή κινηματογραφία προέρχεται η μοναδική ενδιαφέρουσα ταινία της βδομάδας. Πρόκειται για το φιλμ του Νορβηγού σκηνοθέτη Ερικ Σιόλτσμπεργκ με τον μάλλον αινιγματικό τίτλο "Insomnia", κάτω από τον οποίο ξετυλίγεται μια αστυνομική ιστορία. Μια αστυνομική ταινία, που αν και τυπικά συγγενεύει με το είδος του φιλμ νουάρ, στην πραγματικότητα το περιεχόμενό της, ο τρόπος που ξετυλίγει την πλοκή της, την απομακρύνουν από κάθε πρόχειρη κατηγοριοποίηση σχετική με την αστυνομική δραματουργία. Στο κλασικό αστυνομικό μυθιστόρημα (και στο κινηματογραφικό του αντίστοιχο), τόσο αυτό του ύφους της Αγκάθα Κρίστι και των περιπετειών του Σέρλοκ Χολμς όσο και στο μεταγενέστερο "μαύρο" μυθιστόρημα, η δράση καθορίζεται από κάποιο έγκλημα - γρίφο, στον οποίο εμπλέκεται ο ντετέκτιβ ή ο αστυνομικός που αναλαμβάνει να το εξιχνιάσει. Στην περίπτωση της "Insomnia", όμως, παραγωγός του γρίφου δεν είναι το έγκλημα καθεαυτό, αλλά ο ίδιος ο πρωταγωνιστής (Στέλαν Σκάρτσγκαρντ),ο αστυνομικός που μέσα από τα στοιχεία που του προσφέρει η πραγματικότητα, προσπαθεί να "κλείσει" μια υπόθεση δολοφονίας, με μοναδικό στόχο να καλύψει ένα δικό του θανάσιμο λάθος, που στοίχισε τη ζωή ενός συναδέλφου του. Ενας φόνος, τον οποίο ο αστυνομικός - δράστης θα αποδώσει στον καταδιωκόμενο δολοφόνο, ο οποίος όμως σαν μάρτυρας στη στιγμή του μοιραίου πυροβολισμού, θα εκβιάσει τον υποτιθέμενο διώκτη του. Ετσι οι δυο τους, ένας αστυνομικός επιθεωρητής και ένας συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων, άλλοτε μεθοδικά κι άλλοτε αυτοσχεδιάζοντας θα προσπαθήσουν να στήσουν ένα "θεατρικό" σκηνικό, για να αποδώσουν το έγκλημα σε κάποιον αθώο. Ενα σκηνικό έτοιμο πάντα να καταρρεύσει από το βάρος των ενοχών που δεν παύουν στιγμή να τους ακολουθούν, δίνοντας στο φιλμ έντονη τη διάσταση του ψυχολογικού δράματος. Μια ψυχολογική διάσταση, η οποία επιτείνεται από το μουντό νορβηγικό τοπίο, από τη θολή διαύγεια της νορβηγικής μέρας, που διαρκεί όλους τους καλοκαιρινούς μήνες, εκδικητικά φωτεινή για τους ήρωες του φιλμ που περιφέρουν μέσα της το δικό τους σκοτάδι (ΔΕΞΑΜΕΝΗ).

"Βασικός ύποπτος"

"Δεν μπορεί να συμβαίνουν στ' αλήθεια αυτά τα πράγματα", αναφωνεί στην πιο αγωνιώδη στιγμή της ταινίας ο κεντρικός ήρωας και ίσως να έχει δίκιο. Ομως η εφευρετική φαντασία των συντελεστών του φιλμ φρόντισε να τα δημιουργήσει και να τα κάνει γεγονότα μέσα στην "εικονική" κινηματογραφική πραγματικότητα. Εν πάση περιπτώσει, πρόκειται για τη γεμάτη σεναριακές αφέλειες, ατέλειες και κενά περιπέτεια του νεαρού νυχτοφύλακα ενός νεκροτομείου, που παγιδεύεται από τον νεκρόφιλο σοδομιστή των φιλοξενούμενων πτωμάτων, ο οποίος θέλει να τον καταστήσει ένοχο για τα δικά του εγκλήματα... Βγαίνοντας από το σινεμά λίγο θολωμένος, αντίκρισα ένα ξανθό κοριτσάκι που χαμογελούσε, και προς στιγμήν συνέλαβα έναν εσωτερικό φόβο μήπως ξαφνικά μεταμορφωθεί σε αιμοβόρο"ζόμπι" με απειλητικές διαθέσεις. Ομως γρήγορα το χαμόγελο με συνέφερε, καθώς σκέφτηκα ότι ακόμη και τα ζόμπι πρέπει να είναι λυπημένα μέσα στη δυστυχία τους. Αλλά αυτή είναι η υπόθεση μιας άλλης ταινίας (ΙΝΤΕΑΛ, ΜΠΡΟΝΤΓΟΥΑΙΗ, ΑΝΕΣΙΣ, ΦΙΛΟΘΕΗ, ΡΙΟ, ΣΙΝΕΑΚ).

Αγης ΜΑΡΑΓΚΟΥΔΑΚΗΣ

Την Κυριακή (7.30μ.μ.), στην πλατεία Εθνικής Αντίστασης (Ταπητουργείο) του Βύρωνα, θα γίνει η τελετή λήξης του 13ου Παιδικού Φεστιβάλ που διοργάνωσε το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Βύρωνα,με θέμα "76 χρόνια Μ. Ασία - 74 χρόνια Δήμος Βύρωνα".Ο δήμαρχος Νίκος Ρογκάκος, κηρύσσοντας τη λήξη, θα καλέσει τα παιδιά σε προετοιμασία του 14ου Φεστιβάλ. Θα απονεμηθούν διπλώματα συμμετοχής στα παιδικά σχήματα και τους συντελεστές. Θα ακολουθήσει λαϊκό γλέντι με τον δάσκαλο της παραδοσιακής μουσικής Αριστείδη Μόσχο.Οι μαθητές του Λαϊκού Σχολείου Παραδοσιακής Μουσικής θα παρουσιάσουν το πρόγραμμα "Ελλάδα τα τραγούδια σου".Το Παραδοσιακό Χορευτικό Συγκρότημα του Κέντρου Μελέτης Χορού "Ι. Ντάνκαν" θα χορέψει δημοτικούς χορούς, σε διδασκαλία Δήμητρας Ζουρνατζή.

Ενα βιωματικό, σημαντικό βιβλίο - ιστορικό ντοκουμέντο, για να θυμηθούν οι παλιοί και να μάθουν οι νέοι, εμπλουτισμένο με φωτογραφίες, διατάγματα των διωκτικών αρχών και σχετικά νομοθετήματα, κατέθεσε ο αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης - συνταγματάρχης του ΕΛΑΣ, καπετάνιος της Μεραρχίας Αλμυρού - Φαρσάλων - Βελεστίνου, με το ψευδώνυμο "Ξάνθος", Γιάννης Γούσης.Τίτλος του, "Οι μετεκτοπισμένοι" και κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις "Κώδικας".Ο συγγραφέας, με την προσωπική μαρτυρία του και με στοιχεία, αναφέρεται στην επινόηση των κυβερνήσεων στα χρόνια 1959 - 1966 να συνεχίσουν τη διωκτική λύσσα τους και την ταπείνωση χιλιάδων εξορίστων, κομμουνιστών και άλλων αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης με τη μέθοδο των "οίκοι εκτοπισμένων". Δηλαδή παριστάνοντας τους "δημοκράτες" και τους "ευεργέτες" διέκοπταν την εκτόπιση - εξορία του αγωνιστή σε κάποιο από τα ξερονήσια και τον μετεκτόπιζαν σε πόλη, συνήθως στην Αθήνα, κρατώντας τον και πάλι σχεδόν καθημερινό δέσμιο της Ασφάλειας. Το βιβλίο, δικαίως, έχει πάρει αρκετούς βιβλιοκριτικούς επαίνους.

"Θεατρίνοι, μπουλούκια, μάσκες",τιτλοφορείται η έκθεση ζωγραφικής της Σμαράγδας Αβραμίδου,που φιλοξενείται (μέχρι 31/5) στην αίθουσα τέχνης "Παρών" (Αχιλλέως 17-19 Παλαιό Φάληρο). Οπως σημειώνει στον κατάλογο ο Θανάσης Μακρής,"μνήμη που ανακατεύεται με το παρόν και στην προσπάθειά της να εκφραστεί σχηματοποιείται σε μορφές - σύμβολα. Κόκκινο, πράσινο, μαύρο, άσπρο, τα επαναλαμβανόμενα μόνιμα στοιχεία μιας ελεγχόμενα χειρονομιακής ζωγραφικής. Περιγράμματα - μαχαιριές που θέλουν να διαπεράσουν την εικόνα που ορίζουν. Μάζες που κινούνται απεριόριστα μέσα στα ασφυκτικά όριά τους".

Ηπειρώτικα τραγούδια της αγάπης και της ξενιτιάς θα παρουσιάσει το πολυφωνικό σχήμα "Χαονία",την Κυριακή (9.30 μμ), στην Ενωση Πτυχιούχων Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών (Θόλου και Πανός 19 Α, Πλάκα). Το εννιαμελές συγκρότημα δημιουργήθηκε πριν δύο χρόνια, με σκοπό την έρευνα και τεκμηρίωση της ερμηνείας του ηπειρώτικου πολυφωνικού τραγουδιού.

Με τον αρχιμουσικό Στίβεν Λίπσιτ στο πόντιουμ, νικητή του διαγωνισμού "Δημήτρης Μητρόπουλος" 1996, η "Ορχήστρα των Χρωμάτων" πραγματοποιεί την τελευταία της συναυλία, την Κυριακή (8.30 μμ), στο Μέγαρο Μουσικής. Θα παρουσιάσει τα έργα: "Ταφή" του Δ. Μητρόπουλου, κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα του Α. Χατσατουριάν (στο πιάνο ο Αναστάσιος Πάππας), "Ανοιξη στα Αππαλάχια" του Α. Κόμπλαντ, "Πουλί της φωτιάς" του Ι. Στραβίνσκι.

Αφιερωμένη στον Νίκο Σκαλκώτα είναι η εκδήλωση, τη Δευτέρα (8.30 μμ), στις "Πλειάδες" (Γρ. Λαμπράκη και Καρυταίνης), στον Κορυδαλλό. Για τη σημασία του έργου του μεγάλου συνθέτη, θα μιλήσει ο αρχιμουσικός Νίκος Χριστοδούλου.Η σοπράνο Ειρήνη Τσιρακίδου θα ερμηνεύσει τραγούδια του. Εργα του για πιάνο θα παρουσιάσει ο Ερμής Θεοδωράκης.Την εκδήλωση διοργανώνουν το Κέντρο Πολιτιστικής και Κοινωνικής Δράσης "Ανοιχτό Παράθυρο" και η Πνευματική Εστία Νίκαιας.

Αφιερωμένη στον Κύπριο λαϊκό ποιητή Χαράλαμπο Δημοσθένους, είναι η εκδήλωση, σήμερα (8.30 μμ), στο Σπίτι της Κύπρου. Θα προβληθεί η ταινία του Πανίκου Χρυσάνθου "Οι παδκιές της Αφροδίτης". Ο Χ. Δημοσθένους θ' απαγγείλει και θα παίξει παραδοσιακές συνθέσεις με πιδκιαύλι (φλογέρα).
Στον Διονύσιο Σολωμό αναφέρεται το διήμερο, που διοργανώνει η Πανελλήνια Ενωση Φιλολόγων στο Ιδρυμα Γουλανδρή - Χορν (Μ. Αυρηλίου 5, Πλ. Αέρηδων, Πλάκα). Στη σημερινή, δεύτερη μέρα (6.30 μμ) θα μιλήσουν οι: Μιχ. Μερακλής, Βαγγ. Χατζηβασιλείου, Μαρ. Πολίτη, Γ. Ανδρειωμένος, Ευρ. Γαραντούδης.
"Λαϊκός πολιτισμός των Ελλήνων του Πόντου, λαϊκά παραδοσιακά δρώμενα του Πόντου", είναι το θέμα της ομιλίας του ηθοποιού Λάζου Τερζά σήμερα (8 μμ), στο Δημοτικό Θέατρο Αργυρούπολης (Ολυμπίας 5).

Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ

Βιβλία της

Νίκος Μπελογιάννης: "Το ξένο κεφάλαιο στην Ελλάδα"
Γιάννης Κατσαντώνης: "Η Αριστερή Παράταξη των Δασκάλων στο Μεσοπόλεμο"
Ι. Β. Στάλιν: "Οικονομικά προβλήματα του Σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ"
Β. Λιόγκαρης: "Το μεγάλο δίλημμα"
Ρίτα Μπούμη - Παππά: "Θάλασσα γαλανομάτα"

"Φόνος στην ομίχλη, Insomnia" του Ερικ Σκιόλτσμπεργκ