Στα 23 χρόνια της δράσης της, η "Δημοκρατική Κίνηση Επαγγελματιών - Βιοτεχνών και Εμπόρων" (ΔΗΚΕΒΕ) - η 3η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη της οποίας ολοκληρώνεται σήμερα - αποτέλεσε την αγωνιστική πρωτοπορία του συνδικαλιστικού κινήματος των ΕΒΕ. Στόχος της είναι να εκφράσει συνδικαλιστικά τα συμφέροντα του πιο αδύνατου οικονομικά τμήματος των μεσαίων στρωμάτων της πάλης.

Το τμήμα αυτό είναι πολυπληθές, αντιμετωπίζει τα πιο οξυμένα οικονομικά προβλήματα και είναι αντικείμενο εκμετάλλευσης από τα μονοπώλια. Δεν είναι μυστικό ότι οι κομμουνιστές πρωτοστάτησαν για τη δημιουργία της ΔΗΚΕΒΕ και αποτελούν βασικό στήριγμά της. Βέβαια, μέσα στις τάξεις της, δρουν και δυνάμεις πέρα από τους κομμουνιστές, τίμιοι αγωνιστές, που συμφωνούν με τους στόχους και τη δράση τους. Η αντιμονοπωλιακή φυσιογνωμία της και ο αγωνιστικός της προσανατολισμός είναι αποτέλεσμα, τόσο των συμφερόντων που θέλει να εκφράσει, αλλά και της δράσης των κομμουνιστών. Μπροστά στην τρίτη συνδιάσκεψη, είναι χρήσιμο να επισημάνουμε ορισμένες πλευρές της δράσης των κομμουνιστών μέσα στη ΔΗΚΕΒΕ.

Τα μεσαία στρώματα δεν είναι έξω από την ιδεολογική πάλη που διεξάγεται στην κοινωνία. Οι αστοί ιδεολόγοι, πατώντας στις σχέσεις ιδιοκτησίας που έχουν τα μεσαία στρώματα με τα μέσα παραγωγής, προσπαθούν να κρύψουν την εκμετάλλευση της αστικής τάξης και να τραβήξουν τα στρώματα αυτά με την πλευρά της αστικής ιδεολογίας. Καθήκον των κομμουνιστών είναι να αποκαλύψουν τις απάτες των αστών και να τα τραβήξουν στη φυσική τους κοίτη, δηλαδή, στο πλευρό της εργατικής τάξης. Αυτή η διαπάλη περνά μέσα και από τη ΔΗΚΕΒΕ. Στις θέσεις, μάλιστα, της παράταξης γίνεται προσπάθεια να ξεκαθαριστούν ορισμένα ιδεολογικά ζητήματα, αφού αυτά είναι μέρος της ιδιαίτερης φυσιογνωμίας της. Εδώ θα συγκεντρώσουμε την προσοχή μας σε δυο σημαντικά, κατά τη γνώμη μας, ζητήματα.

Το πρώτο έχει να κάνει με το χώρο που απευθύνεται η ΔΗΚΕΒΕ. Δεν είναι τυχαίο ότι δε χρησιμοποιείται ο όρος "μικρομεσαίες" επιχειρήσεις. Οι μικρές και οι μεσαίες επιχειρήσεις έχουν συμφέροντα διαφορετικά και πολλές φορές αντικρουόμενα, έτσι που είναι αδύνατο να εκφραστούν μέσα από τους ίδιους συνδικαλιστικούς φορείς. Εκεί που γίνεται αυτό (π.χ. ΕΣΕΕ) το μεγάλο κεφάλαιο καταφέρνει να κυριαρχήσει. Η ΔΗΚΕΒΕ απευθύνεται στο αδύνατο οικονομικά κομμάτι από τα μεσαία στρώματα. Δηλαδή, στους αυτοαπασχολούμενους και στους μικρούς επαγγελματίες, βιοτέχνες και εμπόρους, οι οποίοι είτε δεν έχουν τη δυνατότητα να καρπώνονται υπεραξία (εκτός ίσως από τη δική τους) είτε αυτή η υπεραξία δεν είναι αρκετή για να επιβιώσουν χωρίς οι ίδιοι να εργάζονται. Από την άλλη μεριά, αυτό το στρώμα δεν είναι εργαζόμενοι με τη στενή έννοια της λέξης. Εχουν στην ιδιοκτησία τους μέσα παραγωγής, κυκλοφορίας ή διανομής, γεγονός που τους ξεχωρίζει από την εργατική τάξη. Το ότι εργατική τάξη και ΕΒΕ είναι αντικείμενο εκμετάλλευσης από την αστική τάξη και τα μονοπώλια είναι βέβαια κοινό γνώρισμα, αλλά αυτή η εκμετάλλευση διαφέρει στο βαθμό και τις μορφές.

Το δεύτερο ζήτημα έχει να κάνει με τον τρόπο που οι ΕΒΕ βλέπουν την εργατική τάξη. Πολλές φορές, στις ανακοινώσεις μας, αναφέρουμε ότι πτώση του βιοτικού επιπέδου της εργατικής τάξης σημαίνει και πτώση του τζίρου των ΕΒΕ και ότι συμπαραστεκόμαστε στους αγώνες της εργατικής τάξης και της αγροτιάς, γιατί είμαστε όλοι καταπιεζόμενοι. Αυτές οι φράσεις, παρότι είναι αληθινές, δεν αντανακλούν ολόκληρη την πραγματικότητα. Η τάση για συρρίκνωση και περιορισμό των μικρών επιχειρήσεων από το μεγάλο κεφάλαιο και τα μονοπώλια δεν είναι "βίτσιο" κάποιας κυβερνητικής πολιτικής, είναι αντικειμενική τάση του καπιταλισμού στο στάδιο του ιμπεριαλισμού. Απλά, η κάθε αστική κυβέρνηση αναλαμβάνει, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, να μετατρέψει αυτή την τάση σε εφαρμοσμένη πολιτική. Ακόμα και αν κάτω από κάποιες συγκυρίες αυξάνεται ο αριθμός τους, το σίγουρο είναι ότι συμπιέζονται μέχρις εξόντωσης οικονομικά. Αρα, είναι ταξικό τους καθήκον και μοναδική διέξοδος η συμμαχία με την εργατική τάξη και τη φτωχή αγροτιά, έτσι ώστε σε πρώτη φάση να στηθεί μια αξιόλογη γραμμή άμυνας απέναντι στην επίθεση των μονοπωλίων και παραπέρα να δημιουργηθούν οι υποκειμενικές προϋποθέσεις για την ανατροπή του καπιταλισμού που θα απελευθερώσει συνολικά την κοινωνία από το ζυγό της αστικής τάξης και των μονοπωλίων. Η ΔΗΚΕΒΕ, φυσικά, δεν είναι κόμμα για να βάλει στόχο το σοσιαλισμό, αλλά έχει πολλά να προσφέρει στο αντιμονοπωλιακό αντιιμπεριαλιστικό μέτωπο. Επειτα, είναι καλό οι κομμουνιστές να δίνουν μάχη για το ξεπέρασμα αυταπατών και στρεβλώσεων - όσο αυτό είναι δυνατό - σε όσο γίνεται μεγαλύτερο κομμάτι των μεσαίων στρωμάτων.

Από τα παραπάνω προκύπτουν μια σειρά πρακτικά καθήκοντα για τους κομμουνιστές που δουλεύουν μέσα στη ΔΗΚΕΒΕ. Φτάνουν τα ψηφίσματα συμπαράστασης των συνδικαλιστικών φορέων στους αγώνες της εργατικής τάξης και της αγροτιάς; Φυσικά, όχι. Για να περάσουμε από το επίπεδο της αλληλεγγύης στο επίπεδο της κοινής δράσης και πολύ περισσότερο του ενιαίου μετώπου, υπάρχει ακόμα πολύς δρόμος να διανύσουμε. Τρεις μόνο πλευρές θα θίξουμε:

Η πρώτη είναι η συνεννόηση και η κοινή δράση - όπου αυτό είναι δυνατό - ανάμεσα στις παρατάξεις που δρουν οι κομμουνιστές, στην εργατική τάξη, στην αγροτιά, στους επιστήμονες κλπ. Στόχος μας είναι να ανοίξουν οι δυνατότητες για κοινή δράση μέσα στο λαϊκό κίνημα. Σε άλλους χώρους θα μπορούσαν να γίνουν και κοινές κινητοποιήσεις. Και πρέπει να πούμε ότι αυτή η συνεννόηση ανάμεσα στις παρατάξεις είναι ακόμα στα σπάργανα με ευθύνη των κομμουνιστών.

Δεύτερη πλευρά είναι η πρακτική μας για τα κλαδικά προβλήματα σε κλάδους όπου κυριαρχούν οι μικρές επιχειρήσεις. Λίγες και μεμονωμένες είναι οι περιπτώσεις κοινής στάσης ΕΒΕ και εργαζομένων, ακόμα και σε κλάδους που βρίσκονται στα πρόθυρα του αφανισμού. Υπάρχουν ακόμα και περιπτώσεις να κάθονται κομμουνιστές ΕΒΕ από τη μια πλευρά του τραπεζιού και κομμουνιστές εργαζόμενοι από την άλλη για τη διαπραγμάτευση συλλογικής σύμβασης εργασίας και να μην έχουν πρώτα συνεννοηθεί μεταξύ τους.

Τρίτη πλευρά είναι τα μεγάλα λαϊκά προβλήματα (παιδεία, υγεία, ειρήνη κλπ.) που η ΔΗΚΕΒΕ λίγες φορές έχει επιδιώξει να προσανατολίσει τα συνδικαλιστικά όργανα σε μια κατεύθυνση κοινής δράσης με το εργατικό και αγροτικό κίνημα.

Με την 3η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη, είναι φανερή η προσπάθεια για τη θέσπιση ενός πιο "σφιχτού" οργανωτικού σχήματος για τη ΔΗΚΕΒΕ. Ενός σχήματος δημοκρατικά οργανωμένου σε όλη του την κλίμακα με εκλεγμένα όργανα και διαδικασίες. Με μέλη, που δίνουν τη συνδρομή τους τακτικά, που συμμετέχουν στη συζήτηση, με στόχο πάντα την πιο αποτελεσματική δράση της παράταξης στο συνδικαλιστικό κίνημα, την αύξηση της επιρροής της. Το προηγούμενο διάστημα ανοίχτηκε μια συζήτηση πάνω στις θέσεις, στην οποία συμμετείχαν ΕΒΕ σε όλη την Ελλάδα. Είναι καθήκον των κομμουνιστών να διαφυλάξουν αυτό το οργανωτικό σχήμα. Αυτοί, άλλωστε, έχουν μεγαλύτερη πείρα από τέτοιες διαδικασίες. Εχει σημασία, επίσης, να συνεδριάζει το αντίστοιχο όργανο της ΔΗΚΕΒΕ πριν από κάθε διαδικασία του συνδικαλιστικού κινήματος και κάθε κινητοποίηση. Αυτό θα βάλει σε κίνηση περισσότερο κόσμο, άρα θα κάνει την πάλη πιο αποτελεσματική. Αυτό δε σημαίνει, βέβαια, ότι η ΔΗΚΕΒΕ πρέπει να αναλώνεται σε πλαδαρές διαδικασίες χωρίς πρακτικό αποτέλεσμα.

Οπως είπαμε στην αρχή, στη ΔΗΚΕΒΕ δε δρουν μόνο οι κομμουνιστές. Υπάρχουν στις τάξεις της και άλλοι αγωνιστές που συμφωνούν με τις θέσεις της παράταξης. Μερικοί, μάλιστα, από αυτούς ψηφίζουν άλλα κόμματα. Δεν είναι σωστό να κρίνουμε τους ΔΗΚΕΒίτες με βάση την κομματική τους προτίμηση, αλλά με βάση τη στάση τους απέναντι στους αγώνες. Αυτό δε σημαίνει ότι οποιοσδήποτε ο οποίος θέλει μια καρέκλα σε ένα συνδικαλιστικό όργανο μπορεί να χρησιμοποιήσει τη ΔΗΚΕΒΕ. Πρέπει η παράταξη να ανοιχτεί σε έναν κόσμο που τη βλέπει με εμπιστοσύνη, να τον εντάξει στην πάλη, να τον διαπαιδαγωγήσει αγωνιστικά. Δε φοβόμαστε τις ιδεολογικές πολιτικές διαφορές, γιατί έχουμε εμπιστοσύνη στην ιδεολογία και την πολιτική των κομμουνιστών. Αλλωστε, αν η ΔΗΚΕΒΕ γίνει παράταξη που δρουν μόνο οι κομμουνιστές δεν έχει νόημα ύπαρξης.

Με αυτές τις σκέψεις και με την εμπειρία που αποκτήθηκε όλο το προηγούμενο διάστημα, είμαστε αισιόδοξοι για την 3η Συνδιάσκεψη της ΔΗΚΕΒΕ, που θα είναι καλύτερη από τις προηγούμενες. Που θα αποτελέσει ένα βήμα για την ανάταση του συνδικαλιστικού κινήματος των ΕΒΕ και το χτίσιμο του αντιμονοπωλιακού αντιιμπεριαλιστικού μετώπου.

Βασίλης ΜΑΜΑΗΣ

Μέλος του Τμήματος ΕΒΕ

της ΚΕ του ΚΚΕ

Αρχισαν χτες και ολοκληρώνονται σήμερα οι εργασίες της 3ης Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης της "Δημοκρατικής Κίνησης Επαγγελματιών Βιοτεχνών και Εμπόρων" (ΔΗΚΕΒΕ). Στο επίκεντρο του προβληματισμού των εργασιών της συνδιάσκεψης από την πρώτη στιγμή αναδείχτηκε η ανάγκη ανασυγκρότησης του συνδικαλιστικού κινήματος σε αγωνιστική αντιμονοπωλιακή, αντιιμπεριαλιστική κατεύθυνση με την ενίσχυση των δυνάμεων που εκφράζουν τα συμφέροντα των μικρών και αυτοαπασχολούμενων επαγγελματιών, βιοτεχνών και εμπόρων.

Σήμερα που η κατάσταση για τους ΕΒΕ γίνεται καθημερινά όλο και πιο δύσκολη και τα προβλήματα οξύνονται με την κλιμάκωση της επίθεσης των μονοπωλίων και των πολιτικών που τα εξυπηρετούν, ο ρόλος της ΔΗΚΕΒΕ για την ανάταση του συνδικαλιστικού κινήματος που καλείται να ανταποκριθεί στο διεκδικητικό και αγωνιστικό του ρόλο, είναι ακόμα πιο καίριος. Πολύ περισσότερο με δεδομένους τους συσχετισμούς που έχουν διαμορφωθεί μέσα στο συνδικαλιστικό κίνημα, συσχετισμοί οι οποίοι καλλιεργούν τον εφησυχασμό και το συμβιβασμό παροπλίζοντας τους αγώνες με αντιμονοπωλιακό προσανατολισμό. Στο επίκεντρο του προσανατολισμού της ΔΗΚΕΒΕ ενάντια στα μονοπώλια και στο "μονόδρομο" του αφανισμού, για τη διεκδίκηση της δουλιάς των ΕΒΕ με αγώνες αποφασιστικής σημασίας, είναι το χτίσιμο κοινού μετώπου πάλης με τους εργαζόμενους και τη φτωχή αγροτιά που είναι φυσικοί σύμμαχοι των ΕΒΕ.

Στόχος είναι τα συμπεράσματα της πανελλαδικής συνδιάσκεψης να αξιοποιηθούν πλατιά και εποικοδομητικά από τους ΔΗΚΕΒίτες για την ανασυγκρότηση της παράταξης, το δυνάμωμά της και την ενίσχυση της παρουσίας της στο συνδικαλιστικό κίνημα.