ΠΡΙΣΤΙΝΑ.-

Από χτες, Δευτέρα, άρχισε η ελεύθερη κίνηση διπλωματικών παρατηρητών που έχουν διαπιστευθεί στη Γιουγκοσλαβία (κι ανήκουν κυρίως στις 6 χώρες της "Ομάδας Επαφής"), σε "περιπολίες" που θα επαναλαμβάνονται διαρκώς, με σκοπό να "ελέγχουν" και να αποτρέπουν πιθανά "ξεσπάσματα βίας" στο Κοσσυφοπέδιο. Η αποστολή παρατηρητών είχε συμφωνηθεί στη συνάντηση μεταξύ του Ρώσου Προέδρου Μπορίς Γιέλτσιν και του Γιουγκοσλάβου ομολόγου του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, κατά την επίσκεψη του δεύτερου στη Μόσχα, τον περασμένο μήνα.

Η πρώτη "περιπολία" έγινε χτες, χωρίς εμπόδια, στη ζώνη που ελέγχεται από τις σερβικές δυνάμεις βόρεια και δυτικά της Πρίστινας, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο.

Την αποτέλεσαν διπλωμάτες της "Ομάδας Επαφής", της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ). Η αποστολή διέσχισε τοποθεσίες όπου πρόσφατα συγκρούστηκαν σερβικές δυνάμεις ασφαλείας και αυτονομιστές του "Απελευθερωτικού Στρατού του Κοσσυφοπεδίου" (UCK).

Δεν ακούστηκαν πυροβολισμοί στη διάρκεια της περιοδείας των διπλωματών, οι οποίοι δεν κλήθηκαν να σταματήσουν σε κανένα από τα διαδοχικά οδοφράγματα της σερβικής αστυνομίας.

Η κατάσταση στη ζώνη αυτή "δεν έχει αλλάξει εδώ και τρεις μήνες", εκτίμησε ο πρεσβευτής της Γαλλίας Στανισλάς Φιγιόλ, ο οποίος διαπίστωσε ότι τα χωριά ανάμεσα στην Κοσόβσκα Μιτροβίτσα και στη Σρεμπίτσα παραμένουν άδεια και ουδείς κάτοικος έχει επιστρέψει στο σπίτι του.

"Η παρουσία παρατηρητών έγινε κατανοητή από τα δύο μέρη, γεγονός πολύ ενθαρρυντικό (...). Θα μειώσει τις εντάσεις και πιστεύω ότι θα μειώσει σταδιακά και τις μάχες", πρόσθεσε ο Γάλλος πρεσβευτής.

"Αμετάβλητη" θα παραμείνει η "ανταλλαγή απόψεων" μεταξύ του Γιουγκοσλάβου Προέδρου Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς και του Αμερικανού πρεσβευτή στα Ηνωμένα Εθνη Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, όσον αφορά "τρόπους επίλυσης του προβλήματος" στο Κοσσυφοπέδιο, ανέφερε ανακοινωθέν που εκδόθηκε αργά το βράδυ της Κυριακής, μετά την τρίτη συνάντηση των δύο ανδρών το τελευταίο τριήμερο.

Ο Μιλόσεβιτς δέχτηκε κατ' ιδίαν τον Χόλμπρουκ, κατά την τελευταία ημέρα της επίσκεψης του Αμερικανού διπλωμάτη στη Γιουγκοσλαβία. Στο ανακοινωθέν χαρακτηρίζονται "χρήσιμες και εξαντλητικές" οι επαφές τους όσον αφορά τη "σταθερότητα στην περιοχή".

Ο Χόλμπρουκ είχε μεταβεί την Παρασκευή στο Βελιγράδι για να προσδώσει "θετική ώθηση" στην προσπάθεια αναθέρμανσης των διαπραγματεύσεων μεταξύ Σέρβων και Κοσσοβάρων Αλβανών.

Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του, εκτός από τον Μιλόσεβιτς, ο Χόλμπρουκ συναντήθηκε στην Πρίστινα, πρωτεύουσα της επαρχίας του Κοσσυφοπεδίου, με τον μετριοπαθή ηγέτη των Αλβανών, Ιμπραήμ Ρουγκόβα, μαζί με τον Ρώσο υφυπουργό Εξωτερικών Νικολάι Αφανασιέφσκι.

Σε δηλώσεις του, μετά τις συναντήσεις αυτές, στο "Ρόιτερ", ο Χόλμπρουκ είπε πως "κατά την άποψή μας είναι ουσιαστικές ορισμένες αλλαγές στο καθεστώς που ισχύει σήμερα στο Κοσσυφοπέδιο, μέσα στα πλαίσια των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων της Γιουγκοσλαβίας".

Μετά τις συνομιλίες τους με τον ηγέτη της αλβανικής κοινότητας Ιμπραήμ Ρουγκόβα, ο Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ και ο Νικολάι Αφανασιέφσκι διαβεβαίωσαν ότι η διεθνής κοινότητα "θα επιμείνει στην αναζήτηση ειρηνικής λύσης" στη σύγκρουση.

"Η διαδικασία συνεχίζεται, οι ΗΠΑ και η Ρωσία, καθώς και τα άλλα μέλη της "Ομάδας Επαφής" έχουν δεσμευτεί να συνεχίσουν", τόνισε ο Χόλμπρουκ. Ζήτησε μάλιστα... χαριτολογώντας, από τους δημοσιογράφους, να αποφύγουν να μιλήσουν "για αποτυχία ή για επιτυχία, σαν να επρόκειτο για παγκόσμιο κύπελλο"...

Από την πλευρά του ο Αφανασιέφσκι είπε πως "πρέπει να ενεργήσουμε γρήγορα και δραστήρια (...), δεν έχουμε το δικαίωμα να χάσουμε την ευκαιρία να σώσουμε το Κόσσοβο". Επέρριψε έτσι ευθύνη στους Αλβανούς του Κοσσυφοπεδίου: Η επανέναρξη της ειρηνευτικής διαδικασίας στο Κοσσυφοπέδιο εξαρτάται από αυτούς, είπε. "Η μπάλα είναι στο γήπεδο τους (...)", πρόσθεσε. Ενώ ο Μιλόσεβιτς και οι αρχές του Βελιγραδίου σέβονται τις δεσμεύσεις τους κι "εργάζονται σε ένα σχέδιο για τη χορήγηση ευρείας αυτονομίας για το Κοσσυφοπέδιο", αντίθετα οι Αλβανοί "δεν απάντησαν στα αιτήματά μας που αφορούν την εκεχειρία και την επανέναρξη του διαλόγου".

Ο Χόλμπρουκ πρόκειται να ενημερώσει τον Αμερικανό πρόεδρο Μπιλ Κλίντον και την Αμερικανίδα υπουργό Εξωτερικών Μαντλίν Ολμπράιτ.

Ο Χόλμπρουκ υποστήριξε πως ο αποκαλούμενος Απελευθερωτικός Στρατός του Κοσσυφοπεδίου θα πρέπει "να αποκαλύψει τους ηγέτες του" και να τοποθετηθεί, αν επιθυμεί να λάβει μέρος στη διαδικασία του πολιτικού διαλόγου.

Ο Χόλμπρουκ επανέλαβε πως ο Ρουγκόβα παραμένει για τις ΗΠΑ και τις υπόλοιπες χώρες της "Ομάδας Επαφής" ο "καλύτερος εταίρος για τις συνομιλίες", αλλά είπε ότι ο Αλβανός ηγέτης δεν υποχωρεί από τη θέση για ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου, κάτι που "δεν αποδέχονται" οι ΗΠΑ.

Στο μεταξύ ο UCK έλαβε μια (φραστική, τουλάχιστον) "πριμοδότηση" από τη - συμμετέχουσα στην "Ομάδα Επαφής" - γαλλική διπλωματία. "Ο χαρακτήρας της κρίσης έχει αλλάξει με την κατάληψη από τον Απελευθερωτικό Στρατό του Κοσσυφοπεδίου του 40% του εδάφους", δήλωσε η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Αν Γκαζό - Σεκρέ.

Η "Ομάδα Επαφής" για την Πρώην Γιουγκοσλαβία θα συνέλθει την Τετάρτη στη Βόννη.

Η Γαλλίδα εκπρόσωπος τόνισε ότι η "Ομάδα Επαφής" θα επαναλάβει την έκκλησή της για επανάληψη των διαπραγματεύσεων μεταξύ του Βελιγραδίου και του Ιμπραήμ Ρουγκόβα, αλλά "(...) δεν αρνούμαστε τη χρησιμότητα των επαφών με τον UCK, εάν αυτό επιτρέψει τον τερματισμό της βίας".

ΜΠΕΛΦΑΣΤ. -

Τι και αν έσπευσε ο Βρετανός πρωθυπουργός να κατευνάσει τα πνεύματα, τι και αν σχεδόν όλα τα κόμματα του πολιτικού φάσματος του Ολστερ απηύθυναν συνεχώς εκκλήσεις για την εκτόνωση της έντασης, ώστε να μην "τραυματιστεί η νεόκοπη ειρήνη". Τα επεισόδια δεν αποσοβήθηκαν τελικά, αν και η έκτασή τους και η έντασή τους ήταν πολύ μικρότερη από την αναμενόμενη.

Ισχυρές δυνάμεις της Αστυνομίας εμπόδισαν επιτυχώς τους 2.500 συμμετέχοντες στον καθιερωμένο εορτασμό και πορεία του Τάγματος της Οράγγης την Κυριακή, να συνεχίσουν την πορεία τους στον καθολικό τομέα της πόλης. Ολοι νόμισαν ότι τα επεισόδια, που όλοι έτρεμαν, θα ανήκαν στο παρελθόν για φέτος, αλλά τελικά οι αδιάλλακτοι προτεστάντες φιλοβρετανοί, που συσπειρώνονται γύρω από το Τάγμα της Οράγγης πραγματοποίησαν την απειλή τους, που δεν ήταν άλλη από την πολιορκία του προαστίου του Πόρταντάουν σε περίπτωση που η Αστυνομία τούς απαγόρευε την πρόσβαση όπως και έγινε. Η αντιπαράθεση των Προτεσταντών με την Αστυνομία στο Πόρταντάουν πυροδότησε βίαιες συγκρούσεις σε διάφορες περιοχές της Βόρειας Ιρλανδίας στη διάρκεια της νύχτας. Στο Μπέλφαστ, ισχυρές δυνάμεις της Αστυνομίας υποχρεώθηκαν να ανοίξουν πυρ με σφαίρες από καουτσούκ εναντίον 300 νεαρών Προτεσταντών, που πετούσαν αυτοσχέδιες βόμβες κατά των αστυνομικών. Οι διαδηλωτές πυρπόλησαν αυτοκίνητα και έστησαν οδοφράγματα σε πολλούς δρόμους του Μπέλφαστ.

Βίαιες συμπλοκές αναφέρθηκαν ακόμη στην κομητεία Αντριμ, το Μπελιμένα, το Τσέρικφέργκους, το Νιουτοναμπέι, το Ντάνμουρι και το Γκλενκόρμλεϊ. Ενώ με το ξημέρωμα της Δευτέρας, παρότι οι κύριες προτεσταντικές πολιορκητικές δυνάμεις διαλύθηκαν η κατάσταση εξακολουθούσε να παραμένει τεταμένη.

Οι διαδηλωτές του Τάγματος της Οράγγης που πραγματοποιούν την πορεία αυτή κάθε χρόνο από το 1807, θέλοντας να γιορτάσουν κατά αυτόν τον τρόπο τη νίκη των προτεσταντικών δυνάμεων της Βρετανίας έναντι των Ρωμαιοκαθολικών Ιρλανδικών δυνάμεων. Ιδιαίτερη σημασία αποκτά η παρέλαση στο Πόρταντάουν, καθώς διασχίζει το Γκάρβαγκι Ρόουντ, όπου οι Καθολικοί έχουν την πλειοψηφία και οι ίδιοι τη θεωρούν πρόκληση. Τα τελευταία τρία χρόνια το Γκάρβαγκι Ρόουντ έχει γίνει το θέατρο των πιο βίαιων συγκρούσεων μεταξύ των δύο αντιμαχόμενων κοινοτήτων.