Η φράση αυτή ειπώθηκε από πρώην υπουργό του ΠΑΣΟΚ, στενότατο συνεργάτη του Α. Παπανδρέου, σε "πηγαδάκι" στο ξενοδοχείο "Χίλτον" την προηγούμενη Τρίτη, ημέρα διεξαγωγής της συνέλευσης - παρωδία της Ιονικής και αναφερόταν στον Λάτση. Αυτός είναι "ο άνθρωπος" που κατά τον πρώην υπουργό "έχει λεφτά". Αυτό βέβαια είναι λίγο - πολύ γνωστό, δεδομένου ότι η οικογένεια Λάτση φέρει τον αριθμό 101 μεταξύ των πιο πλούσιων ανθρώπων του πλανήτη. Μόνο που η αναφορά αυτή "περί πλούτου" πριν από την προσφορά του ομίλου για την εξαγορά της Τράπεζας Κρήτης, είχε πάνω κάτω ένα αφηρημένο θεωρητικό χαρακτήρα. Η προσφορά των 93 δισ. δραχμών για την Κρήτης μετέφερε τον προβληματισμό στην πεζή πραγματικότητα. Οι παράγοντες "της αγοράς" έμειναν στην αρχή με μία απορία και μία έκπληξη ζωγραφισμένη στο πρόσωπό τους. Ολοι άρχισαν να σιγομουρμουρίζουν. Είναι πολλά λεφτά τα 93 δισ. δραχμές και πολλοί άρχισαν να αισθάνονται μία αόρατη ανασφάλεια να τους περιτυλίγει. Αρκετοί τέτοιοι "παράγοντες" άρχισαν να διαισθάνονται ότι το παιγνίδι "στην αγορά" αρχίζει να χοντραίνει, ότι δεδομένα και σταθερές άρχισαν να ανατρέπονται. Αυτό το νέο κλίμα το εξέφρασε με μεγάλη ακρίβεια ο πρώην υπουργός του ΠΑΣΟΚ. Οταν του ζητήθηκε από τους δημοσιογράφους να σχολιάσει την κίνηση Λάτση, κατέφυγε σε χρήση ενός χαρτοπαιχτικού όρου. "Κύριοι, τα ρέστα σας στο τραπέζι". Αυτό το μήνυμα έστειλε στους μουδιασμένους ανταγωνιστές του ο Λάτσης με την προσφορά των 93 δισ. δραχμών για την εξαγορά της Τράπεζας Κρήτης, κατά τον πρώην υπουργό του ΠΑΣΟΚ, ο οποίος είπε και άλλες "πικρές αλήθειες". Οπως ότι οι κατασκευαστές δημοσίων έργων, αυτοί που προβάλλουν στα ΜΜΕ σαν ευυπόληπτοι κύριοι με επιρροή, δεν είναι παρά "κατσαπλιάδες" που προσπαθούν να φτιάξουν τα δημοσία έργα με τσάπες. Αναφερόταν φυσικά στον απαρχαιωμένο εξοπλισμό των θεωρούμενων "μεγάλων" κατασκευαστικών εταιριών, που λυμαίνονται σήμερα τα δισεκατομμύρια των μεγάλων έργων. Και αυτή είναι κατά τον πρώην υπουργό η βασική αιτία που τα μεγάλα έργα καθυστερούν... Μεγάλες αλήθειες από επαϊοντες, οι οποίες όμως λέγονται σχεδόν πάντα με την ιδιότητα του "πρώην" και σχεδόν ποτέ από τους "νυν" νομείς της εξουσίας.

****

Τα μικρά οικονομικά μεγέθη, σε σύγκριση με τα ευρωπαϊκά, της Ελλάδας, η χαμηλή στάθμη υποδομών, ο επενδυτικός προσανατολισμός των ευρωπαϊκών κεφαλαίων σε χώρες της ΝΑ Ασίας, την Κίνα, αλλά και στα άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα, κρατούν τον ελληνικό καπιταλισμό σε υποδεέστερη θέση, σε σχέση με τις διεθνείς εξελίξεις. Με τα δεδομένα αυτά η αστική τάξη της χώρας και η πολιτική εξουσία δεν κάνει τίποτα άλλο παρά να μιμείται τις διεθνείς εξελίξεις... Εχουν γίνει μίμοι πότε του νεοφιλελευθέρου πειράματος τύπου Ρίγκαν και Θάτσερ, πότε της "αριστερής" εκδοχής του καπιταλιστικού εκσυγχρονισμού τύπου Ζοσπέν και γενικώς μιμούνται τις διάφορες εμπειρίες λιτότητας που εισηγούνται οι οικονομολόγοι των ιμπεριαλιστικών κρατών και εφαρμόζουν οι κυβερνήσεις.

Στα πλαίσια αυτά οι επιχειρηματίες, που δραστηριοποιούνται σήμερα στην Ελλάδα, είχαν στρώσει καλά το παιγνίδι. Παρά την παρουσία των ισχυρών ανταγωνιστών, των πολυεθνικών εταιριών της Ευρώπης, που παίρνουν τα μεγαλύτερα από τα μεγάλα έργα (Χόχτιφ π.χ.), έχουν αναλάβει μεγάλο μέρος της κατασκευής δημοσίων έργων με ληστρικούς όρους, νέμονται τα διάφορα ευρωπαϊκά πακέτα σε ένα στημένο παιγνίδι διαγωνισμών, αναλαμβάνουν αποκλειστικά τις κρατικές προμήθειες, κάνουν τα παιγνίδια τους στο Χρηματιστήριο, όπου ξεπουπουλιάζουν τα κορόιδα, καταληστεύουν τον κρατικό προϋπολογισμό με τα υψηλά επιτόκια που αποσπούν στις κρατικές εκδόσεις ομολογιών και γενικώς... περνούν καλά. Και μεταξύ γαρίδας και αστακού επιδίδονται σε διθυράμβους για την αναγκαιότητα εισόδου της Ελλάδας στο ΕΥΡΩ, εκδίδουν βαρυσήμαντα πονήματα για την... αργή δημοσιονομική προσαρμογή και την ανάγκη περιορισμού του σπάταλου κράτους και εκστασιάζονται στο άκουσμα των λέξεων λιτότητα και... διαρθρωτικές προσαρμογές.

Το κακό είναι ότι όλοι αυτοί οι πολυπράγμονες επιχειρηματίες που ζουν αποκλειστικά από τη λεηλασία του δημοσίου χρήματος, παρουσιάζονται σαν "μεγάλοι" και "ισχυροί". Βοηθούσης και της παραμορφωτικής εικόνας των μέσων μαζικής ενημέρωσης που επηρεάζουν είτε άμεσα είτε έμμεσα, προβάλλουν εαυτούς πανίσχυρους. Ο κ. Κωστόπουλος π.χ. της Τράπεζας Πίστεως μέχρι πριν από λίγες ημέρες ήταν ο πανίσχυρος άνθρωπος στο χώρο των ιδιωτικών τραπεζών. Κάθε δήλωση του κ. Κωστόπουλου για την πορεία των επιτοκίων ή για τη "δημοσιονομική εξυγίανση" αποτελούσε είδηση πρώτης προτεραιότητας για τις εφημερίδες, η ανάληψη δημοσίων έργων από τον όμιλο Μπόμπολα εκτινάσσει στα ύψη τις τιμές της μετοχής της εταιρίας ΑΚΤΩΡ κ.ο.κ.

****

Μία άλλη διάσταση του φαινομένου Λάτση είναι και η ακόλουθη. Αν η ανάμειξη ενός μεγάλου καπιταλιστικού ομίλου στην ελληνική αγορά, δημιούργησε τόσα ερωτηματικά, απορίες, αλλά και φόβο, τότε τι θα συμβεί αν στο προσεχές μέλλον, το φαινόμενο επαναληφθεί με την εισβολή στη μικρή μας χώρα και άλλων μεγάλων πολυεθνικών ομίλων; Ηδη επίσημοι παράγοντες κάνουν λόγο ότι ο ανταγωνισμός στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ενωσης του ΕΥΡΩ θα είναι εξοντωτικός, ο δε υφυπουργός Οικονομικών, Ν. Χριστοδουλάκης, μιλώντας πρόσφατα για την Ευρώπη του κοινού νομίσματος έκανε την ακόλουθη επισήμανση: Αν στις συνθήκες των εθνικών κρατών, οι πιθανότητες χρεοκοπίας μίας τράπεζας ήταν ελάχιστες, στις συνθήκες της ενιαίας αγοράς του κοινού νομίσματος, όπου ο ανταγωνισμός θα είναι οξύτατος, ένα τέτοιο φαινόμενο θα πρέπει να θεωρείται φυσιολογικό. Ολοι περιμένουν τον εξοντωτικό και αμείλικτο καπιταλιστικό ανταγωνισμό, προκειμένου οι πολυεθνικές εταιρίες να διαμορφώσουν τις νέες αναλογίες σε ευρωπαϊκή διάσταση. Και βέβαια η δύναμη πυρός των πολυεθνικών ομίλων είναι τεράστια. Οταν καθημερινά διαβάζουμε στον Τύπο για εξαγορές επιχειρήσεων ύψους 20, 30 ή και 60 δισ. δολαρίων (60 δισ. δολάρια αντιστοιχούν σε 20 τρισ. δραχμές ή δύο κρατικούς προϋπολογισμούς της Ελλάδας) τότε μπορούμε ίσως να διανοηθούμε τα επίπεδα του καπιταλιστικού ανταγωνισμού, τον άγριο πόλεμο που έχει ξεσπάσει στο διεθνές περιβάλλον για το νέο μοίρασμα του κόσμου, ένα φαινόμενο που στις μέρες μας βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Οι συνέπειες για το λαό θα γίνονται ακόμη πιο τραγικές, αν δεν ανατραπεί η εφαρμοζόμενη πολιτική.

Θανάσης ΚΑΝΙΑΡΗΣ

Οταν καθημερινά διαβάζουμε στον Τύπο εξαγορές επιχειρήσεων ύψους 20, 30 ή και 60 δισ. δολαρίων (60 δισ. δολάρια αντιστοιχούν σε 20 τρισ. δραχμές η δύο κρατικούς προϋπολογισμούς της Ελλάδας) τότε μπορούμε ίσως να διανοηθούμε τα επίπεδα του καπιταλιστικού ανταγωνισμού, τον άγριο πόλεμο που έχει ξεσπάσει στο διεθνές περιβάλλον για το νέο μοίρασμα του κόσμου, ένα φαινόμενο που στις μέρες μας βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη

- Πριν λίγες μέρες ο υπουργός Εργασίας παρουσίασε ένα προσχέδιο διατάξεων για την ενοποίηση των ασφαλιστικών Ταμείων ΤΕΒΕ, ΤΣΑ, ΤΑΕ. Ποια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά αυτού του προσχεδίου;

- Οπως ξέρετε, ξεκινάνε με την ενοποίηση των τριών Ταμείων που θα είναι "πιλότος" και για τις ενοποιήσεις και άλλων ομάδων Ταμείων. Μας έδωσαν το προσχέδιο να το μελετήσουμε και μέσα σε 10 μέρες να δώσουμε γραπτά τις προτάσεις μας. Από τις δηλώσεις του υπουργού και την πρώτη ανάγνωση του προσχεδίου, έχουμε να παρατηρήσουμε τα εξής: Είναι το ζήτημα της αιρετής διοίκησης του νέου Ταμείου, που η κυβέρνηση τη δέχεται για ένα μεταβατικό στάδιο. Πιστεύουμε πως η διοίκηση του νέου Ταμείου πρέπει να είναι αιρετή, αντιπροσωπευτική απ' όλα τα Ταμεία και με κύριο κορμό τη διοίκηση του ΤΕΒΕ που πρόσφατα έχει εκλεγεί και που άλλωστε το ΤΕΒΕ αντιπροσωπεύει πάνω από 1,3 εκατομμύρια ασφαλισμένους και συνταξιούχους με τις οικογένειές τους. Επίσης, είναι το θέμα της κρατικής επιχορήγησης, που αναφέρεται ότι θα συνεχιστεί ως έχει. Ανησυχούμε, αφού στο ΤΕΒΕ η επιχορήγηση έχει "παγώσει" τρία χρόνια και φέτος μειώθηκε και κατά 3,5 δισ. δρχ. Το κράτος χρωστά στο ΤΕΒΕ από το "πάγωμα" της επιχορήγησης και απ' το ΕΚΑΣ του '96, 41 δισ. δρχ. Σοβαρό θέμα είναι και το ότι το ΤΣΑ έχει έλλειμμα σήμερα 22,5 δισ. δρχ. και η κυβέρνηση λέει πως θα το καλύψει μέσω ΛΑΦΚΑ (λογαριασμός αλληλεγγύης κοινωνικής ασφάλισης) σε διάστημα 4 χρόνων, όμως δεν αναφέρει τίποτα για το πώς θα εξυγιανθεί. Εδώ δεν έχουμε ουσιαστική απάντηση απ' την κυβέρνηση, χρειάζεται αναλογιστική μελέτη, κρατική επιχορήγηση κ.ά.

- Εχετε επιφυλάξεις σε βασικά θέματα του προσχεδίου. Ποιοι πιστεύεται είναι οι στόχοι της κυβέρνησης;

- Βλέπουμε μέσω της ενοποίησης να οδηγούμαστε σε ένα καθεστώς πλήρους ανταποδοτικότητας. Αλλωστε, τα τελευταία χρόνια έχουμε δραματικές περικοπές των κονδυλίων για κοινωνικές δαπάνες και εμείς οι συνταξιούχοι το βιώνουμε αυτό έντονα. Πιστεύουμε πως με την ενοποίηση θα χτυπηθεί ο θεσμός των κατώτερων συντάξεων, κάτι που υπαγορεύεται και από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ και τη Λευκή Βίβλο, αλλά και τις προτάσεις Σπράου, Τήνιου κλπ. Αυτό επιβεβαιώνεται και απ' το προσχέδιο που θέτει ως βάση τις κατώτερες συντάξεις του ΤΕΒΕ και όχι του ΤΑΕ που είναι σημαντικά μεγαλύτερες. Επιδιώκουν αναδιανομή της φτώχειας ανάμεσα στους συνταξιούχους και τους ασφαλισμένους και φυσικά να μειωθεί ακόμα παραπέρα ή να καταργηθεί πλήρως η κρατική επιχορήγηση που είναι συνταγματική υποχρέωση και το "οξυγόνο" για τα Ταμεία.

- Ποιες είναι οι προϋποθέσεις που θέτετε για μια υγιή ενοποίηση;

- Θα συνεργαστούμε και με τη ΓΣΕΒΕΕ και με τη διοίκηση του ΤΕΒΕ για να έχουμε ενιαία εμφάνιση θέσεων που θα τις δώσουμε γραπτά στην κυβέρνηση. Για μας βασική προϋπόθεση είναι η αναβάθμιση συντάξεων και παροχών. Πάγιο αίτημα οι κατώτερες συντάξεις να είναι στο 80% της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας. Αιρετή διοίκηση στο νέο Ταμείο. Επίσης, εξυγίανση του ΤΣΑ. Θα αγωνιστούμε για την υλοποίηση των θέσεών μας και θα συνεχίσουμε τον αγώνα ενάντια στην αντισυνταξιουχική και αντιλαϊκή πολιτική της κυβέρνησης. Συμμετέχουμε στο παναθηναϊκό συλλαλητήριο την Πέμπτη 16 του Ιούλη και στην απεργιακή κινητοποίηση στις 23 του Ιούλη.

Ντ. Ν.