ΜΟΣΧΑ. -

Η κάθετη πτώση που σημείωσε η τιμή του ρουβλιού της τάξεως του 30% έναντι του δολαρίου τις τελευταίες μέρες, οδήγησε στη διακοπή των συναλλαγών του ρουβλιού με ξένο συνάλλαγμα στη διατραπεζική αγορά. Οι ρωσικές τράπεζες μόνο τεχνικά δεν έχουν χρεοκοπήσει ακόμα, ενώ η Κεντρική Τράπεζα της χώρας ακύρωσε και τις σημερινές συμφωνίες που έγιναν στη διατραπεζική αγορά συναλλάγματος και ανακοίνωσε ότι θα διατηρήσει την ισοτιμία του ρουβλιού στα προχτεσινά επίπεδα. Η σημασία, βέβαια, αυτής της επίσημης ισοτιμίας (7,6 ρούβλια το δολάριο) είναι μόνο θεωρητική, αφού μόλις άνοιξε η διατραπεζική αγορά, το δολάριο εκτινάχτηκε στα 11,65 ρούβλια, ενώ υπάρχουν περιπτώσεις που πωλείται προς 14 ή 15 ρούβλια στη ρωσική Απω Ανατολή. Σε κυνήγι δολαρίων έχουν επιδοθεί Ρώσοι πολίτες σε ολόκληρη τη χώρα, καθώς βλέπουν ότι το ρούβλι δεν τους παρέχει πλέον καμία ασφάλεια.

Την Τετάρτη ο Βίκτορ Τσερνομίρντιν συναντήθηκε αιφνιδιαστικά και κεκλεισμένων των θυρών στην Ουκρανία με τον επικεφαλής του ΔΝΤ Μισέλ Καμντεσί, με στόχο να στηριχτεί, έστω και την τελευταία στιγμή η ρωσική οικονομία. Η συνάντηση αυτή έγινε μετά τη δραματική πτώση του ρουβλιού κατά 40% έναντι του γερμανικού μάρκου και τις ενδείξεις που υπάρχουν ότι το ρωσικό νομισματικό σύστημα οδεύει προς την πλήρη κατάρρευση. Ο δείκτης RTS του χρηματιστηρίου της Μόσχας έπεσε στη διάρκεια της χτεσινής συνεδρίασης κάτω από το ως τα τώρα αρνητικό ρεκόρ του, χάνοντας 12,85% και φτάνοντας τις 66,46 μονάδες σε μια αγορά που εδώ και αρκετές μέρες χαρακτηρίζεται κλινικά νεκρή.

Ενώ ο πανικός γίνεται σταδιακά ολοκληρωτικός στη Μόσχα, το ίδιο συμβαίνει με μικρή καθυστέρηση και στις πρωτεύουσες των περισσότερων πρώην Σοβιετικών Δημοκρατιών, που αναμένεται να ακολουθήσουν τη Ρωσία στην οικονομική τους κατάρρευση, όπως παραδέχτηκε και ο Ουκρανός πρόεδρος Λεονίντ Κούτσμα κατά τη συνάντησή του την Τετάρτη με τον Τσερνομίρντιν. Σύμφωνα με την εφημερίδα "Νεσαβισίμαγια Γκαζέτα", δεν πρόκειται για μια απλή χρηματιστηριακή κρίση, αλλά ταυτόχρονα χρηματιστηριακή, βιομηχανική, κοινωνική, πολιτική και κυβερνητική. Και αυτό χωρίς να λογαριάζουμε την έκρυθμη κατάσταση που τώρα επικρατεί και τον κίνδυνο άμεσης έκρηξης εμφυλίου πολέμου στην αυτόνομη ρωσική Δημοκρατία του Νταγκεστάν (Βόρειος Καύκασος), μια Δημοκρατία που ελέγχει την πρόσβαση της Ρωσίας στο Αζερμπαϊτζάν και τη ροή των αζερικών πετρελαίων.

Στο φόντο αυτό, ο Τσερνομίρντιν συνεχίζει τις διαβουλεύσεις για το σχηματισμό της νέας κυβέρνησης, που θα κληθεί να δώσει λύσεις στα φλέγοντα προβλήματα της Ρωσίας. Χτες συναντήθηκε με τους περιφερειακούς κυβερνήτες της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Μεταξύ αυτών και ο Αλεξάντρ Λέμπεντ, ο οποίος θεωρείται ένας από τους διεκδικητές της ρωσικής Προεδρίας.

Στο μεταξύ, η επιτροπή που συστάθηκε αυτή τη βδομάδα μετά το διορισμό του Βίκτορ Τσερνομίρντιν ως εντολοδόχου πρωθυπουργού και περιλαμβάνει εκπροσώπους της κυβέρνησης, της Κρατικής Δούμας (Ανω Βουλής) και του Συμβουλίου της Ομοσπονδίας (Ανω Βουλής) θα ζητήσει τη "μη ανάμειξη" του Προέδρου Μπορίς Γιέλτσιν στο έργο της μελλοντικής κυβέρνησης, δήλωσε στο πρακτορείο ΙΤΑΡ - ΤΑΣΣ ο ηγέτης του φιλοκυβερνητικού κόμματος "Σπίτι μας - Ρωσία" Αλεξάντρ Σοχίν. Σύμφωνα με τον Σοχίν, είναι ορατός ένας συμβιβασμός για το σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού. Ενας από τους όρους θα είναι "η μη ανάμειξη του Προέδρου στο έργο της κυβέρνησης και η διασφάλιση της διατήρησης της σύνθεσης του Υπουργικού Συμβουλίου τουλάχιστον μέχρι το τέλος του έτους". Στόχος της επιτροπής είναι να βοηθήσει, ώστε να τεθούν οι βάσεις μιας συνεργασίας που θα οδηγήσει στο σχηματισμό κυβέρνησης εθνικής ενότητας. Η επιτροπή αυτή θα εισηγηθεί, σύμφωνα με τον Αλεξάντερ Σοχίν, "πολλές επαναστατικές ιδέες", κυρίως για τον περιορισμό των εξουσιών του Προέδρου.

Ενώ η Ρωσία δοκιμάζει σοβαρή οικονομική κρίση, ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Γεβγκένι Πριμακόφ, δήλωσε ότι το εξοπλισμένο με πυρηνικά όπλα ρωσικό κράτος εξακολουθεί να είναι μια μεγάλη δύναμη. "Ιδιαίτερα τώρα που αντιμετωπίζουμε τέτοιες σημαντικές δυσκολίες στην οικονομία, πρέπει να υπάρξει μια ενεργός διεθνής πολιτική για την ενίσχυση της θέσης μας ως μεγάλης δύναμης", τόνισε ο Πριμακόφ στους δημοσιογράφους μετά τη συνάντηση που είχε στη Μόσχα με την ομόλογό του από τη Βουλγαρία Ναντέζντα Μιχαϊλοβα, η οποία συνοδεύει τον πρόεδρο Πέταρ Στογιάνοφ στην επίσημη επίσκεψη στη Μόσχα.

Ενώ το Κρεμλίνο έχει διαψεύσει τις εκτιμήσεις ορισμένων αναλυτών και του Τύπου ότι ο Πρόεδρος Μπορίς Γιέλτσιν ενδέχεται να υποβάλει την παραίτησή του μέσα στις επόμενες βδομάδες, εξαιτίας της αδυναμίας του να θέσει υπό έλεγχο την οικονομική κρίση από την οποία δοκιμάζεται η Ρωσία, χαρακτηρίζοντάς τες ως "καθαρό παραλήρημα", χτες ο γραμματέας Τύπου του Κρεμλίνου Σεργκέι Γιαστζέμπσκι, συναντήθηκε με τον πρόεδρο της ΚΕ του ΚΚΡΟ Γκενάντι Ζιουγκάνοφ, με τον οποίο συζήτησε, σύμφωνα με πληροφορίες των ρωσικών ΜΜΕ, τις ειδικές συνθήκες και τις εγγυήσεις για την ασφάλειά του, που θα πάρει ο Πρόεδρος Μπορίς Γιέλτσιν, σε περίπτωση πρόωρης και οικειοθελούς αποχώρησής του από την εξουσία. Σημειώνουμε ότι ο Γιέλτσιν δέχεται πιέσεις από την αντιπολίτευση να παραιτηθεί οικειοθελώς λόγω της άθλιας οικονομικής κατάστασης στη Ρωσία. Οι ρωσικές εφημερίδες ασκούν έντονη κριτική στον Γιέλτσιν και ορισμένες υποστηρίζουν ότι δεν είναι σε θέση να κυβερνήσει τη Ρωσία. "Είναι πλέον σαφές για όλους ότι δεν είναι σε θέση να κυβερνήσει τη χώρα", γράφει χαρακτηριστικά η εφημερίδα "Κομερσάντ Ντέιλι". Από την άλλη μεριά, ο πρώην πρωθυπουργός της Ρωσίας Σεργκέι Κιριένκο, σε δηλώσεις του στην εφημερίδα "The Moscow Times", προειδοποίησε ότι ο ρωσικός καπιταλισμός μπορεί να εξελιχθεί κατά τα πρότυπα της Λατινικής Αμερικής, όπου μια μικρή ομάδα πανίσχυρων βαρόνων ελέγχουν την οικονομία. Ο Κιριένκο αποδίδει την αποπομπή του από την πρωθυπουργία στο ότι... εξόργισε τη ρωσική ολιγαρχία. Νωρίτερα ο Μπορίς Νεμτσόφ, ο οποίος παραιτήθηκε από το αξίωμα του αντιπροέδρου της κυβέρνησης, είχε δηλώσει στους "Financial Times" ότι ο Κιριένκο απομακρύνθηκε, διότι η κυβέρνησή του ετοιμαζόταν να θέσει υπό κρατική διαχείριση κάποιον αριθμό τραπεζών και ν' αρχίσει τις διαδικασίες για την κήρυξη πτώχευσης μεγάλων εταιριών, μεταξύ των οποίων και ορισμένες πετρελαϊκές εταιρίες.

Ο Γερμανός καγκελάριος, Χέλμουτ Κολ, δήλωσε χτες ότι η Ρωσία δε θα πρέπει να αναμένει οικονομική βοήθεια από τη Γερμανία ή από τη διεθνή κοινότητα, αν δεν περάσουν οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Ο Κολ, ο οποίος εξέφρασε την ανησυχία του για την κρίση στη Ρωσία, επισήμανε επίσης στους δημοσιογράφους ότι πρόκειται να έχει επαφές με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Μπιλ Κλίντον, τον πρωθυπουργό της Βρετανίας, Τόνι Μπλερ και τον Πρόεδρο της Γαλλίας, Ζακ Σιράκ για την κατάσταση στη Ρωσία.

Από τη Βαρσοβία έως τη Λισαβόνα, από την Αθήνα έως το Οσλο, από τη Νέα Υόρκη έως το Τόκιο, οι χρηματαγορές ταρακουνήθηκαν και πάλι χθες, εξ αφορμής της ρωσικής κρίσης.

Η "κακή διάθεση" φάνηκε από νωρίς. Στην Ουγγαρία το Χρηματιστήριο έχασε 14%, στην Πολωνία το Χρηματιστήριο της Βαρσοβίας 6%, η Πράγα έχασε 5%, ενώ στα περισσότερα δυτικοευρωπαϊκά χρηματιστήρια η πτώση κυμάνθηκε από 2 - 4%, κυρίως λόγω μάλλον της απουσίας αγοραστών, παρά το μεγάλο όγκο πωλήσεων. Η αβεβαιότητα για τα συμβαίνοντα πυροδοτεί "φόβους που τραβούν την αγορά προς τα κάτω", σχολίαζε ένας Τσέχος αναλυτής στο "Ρόιτερ".

Το μάρκο έχασε αρκετό έδαφος, σημαδεύοντας τη χαμηλότερη τιμή του ως προς τη βρετανική λίρα, ενώ το δολάριο υποχώρησε κάπως έναντι του (ειρωνικά) εμφανιζόμενου ως σταθερού γιεν, λόγω και των φημών "έκθεσης" των ΗΠΑ στη Λατινική Αμερική.

Στη Φρανκφούρτη, οι μετοχές δέχτηκαν κι άλλο χτύπημα μετά την πτώση της Τετάρτης, και ο δείκτης DAX έχασε 3,4%, λόγω της έκθεσης των γερμανικών τραπεζών στο ρωσικό χρέος. Ενας Γερμανός χρηματιστής χαρακτήρισε το κλίμα "φοβικό": "Ποιος ξέρει πόσο θα κρατήσει ακόμα η κρίση;" είπε.

Το χρηματιστήριο της Ελβετίας έχασε 2,9%, στο Παρίσι 2,6%, ενώ στο Λονδίνο ο δείκτης Financial Times SE 100 βρέθηκε 1,7% χαμηλότερα.

Στη Μαδρίτη, οι φόβοι για τη Λατινική Αμερική έσυραν προς τα κάτω την αγορά, που στα μέσα της συνεδρίασης έχανε 3,4%, στην Πορτογαλία 2,4%, στο Μιλάνο ο Mibtel έχασε 2,9%, και στο Οσλο ο γενικός δείκτης έχασε 3,8%.

Στην Τουρκία επικράτησε "πανικός" και στο Χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης ο γενικός δείκτης τιμών "καταποντίστηκε" χάνοντας 13,12% της αξίας του.

Στη Νέα Υόρκη, ο Dow Jones έχασε περίπου 2,7%, ενώ αναλυτές χαρακτήριζαν "κρίσιμη" για το άμεσο μέλλον τη διάθεση στις ΗΠΑ. Αν "η εμπιστοσύνη χαθεί", σχολίαζε ένας Βρετανός, "τότε θα έχουμε πραγματικά προβλήματα".

Στην Ιαπωνία, η πτώση 3,04% του Nikkei έφερε τον δείκτη της πάλαι ποτέ ασιατικής οικονομικής υπερδύναμης στο χαμηλότερό του επίπεδο εδώ και έξι χρόνια...

Ο κόσμος συγκεντρώνεται έξω από τις κλειστές τράπεζες στη Μόσχα