Περιστατικά μεγάλα και μικρά με κοινό εφόδιο το λόγο των κοινών ανθρώπων, όπως τα κατέγραψε αυτούσιες διηγήσεις που τις έκαναν Μικρασιάτισσες για τη βασανισμένη ζωή τους από την προσφυγιά, τον αγώνα για επιβίωση και τις διώξεις, φυλακίσεις, εξορίες των αγωνιστών (συζύγων τους ή των παιδιών τους) η αλησμόνητη κομμουνίστρια, αγωνίστρια της Εθνικής Αντίστασης και εξαίρετη συγγραφέας Ελλη Παπαδημητρίου,δίνοντας στις διηγήσεις τον τίτλο "Κοινός λόγος",θα παρουσιάσει η "Νέα Σκηνή Τέχνης" στο Ηρώδειο, στις 11 Σεπτέμβρη (8.30μ.μ.), κλείνοντας ένα διετή κύκλο της εξαιρετικής αυτής παράστασης. Παράσταση που αξίζει να τη δουν όλοι. Οι μεγάλοι, για να θυμηθούν"κοινούς" καημούς και πάθη. Και, ιδιαίτερα η νέα γενιά, για να διδαχτεί όμορφα, συγκινητικά, καλλιτεχνικά, με θαυμάσιες γυναικείες ερμηνείες και με έναν "κοινό" λόγο, που διηγείται αυθεντικά κοινά βιώματα, μια "κοινή" πραγματικότητα.

Την πραγματικότητα που σήμαινε πόλεμο, πείνα, προσφυγιά, αγώνες, διώξεις, κακουχίες και πληγωμένα όμορφα όνειρα. Κύρια συνάρτηση το κοινό πάθος των ανθρώπων, που με το κεφάλι ψηλά, την αξιοπρέπεια στο μέτωπο, αξίωναν ειρήνη, ελευθερία, προκοπή για όλο το λαό.

Χρονικά, οι διηγήσεις καλύπτουν το διάστημα από τις ειρηνικές μέρες στη Μικρά Ασία, πριν από την καταστροφή, ως τον Εμφύλιο και τα κατοπινά δύσκολα χρόνια. Βάσανα, όνειρα, ελπίδες περιγράφονται με μοναδική οικονομία και αλήθεια. Το κάθε περιστατικό αφορά και πλήθος άλλων ανθρώπινων ζωών. Οι αφηγήσεις ακολουθούν χρονολογική σειρά και συνοδεύονται από μουσική, που εκτελείται ζωντανά από τις ηθοποιούς, τραγούδι και χορευτικά μέρη.

"Οι αφηγήσεις του "κοινού λόγου" - λέει ο σκηνοθέτης της παράστασης Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος - διαθέτουν σπάνιες αρετές. Πρώτα απ' όλα γνησιότητα και άκρα οικονομία στην έκφραση και στη συγκίνηση. Δεν υπάρχει τίποτε περιττό ή κούφιο. Η κάθε γυναίκα - αφηγητής περιγράφει τα γεγονότα που τον σημάδεψαν, τοποθετώντας τον εαυτό της στο κέντρο, μα και σε απόσταση από αυτά. Χάρη στην απόσταση, που κάποιες στιγμές μας παραπέμπει στην αρχαία τραγωδία, η ουσία και η συγκίνηση της ζωής μεταδίδονται με απόλυτη αμεσότητα. Και τα μικρά ή μεγάλα περιστατικά, που αφηγείται η κάθε γυναίκα, συναρμολογούν, το ένα πλάι στο άλλο, μια ολόκληρη εποχή, το πάθος και το κλίμα της".

Τα σκηνικά - κοστούμια είναι του Αντώνη Δαγκλίδη,η επιλογή και διδασκαλία τραγουδιών είναι του Κώστα Βόμβολου και η επιμέλεια της κίνησης της Ντόρας Τσάτσου - Συμεωνίδη.Παίζουν: Σούλα Αθανασιάδου, Ανθή Ανδρεοπούλου, Ολγα Δαμάνη, Μαρία Κατσανδρή, Τζίνη Παπαδοπούλου.

Αύριο, ο εταιρικός θίασος του ΣΕΗ, "Βήματα",θα παρουσιάσει, στο "Θέατρο Πέτρας", στο πλαίσιο του "Φεστιβάλ Πέτρας '98",στις 9 το βράδυ, το έργο του Γιώργου Χασάπογλου "Διάλειμμα για διαφημίσεις",σε σκηνοθεσία Ελένης Γερασιμίδου,μουσική Γιάννη Ζουγανέλη,σκηνικά - κοστούμια Κώστα Βελινόπουλου,και χορογραφίες Φωκά Ευαγγελινού.Παίζουν: Νικολέτα Βλαβιανού, Ελένη Γερασιμίδου, Νίκος Γιάννακας, Αντώνης Ζαχαράτος, Ευτυχία Λιβανίου, Κώστας Μπάρας, Αντώνης Ξένος.(Τιμή εισιτ. 3500 - 2500 - φοιτητικό).

• Το "Θέατρο Τέχνης - Κ. Κουν" παρουσιάζει, σήμερα, στο "Αλκαζάρ" της Λάρισας, τον "Ορέστη" του Ευριπίδη,σε μετάφραση Γιώργου Χειμωνά,σκηνοθεσία Μίμη Κουγιουμτζή,σκηνικά - κοστούμια Δημήτρη Μυταρά,μουσικήΘάνου Μικρούτσικου και χορογραφία Κωνσταντίνου Ρήγου.Παίζουν: Γιώργος Κιμούλης, Ρένη Πιττακή, Γιάννης Δεγαϊτης, Περικλής Καρακωνσταντόγλου, Παντελής Παπαδόπουλος, Μιράντα Ζαφειροπούλου κ. ά.
• Τα κωμειδύλλια του Δ. Κορομηλά "Η τύχη της Μαρούλας" και "Ο Μπάρμπα- Λινάρδος" του Δημήτρη Κόκου,σε κοινή παράσταση, από το ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης,παρουσιάζεται, αύριο, στις 9 το βράδυ, στο θέατρο "Αλσους" της Ηλιούπολης. Η παράσταση ανεβαίνει σε σκηνοθεσία Βασίλη Νικολαϊδη,μουσική και τραγούδια Χρήστου Λεοντή,σκηνικά - κοστούμια Αφροδίτης Κουτσουδάκη,χορογραφίες Ρεγγίνας Καπετανάκη.Παίζουν: Παύλος Χαϊκάλης, Γιώργος Λέφας, Νίκος Αλεξίου, Κέλλυ Σαρατσοπούλου, Χρήστος Κελαντώνης κ. ά.
• Το ΔΗΠΕΘΕ Ρούμελης θα παρουσιάζει, αύριο, στο Παλατάκι του δήμου Χαϊδαρίου, τον "Χαρτοπαίκτη του Μ. Χουρμούζη, σε σκηνοθεσία Κώστα Μπάκα,σκηνικά - κοστούμια Αφροδίτης Κουτσουδάκη.Παίζουν οι: Αννέτα Πυλαρινού, Πάνος Σκουρολιάκος, Αρης Τσιούνης, Χρήστος Γεωργίου,κ. ά.
• Τη "Μαριτάνα" του Ξενόπουλου παρουσιάζει το "Πανελλήνιο",στις 10 Σεπτεμβρίου, στο Λυκαβηττό, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Πετρόπουλου.Παίζουν:Κατερίνα Βασιλάκου, Αλέκα Τουμασάτου, Γιώργος Μπασιάκος, Σπύρος Γεωργουλάς και Φωτεινή Σαββατιανού.

"Νεφέλες" με το ΚΘΒΕ

Φέτος παράγινε το κακό με όσους πλήρως, ανίδεους αλλά πλήρως αναιδείς, δηλώνουν - και αμείβονται - ως μεταφραστές αρχαίου δράματος, μισοκρύβοντας την"πειρατεία" τους σε βάρος των μεταφράσεων πραγματικών φιλολόγων - μεταφραστών αρχαίου δράματος, καθώς την εμφανίζουν ως "ελεύθερη απόδοση" "δραματουργική επεξεργασία" και άλλα παρόμοια. Το φαινόμενο αποτελεί, πλέον, σοβαρό και τριπλό ηθικό πρόβλημα. Ηθικό πρόβλημα απέναντι στο αρχαίο έργο, που αλλοιωμένο - έως και κακοποιημένο από την άγνοια - δε συνιστά γνωριμία του απλού σημερινού θεατή με το έργο. Ηθικό πρόβλημα και απέναντι σε ένα άλλο δημιούργημα, συνήθως μακρόχρονου πνευματικού μόχθου, τη μετάφραση (ή και τις μεταφράσεις) που πέφτει θύμα της πειρατικής "ελεύθερης απόδοσης". Ηθικό πρόβλημα και απέναντι στο θέατρό μας, που αντί να επιδείχνει μέγιστο σεβασμό στα δημιουργήματα των αρχαίων πρωτεργατών του, τα αντιμετωπίζει ελαφρά τη καρδία ή και ως μεταλλαγμένα, αναλώσιμα, "μιας χρήσης" φεστιβαλικά"προϊόντα". Ο Αριστοφάνης, εδώ και αρκετά χρόνια, είναι το πρώτο θύμα αυτού του φαινομένου. Τούτο το καλοκαίρι γνώρισε δύο "ελεύθερες αποδόσεις" και μάλιστα στις δύο κρατικές σκηνές, που καταστρατηγώντας τη σοβαρή μεταφραστική παράδοσή τους μπήκαν κι αυτές στο χορό της μεταφραστικής"πειρατείας". Περί αυτού πρόκειται, ανεξάρτητα από το ότι η μια μετάφραση ήταν περίπου στα όρια του έργου, ενώ η άλλη εκτραχηλισμένη.

Ο δεύτερος χαρακτηρισμός αναφέρεται στην "ελεύθερη απόδοση" των "Νεφελών" από τον Ανδρέα Βουτσινά.Είναι να απορεί κανείς πώς ο ταλαντούχος αυτός σκηνοθέτης έχασε εντελώς το μέτρο του αυτοελέγχου και θεώρησε ότι, με τη συνεργασία της Ελένης Τριανταφυλλάκη - Πήττα,μπορούσε να παραβγεί τον Αριστοφάνη και να επέμβει κατά βούληση, "εκσυγχρονιστικά" υποτίθεται, στο αριστοφανικό έργο. Είναι να απορεί κανείς, γιατί δεν περιορίστηκε στα σκηνοθετικά "ευρήματά". Ο Χορός, οι Νεφέλες, εν είδει επιθεωρησιακού ψευτομπαλέτου, να είναι κακόγουστα ντυμένες ως αεροσυνοδοί, να κατεβαίνουν από σικλαμέν συννεφάκια και σκέλες αεροπλάνου και να περιφέρονται σ' ένα κακόγουστο, χοντρομπαρόκ και ασυνάρτητο επίγειο περιβάλλον. Οι... ανεγκέφαλοι μαθητές της σχολής του Σωκράτη να φορούν στολή που θύμιζε κάτι μεταξύ ανδρικού πληρώματος αεροπλάνου και αξιωματικών του τσάρου και ο Σωκράτης να είναι ως ναρκισσευόμενος, μετά μικροφώνου τραγουδιστής και κομφερανσιέ πίστας. Ο Στρεψιάδης να είναι ένα άπλυτο, ανατσούμπαλο βλαχαδερό που μιλά... ποντιακά. Ο Αμυνίας να είναι... λαλημένος, κ. ο. κ. Δεν του αρκούσε ένα κιτς σκηνικό και τα δίχως αισθητικό στίγμα "σύγχρονα" κοστούμια (Τίτι Κυριακίδου). Δεν του αρκούσε η εύστοχη και εύηχη, επιθεωρίζουσα μουσική (Βασίλης Δημητρίου), η απλοϊκή χορογραφία (Ερση Πήττα). Διασκεύασε (αυτό έκανε) το έργο, νομίζοντας ότι θα έχει να πει κάτι "καινούργιο", "διαφορετικό" από τις άλλες αριστοφανικές παραστάσεις, ότι θα δώσει "λύση" στον ερμηνευτικό κορεσμό. Το αποτέλεσμα ήταν να εντείνει το ερμηνευτικό πρόβλημα, αφού με την ελευθεριάζουσα "απόδοσή" του έβλαψε και τη σκηνοθεσία του. Την άφησε σε σύγχυση, με λιγοστότατες χιουμοριστικές αναλαμπές, να πλατειάζει, κυρίως εξαιτίας της δήθεν βιρτουοζιτέ κωμικής ερμηνείας του Κώστα Σαντά (Στρεψιάδης), ηθοποιού με ικανότητες, αλλά που ναρκισσεύεται μ' αυτές, τις επιδείχνει και τις μανιερίζει ολοταχώς (έτσι έπαιξε και στους "Ορνιθες" του ΚΘΒΕ).

Από τις ερμηνείες των ηθοποιών αξίζει να σημειωθεί εκείνη του στέρεου, εύπλαστου, με αίσθηση του μέτρου, ηθοποιού Γιάννη Ροζάκη (Αδικος Λόγος), και η ιδιόμορφη σκηνική χάρη του καλλίφωνου, μη ηθοποιού (ζωγράφος είναι)Αγγελου Παπαδημητρίου (Σωκράτης). Ο Γιάννης Καρατζογιάννης,μη διακινδυνεύοντας, διεκπεραίωσε αξιοπρεπώς το ρόλο του (Δίκαιος Λόγος), ενώ οι άλλοι ηθοποιοί πελαγοδρόμησαν στο όλο σκηνικό "νεφέλωμα".

ΘΥΜΕΛΗ

Στο Βεάκειο,θα βρίσκεται την Πέμπτη 10 Σεπτεμβρίου, η όπερα της Κίνας"Χομπέι Μπαγκ Τζι",η οποία παρουσιάζει τη "Μήδεια" του Ευριπίδη,σε σκηνοθεσία του διευθυντή της Κεντρικής Ακαδημίας Θεάτρου του Πεκίνου, Λούο Τζιν Λιν,ενώ τον ομώνυμο ρόλο ερμηνεύει η πρώτη καλλιτέχνιδα όπερας της Κίνας, Πενγκ Χουί Χενγκ,η οποία έχει αποσπάσει το πρώτο βραβείο θεάτρου της Κίνας για το ρόλο αυτό. Ο θίασος αποτελείται από σαράντα μέλη στα οποία περιλαμβάνεται ζωντανή ορχήστρα που ερμηνεύει παραδοσιακά όργανα της Κίνας.

Στην παράσταση της όπερας Χομπέι, το Ευριπιδικό κείμενο της "Μήδειας" εντάσσεται ως τελευταίο μέρος μιας επικής αφήγησης των γεγονότων που προηγήθηκαν: της Αργοναυτικής εκστρατείας, της Κολχίδας, του Χρυσόμαλλου δέρατος, της Ιωλκού κλπ. Το μέρος αυτό ακολουθεί την τεχνική της τυπικής κινέζικης όπερας - ερωτικές σκηνές, μάχες με δράκοντες, περάσματα χειμάρρων, περιπέτειες, μονομαχίες, θαυματοποιίες, μαγικές τελετές. Από την άφιξη όμως στην Κόρινθο, οι εντυπωσιακές τεχνικές υποχωρούν και το κείμενο του Ευριπίδη διασκευασμένο μεν, ακολουθείται πιστά.