Ιράν και Αφγανιστάν

"Ειρηνική επίλυση" και άλλα διεθνή συμφέροντα

Η "λογική" που για την ώρα πρυτανεύει στους κόλπους της ιρανικής ηγεσίας, όσον αφορά τη σφαγή εννιά Ιρανών διπλωματών από τους κυρίαρχους του Αφγανιστάν, Ταλιμπάν, οδηγεί σε πιθανές και απίθανες εξελίξεις. Οχι μόνο σε διμερές επίπεδο.

Το ότι το Ιράν του Χαταμί θα τύγχανε σφοδρών "εκδηλώσεων συμπάθειας" από τη Δύση μόνο ως αστείο θα μπορούσε να το πει κάποιος πριν από όχι και τόσο πολύ καιρό - στις μπίζνες της διεθνούς πολιτικής, τα συναισθήματα είναι συνήθως εκτός αντικειμένου. Στην προκείμενη περίπτωση, καταγράφεται μια εξαίρεση: η μετριοπαθής στάση που τήρησε ο Ιρανός ηγέτης, συγκρατώντας τα γεράκια του που πρότειναν από αεροπορικά χτυπήματα μέχρι... εισβολή και κατάληψη του Αφγανιστάν ολόκληρου, τον μετέτρεψε σε "σύμβολο ανοχής" και συνεργασίας για κάποιους. Υπάρχουν λόγοι, πολλοί και ιδιαιτέρως καλοί.

Είναι προφανέστατο ότι οι σχέσεις Ιράν - διεθνούς κοινότητας την περασμένη βδομάδα βρέθηκαν σε τροχιά ραγδαίας βελτίωσης, αν όχι σε περίοδο... μέλιτος. Συνάντηση σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών ΗΠΑ - Ιράν είχαμε να δούμε από το 1979, όταν ανατράπηκε ο σάχης. Χειροκροτήματα για Ιρανό Πρόεδρο στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών είναι κάτι χωρίς προηγούμενο (ο Χαμενεϊ, προκάτοχος του Χαταμί, είχε πάει στον ΟΗΕ το 1986, αλλά με πολύ διαφορετικές προδιαγραφές). Η "μετριοπάθεια" της Τεχεράνης εξαίρεται ακόμα κι απ' την... "Ουάσιγκτον Ποστ" (1). Καταπληκτικά πράγματα, χωρίς αμφιβολία. Ο επικεφαλής της γαλλικής διπλωματίας, Ιμπέρ Βεντρίν, που επισκέφθηκε νωρίτερα την Τεχεράνη (22/9), για πρώτη φορά μετά από επτά χρόνια "ψυχρότητας", πρέπει να αισθάνεται δικαιωμένος (η πετρελαϊκή "Τοτάλ" όμως αδικημένη, αφού είχαν "τιμωρηθεί" οι περσινές επενδύσεις της στο Ιράν).

Επιτυγχάνεται, αργά αλλά σταθερά, μια "προσέγγιση" της Δύσης με τον... ισλαμικό δαίμονα; Πιθανό.

Η διαφαινόμενη εξέλιξη επ' ουδενί προέκυψε ως κεραυνός εν αιθρία. Πολύ πριν την εκλογή Χαταμί στην Προεδρία, το δόγμα Κάρτερ περί "διπλής αποτροπής" (απομόνωση Ιράν - Ιράκ από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους) ήταν σαφές πως έχανε τη σημασία του, ειδικά μετά τον Πόλεμο του Κόλπου (1991). Η ανάδειξη του "μετριοπαθούς" κληρικού Χαταμί έδωσε πιο πολλές ευκαιρίες στους υποστηρικτές της θέσης.

Δείγμα πρώτο: Ηδη στα μέσα του 1997, το περιοδικό "Φόρεϊν Αφέαρς" φιλοξενούσε ένα συλλογικό άρθρο με μαέστρο τον γνωστό και μη εξαιρετέο κύριο Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκι, άλλοτε σύμβουλο εθνικής ασφαλείας του Κάρτερ και νυν ιδεολογικό πατριάρχη της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής. Νόημα: Τα περί θρησκευτικών και ιδεολογικών φανατισμών είναι μπούρδες, το Ιράν έχει πολύ σημαντικότερο ρόλο του Ιράκ να παίξει στην παγκόσμια σκηνή (2). Αρατε, επιτέλους, πύλας... Δείγμα δεύτερο: Τον περασμένο Ιούλη, η Αμερικανίδα υπουργός Εξωτερικών Μαντλίν Ολμπράιτ μιλούσε στην "Αστόρια" για "βήματα προσέγγισης" με την Τεχεράνη, αναλώνοντας το μισό της χρόνο για να αναλύσει τι καλά που πράττει ο Χαταμί επιλέγοντας το διάλογο και τι λαμπρές προοπτικές αναδύονται στο λυκαυγές της χιλιετηρίδας (3). Χρειάζονται κι άλλα; Το αγγλόφωνο περιοδικό "The Iranian" (της ιρανικής διασποράς στιςΗΠΑ), φιλοξενεί τελευταία όλο και πιο πολλά άρθρα για τη "βελτίωση των σχέσεων Ουάσιγκτον - Τεχεράνης". Παρεμπιπτόντως, έχει μια αξιοπρόσεκτη τάση να προβλέπει με ακρίβεια... χιλιοστού τις κινήσεις εξωτερικής πολιτικής του Χαταμί (4). Οπερ έδει δείξαι;

Οχι ακριβώς. Υπάρχουν οι "σκληροπυρηνικοί" εντός του Ιράν. Με κορυφαίο εκφραστή τον Αγιατολάχ Αλί Χαμενεϊ, πνευματικό ηγέτη της χώρας, και υποστηρικτές πολλούς στρατηγούς των Φρουρών της Επανάστασης, οι αντίπαλοι του Χαταμί τον περιμένουν στη γωνία. Οπως σημείωνε ο "Εκόνομιστ" με αρκετή δόση σαρκασμού, η ομιλία του Προέδρου στον ΟΗΕ κρατήθηκε, ως και την τελευταία στιγμή, μυστική (5). Ο υπουργός Εξωτερικών του Χαταμί, ο Καμάλ Χαραζί, επισήμανε την επομένη ότι όσο οι πολιτικές της "αποτροπής" συνεχίζονται από τις ΗΠΑ (οικονομικές κυρώσεις, πάγωμα περιουσιακών στοιχείων του Ιράν στο εξωτερικό, κατηγορίες "υποστήριξης της τρομοκρατίας", έγκριση κονδυλίου 20 εκατ. δολαρίων από το Κογκρέσο για μυστικές επιχειρήσεις κατά του Ιράν), η προσέγγιση είναι δύσκολη, ως αδύνατη.

Εξάλλου, δεν είναι λίγοι εκείνοι που αδημονούν να πάρουν εκδίκηση για τους νεκρούς διπλωμάτες από τους Ταλιμπάν. Δε λείπουν ούτε οι εκδηλώσεις οργής εναντίον των - περίπου 1,4 εκατ. - Αφγανών προσφύγων στο Ιράν: Το BBC ανέφερε ότι αρκετοί ξυλοκοπήθηκαν εσχάτως από αστυνομικούς άνευ λόγου και αιτίας, μίλησε μάλιστα και για "δολοφονίες". Ο Χαμενεϊ και κάποιοι στρατηγοί προειδοποιούν πάντα πως "όλοι οφείλουν να γνωρίζουν... ο μεγάλος κίνδυνος είναι πολύ κοντά". Και πάνω από 200.000 στρατιώτες παραμένουν σε επιφυλακή στα σύνορα, μετά το νέο γύρο ασκήσεων. Συμπέρασμα: Η "προσπάθεια ειρηνικής επίλυσης" ειδικά και η "προσπάθεια προσέγγισης" γενικότερα επιχειρούνται, αλλά τα στοιχήματα για την έκβασή τους είναι επισφαλής υπόθεση.

Στο μεταξύ, οι πολιτικοί ηγέτες των Ταλιμπάν συνειδητοποιούν - αργά και με το δύσκολο τρόπο - ότι το γεωπολιτικό τους περιβάλλον καθίσταται ταχύτατα, αν όχι πλήρως εχθρικό προς το καθεστώς τους, πάντως πιο αβέβαιο από ποτέ.

Το κάποτε φιλικό Ριάντ από τον Αύγουστο μετέστρεψε σταδιακά πλην ευδιάκριτα τη διπλωματία του, αφ' ενός αποσύροντας την αντιπροσωπεία της πρεσβείας του από την Καμπούλ κι αποπέμποντας το αφγανικό διπλωματικό προσωπικό από τη Σαουδική Αραβία, αφ' ετέρου αναζητώντας ερείσματα στη Δύση. Η επίσκεψη του πρίγκιπα Αμπντουλάχ Μπιν Αμπντούλ Αζίζ Αλ Σαούντ στη Βρετανία, όπου είχε... χαριτωμένες και πάντως εγκάρδιες συναντήσεις με τον Τόνι Μπλερ στα μέσα Σεπτέμβρη, όπως κι οι πληροφορίες πως το Ριάντ σκέπτεται να ξανακαλέσει τις αμερικανικές φίρμες πετρελαίου που είχε διώξει πριν μερικά χρόνια, αναιρούν την εικόνα της χώρας που, λόγω θρησκευτικής συγγένειας (σουνίτες) κι ελπίδων αξιοποίησης του κεντροασιατικού υπεδάφους μέσω Αφγανιστάν, στήριζε τους Φοιτητές (είναι μία από τις - μόλις τρεις - χώρες που τους έχουν αναγνωρίσει). Πάει, έτσι, και ένα ωραίο πρότζεκτ που σχεδίαζε ο σαουδικός κολοσσός "Ντέλτα Οϊλ"...

Το Ισλαμαμπάντ, μετά τις γκάφες του Αυγούστου, όταν υποσχόταν στην Τεχεράνη να μεσολαβήσει για την απελευθέρωση των, τότε αγνοουμένων, διπλωματών της, είναι επιφυλακτικό. Ο πρωθυπουργός Ναουάζ Σαρίφ αντιμετωπίζει έναν κυκεώνα προβλημάτων, εσωτερικών (κατηγορίες για σκάνδαλα που απειλούν, όπως και το 1993, να τον ανατρέψουν, κραυγές φίλων κι εχθρών για το νομοθετικό/συνταγματικό εξισλαμισμό της χώρας, φυλετικές και θρησκευτικές ταραχές, την αναθαρρεμένη Μπεναζίρ Μπούτο στην αντιπολίτευση) και εξωτερικών (κυρώσεις από τις ΗΠΑ και συμμάχους μετά τις πυρηνικές δοκιμές του Μάη, περικοπή των εξωτερικών δανείων, διαπραγματεύσεις με την Ινδία, το ζήτημα του διαφιλονικούμενου κρατιδίου Κασμίρ ανοιχτό). Το περασμένο Σαββατοκύριακο, ο υπουργός Εξωτερικών της κυβέρνησης των Ταλιμπάν, Μολάνα Μουχαμάντ Τζαλίλ, έκανε σχεδόν εν κρυπτώ ένα διήμερο ταξίδι στο Πακιστάν (6). Στις συζητήσεις που είχε με στελέχη της κυβέρνησης Σαρίφ τού τέθηκε ακόμη και το αίτημα έκδοσης του Οσάμα Μπιν Λάντεν στιςΗΠΑ! Γεγονός το λιγότερο εκπληκτικό κι οπωσδήποτε ενδεικτικό του κλίματος στο Ισλαμαμπάντ, όπου έχουν παρέλθει (όχι κατ' ανάγκην ανεπιστρεπτί: οι σουνίτες της χώρας παραμένουν ισχυρότατοι) οι μέρες ανοιχτής υποστήριξης προς τους Ταλιμπάν, οι οποίοι στην πλειοψηφία τους ανδρώθηκαν στο Πακιστάν. Από βορρά, στο Ουζμπεκιστάν ο Πρόεδρος Ισλάμ Καρίμοφ (απηνής διώκτης των μουσουλμάνων: ο μέσος Ουζμπέκος, μετά τον Αύγουστο... ξυρίζεται καθημερινά για να αποφύγει τη σύλληψη) βολτάρει στη μεθόριο και επιθεωρεί τα στρατεύματά του, με τη Ρωσία διακριτικά αλλά πιο πρόθυμα - μετά την εκλογή Πριμακόφ - στο πλευρό του. Το Τατζικιστάν είναι το λίκνο πολλών από τα μέλη της Συμμαχίας του Βορρά, και η μόνη χώρα την οποία δε φοβάται η σημερινή ηγεσία της Καμπούλ είναι το Τουρκμενιστάν. Ακόμη κι η ηγεσία αυτού του τελευταίου, πάντως, έχει παραπέμψει στις ελληνικές καλένδες τα σχέδια δημιουργίας δικτύου πετρελαιαγωγών μέσω Αφγανιστάν, λόγω της κρίσης - και στην Τουρκία, την αδελφή (αν όχι μητέρα) του Τουρκμενιστάν χώρα, πρόσφατα (6/9) βρισκόταν, ποιος νομίζετε; Ο Μπουρχανουντίν Ραμπανί, ηγέτης των πολέμιων των Ταλιμπάν...

Οσο για τα διεθνή φόρα, οι Ταλιμπάν τρώνε το ένα διπλωματικό χαστούκι μετά το άλλο. Στα Ηνωμένα Εθνη, είναι νωπή η επίκληση για άμεση κατάπαυση του πυρός από το Συμβούλιο Ασφαλείας, η καταδίκη των δολοφονιών των Ιρανών και η διακήρυξη "διεθνούς έρευνας" για το γεγονός, η πανηγυρική εμφάνιση Χαταμί, και πάνω από όλα το κάλεσμα για διαπραγματεύσεις όλων των αντιμαχομένων. Ο μουλάς Μουχαμάντ Ομάρ, ο ηγέτης των Ταλιμπάν, βράζει: "Δε θα δεχτούμε καμία διαπραγμάτευση ή κυβέρνηση που θέλουν να μας επιβάλουν οι ξένοι", λέει (7).

Εκτός της διεθνούς απομόνωσης που αντιμετωπίζουν, οι Ταλιμπάν πάσχουν κι από άλλες δύο επικίνδυνες ασθένειες. Πρώτη, ενδημική των περισσότερων εξουσιαστών του Αφγανιστάν εδώ και δεκαετίες: Δεν μπορούν να ελέγξουν πλήρως τη χώρα. Σύμφωνοι, οι στρατιωτικές τους νίκες είναι εντυπωσιακότατες, με πιο πρόσφατη την κατάληψη του Μπαμιγιάν, που τους έφερε κατόχους του 90% του εδάφους της χώρας. Ομως, πέραν των κατηγοριών από τις διεθνείς ανθρωπιστικές οργανώσεις που πληθύνονται (8), έχουν την αντιπολίτευση, τη Συμμαχία του Βορρά, να αναγεννάται κατ' εξακολούθηση από τις στάχτες της (οι στρατηγοί της είναι πολύπειροι κι ανένδοτοι...), συν διάφορους φυλάρχους να σηκώνουν μπαϊράκια - ας εξαιρέσουμε εδώ τους διοικητές της ίδιας της πολιτοφυλακής τους, που κάνουν πολλές φορές του κεφαλιού τους. Δεύτερη, το στέρεμα των οικονομικών τους πόρων: Το εμπόριο ναρκωτικών είναι από τις λίγες δραστηριότητες που φέρνουν ρευστό, γιατί κατά τα λοιπά είναι μάλλον δύσκολο να καλλιεργήσει κανείς οτιδήποτε στη χώρα χωρίς να σκοντάψει σε νάρκες κατά προσωπικού. Οσο για τα πετροδολάρια που θα έφερναν οι αγωγοί, τα είπαμε - όλοι, ακόμα και η ανυπόμονη αμερικανική "Unocal" (έχουν αναγκαστεί να) περιμένουν...

Προς άγνωστη κατεύθυνση

Από το πώς θα εξελιχθεί η αφγανική σπαζοκεφαλιά τις αμέσως επόμενες βδομάδες θα κριθούν όχι μόνο οι αντιδράσεις του Ιράν και της διεθνούς κοινότητας, αλλά και η παρούσα φάση του "Μεγάλου Παιγνίου", της αργόσυρτης παρτίδας του κεντροασιατικού πετρελαϊκού ζατρικίου. Ωστόσο, αν με λόγια, με τις πολυμερείς διπλωματικές πιέσεις, ή έργα, με κάποιες στρατιωτικές ήττες από τη Συμμαχία του Βορρά, οι Ταλιμπάν πειστούν να το... ξανασκεφθούν, θα αποφευχθεί η σύγκρουση κι ίσως διανοιχτούν "ευκαιρίες" διαφόρων ειδών. Αλλά ο μουλάς Μουχαμάντ Ομάρ, που έχασε το μάτι του πολεμώντας κατά των Σοβιετικών ως Μουτζαχεντίν και τώρα βρίσκει στην αντίπερα όχθη τις ΗΠΑ που τον στήριξαν τότε, δε μοιάζει ακόμη "έτοιμος" να υποχωρήσει. Θα δούμε.

Μπ. Γ.

1). The Washington Post, "Cautious Iran Eyes Neighbor", 26/09/1998, και BBC News, "Iran & US meet over Afghanistan", 18/09/1998.

2). Βλ. περιοδικό Foreign Affairs, "Differentiated Containment", των Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκι, Μπρεντ Σκόουκροφτ και Ρίτσαρντ Μέρφι, τεύχος Μάη/Ιούνη 1997.

3). Βλ. "Speech of Secretary of Sate MADELEINE K. ALBRIGHT, 1998 Asia Society Dinner, Waldorf Astoria Hotel", U. S. State Department, 17/07/1998.4). Ο Χουσάνγκ Αμιραχμαντί, καθηγητής πανεπιστημίου στο Νιου Τζέρσι και πρόεδρος του Αμερικανο-Ιρανικού Συμβουλίου, έγραψε στα μέσα Σεπτέμβρη ένα άρθρο που θα έλεγε κανείς ότι... μετουσίωσε σε πράξη η διπλωματία της Τεχεράνης. Βλ. The Iranian, "National interests come first", 14/09/1998.

5). The Economist, "Sitting down with the Great Satan", 26/09/1998.

6). Αναφορά του πρακτορείου ΝΝΙ που δημοσίευσε η πακιστανική εφημερίδα Dawn, "Taliban FM visits Pakistan", 30/09/1998.

7). Για περισσότερες λεπτομέρειες όσον αφορά το διεθνές περιβάλλον βλ. The Washington Post, "The Taliban vs. the Rest of the World", 25/09/1998, το BBC News, "Taleban leader defiant", 22/09/1998 και την ινδική εφημερίδα Economic Times, "Asia and the Taliban Factor", 18/09/1998.

8). Ενδεικτικά απλώς, η Διεθνής Αμνηστία, με δελτίο Τύπου της στις 11/09/1998 ("Immediate action needed to halt further massacres") καταγγέλλει "χιλιάδες δολοφονίες αθώων" της φυλής Χαζάρα και άλλων μειονοτήτων.

"Εξαιρετικότατα ζοφερές και απογοητευτικές...", διαγράφονται οι προοπτικές στην παγκόσμια αγορά εργασίας. Αυτά, μεταξύ άλλων, υπογραμμίζονται με έμφαση στη σχετική Εκθεση της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ), η οποία δόθηκε τώρα στη δημοσιότητα. Η Εκθεση αυτή ασχολείται με το οξυνόμενο πρόβλημα της μαζικής ανεργίας σε παγκόσμια κλίμακα και ειδικά για το χρονικό διάστημα 1998 - 1999.

Αυτή τη στιγμή, 210 εκατομμύρια ικανοί προς εργασία άνθρωποι έχουν μείνει χωρίς απασχόληση, ενώ οι υποαπασχολούμενοι έχουν, ήδη, αγγίξει τα 900.000.000. Λόγω, όμως, της βαθιάς οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, που κυριαρχεί σε Νοτιοανατολική Ασία και Ρωσία, η ΔΟΕ υπολογίζει συνεχή άνοδο της ανεργίας σε παγκόσμια κλίμακα... Μόνο κατά τη διάρκεια αυτού του χρόνου, πάνω από 10 εκατομμύρια άτομα έχουν χάσει τις θέσεις εργασίας τους.

"Η κατάσταση που επικρατεί στην παγκόσμια αγορά εργασίας, κάθε άλλο, παρά ικανοποιητική μπορεί να θεωρηθεί... Η απειλή για χειροτέρευσή της στη διάρκεια των επόμενων μηνών γίνεται όλο και εμφανέστερη...". Αυτά αναγκάστηκε να δηλώσει ο ίδιος ο γενικός γραμματέας της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, Μίχελ Χάνσενε, παρουσιάζοντας την Εκθεση στη συνέντευξη Τύπου.

Ταυτόχρονα, όμως, θα πρέπει να υπογραμμιστεί το γεγονός ότι οι σημερινές εξελίξεις στην παγκόσμια αγορά εργασίας έρχονται σε αντίφαση με την ανάλογη Εκθεση της ΔΟΕ, η οποία είχε συνταχθεί το 1996, όπου προβλεπόταν μια "ελαφρά ανάκαμψη" και αντ' αυτού σημειώθηκε μια πάρα πέρα χειροτέρευση στην παγκόσμια αγορά εργασίας. Η ανερχόμενη ανεργία σε διεθνή κλίμακα είχε σαν αποτέλεσμα να περνούν στο κοινωνικό περιθώριο όλο και περισσότερα, από οικονομική άποψη, αδύνατα κοινωνικά στρώματα, η νεολαία και οι γυναίκες. Επίσης, αυξάνεται ο αριθμός των εργαζομένων, που έχουν ελλιπή ειδίκευση κι αυτών που έμειναν για μεγάλο χρονικό διάστημα άνεργοι.

Σήμερα, τα 60 από τα 210 εκατομμύρια ανέργων είναι νέοι ηλικίας 15 - 24 χρόνων, οι οποίοι μέχρι τώρα δεν έχουν κατορθώσει να εξασφαλίσουν μια κανονική εργασία. Εδώ, εκτός των άλλων, γίνεται λόγος και για τους νέους εκείνους, που ενώ έχουν αποφοιτήσει από κάποια επαγγελματική σχολή δεν έχουν τη δυνατότητα να βρουν κάποια θέση εργασίας. Και οι νέοι αυτοί, φυσικά, δεν είναι λίγοι... Ανεργοι λοιπόν, πριν ακόμα μπορέσουν να εργαστούν. Ενας σοβαρός αριθμός απ' αυτούς περνά, όχι μόνο στο κοινωνικό περιθώριο, αλλά και συχνά καταφεύγει στο αλκοόλ και τα ναρκωτικά... Από την ανεργία, όμως, δεν έχουν πληγεί μόνο οι νέοι των αναπτυγμένων καπιταλιστικών κρατών, αλλά κι αυτοί των αναπτυσσόμενων χωρών. Αυτή τη στιγμή, σε διάφορες χώρες - μέλη του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), η ανεργία στη νεολαία ξεπερνά ακόμα και το 20%.

Ανάμεσα στις διάφορες περιοχές του κόσμου, που έχουν ιδιαίτερα πληγεί από την ανεργία, θα πρέπει, πριν απ' όλα, να αναφερθούν η Νοτιοανατολική Ασία, όπου εδώ και αρκετό καιρό έχει ξεσπάσει βαθιά οικονομική και κοινωνική κρίση. Στην Ινδονησία μέχρι τέλος αυτού του χρόνου, η ανεργία αναμένεται να ξεπεράσει το 12% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού. Κατά τη διάρκεια του 1996, η ανεργία στη χώρα αυτή μόλις έφθανε στο 4%. Ραγδαία χειροτέρευση της κατάστασης αυτής παρατηρήθηκε, τόσο στην Ταϊλάνδη, όσο και στη Νότια Κορέα. Επίσης, σε υψηλά επίπεδα ανέρχεται η ανεργία και στις χώρες της Λατινικής Αμερικής. Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι στις χώρες αυτές έχει σημειωθεί κάποια οικονομική άνοδος. Αυτή, όμως, σε καμιά περίπτωση δεν είχε ευνοϊκή επίδραση στο καυτό πρόβλημα της απασχόλησης.

Σε πολύ υψηλά επίπεδα βρίσκεται η ανεργία στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Πάντως, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, στις δυτικοευρωπαϊκές χώρες δεν προβλέπεται καμιά "ενιαία" οικονομική ανάπτυξη... Ετσι, λοιπόν, τη στιγμή που στην Ιαπωνία αναμένεται μια ραγδαία αύξηση του αριθμού των ανέργων, στις χώρες - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης και στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής θα ήταν δυνατό να παρατηρηθεί κάποια ελαφρά μείωση της ανεργίας, λόγω της προβλεπόμενης μικρής οικονομικής ανόδου. Σχετικά, όμως, θα πρέπει πάρα πολύ να αμφιβάλλει κανείς, αφού για να αντιμετωπιστεί ως ένα βαθμό αποτελεσματικά η μαζική ανεργία θα πρέπει, τουλάχιστον, να σημειωθεί μια οικονομική άνοδος της τάξης του 5%. Τέτοιες ενδείξεις, όμως, δεν υπάρχουν τουλάχιστον στις αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες.

Τέλος, ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην τραγική οικονομική και κοινωνική θέση, στην οποία βρίσκονται οι άνθρωποι εκείνοι, οι οποίοι παραμένουν άνεργοι για πάρα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα... Αυτοί, βέβαια, δεν είναι και λίγοι, αφού στις χώρες - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης σήμερα αποτελούν το 60% του συνολικού αριθμού των ανέργων και παραμένουν χωρίς απασχόληση πάνω από δυο χρόνια. Πάντως, γενικά, σε παγκόσμια κλίμακα δεν αναμένεται να παρατηρηθεί κάποια ουσιαστική μείωση των ανέργων. Αντίθετα, η κατάσταση, από κάθε άποψη, πρόκειται να χειροτερεύει...

Από τις εσωτερικές συγκρούσεις των Ταλιμπάν με τη λεγόμενη "Συμμαχία του Βορρά"

Διαφορετικές οι σχέσεις του Χαταμί με τη Δύση...

Από διαδήλωση ανέργων στη Γαλλία

Από τη συνάντηση Μ. Χαταμί με τον Μ. Ραμπανί

Η μετριοπαθής στάση που τήρησε ο Ιρανός ηγέτης, συγκρατώντας τα γεράκια του, που πρότειναν από αεροπορικά χτυπήματα μέχρι... εισβολή και κατάληψη του Αφγανιστάν ολόκληρου, τον μετέτρεψε σε "σύμβολο ανοχής" και συνεργασίας για κάποιους. Υπάρχουν λόγοι, πολλοί και ιδιαιτέρως καλοί