"Η ανεργία στη Λέσβο είναι σήμερα πολύ μεγάλη, φθάνει το 35%. Στην περιοχή μας, πάνω από τις μισές γυναίκες είναι άνεργες και ασχολούνται μόνο με τα οικιακά.

Λίγες δουλεύουν στη γεωργία και κτηνοτροφία, ενώ στις παραλίες όπου υπάρχει τουρισμός δεν μπορεί να απορροφηθεί μεγάλος αριθμός γυναικών.

Η καλλιέργεια της ελιάς είναι περιορισμένη, κύρια για τις ανάγκες κάθε οικογένειας, γιατί το έδαφος δεν την ευνοεί. Υπάρχει μόνο ένας γαλακτοκομικός συνεταιρισμός: Ο Συνεταιρισμός της Ερεσσού παράγει το καλύτερο κασέρι, που εξάγεται. Υπάρχουν όμως και πολλά ιδιωτικά τυροκομεία που παράγουν εκτός από κασέρι, γραβιέρα, κεφαλογραβιέρα, νωπό βούτυρο στο Σίγρι, στην Αντισσα, με προϊόντα πολύ καλής ποιότητας. Ομως οι τιμές είναι πεσμένες. Το έδαφός μας είναι ορεινό, βραχώδες. Δεν υπάρχουν αρκετοί αγροτικοί δρόμοι και όσοι υπάρχουν έχουν συχνά κακή βατότητα. Ετσι ένα πρωτεύον ζήτημα είναι η διάνοιξη αγροτικών δρόμων για τη διευκόλυνση των κτηνοτρόφων. Οι κάτοικοι που ασχολούνται με την κτηνοτροφία δεν έχουν όλοι δική τους ιδιόκτητη γη που να μπορούν να τη χρησιμοποιήσουν για βοσκοτόπια. Αλλοι έχουν, άλλοι δεν έχουν και αναγκάζονται να νοικιάσουν για να βοσκήσουν τα ζώα τους. Ομως οι ιδιοκτήτες που νοικιάζουν τα χωράφια τους για βοσκή δεν ενδιαφέρονται να δημιουργήσουν εγκαταστάσεις υποδομής, στάνες και ποτίστρες. Ετσι, για όποιον δεν έχει ιδιοκτησία είναι δύσκολο να εργαστεί ως κτηνοτρόφος... Τι θα γίνει στο μέλλον; Υπάρχει κίνδυνος να γίνουμε θύματα του αντιαγροτικού νόμου με το μητρώο αγροτών που κλείνει παράθυρα στους νέους. Με τα καινούρια μέτρα και τις κατευθύνσεις της ΕΕ, που επιδιώκει να περιορίσει τους αγρότες στο 8 - 10%, φοβούμαστε ότι θα συρρικνωθούμε. Κι όμως, τα τελευταία χρόνια έγινε κάποια βελτίωση στην υποδομή, βελτιώθηκε και η ράτσα των προβάτων, δημιουργήθηκε το μυτιληνιαϊκό πρόβατο, η λεσβιακή ράτσα, που είναι πιο λιτοδίαιτο, προσαρμοσμένο στις συνθήκες του νησιού. Εχουν αρχίσει να ασχολούνται και κάποιες γυναίκες στην κτηνοτροφία με τα καινούρια προγράμματα που επιδοτούν βοσκοτόπια και μονάδες προβάτων. Πιστεύουμε ότι στο μέλλον θα ασχολούνται περισσότερες γυναίκες με την κτηνοτροφία.

Ο τουρισμός επίσης απασχολεί έναν αριθμό γυναικών τους καλοκαιρινούς μήνες, που εργάζονται στα καταστήματα, στα εστιατόρια ως λαντζέρισσες και στα ενοικιαζόμενα δωμάτια ή στα ξενοδοχεία ως καμαριέρες. Μόνο στο Δήμο Ερεσσού υπάρχουν 2.500 - 3.000 δωμάτια. Ομως η τουριστική περίοδος διαρκεί πολύ λίγο, βασικά από τις αρχές Ιούλη μέχρι 15 - 20 Αυγούστου. Μόλις που βγαίνουν τα έξοδα...

Ο τουρισμός έχει και αρνητικές πλευρές. Υπάρχουν επιρροές από τα πολιτιστικά υποπροϊόντα που έρχονται με τον τουρισμό. Χρειάζεται να αναδειχτεί η πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής και οι νέοι να ξεφύγουν από τα συνηθισμένα - μπαρ και καφετερίες - να δίνουν διέξοδο στη ζωτικότητά τους συμμετέχοντας σε πιο εποικοδομητικές δραστηριότητες.

Αν εκλεγούμε, καμιά πόρτα δε θα αφήσουμε που να μη χτυπήσουμε για την προώθηση αυτών των ζητημάτων καθώς και την επίλυση του προβλήματος της ανεργίας των γυναικών: Ενας τομέας που θέλουμε να αναπτυχθεί είναι η συκοκαλλιέργεια, που έχει παράδοση στην περιοχή μας, υπήρχε άλλοτε συνεταιρισμός στον οποίο εργάζονταν πάρα πολλές γυναίκες. Είχαμε τα καλύτερα σύκα, όμως έπεσε η τιμή τους και η καλλιέργειά τους έχει ατονήσει. Ορισμένοι ξερίζωσαν τις συκιές και φύτεψαν στη θέση τους ελιές. Τώρα γίνεται μια κίνηση να ξαναζωντανέψει η καλλιέργεια σύκων, μας παρακινούν να την ξαναρχίσουμε. Οι παλιές εγκαταστάσεις με τους κλιβάνους υπάρχουν ακόμα. Και εδώ είναι που η πολιτεία θα πρέπει να παίξει ένα ρόλο, να προγραμματίσει εγκαίρως κάποια πράγματα που θα δώσουν ζωή στον τόπο.

Ο τομέας Υγείας και Πρόνοιας όπως είναι γνωστό, τον τελευταίο καιρό έχει ιδιαίτερα υποβαθμιστεί. Υπάρχει στην περιοχή μας ένα Κέντρο Υγείας στην Αντισσα, όμως οι κάτοικοι σε πολλά χωριά χρειάζεται να διανύσουν 15 - 30 χιλιόμετρα για να φτάσουν εκεί και είμαστε ο μεγαλύτερος δήμος του νησιού με ανώμαλη μορφολογική γεωγραφική κατάσταση. Αυτό σημαίνει ότι οι μετακινήσεις είναι δύσκολες και χρονοβόρες.

Είμαστε δύο μαίες για να καλύψουμε ανάγκες έξι χιλιάδων κατοίκων.

Τα περιφερειακά (αγροτικά) ιατρεία χρειάζεται να στελεχωθούν με περισσότερο προσωπικό - μαίες και νοσοκόμες.

Στα Κέντρα Υγείας δεν υπάρχουν ειδικότητες γιατρών, μόνο ένας γιατρός γενικής ιατρικής συνήθως και ένας οδοντίατρος. Οι νεοδιορισμένοι γιατροί έχουν πολλά έξοδα και σε ορισμένες περιπτώσεις μόνο με πρωτοβουλία των κατοίκων αντιμετωπίζονται. Ο νεοδιορισμένος γιατρός εργάζεται το πρωί στο περιφερειακό (αγροτικό) ιατρείο και αν υπάρχουν κάποιες ώρες κάνει επιμερισμό εφημεριών στο Κέντρο Υγείας - πρέπει να διαθέτει δικό του αυτοκίνητο για να μετακινείται και κουράζεται υπερβολικά. Το δικό μας Κέντρο Υγείας δεν έχει παιδίατρο, έτσι οι γονείς αναγκάζονται να πάνε στην Καλλονή τα παιδιά τους. Και ενώ χρειάζεται αναβάθμιση στην υποδομή των περιφερειακών ιατρείων, ενόψει των συνενώσεων τα περιφερειακά ιατρεία αποδιοργανώνονται από τα Κέντρα Υγείας που παίρνουν από αυτά προσωπικό για να καλύψουν τις ανάγκες τους.

Εμείς ως μαίες παρακολουθούμε τακτικά τις έγκυες στην περιοχή μας, όμως το Νοσοκομείο της Μυτιλήνης βρίσκεται 92 χιλιόμετρα μακριά.

Συχνά η μαία παίζει αναγκαστικά το ρόλο και του κοινωνικού λειτουργού και του γιατρού. Τώρα τελευταία άρχισε να γίνεται μια κάποια σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, υπάρχει βέβαια μια συστολή, αλλά οι γυναίκες άρχισαν να ρωτάνε. Χρειάζεται να δημιουργηθούν κέντρα οικογενειακού προγραμματισμού και να υπάρξει δυνατότητα να γίνονται τεστ Παπανικολάου και αυτό είναι ένας από τους στόχους μας.

Παιδικός σταθμός υπάρχει μόνο ένας, στην Ερεσσό. Ζητάμε να γίνουν περισσότεροι. Η απερχόμενη δημοτική αρχή αποφάσισε να αναλάβει ο δήμος την ευθύνη τους. Εμείς πιστεύουμε ότι οι παιδικοί σταθμοί πρέπει να παραμείνουν στην αρμοδιότητα του κράτους, γιατί είναι πολύ πιθανό ότι οι Δήμοι δε θα μπορέσουν να αντεπεξέλθουν στα έξοδα. Πιστεύουμε ακόμα ότι οι παιδικοί σταθμοί θα πρέπει να αναλαμβάνουν όχι μόνο τη φύλαξη των παιδιών, αλλά να προσφέρουν και ένα είδος προσχολικής αγωγής, παιδείας, γιατί το παιδί αρχίζει να κοινωνικοποιείται από τα δυόμισι χρόνια του. Γι' αυτό χρειάζεται ειδικευμένο προσωπικό.

Και εδώ, όπως σε όλη την Εύβοια, η ανεργία των γυναικών είναι μεγάλη. Μερικές δουλεύουν σε μικρομάγαζα ή σε καταστήματα τροφίμων. Υπάρχει ακόμα μια βιοτεχνία ρούχων (παντελόνια) όπου εργάζονται 80-100 γυναίκες.

Οι νέες δεν ασχολούνται πια με αγροτικές δουλιές, καθώς η γεωργία φθίνει. Παλιότερα ήταν αναπτυγμένη η καλλιέργεια της ελιάς, των αμπελιών, των λεμονιών. Σήμερα οι γυναίκες που ασχολούνται με αγροτικές εργασίες είναι πάνω από 50-60 χρόνων. Οι νέες ή επιδιώκουν να βρουν άλλες δουλιές, φυλάνε παιδιά ή δε δουλεύουν ή φεύγουν από τον τόπο τους. Ενας κρατικός παιδικός σταθμός που είχαμε πέρασε στην ευθύνη του Δήμου Καρύστου, χωρίς ακόμα να έχει υπογραφεί σύμβαση με το υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας. Εμείς ζητάμε να υπάρχει χρηματοδότηση από το κράτος, ακόμα κι αν τον αναλάβει ο δήμος, ώστε να μην πληρώνουν τροφεία οι γονείς.

Υπάρχει στην περιοχή μας ένα πολιτιστικό κέντρο υπό την αιγίδα του δήμου με χορευτικό και θεατρικό τμήμα, τμήμα σκακιού και ζωγραφικής.

Εμείς είμαστε αντίθετοι ακόμα και στο να πληρώνουν συμβολικά γι' αυτά οι δημότες. Γιατί αν αρχίσουν να πληρώνουν, μπορεί να φτάσουμε στο μέλλον στο σημείο ή να κλείσουν αυτά τα τμήματα ή να συνεχίσουν τη λειτουργία τους εξυπηρετώντας μόνο όσους έχουν να πληρώνουν. Δε θέλουμε να αποδεχτούμε μια μίζερη κατάσταση που θα έχει ως αποτέλεσμα να μειώνονται οι υπηρεσίες που προσφέρει ο δήμος στους δημότες. Μια άλλη διαφορά μας από τους υπόλοιπους συνδυασμούς είναι ότι ακόμα κι αν δεν υπήρχε ο "Καποδίστριας", εμείς θέλουμε οι κάτοικοι να συσπειρωθούν και να παλέψουν για την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Και μέσα από το δικό μας συνδυασμό θα αντισταθούν πολύ πιο καλά και με θετικά αποτελέσματα γιατί εμείς διεκδικούμε. Δεν είμαστε όπως άλλοι, που πηγαινοέρχονται στη νομαρχία και ζητάνε εξυπηρετήσεις για το Δήμο από τους βουλευτές... Θέλουμε ενεργοποιημένους τους δημότες και τις δημότισσες για να λυθούν τα προβλήματα που ήδη έχουμε, αλλά και αυτά που θα έρθουν...

Τα προβλήματα των γυναικών οφείλονται στη διάρθρωση της οικονομίας. Πάνω από το 80% των γυναικών στη Λευκάδα είναι άνεργες. Το ξεκλήρισμα της αγροτικής οικονομίας έχει οδηγήσει ακόμα και τις μεγαλύτερες στην ανεργία. Εχουμε και εδώ την εποχιακή εργασία των γυναικών στον τουρισμό, την ανασφάλεια, τη δουλιά χωρίς ωράριο, χωρίς πενθήμερο, με δυο λόγια άγρια εκμετάλλευση.

Ενας μικρός αριθμός εργάζονται σε δικές τους επιχειρήσεις ή σε μαγαζιά, η συντριπτική πλειοψηφία είναι ανασφάλιστες και τώρα τελευταία έχουμε και τα ελαστικά και κυλιόμενα ωράρια, σε δυο σούπερ μάρκετ που άνοιξαν σχετικά πρόσφατα.

Δεν υπάρχει ούτε ένας βρεφονηπιακός σταθμός και οι δυο παιδικοί σταθμοί που λειτουργούν είναι ανεπαρκέστατοι. Η έλλειψη μέριμνας για την αγρότισσα και τα παιδιά της είναι παντελής. Στο νοσοκομείο δεν υπάρχει τμήμα μαστού και όσες γυναίκες θέλουν να κάνουν μαστογραφία πρέπει να ταξιδέψουν αλλού, συνήθως στα Γιάννενα.

Καμιά δυνατότητα δημιουργικής απασχόλησης. Υπάρχει βέβαια το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου, που όμως περιορίζεται στην οργάνωση του καλοκαιρινού φεστιβάλ. Δημοτική χορωδία δεν υπάρχει, ούτε φιλαρμονική.

Απ' όλες αυτές τις ελλείψεις προκύπτουν οι ακόλουθες προτάσεις μας:

• Είναι επιτακτική η ανάγκη ίδρυσης βρεφονηπιακού σταθμού.
• Επίσης η λειτουργία κινητής μονάδας μαστού που θα κάνει και τεστ Παπανικολάου, για να καλύπτει όλα τα χωριά.
• Η δημιουργία τμήματος ενημέρωσης των εργαζομένων γυναικών για τα προβλήματά τους και η ολόπλευρη στήριξή τους σε συνεργασία με το Εργατικό Κέντρο.

Χρειάζεται επίσης να υπάρξει μια στήριξη για τις κακοποιημένες γυναίκες, και γενικότερα βοήθεια για τον προσανατολισμό των γυναικών. Ολα αυτά μπορούν να πραγματοποιηθούν μέσω μιας επιτροπής γυναικών του δήμου που σήμερα δεν υπάρχει.

Ενα άλλο μεγάλο πρόβλημα για την περιοχή μας είναι τα σκουπίδια. Οι κάτοικοι τα θάβουν ή τα πετάνε σε χωράφια - υπάρχει μια υποτυπώδης, παράνομη χωματερή δίπλα στα σχολεία, που πρέπει να φύγει οπωσδήποτε. Εχει αποφασιστεί να δημιουργηθεί νέα χωματερή, που θα δώσει συνολική λύση για το νομό, έχει δοθεί προέγκριση χωροθέτησης από το ΥΠΕΧΩΔΕ, αλλά χρειάζεται να επισπευστούν οι διαδικασίες και να δημιουργηθεί σύνδεσμος καθαριότητας. Ενα άλλο πρόβλημα που η λύση του επείγει είναι το θέμα της αποχέτευσης και ύδρευσης. Είναι απαραίτητο να συνδεθούν το συντομότερο η ανατολική και δυτική παραλία με το αποχετευτικό βιολογικό δίκτυο της Λευκάδας.

Η οξύτητα των προβλημάτων και οι συνέπειές τους για τα φτωχά λαϊκά στρώματα, έχουν τη ρίζα τους στην πολιτική εξυπηρέτησης του μεγάλου κεφαλαίου, στην επιμονή της προσαρμογής της Ελλάδας στην ΟΝΕ. Οι γυναίκες από την εργατική τάξη, τη μικρή και μεσαία αγροτιά, τα άλλα λαϊκά στρώματα, αντικειμενικά, βιώνουν αυτές τις συνέπειες με μεγαλύτερη ένταση. Σ' αυτό ακριβώς, αλλά και στην αναγκαιότητα παρέμβασης της Αυτοδιοίκησης για την αντιμετώπισή τους αναφέρονται στο "Ρ", οι υποψήφιες των αγωνιστικών ψηφοδελτίων στους Δήμους Ερεσσού - Αντισσας Λέσβου, Ζαφείρω ΚαραβασίληΛευκάδας, Γεωργία Λιβιτσάνου και Καρύστου, Κούλα Βρανά.