ΒΕΛΙΓΡΑΔΙ - ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ.-

Ενώ η δυτική "πολιτική πίεση" προς το Βελιγράδι συνεχίζεται, με τον Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ μετά την ενημέρωση της επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας να επιστρέφει στο Βελιγράδι για να συναντηθεί ξανά με τον Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, τα πολεμικά κύμβαλα αρχίζουν να αλαλάζουν: Στο ΝΑΤΟ επικρατεί η άποψη ότι αυτό το Σαββατοκύριακο είναι το "τελευταίο", πριν αρχίσουν αεροπορικές επιθέσεις εναντίον της Γιουγκοσλαβίας - παρά τις "επιφυλάξεις" (διαφόρων) και τις "αντιρρήσεις" (λιγότερων).

Ενδειξη πρώτη: Κομβόι αυτοκινήτων με ξένους υπηκόους και εργαζόμενους σε υπηρεσίες "αρωγής" εγκατέλειπαν χτες το Βελιγράδι, ενόψει της πραγμάτωσης της απειλής από πλευράς ΝΑΤΟ να επιτεθεί από αέρος και των Σέρβων να τους χρησιμοποιήσουν ως "ασπίδα". 20 αυτοκίνητα με διπλωμάτες από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Βρετανία και την Αυστραλία ξεκίνησαν την πορεία τους προς την ουγγρική πρωτεύουσα, τη Βουδαπέστη - όπου, σύμφωνα με το Ασοσιέιτεντ Πρες, θα παραμείνουν έως ότου γίνει σαφέστερο, αν το ΝΑΤΟ θα πλήξει τη Γιουγκοσλαβία για να αναγκάσει τον Μιλόσεβιτς να αποδεχτεί τους "όρους" του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Ταυτόχρονα, η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR), σύμφωνα με Ρόιτερς και Γαλλικό Πρακτορείο, απομακρύνει τους εργαζομένους της από Κοσσυφοπέδιο, Μαυροβούνιο και Βελιγράδι. Το ίδιο έπραξαν και οι περισσότερες δυτικές πρεσβείες. Για να "αιτιολογήσει" την απομάκρυνση, το Ρόιτερς μετέδωσε δήλωση του αναπληρωτή πρωθυπουργού της Σερβίας, Βόισλαβ Σέσελι, ηγέτη του υπερεθνικιστικού Σερβικού Ριζοσπαστικού Κόμματος, που προειδοποιούσε τους ξένους να εγκαταλείψουν τη Γιουγκοσλαβία, αν οι χώρες τους συμμετέχουν σε επιχείρηση του ΝΑΤΟ εναντίον της Σερβίας και χαρακτήριζε "προδότες" τους Γιουγκοσλάβους πολίτες, που εργάζονται σε διεθνείς οργανισμούς, διότι βοηθούν στην προπαγάνδα εναντίον των Σέρβων.

Ενδειξη δεύτερη: Ο Ουίλιαμ Κοέν, υπουργός Αμυνας των ΗΠΑ, δηλώνει (στο γαλλικό πρακτορείο) ότι 430 μαχητικά αεροσκάφη, κατά πλειοψηφία αμερικανικά, είναι στη διάθεση του ΝΑΤΟ για να πραγματοποιήσουν αεροπορικές επιδρομές εναντίον σερβικών στόχων. Ο πολιτικός προϊστάμενος του Πενταγώνου δεν απέρριψε την πιθανότητα χρήσης πυραύλων τύπου "Κρουζ", αν ο Μιλόσεβιτς δε συμμορφωθεί με το ψήφισμα του ΣΑ του ΟΗΕ της 23ης Σεπτέμβρη. Οσον αφορά τους στόχους των πιθανών επιδρομών, περιορίστηκε να πει ότι πρόκειται για "σοβαρές αποστολές".

Το τηλεοπτικό δίκτυο ABC μετέδιδε χτες πως οι σερβικές ένοπλες δυνάμεις προετοιμάζονται για στρατιωτική αντιπαράθεση, μεταφέροντας πυραύλους σε πολεμικά πλοία και καμουφλάροντας τον αντιαεροπορικό εξοπλισμό τους. Υπάρχουν, μετέδωσε το δίκτυο, επικαλούμενο πηγές των μυστικών υπηρεσιών, στοιχεία υπέρ του ότι οι Σέρβοι "δε θα υποχωρήσουν" στην περίπτωση αντιπαράθεσης με τις δυτικές δυνάμεις, λόγω της κατάστασης στο Κοσσυφοπέδιο. Κατά την ίδια πηγή, οι σερβικές δυνάμεις βελτίωσαν ορισμένους από τους αντιαεροπορικούς τους πυραύλους με ρωσική τεχνολογία, καθιστώντας τους ακόμη πιο επικίνδυνους.

Παράλληλα, στο Βελιγράδι και τις υπόλοιπες πόλεις της Σερβίας, ο κόσμος "ετοιμάζεται ψυχολογικά για το ενδεχόμενο των βομβαρδισμών". Ο δήμος του Βελιγραδίου ανάρτησε σε όλες τις πολυκατοικίες ενημερωτικό φυλλάδιο με οδηγίες προς τους πολίτες, πώς να αντιδράσουν στην περίπτωση των βομβαρδισμών, με τις διευθύνσεις των πλησιέστερων καταφυγίων.

Καθώς η πιθανότητα επέμβασης μοιάζει "πιο κοντά από ποτέ", ο Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ και ο Ιγκόρ Ιβανόφ μεταβαίνουν ξανά στο Βελιγράδι, με την ελπίδα να βρεθεί "λύση της τελευταίας στιγμής".

Ο Χόλμπρουκ ενημέρωσε την Μαντλίν Ολμπράιτ στις Βρυξέλλες για τα όσα διεμοίφθησαν στις συναντήσεις του με τον Γιουγκοσλάβο Πρόεδρο. Η Ολμπράιτ δήλωσε στη συνέχεια πως "δεν είναι ικανοποιημένη" από τα όσα μεταβίβασε στον Αμερικανό απεσταλμένο ο Μιλόσεβιτς και κάλεσε το ΝΑΤΟ "να προχωρήσει στο επόμενο στάδιο": Την επίσημη έγκριση της "ενεργοποίησης της εντολής" που θα θέσει σε ετοιμότητα τις στρατιωτικές δυνάμεις για το ενδεχόμενο δράσης κατά του Βελιγραδίου.

Ωστόσο, η επαναποστολή του Χόλμπρουκ στη γιουγκοσλαβική πρωτεύουσα σηματοδοτεί ενδεχομένως την ελπίδα να βρεθεί λύση της τελευταίας στιγμής - αφού το "πνεύμα" στο Βορειοατλαντικό Σύμφωνο παρουσιάζεται μεν ως "ενωτικό", αλλά, στην πραγματικότητα, κάθε άλλο παρά τέτοιο είναι (ο Ιταλός πρωθυπουργός, π.χ., δηλώνει ότι "οι πιθανότητες λύσης δεν εξαντλήθηκαν").Την ίδια ώρα, στο Βελιγράδι έφθανε χτες και ο Ιβανόφ για συζήτηση με τον Μιλόσεβιτς πριν μεταβεί στο Λονδίνο για τη Σύνοδο της Ομάδας Επαφής.

Ειδικό ενδιαφέρον, ενώ οι διπλωμάτες πηγαινοέρχονταν, παρουσίασε ένα δημοσίευμα της "Κόχα Ντιτόρε", της εφημερίδας των Κοσσοβάρων Αλβανών της Πρίστινας. Σύμφωνα μ' αυτό, ένα "απόρρητο έγγραφο" αποτελεί τη βάση συνομιλιών της τελευταίας στιγμής για να αποφευχθούν οι αεροπορικές επιθέσεις. Κατά τον διευθυντή της εφημερίδας Βέτον Σουρόι, το κείμενο υιοθετήθηκε σε πρόσφατη συνάντηση της Ομάδας Επαφής και προτείνει: (α) Η επαρχία του Κόσσοβου να αποκτήσει ουσιαστική αυτοδιοίκηση, (β) όλες οι δυνάμεις του γιουγκοσλαβικού στρατού και της σερβικής αστυνομίας να αποχωρήσουν, εκτός από μια λωρίδα πλάτους δέκα χιλιομέτρων κατά μήκος των διεθνών συνόρων της Γιουγκοσλαβίας με την Αλβανία και την ΠΓΔΜ, (γ) νέα αστυνομική δύναμη από 2.500 άτομα να δημιουργηθεί αντανακλώντας την πληθυσμιακή αναλογία στην επαρχία (90% Αλβανοί, 10% Σέρβοι). Ο διοικητής της νέας δύναμης θα είναι Αλβανός και ο υποδιοικητής Σέρβος.

Το Ευρωκοινοβούλιο ζήτησε χτες από το εδρεύον στη Χάγη Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την εκδίκαση εγκλημάτων πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία να απαγγείλει κατηγορίες για εγκλήματα πολέμου και για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας σε βάρος του Γιουγκοσλάβου Προέδρου Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς.

Στη μη δεσμευτική απόφασή του, το Ευρωκοινοβούλιο "εισηγείται στον πρόεδρο και τον προϊστάμενο της Εισαγγελίας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, να ερευνήσει τις κατηγορίες σε βάρος του Μιλόσεβιτς για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας".

Το ΕΚ υιοθέτησε, επίσης, κοινή πρόταση ψηφίσματος πέντε πολιτικών ομάδων, με την οποία υποστηρίζει ενδεχόμενη στρατιωτική επέμβαση στο Κόσσοβο, καταδικάζει τη στάση του Μιλόσεβιτς, ζητά να δοθεί η μεγαλύτερη δυνατή διευκόλυνση στους ανθρωπιστικούς οργανισμούς, για την παροχή βοήθειας στους πρόσφυγες και στα θύματα και καταδικάζει, τέλος, την πολιτική εθνοτικής κάθαρσης που ασκούν οι σερβικές αρχές στο Κοσσυφοπέδιο.

Τις πολεμικές ιαχές και την εγκληματική υποκρισία του ΕΚ και της ΕΕ καταδίκασε με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο ο ευρωβουλευτής του ΚΚΕ Γ. Θεωνάς, παρεμβαίνοντας στη συζήτηση της Ολομέλειας του ΕΚ, σχετικά με το Κόσσοβο, επισημαίνοντας, για άλλη μια φορά, πως μόνο η ειρηνική, πολιτική λύση του προβλήματος είναι προς όφελος του λαού του Κόσσοβου και ολόκληρης της Γιουγκοσλαβίας.

Εκφράζοντας την έντονη αποδοκιμασία του για τις προτάσεις στρατιωτικής παρέμβασης στην περιοχή, ο ευρωβουλευτής του ΚΚΕ υπογράμμισε ότι "οι καλόγεροι στο μεσαίωνα βάφτιζαν το κρέας ψάρι και ήταν ήσυχοι με τη συνείδησή τους, όταν το έτρωγαν. Σήμερα εδώ μέσα κάνουμε το ίδιο πράγμα: Βαφτίζουμε τους ΝΑΤΟικούς βομβαρδισμούς ανθρωπιστική επιχείρηση και ειρηνευτική αποστολή. Η υποκρισία σε όλο της το μεγαλείο! Οι λαοί δεν είναι πειραματόζωα για να δοκιμάζεται στην πλάτη τους η ικανότητα της ΕΕ να ασκεί εξωτερική πολιτική διεθνούς χωροφύλακα".

"Η υποκρισία - τόνισε ο Γ. Θεωνάς - δεν είναι ο καλύτερος τρόπος να συμπαρασταθούμε στους πρόσφυγες και τα θύματα της βίας. Ας το καταλάβουμε κάποτε. Πολιτική δεν είναι οι ΝΑΤΟικοί βομβαρδισμοί. Αν γίνει το εγκληματικό αυτό βήμα, οι βόμβες που θα πέσουν θα πλήξουν πρώτα αθώους πολίτες, θα πλήξουν, όμως, και το Διεθνές Δίκαιο που είστε έτοιμοι να ποδοπατήσετε, αγνοώντας ακόμα και το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ".

"Αντί να κάνουμε κριτική στην ΕΕ και στα κράτη - μέλη για την έλλειψη ουσιαστικής θέλησης, ουσιαστικής πολιτικής βούλησης για μια ειρηνική λύση του προβλήματος στο Κόσσοβο, εγκαλούμε τα όργανα της ΕΕ, γιατί δεν έχουν επέμβει ακόμα στρατιωτικά. Πότε, αλήθεια, οι στρατιωτικές επεμβάσεις αποτέλεσαν λύση οποιουδήποτε προβλήματος προς όφελος των λαών για να αποτελέσει και αυτή η επίθεση;".

"Τώρα - κατέληξε ο ευρωβουλευτής του ΚΚΕ - χρειάζεται να ζητήσουμε ουσιαστική παρέμβαση για πολιτική λύση. Ο λαός του Κόσσοβου και ολόκληρης της Γιουγκοσλαβίας θα βρει το δίκιο του μόνο με ειρηνική, πολιτική λύση, για την οποία η διεθνής κοινότητα, όχι μόνο δεν εργάζεται, αλλά και όσο μπόρεσε την υπονόμευσε".

• Οσον αφορά τις αντιδράσεις εντός Ελλάδας για τη σχεδιαζόμενη επέμβαση, η Ομοσπονδία Συνταξιούχων Ελλάδας, με ανακοίνωσή της, "καλεί την (ελληνική) κυβέρνηση να απόσχει από τα ιμπεριαλιστικά σχέδια των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, που μπορούν να δημιουργήσουν ανάφλεξη στα Βαλκάνια", ενώ η Πανελλήνια Ενωση Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης (ΠΕΑΕΑ) καλεί, επίσης, την ελληνική κυβέρνηση "να εμποδίσει τη χρησιμοποίηση των ξένων βάσεων στην Ελλάδα σε τυχόν πολεμική επέμβαση" και όλα τα πολιτικά κόμματα "να πάρουν υπεύθυνη θέση εναντίον της ανάμειξης της Ελλάδας σε τέτοιες εγκληματικές ενέργειες".

Η Ελλάδα θα θέσει στη διάθεση του ΝΑΤΟ, όπως άλλωστε έχει συμβατική υποχρέωση, την όποια υποδομή κριθεί απαραίτητη για να υποστηριχτεί το χτύπημα κατά της Σερβίας.

Η συμμετοχή της Ελλάδας στη ΝΑΤΟική επίθεση συζητήθηκε χτες σε μακρά σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο Μαξίμου υπό την προεδρία του πρωθυπουργού και με τη συμμετοχή των υπουργών Εξωτερικών και Αμυνας. Στη σύσκεψη αυτή συζητήθηκε και το θέμα των εξοπλισμών της χώρας, καθώς σήμερα θα συγκληθεί το ΚΥΣΕΑ.

Μετά τη σύσκεψη ο υπουργός Αμυνας Α. Τσοχατζόπουλος, σε δηλώσεις του, διατύπωσε τις επιφυλάξεις της Αθήνας για το ενδεχόμενο επίθεσης κατά της Σερβίας, λέγοντας ότι "όποιος επιμένει για έναρξη στρατιωτικών επιχειρήσεων, θα πρέπει να γνωρίζει ποιο θα είναι το επόμενο βήμα και να γνωρίζει τι περιμένει από μια τέτοια εξέλιξη".

Σύμφωνα με πληροφορίες, η ελληνική κυβέρνηση έκανε γνωστό ότι δεν είναι σε θέση να προσφέρει αεροπορικές ή ναυτικές δυνάμεις για να λάβουν μέρος σε επιχείρηση κατά της Σερβίας, είναι όμως σε θέση να προσφέρει την απαραίτητη διοικητική μέριμνα για το εγχείρημα.

Για το θέμα του Κοσσυφοπεδίου, δηλώσεις έκανε χτες και ο επίτιμος πρόεδρος της ΝΔ ο οποίος υποστήριξε ότι στο Κόσσοβο αναζητείται πολιτική λύση τύπου Βοσνίας.

"Δεν αποτελεί λύση, η στρατιωτική επέμβαση και ούτε και κανένα αποτέλεσμα θα φέρει", δήλωσε ο Κ. Μητσοτάκης απαντώντας σε ερώτηση για τις εξελίξεις στο Κοσσυφοπέδιο. Συμπλήρωσε πως "αίσθησή του είναι ότι στο Κόσσοβο βρισκόμαστε κοντά προς μια πολιτική λύση, ανάλογη με αυτή που δόθηκε στη Βοσνία". Επικρότησε την κυβέρνηση που "αντιδρά εναντίον κάθε ιδέας επέμβασης" και εκτίμησε ότι μια πολιτική λύση είναι απόλυτα δυνατή αυτή την ώρα και "πρέπει όλοι να βοηθήσουμε".

ΤΟ ΚΚΕ καταγγέλλει την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, που επιμένει να δηλώνει ότι θα διαθέσει εγκαταστάσεις στο ελληνικό έδαφος για την προετοιμαζόμενη ΝΑΤΟική επέμβαση στο Κοσσυφοπέδιο. Αυτό είναι συμμετοχή.