Ο Κοινοτικός Προϋπολογισμός δεν αποτελεί μέρος των κρατικών προϋπολογισμών ούτε το σύνολό τους, αλλά είναι κάτι σαν διακρατικό "κοινό ταμείο" με συμπληρωματικό ρόλο. Θεσπίζεται από το Συμβούλιο, με "σύμφωνη γνώμη" του Ευρωκοινοβουλίου, αλλά η αρμοδιότητα για την εκτέλεση ανήκει στην Κομισιόν, η οποία σε ορισμένους τομείς, π.χ. στις γεωργικές δαπάνες, είναι το "μεγάλο αφεντικό".Τα έσοδα ("οι ίδιοι πόροι") αποτελούν εκχώρηση, μεταφορά διαθέσιμων "εθνικών πόρων" και για τον προϋπολογισμό 1999 το 48,1% αναλογεί στο ΑΕΠ των κρατών - μελών και το 35,2% στο πόρο ΦΠΑ στην κατανάλωση. Ουσιαστικά, δηλαδή, πρόκειται για παραχώρηση φόρων στις Βρυξέλλες. Τα έξοδα αφορούν, για τον προϋπολογισμό του 1999, κυρίως το κόστος εφαρμογής της ΚΑΠ (42,2%), τη χρηματοδότηση του τελευταίου έτους του "δεύτερου πακέτου Ντελόρ" (40,5%) και την "εξωτερική" πολιτική συνεργασία (6,4%). Οι δημοσιονομικές προοπτικές για τα έτη 1993 - 1999 συμφωνήθηκαν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Εδιμβούργου (1992), για τη χρηματοδότηση της πρώτης αναθεώρησης της ΚΑΠ και του "δεύτερου Πακέτου Ντελός" κατά κάποιο τρόπο πενιχρά "ανταλλάγματα" στις φτωχές χώρες για τα "έξοδα" της ΟΝΕ. Η αρχική συμφωνία προέβλεπε αύξηση του ανώτατου ορίου των εσόδων ("ιδίων πόρων") από 1,20 σε 1,27% του κοινοτικού ΑΕΠ. Οπως ομολόγησε εκ των υστέρων η Κομισιόν, "οι σημαντικές δυσχέρειες κατά τα έτη ύφεσης και οι διαδοχικές αναθεωρήσεις της οικονομικής ανάπτυξης προς τα κάτω κατέληξαν σε αντίστοιχες αναθεωρήσεις των εσόδων του προϋπολογισμού".

Η Κομισιόν στην "Ατζέντα 2000" (βλ. πίνακα 2) καταδείχνει ότι όλα αυτά τα χρόνια οι πόροι χρηματοδότησης ήταν "πολύ χαμηλότεροι" των συμφωνηθέντων στο Εδιμβούργο. Μάλιστα, στο προσχέδιο προϋπολογισμού του 1999, η Κομισιόν προτείνει πόρους μόλις το 1,11% του κοινοτικού ΑΕΠ. Ετσι, ενώ έπρεπε να υπάρχουν "πιστώσεις υποχρεώσεων" 96.902 εκατ. ECU, υπάρχουν διαθέσιμα ("πιστώσεις πληρωμών") μόλις 86.350 εκατ. ECU και μ' αυτά πρέπει να "βγει" το οικονομικό έτος. Μεγάλος χαμένος και το 1999, η ΚΑΠ, αφού η Κομισιόν προβλέπει "εξοικονόμηση" από τη γεωργία της τάξης των 4.748 εκατ. ECU. Η Κομισιόν επιχαίρει για τα "σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα δαπανών" και δηλώνει "έτοιμη" να αντιμετωπίσει "τις προκλήσεις της διεύρυνσης" του δυτικοευρωπαϊκού κεφαλαίου.

Οταν η Κομισιόν παρουσίασε, τον Ιούλη 1997, την "Ατζέντα 2000" για τη διεύρυνση και τις "επιπτώσεις στο εσωτερικό" της Ενωσης, η κατάσταση παρουσιαζόταν ως εξής: Πρέπει να γίνει μια νέα αναθεώρηση της ΚΑΠ με περαιτέρω συρρίκνωση, πρέπει να περικοπούν τα κονδύλια του "Πακέτου Σαντέρ" για την περίοδο 2000 - 2006 και να αλλάξει και ο τρόπος χρηματοδότησης, αλλά το σύστημα χρηματοδότησης "επαρκεί". Οπως τονίζεται στην "Ατζέντα 2000", "κατά την περίοδο που καλύπτεται από τις προσεχείς δημοσιονομικές προοπτικές, θα είναι δυνατόν, χωρίς να ξεπεράσουμε το ισχύον ανώτατο όριο των ιδίων πόρων (1,27% του ΑΕΠ) να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις που απορρέουν από την απαιτούμενη μεταρρύθμιση ορισμένων από τις κυριότερες κοινοτικές πολιτικές και εκείνες που συνδέονται με το πρώτο κύμα προσχωρήσεων. Συνεπώς, δεν υπάρχουν λόγοι τεχνικής ή δικαστικής τάξεως που να επιβάλουν τροποποίηση της απόφασης, στην οποία βασίζεται το σύστημα χρηματοδότησης. Η ισχύουσα απόφαση για τους ιδίους πόρους θα παραμείνει σε ισχύ". Βέβαια, η Κομισιόν για παρακαταθήκη και μελλοντική χρήση κάνει μια "θεωρητική" αναφορά, ερωτώντας για την "εισαγωγή ενός νέου ιδίου πόρου". Αλλά, όπως απαντάει η ίδια, "η εισαγωγή νέων ιδίων πόρων παρουσιάζει ακόμη προβλήματα τεχνικής και κυρίως θεσμικής φύσεως (...). Μια πραγματική τροποποίηση θα μπορούσε να έχει θετικά αποτελέσματα μόνο εισάγοντας ένα σύστημα όπου το σύνολο του κοινοτικού προϋπολογισμού θα χρηματοδοτούνταν από αυτόνομους φορολογικούς πόρους. Εντούτοις, αυτό θα αντιπροσώπευε μια σημαντική θεσμική εξέλιξη, την οποία δύσκολα θα ενέκριναν τα κράτη - μέλη στο παρόν στάδιο της διαδικασίας ολοκλήρωσης". Γιατί, πράγματι, αυτό θα σήμαινε τη "θεσμική μετεξέλιξη" της Κομισιόν σε πανευρωπαϊκή "κυβέρνηση", που επιβάλλει φορολογία, δηλαδή το φιλελεύθερο "όνειρο" ενός πανευρωπαϊκού ομοσπονδιακού κράτους. Στο "παρόν στάδιο" δεν το προτείνει ούτε καν θεωρητικά η Κομισιόν. Αντίθετα, προτείνει για το 2000 - 2006 το υφιστάμενο σύστημα χρηματοδότησης, το οποίο, μάλιστα, "έχει καταστεί δικαιότερο, αφού οι εθνικές συνεισφορές στον προϋπολογισμό της Ενωσης έχουν πλησιάσει περισσότερο τα μερίδια ΑΕΠ". Πράγματι, όπως διαπιστώνεται από τον πίνακα 3, που συνοδεύει το επίσημο κείμενο της "Ατζέντας 2000", τα περισσότερα κράτη - μέλη προσφέρουν ποσοστιαίο μερίδιο στον κοινοτικό προϋπολογισμό ανάλογο με το μερίδιό τους στο συνολικό κοινοτικό ΑΕΠ. Η Ελλάδα, π.χ., με 1,6% του κοινοτικού ΑΕΠ, προσφέρει 1,6% ακριβώς στον κοινοτικό προϋπολογισμό. Ακόμη και η Γερμανία, που προσφέρει τυπικά τα περισσότερα, έχει μια δίκαιη αναλογία. Παραφωνία αποτελεί μόνο η Βρετανία, που, με 15,1% του κοινοτικού ΑΕΠ, προσφέρει μόλις το 11,9%, χάρις στη θατσερική συμφωνία του Φοντενεμπλό (Ιούνης 1984), με την οποία το Λονδίνο αρνήθηκε συμμετοχή στη χρηματοδότηση της ΚΑΠ και απαίτησε "επιστροφές". Τότε, τον Ιούλη 1997 που παρουσιάστηκε η "Ατζέντα 2000" της Κομισιόν, τίποτε δεν προμήνυε τις περαιτέρω εξελίξεις στο σύστημα των ιδίων πόρων. Μάλιστα, η ελληνική κυβέρνηση, θεωρώντας ότι το θέμα "έκλεισε", έσπευσε να προπαγανδίσει για (...) εσωτερική κατανάλωση ένα αίτημα για "αύξηση του ορίου των ιδίων πόρων πέραντου 1,27% του κοινοτικού ΑΕΠ", το οποίο κανείς δεν πήρε στα σοβαρά, αλλά χαρακτηρίζει το κλίμα της εποχής. Τώρα όμως, η Γερμανία και άλλες οικονομικά ισχυρές χώρες - μέλη ζητούν να απαλλαγούν από τα "βάρη" τους για τη χρηματοδότηση του Κοινοτικού Προϋπολογισμού και, φυσικά, οι "χαμένοι" θα είναι οι φτωχότεροι.

ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ (του ανταποκριτή μας ΒΗΣ. ΓΚΙΝΙΑ). -

Είτε μερική "επανεθνικοποίηση" της ΚΑΠ σε βάρος των μεσογειακών κρατών - μελών - ιδιαίτερα της Ελλάδας - είτε "πάγωμα", δηλαδή δραστική μείωση όλων των κοινοτικών δαπανών της "Ατζέντας 2000 - 2006" (αναθεώρηση ΚΑΠ και "πακέτο Σαντέρ"), προτείνει επίσημα ο γερμανο-γαλλικός άξονας και η συντριπτική πλειοψηφία του Συμβουλίου Υπουργών, ανατρέποντας, μετά από δεκαετίες, την"κοινή" αγροτική και περιφερειακή πολιτική υπέρ της θεσμοθετημένης μεταφοράς πλούτου προς τις ευρωπαϊκές "μεγάλες δυνάμεις". Οι δύο φαρμακερές προτάσεις για τη χώρα μας συζητήθηκαν, ήδη, στο ΕΚΟΦΙΝ της προηγούμενης Δευτέρας και πρόκειται να κυριαρχήσουν από δω και πέρα στην τελευταία φάση των διαπραγματεύσεων για την "Ατζέντα 2000", αφού αν δεν αποφασιστεί η χρηματοδότηση από τον κοινοτικό προϋπολογισμό, δεν μπορεί να συζητηθούν τα "πακέτα" αγροτικής και περιφερειακής πολιτικής. Η κυριαρχία της συζήτησης για τη γερμανική απαίτηση περί "δημοσιονομικών ανισορροπιών" - άρνηση συνέχισης του καθεστώτος "εθνικών" εισφορών στον κοινοτικό προϋπολογισμό (ΚΠ) και απαίτηση "εξισορρόπησης" είτε με "επιστροφές" είτε με γενικό "πάγωμα" δαπανών - υπερβαίνει τις προαναγγελθείσες περικοπές σε ΚΑΠ και "πακέτο Σαντέρ" και απειλεί με τις "περικοπές δαπανών" να επιβάλει πρωτοφανή, άγρια ευρω-λιτότητα για τα προσεχή χρόνια. Οπως αποδεικνύουν και τα επίσημα στοιχεία της Κομισιόν για το "δεύτερο πακέτο Ντελόρ" (βλ. πίνακα 1) της περιόδου 1994 - 1999, ήδη όλες οι "μεγάλες δυνάμεις" απορροφούν περισσότερους κοινοτικούς πόρους απ' ό,τι, π.χ., η Ελλάδα, που υποτίθεται ότι θα 'πρεπε να ενισχυθεί ιδιαίτερα εξ αιτίας του "χάσματος συνοχής". Για την ΚΑΠ, τα πράγματα, ως γνωστόν, είναι ακόμη χειρότερα. Τώρα όμως, με τις προτάσεις για την "Ατζέντα 2000", ανατρέπονται χρόνιες "κοινές" πολιτικές, ενώ διακηρύσσεται ωμά και κυνικά το ανισόμετρο της "ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης". Και αυτό είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο, παρά τη φαινομενική "ειρήνη".