"Ο σώζων εαυτόν σωθήτω". Η φράση αυτή αποδίδει ίσως με τον καλύτερο τρόπο το σκηνικό που διαμορφώνεται αυτή την περίοδο στην ακτοπλοϊα.Οι ακτοπλοϊκές εταιρίες, με συγχωνεύσεις, συνεργασίες, αλλά και το "φάγωμα" άλλων μικρότερων εταιριών, προσπαθούν να ισχυροποιηθούν, ώστε να αντέξουν στον ανταγωνισμό με τις πολυεθνικές που μέχρι το 2004 - όπως προβλέπει ο εκτρωματικός Κανονισμός 3577/92 της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την άρση του καμποτάζ - θα έχουν πλέον εισβάλει και στις ακτοπλοϊκές γραμμές τις χώρας. Ο σκληρός ανταγωνισμός που έχει ξεσπάσει ανάμεσα στης ακτοπλοϊκές εταιρίες οδηγεί στην εκμετάλλευση και των ακτοπλοϊκών γραμμών της χώρας από λιγότερα, αλλά μεγαλύτερα συγκροτήματα.

Τη "νύφη" του ανταγωνισμού μεταξύ των εταιριών θα κληθούν να πληρώσουν κατά κύριο λόγο οι ναυτεργάτες, των οποίων οι συνθήκες αμοιβής και εργασίας θεωρούνται πλέον "πολυτέλεια" από τους εφοπλιστές, όπως έχουν υπογραμμίσει, σε επιστολή τους προς τον υπουργό Εμπορικής Ναυτιλίας Στ. Σουμάκη.

Πρώτο θύμα του ανταγωνισμού η Δωδεκανησιακή Ανώνυμη Ναυτιλιακή Εταιρία(ΔΑΝΕ). Σε βάρος της "στήθηκε" ένα ολόκληρο παιχνίδι, που άρχισε να αποκαλύπτεται από τον Οκτώβρη του 1997, οπότε και το διοικητικό συμβούλιο της ΔΑΝΕ καθαίρεσε τον πρόεδρο της εταιρίας Νώντα Σολούνια,ως υπεύθυνο για το έλλειμμα 3 δισ. δραχμών από το ταμείο. Παρά την εξακριβωμένη κατάχρηση, αλλά και τις διαμαρτυρίες των 4.800 μικρομετόχων της εταιρίας που τώρα πλέον κινδυνεύουν να χάσουν και την τελευταία τους πεντάρα, ο διαχειριστικός έλεγχος και η Δικαιοσύνη παρενέβησαν, μετά από έναν περίπου χρόνο! Επιπλέον, ενδεικτικό στοιχείο ήταν ότι η Εμπορική Τράπεζα χορήγησε στον Νώντα Σολούνια δάνειο ύψους 21.500.000 δολαρίων, χωρίς να ενδιαφερθεί να δει πού πήγε αυτό το τεράστιο ποσό.

Τα τέσσερα πλοία της εταιρίας έδεσαν το ένα μετά το άλλο. Οι οφειλές της εταιρίας προς τους 600 περίπου ναυτεργάτες, που αποτελούν τα πληρώματα των πλοίων της, είναι ανυπολόγιστες. Το μόνο πλοίο που συνέχιζε να κινείται ήταν το ΛΕΡΟΣ.Πρόκειται για το πλοίο που κάηκε τον Δεκέμβρη μέσα στο λιμάνι του Πειραιά, για να εξανεμίσει και τις τελευταίες ελπίδες για την εταιρία και να προκαλέσει νέα ερωτηματικά. Υπεύθυνος θεωρήθηκε ο... φύλακας του πλοίου, όταν το πλοίο μέσα στο λιμάνι του Πειραιά, δηλαδή μπροστά στα μάτια των λιμενικών και ενώ βρισκόταν δίπλα σε άλλα επιβατηγά πλοία, ήταν χωρίς προσωπικό ασφαλείας, με κλειστές τις μηχανές! Δηλαδή δεν είχαν ληφθεί τα στοιχειώδη μέτρα προστασίας του ίδιου του πλοίου. Να σημειωθεί μάλιστα ότι στο πλοίο διέμεναν άλλοι 7 ναυτεργάτες, οι οποίοι, για καλή τους τύχη, δεν είχαν επιστρέψει στο πλοίο όταν εκδηλώθηκε η πυρκαγιά.

Το υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας, πάντως, για κάθε ενδεχόμενο είναι πανέτοιμο να την εκτελέσει, κηρύσσοντας δημόσιο πλειοδοτικό διαγωνισμό για την ανάθεση της ακτοπλοϊκής γραμμής των Δωδεκανήσων, που εξυπηρετεί και είναι χρυσωρυχείο, σε άλλη ακτοπλοϊκή εταιρία.

"Θηρίο" άρχισε να γίνεται η εταιρία "Μινωικές Γραμμές".Πρόσφατα, η "Minoan Highspeed Ferries", θυγατρική των "Μινωικών Γραμμών", αγόρασε το 70% της ακτοπλοϊκής εταιρίας CERES Κοινοπραξία Υδροπτέρυγα του εφοπλιστή Πίτερ Λιβανού.Η αγορά έγινε έναντι 22,4 εκατομμυρίων δολαρίων, δηλαδή περίπου 6,5 δισ. δραχμών!Η νέα εταιρία που θα συσταθεί θα διοικείται από εννιαμελές διοικητικό συμβούλιο, πρόεδρος του οποίου θα είναι ο Κωνσταντίνος Κληρονόμος, σημερινός πρόεδρος των "Μινωικών Γραμμών", πρώτος αντιπρόεδρος ο Πίτερ Λιβανός, δεύτερος αντιπρόεδρος ο Παντελής Σφηνιάς γενικός διευθυντής των "Μινωικών Γραμμών" και πρόεδρος της Ενωσης Εφοπλιστών Ακτοπλοϊας.Το όνομα της νέας εταιρίας θα είναι MINOAN FLYING DOLPHINS.Ο αριθμός των πλοίων που θα διαθέτει η νέα αυτή εταιρία θα είναι 33: Τρία τύπου καταμαράν, 26 υδροπτέρυγα,3 μεγάλα "δελφίνια" (Mega Dolphins) και το επιβατηγό - οχηματαγωγό ΑΡΙΑΔΝΗ.

Την ίδια ρότα ακολουθεί και η ΑΝΕΚ.Από το Νοέμβρη έχει δημοσιοποιηθεί η απόφαση της εταιρίας να συγχωνεύσει την ακτοπλοϊκή εταιρία "Ρεθυμνιακή ΑΕ".Να σημειωθεί ότι δε διασφαλίζεται καν το μέλλον των υπαλλήλων της "Ρεθυμνιακής" από τη συγχώνευση της "Λασηθιακής Ναυτιλιακής Εταιρίας" (ΛΑΝΕ) στην ΑΝΕΚ.

Επιπλέον, απόδειξη του τι πρόκειται να γίνει αποτέλεσε και η δήλωση του προέδρου της Ενωσης Εφοπλιστών Ακτοπλοϊας Παντελή Σφηνιά,στις αρχές του 1998, ο οποίος είχε επισημάνει ότι, ενόψει της άρσης του καμποτάζ, οι μόνες εταιρίες που θα παραμείνουν είναι η δική του, δηλαδή οι "Μινωικές Γραμμές", η ΑΝΕΚ και η εταιρία SOYPERFAST FERRIES του Περικλή Παναγόπουλου. Η δήλωση του Π. Σφηνιά είχε ως αποτέλεσμα να παραιτηθούν από τη διοίκηση της Ενωσης, ως ένδειξη διαμαρτυρίας, οι εφοπλιστές Στρίντζης,Αγαπητός,Αγούδημος και άλλοι.

Για την ιστορία αξίζει να αναφέρουμε το γεγονός ότι ο Π. Παναγόπουλος σε μια επίδειξη ισχύος στις 25 Φλεβάρη του 1998 είχε βάλει το νεότευκτο πλοίο του "SOYPERFAST III" στο παρθενικό του ταξίδι να "αλωνίσει" το Αιγαίο, επιδεικνύοντας τις ικανότητές του ειδικά στο θέμα της ταχύτητας...

Επίσης να αναφέρουμε τον ανταγωνισμό μεταξύ των εφοπλιστών Κ. Αγαπητού και Β. Βεντούρη, που είχε ως αποτέλεσμα, ως γνωστόν, ο Κ. Αγαπητός να βρεθεί στο νοσοκομείο μετά τη δολοφονική απόπειρα που κατηγορήθηκε ότι έστησε εναντίον του ο Β. Βεντούρης.

Ανάλογο είναι το σκηνικό που διαμορφώνεται και στον τομέα των επιβατηγών τουριστικών πλοίων. Ενδεικτικό είναι το στοιχείο ότι ο πρόεδρος της Ενωσης Εφοπλιστών Επιβατηγών Τουριστικών Πλοίων,Ανδρέας Ποταμιάνος,έχει σπεύσει εδώ και τρία χρόνια να πουλήσει το 49% των μετοχών της εταιρίας του"Ηπειρωτική" στην αμερικάνικη εταιρία "Κάρνιβαλ".Η πώληση έγινε στις 10 Φλεβάρη του 1995.

Οταν οι εφοπλιστές μιλούν για "ανταγωνιστικότητα", εννοούν την εξασφάλιση της παραπέρα αύξησης των αστρονομικών υπερκερδών τους και μόνο. Οι ναυτεργάτες, δηλαδή, θα είναι οι μεγάλοι χαμένοι από τον αγώνα δρόμου, στον οποίο έχουν επιδοθεί οι ακτοπλοϊκές, αλλά και οι πλοιοκτήτριες εταιρίες επιβατηγών - τουριστικών πλοίων, ενόψει των εξελίξεων που θα προκύψουν από την εφαρμογή του Κοινοτικού Κανονισμού 3577/92 της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που έχει ήδη τεθεί σε ισχύ από την 1η Γενάρη για τα τουριστικά πλοία. Είναι χαρακτηριστική, άλλωστε, η "πρόβα τζενεράλε" της ΑΝΕΚ που έγινε στις 10 του περασμένου Νοέμβρη, όταν ανακοίνωσε τη δραστική μείωση του αριθμού των οργανικών συνθέσεων των πλοίων της. Η άμεση αντίδραση των ναυτεργατών των πληρωμάτων απέτρεψε την εφαρμογή του μέτρου, όμως - όπως ανακοινώθηκε από την εταιρία - προσωρινά...

Ο αντιπρόεδρος και μεγαλομέτοχος της ΑΝΕΚ Σήφης Βαρδινογιάννης,όπως αναφέρθηκε, θεώρησε ότι υπάρχει "κακοδιαχείριση και κατασπατάληση των κεφαλαίων της εταιρίας", πρόβλημα που θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με τη μείωση του κόστους εργασίας!Βέβαια, η ΑΝΕΚ παρουσίασε ποσοστό αύξησης των κερδών της κατά 34% στην περίοδο 1993 - 1997!

Ο πρόεδρος της Ενωσης Εφοπλιστών της Ακτοπλοϊας, Παντελής Σφηνιάς,έχει χαρακτηρίσει τα ελληνικά πληρώματα "πολυτελή"! Ο Π. Σφηνιάς είναι γενικός διευθυντής της ακτοπλοϊκής εταιρίας "Μινωικές Γραμμές", η οποία, όπως ανακοίνωσε πρόσφατα, το πρώτο 11μηνο του 1998 παρουσίασε αύξηση των κερδών της κατά 47,5%, σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό!

Σε συνέντευξή του στην Επιθεώρηση Ναυτιλιακής Μελέτης και Ενημερώσεως "ΑΡΓΩ", ο γιος του Περικλή ΠαναγόπουλουΑλέξανδρος,ιδιοκτήτες των Επιχειρήσεων Αττικής στην οποία ανήκουν τα SYPERFAST FERRIES,σημειώνει μεταξύ άλλων: "Το ξενοδοχειακό προσωπικό επιβαρύνει σημαντικά το λειτουργικό κόστος του πλοίου και στερεί από τον πλοιοκτήτη την ευελιξία να επιλέγει εκείνος τις υπηρεσίες που θα ήθελε να προσφέρει" και συνεχίζει: "Εάν κανείς αφήσει πέρα τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας και δει διαφορετικά το ναυτικό επάγγελμα, όπως, για παράδειγμα, να καθιερωθεί απασχόληση με ελεύθερη διαπραγμάτευση, τότε θα υπάρξει πολύ καλύτερο μέλλον, τόσο για τους ικανούς ναυτικούς μας, όσο και για την ελληνικότητα των πλοίων μας"! Βέβαια, τα καθαρά κέρδη που αποκόμισε η εταιρία "Επιχειρήσεις Αττικής" από την εκμετάλλευση μόνο δύο από τα πλοία της ανήλθαν το 1997 σε 5,27 δισ. δραχμές!

Η εταιρία του εφοπλιστή Στρίντζη, ο οποίος υπέγραφε επιστολή με τον Ανδρέα Ποταμιάνο προς το ΥΕΝ ζητώντας το ξενοδοχειακό προσωπικό των τουριστικών πλοίων να ζει από τα φιλοδωρήματα των επιβατών, ανέμενε για το 1998 κέρδη ύψους 3,9 δισ. δραχμών για το 1998, αυξημένα δηλαδή, κατά 40% συγκριτικά με το 1997. Επίσης η εταιρία του Στρίντζη ανακοίνωσε την αύξηση και τον εκσυγχρονισμό του στόλου της, σχεδιάζοντας να επενδύσει 285 εκατ. δολάρια τα επόμενα τρία χρόνια!

Αθηνά ΖΥΜΑΡΗ