Τα αντιλαϊκά κελεύσματα της Ευρωπαϊκής Ενωσης εκφράστηκαν, κατ' αρχήν, με την Οδηγία 92/50,που έδωσε στα κράτη - μέλη της. Οδηγία που προωθούσε τις ιδιωτικοποιήσεις δημοτικών υπηρεσιών και την επιπρόσθετη φορολόγηση των δημοτών και από την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Οι κυβερνήσεις έσπευσαν να κάνουν πράξη την Οδηγία και να εναρμονίσουν πλήρως τη σχετική νομοθεσία της χώρας με το περιεχόμενό της. Και "συμβούλεψαν" τους αιρετούς της Αυτοδιοίκησης να ασπαστούν τα όσα αποφάσισαν οι Βρυξέλλες. Να προσαρμόσουν - όπως πολλές φορές έχει διατάξει ο σημερινός υπουργός Εσωτερικών Αλ. Παπαδόπουλος - τα οικονομικά των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης στα όρια του προγράμματος "σύγκλισης".

Η πρώτη προσπάθεια να ανοίξει ο δρόμος για τη δημοτική φορολογία γίνεται από το ΠΑΣΟΚ. Με το νόμο 1828/89, που καθόρισε τους πόρους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, θεσπίστηκε η λεγόμενη δυνητική φορολογία. Η δυνατότητα, δηλαδή, επιβολής τελών για το πράσινο, τον πολιτισμό, τον αθλητισμό, την παιδεία κλπ. με διάφορες μορφές και ιδίως μέσω των δημοτικών επιχειρήσεων. Η κυβέρνηση της ΝΔ κινήθηκε στα ίδια πλαίσια και απέφυγε μάλιστα να δεσμευτεί για τη διατήρηση των νομοθετημένων πόρων της ΤΑ.

Οταν επανήλθε στην εξουσία, το ΠΑΣΟΚ θεσμοθέτησε το νόμο 2218/94 για τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση. Ειδικότερα με το άρθρο 43, θεσμοθέτησε τη δυνατότητα να περάσουν σε ιδιώτες οι υπηρεσίες και οι αρμοδιότητες της ΤΑ. Με τον ίδιο νόμο και το άρθρο 22 θεσμοθέτησε την ευρύτατη εφαρμογή της "δυνητικής" φορολογίας. Για όλες δηλαδή τις υπηρεσίες και τα έργα που συμβάλλουν στη βελτίωση των συνθηκών ζωής, την εξυπηρέτηση των πολιτών και την ανάπτυξη της περιοχής.

Η κυβέρνηση δεν έπαιξε μόνη της σ' αυτό το στημένο και σε βάρος των εργαζομένων παιχνίδι. Οι αιρετοί και των δύο βαθμίδων, που πρόσκεινται σε ΠΑΣΟΚ, ΝΔ και ΣΥΝ, δε θα μπορούσαν να ξεφύγουν από την αβανταδόρικη στάση που τηρούν τα κόμματά τους απέναντι στην ΕΕ και την ΟΝΕ.

Ετσι, αποδέχονται την ισχνή οικονομική ενίσχυση και των δύο βαθμών Αυτοδιοίκησης από τον κρατικό προϋπολογισμό. Εκμεταλλεύτηκαν το θεσμικό οπλοστάσιο που τους δόθηκε και προχώρησαν σε επιβολή πλήθους φόρων και τελών, προκειμένου να παρέχουν υπηρεσίες και έργα στους εργαζομένους. Παρέκαμψαν το γεγονός πως γι' αυτά τα έργα και τις υπηρεσίες οι εργαζόμενοι έχουν πληρώσει ήδη μέσω της φορολογίας εισοδήματος. Προώθησαν τις ιδιωτικοποιήσεις υπηρεσιών της Αυτοδιοίκησης και το ξεπούλημα της περιουσίας της.

Ειδικά, οι της πρωτοβάθμιας Αυτοδιοίκησης "έκαναν γαργάρα" το 1,5 τρισ. δρχ. που αυθαίρετα παρακρατά η κυβέρνηση από τους θεσμοθετημένους υπέρ της ΤΑ πόρους. Και για να αποδείξουν και τυπικώς το πόσο επιθυμούν και οι ίδιοι την "ολοκλήρωση" της Ευρώπης, το 1996 παραχώρησαν στην κυβέρνηση το 25% από τα έσοδα των τελών κυκλοφορίας που δικαιούνται. Το παραχώρησαν, με απόφασή του σε Συνέδριο της Κεντρικής Ενωσης Δήμων και Κοινοτήτων Ελλάδας,για τα έτη 1997-98, ως "προσφορά της ΤΑ στο δρόμο της χώρας προς τη σύγκλιση".

Η παραχώρηση προωθήθηκε ως διάταξη του νόμου 2469/97 (άρθρο 3) και εκτιμήθηκε ότι κόστισε στην ΤΑ περί τα 10,5 δισ. δρχ. για κάθε χρόνο. Με τροπολογία του υπουργείου Οικονομικών, που ψηφίστηκε στη Βουλή, την πρόσφατη προεκλογική περίοδο, ορίστηκε η παράταση της εν λόγω διάταξης για άλλα δύο χρόνια. Οπως ήταν αναμενόμενο, κανείς από τους προαναφερόμενους δεν αντιτάχθηκε στις παραπέρα οικονομικές απώλειες της ΤΑ, που υπολογίζονται σε 12 δισ. δρχ. για το 1999 και άλλα τόσα για το 2000.

Η Ευρωπαϊκή Ενωση και η ΟΝΕ έχουν δείξει, ήδη, τα δόντια τους στους λαούς της Ευρώπης. Μιας Ευρώπης με πάνω από 20 εκατομμύρια ανέργους και περισσότερους από 50 εκατομμύρια ανθρώπους να επιβιώνουν - κυριολεκτικά - κάτω από το όριο της φτώχειας (τα νούμερα είναι της ίδιας της ΕΕ). Αυτή η φρικτή πραγματικότητα πρέπει - κατά τους κρατούντες - να ωραιοποιηθεί. Να βρεθούν "λύσεις", που και να κρύβουν το μέγεθος της δυστυχίας των ανθρώπων και να προωθούν την επίτευξη των αντιδραστικών στόχων που έχουν καθορίσει οι κυρίαρχοι κύκλοι. Αυτοί, που όλως τυχαίως εκπροσωπούνται σήμερα κυρίως από"σοσιαλιστές" και "σοσιαλδημοκράτες".

Με αυτό το πνεύμα, η ΕΕ έχει εκπονήσει και προωθεί μια σειρά διαβόητων προγραμμάτων, με σκοπό - όπως διατείνεται - την "αύξηση της απασχόλησης, την καταπολέμηση της ανεργίας και του κοινωνικού αποκλεισμού". Το περιεχόμενο αυτών των προγραμμάτων συνθέτουν η επιδότηση βιομηχάνων και ιδιωτών για την ανάπτυξη επενδυτικών δραστηριοτήτων σε τοπικό επίπεδο ή η δραστηριοποίηση σε τομείς κρατικής ευθύνης, και η απασχόληση κάποιων ανέργων για όσο διάστημα διαρκεί η επιδότηση. Στόχος τους να μοιράσουν την ανεργία και τη φτώχεια, τοποθετώντας σε μια θέση δυο και τρεις εργαζόμενους, χωρίς ουσιαστικά ασφαλιστικά δικαιώματα και με ελάχιστη αμοιβή.

Ανάμεσα σ' αυτά τα προγράμματα, διακρίνουμε τα Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης. Τα ΤΣΑ δεν εντάσσονται σε ένα ενιαίο σχέδιο αντιμετώπισης της ανεργίας, αλλά προωθούνται αποσπασματικά, με διαφορετικούς σκοπούς, ανά περιοχή. Δε δημιουργούν μόνιμες νέες θέσεις εργασίας, αφού δεν αποτελούν μέρος ενός ενιαίου εθνικού προγράμματος ανάπτυξης της χώρας. Υπονομεύουν τα εργατικά δικαιώματα, αφού οι εργαζόμενοι που θα κληθούν να δουλέψουν σ' αυτά θα είναι ωρομίσθιοι, με σύμβαση αορίστου χρόνου, χωρίς ουσιαστικά ασφαλιστικά δικαιώματα.

Αποτελούν ένα εταιρικό σχήμα, στο οποίο συμμετέχουν ιδιώτες, τοπικοί παραγωγικοί φορείς και φορείς Αυτοδιοίκησης. Το σχήμα αυτό δραστηριοποιείται κυρίως σε τομείς κοινωνικής πρόνοιας, όπως φύλαξη σχολείων, φύλαξη διαβάσεων, φύλαξη ηλικιωμένων, αλλά αναλαμβάνει και επενδυτικές δραστηριότητες σε δημόσιες εκτάσεις.

Τα άτομα που θα προσληφθούν να στελεχώσουν τα ΤΣΑ θα επιδοτούνται από τον ΟΑΕΔ για δύο χρόνια. Αυτό συνεπάγεται, για τους μεν εργαζόμενους, επάνοδο στις λίστες των ανέργων, για τους μεν χρήστες των προγραμμάτων, ...εισβολή στην τσέπη τους, καθώς αυτά, με το πέρας των δύο χρόνων, θα λειτουργούν με τη μέθοδο της αυτοχρηματοδότησης.

Οι περιοχές που επιλέχθηκαν για να εφαρμοστούν τα ΤΣΑ στη χώρα είναι: Κοζάνη - Φλώρινα, δυτικές περιοχές Αθήνας - Πειραιά, Αχαϊα, Μαγνησία, Δράμα, Ημαθία, Βοιωτία.

Σχεδόν παράλληλα με την προώθηση των ΤΣΑ, η κυβέρνηση φρόντισε και ψήφισε τον αντεργατικό νόμο 2639 για τις εργασιακές σχέσεις και έφερε το πρώτο χτύπημα στις κλαδικές συλλογικές συμβάσεις εργασίας.Τώρα, σύμφωνα με το νόμο, ένας εργαζόμενος σε έργο που εντάσσεται στα πλαίσια των ΤΣΑ θα μπορεί να αμείβεται μόνο με το κατώτερο μεροκάματο ανειδίκευτου εργάτη της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης,ενώ αν προσληφθεί για πρώτη φορά σε κάποιο τέτοιο έργο θα υποχρεούται να αμείβεται με το κατώτερο μεροκάματο του ανειδίκευτου εργάτη.

Με τα ΤΣΑ προτάσσεται η εμπορευματοποίηση της κοινωνικής πρόνοιας και η δημιουργία θέσεων εργασίας σε ένα μικρό, αμελητέο ποσοστό. Για παράδειγμα, στο Χαϊδάρι μελετάται, στο πλαίσιο του Τοπικού Συμφώνου για τις δυτικές περιοχές της Αθήνας, η "αξιοποίηση" ελεύθερης έκτασης που παραχωρήθηκε στο Δήμο, με την παράδοση της εκμετάλλευσής της σε ιδιώτες, οι οποίοι θα επιτρέπουν την είσοδο στους δημότες με εισιτήριο!

Οι Δήμοι Αιγάλεω, Χαϊδαρίου, Περιστερίου, Ιλίου, Καματερού, Αγίας Βαρβάρας και Αγ. Αναργύρων έχουν δηλώσει τη συμμετοχή τους στα ΤΣΑ και έχουν καταθέσει τις προτάσεις τους στο ΕΙΕ. Το αποτέλεσμα αυτών των προτάσεων στην "απασχόληση" είναι 500 θνησιγενείς θέσεις εργασίας, την ίδια ώρα που οι άνεργοι της Δυτικής Αττικής ξεπερνούν τις 30.000!

Στις δυτικές περιοχές του Πειραιά,ανάμεσα σε άλλα, έχει προταθεί η δημιουργία υπηρεσίας για τη φύλαξη σχολικών συγκροτημάτων, όταν για πολλά χρόνια ήταν πάγιο, αλλά όχι και αποδεκτό, το αίτημα διορισμού ανάλογου προσωπικού από το υπουργείο Παιδείας. Επίσης η δημιουργία υπηρεσιών συντήρησης πλατειών και κήπων, ενώ οι δήμοι διαθέτουν ανάλογες υπηρεσίες.

Τα κείμενα έγραψε ο Θανάσης ΜΠΑΛΟΔΗΜΟΣ

Προγράμματα "υποαπασχόλησης" θα προωθεί η Τοπική Αυτοδιοίκηση