Τι νομίζετε ότι θυμήθηκα τώρα, αυτό που επαληθεύει το κοινώς λεγόμενο "εξ όνυχος τον λέοντα". Τις διατάξεις δηλαδή της "Λευκής Βίβλου" για την Παιδεία, που περιορίζουν τη μόρφωση μέχρι τον μηδενισμό της για τα λαϊκά στρώματα (φτωχολογιά), ώστε οι νέοι ν' αποτελέσουν ένα απέραντο σκλαβοπάζαρο. Αυτό ήταν και το διαχρονικό όνειρο της άρχουσας τάξης, της κεφαλαιοκρατίας, για να υπάρχει μια μάζα εργαζομένων μόνον ειδικευμένων, χωρίς βούληση για ανθρώπινες εργασιακές σχέσεις και διεκδικήσεις, πειθαρχημένη στις εντολές της εργοδοσίας. Σε ό,τι δηλαδή αποβλέπουν οι καταραμένοι τελευταίοι νόμοι, για την κατάργηση των οποίων αγωνίζονται οι μαθητές με τους γονείς και τους δασκάλους τους.

Πρέπει να ήταν το "σωτήριον έτος" 1933, όταν οι φοιτητές του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης πραγματοποίησαν τη μεγάλη, για την εποχή εκείνη, απεργία τους με ένα από τα βασικά αιτήματα, τη βελτίωση του άθλιου συσσιτίου που παρείχε η Φοιτητική Λέσχη. Ημουν κι εγώ τότε τριτοετής φοιτητής της Νομικής Σχολής και σαν συντάκτης της "Εφημερίδας των Βαλκανίων", εκάλυπτα το ρεπορτάζ. Είχαμε λοιπόν οχυρωθεί στη Λέσχη μας και βούιζε κι αντιλαλούσε η οδός Εθνικής Αμύνης, από τα συνθήματά μας και την επίμονη απαίτηση να έλθει ο τότε πρύτανης, για να διαπιστώσει με αυτοψία την άθλια κατάσταση. Και πράγματι, ήλθε. Ηταν ο πολύ γνωστός, από τη ραγιάδικη υποδοχή, που έκανε αργότερα στους εισβολείς Γερμανούς έξω από την πόλη, καλωσορίζοντάς τους με προσφώνηση. Το όνομά του, Βιζουκίδης, με σπουδές στη Γερμανία, λάτρης της"θεωρίας" περί Αρίας φυλής του Χίτλερ, σωστός "Φον" και φανατικός εχθρός των φοιτητικών διεκδικήσεων και κινητοποιήσεων. Ο εν λόγω ναζιστολάτρης, στήθηκε στην είσοδο της Λέσχης, κυκλωμένος από τους φοιτητές και ζήτησε να παρουσιαστεί μπροστά του, η απεργιακή επιτροπή. Τότε τον λόγο πήρε ο Νίκος Παπαπερικλής.Ηρεμα, με το γνωστό ήπιο και γλυκό ύφος του, ο αξέχαστος σε όλα τα επόμενα χρόνια ακάματος αγωνιστής και χρονογράφος του "Ριζοσπάστη" με το ψευδώνυμο "Φιλικός", ανέπτυξε τους λόγους της απεργίας και καταλήγοντας είπε: "Κύριε Πρύτανη πεινάμε!". Τι ήταν να πει αυτή τη λέξη. Ανατρίχιασε ο φον "Βυζούκεμπεργκ" (όπως τον φωνάζαμε) και σε έξαλλη κατάσταση φώναξε: "κύριε Παπαπερικλέους, πρέπει να γνωρίζετε ότι τα Πανεπιστήμια δεν είναι διά τους πτωχούς, οι πτωχοί να σπουδάσουν άλλες ειδικεύσεις με λαμπρό μέλλον... ". Και έφυγε για να επακολουθήσουν αποβολές και εξορίες που περιέλαβαν εκτός από τον Παπαπερικλή και τους Ζωγράφο, Ακριτίδη, Χαραλάμπους, Γώγο, Τουφεξή κ. ά. κατοπινά στελέχη του ΚΚΕ, της Εθνικής Αντίστασης και του ΔΣΕ.

Από όλα αυτά που σας εξιστορώ, κυρίως στέκομαι στην αποκαλυπτική δήλωση του πρύτανη - αυτού του εκπροσώπου της ολιγαρχίας στην ανώτατη εκπαίδευση - ότι η μόρφωση είναι απαγορευτική για τα λαϊκά στρώματα, δηλαδή το προλεταριάτο και εν γένει τους μη έχοντες.

Ηταν το "νύχι του λιονταριού", το "αβγό της οχιάς", της γερμανικής κεφαλαιοκρατίας, που διαχρονικά εμφανίστηκε στη σύνταξη της "Λευκής Βίβλου", από τις γερμανικές κυρίως πολυεθνικές εταιρίες και τα μονοπώλια. Σύμφωνα με τη "Βίβλο", αυτή η μόρφωση είναι επικίνδυνη, γιατί διαμορφώνει εργαζόμενους που διαμαρτύρονται και επαναστατούν. Ενώ το κεφαλαιοκρατικό οικονομικό σύστημα χρειάζεται άβουλους σκλάβους της δουλιάς, "στόμα να 'χουν, μα.. όχι και μιλιά!". Το καταλάβατε; Συνεπώς ακούτε τι σας λέει ο πρωθυπουργός και ο υπουργός Παιδείας και... σκάστε!!!

Αυτή είναι η απάντηση στο λαμπρό, μαχητικό, άκαμπτο και πρωτόγνωρο εκρηκτικό ξεσηκωμό των νεαρών εκπαιδευομένων και των εκπαιδευτών τους, για την ανατροπή των νόμων εμπάργκο για τη μόρφωση.

ΣΤΡΑΤΗΣ ΚΑΣΤΡΙΝΟΣ

Παλαίμαχος Δημοσιογράφος

Συν/χος Δικηγόρος

Τούτες τις μέρες, που αρχίζουν συσκέψεις και διαβουλεύσεις, συνεδριάσεις και συνελεύσεις στο ιστορικό σωματείο της ΕΣΗΕΑ για τις αρχαιρεσίες του, που θα πραγματοποιηθούν σε λίγο καιρό, νομίζω πως δεν είναι παράταιρο, παρά και ταιριάζει και καλιάζει να σας στείλω να δημοσιεύσετε το παρακάτω κείμενο, αντίγραφο παλιού μου άρθρου, δημοσιευμένου στο δεύτερο τόμο του βιβλίου "Η ΖΩΗ ΜΟΥ", με τον τίτλο "Το ΕΑΜ και η ΕΣΗΕΑ".

Βάσος Γεωργίου

Ο χρόνος, η συσσωρευμένη δυσαρέσκεια κι οργή στα χρόνια του Μεταξά και η έντασή τους στην κατοχή ωρίμασαν τα πράγματα και τα πνεύματα. Κι ήρθε φυσικά το ξέσπασμα τη μέρα της εθνικής γιορτής. Θα ακολουθήσουν, αργότερα, σοβαρότερες ακόμη πατριωτικές πράξεις.

Αναμμένο κρατούσε το δαυλό της αντίστασης στις σκοτεινές ντόπιες και ξένες δυνάμεις ο πυρήνας των κομμουνιστών δημοσιογράφων, που μ' όλα τα χτυπήματα που είχε δεχτεί, κρατιόταν και πάλευε και συσπείρωνε τους προοδευτικούς δημοσιογράφους. Αυτή η μικρή μαγιά, που εξακολουθούσε να υπάρχει παράνομα κι αγωνιστικά, άπλωσε και δυνάμωσε κατόπιν τον αγώνα, μόλις σκλαβώθηκε η πατρίδα.

Ωστόσο, από το 1936 κι ύστερα, στάθηκε μια καλή τύχη πως το ενιαίο επαγγελματικό σωματείο των δημοσιογράφων της Αθήνας, η ΕΣΗΕΑ, είχε παραμερίσει τις δεξιές, αντιδραστικές διοικήσεις κι είχε εκλέξει, στην προεδρία και στο Συμβούλιό της, δημοκρατικούς και προοδευτικούς δημοσιογράφους, όπως ο Νικόλαος Ζαρίφης, ο Γιώργος Καράντζας, ο Φώκος Κουντουριώτης, ο Ηλίας Μπρεδήμας κι άλλοι.

Στις αρχές του 1943, ύστερα από ελεύθερες εκλογές, η ΕΣΗΕΑ έβγαλε ΕΑΜική διοίκηση με πρόεδρο τον Γιώργο Καράντζα. Η δοσίλογη κυβέρνηση Λογοθετόπουλου την έπαψε, αλλά οι Αθηναίοι συντάκτες την εκλέγουν ξανά, με τον ίδιο πρόεδρο. Είναι μια θαρραλέα πράξη και αποδείχνει τη δύναμη και επιρροή της οργάνωσης του ΕΑΜ ανάμεσα στους δημοσιογράφους.

Γνωστός προικισμένος δημοσιογράφος ο Καράντζας είχε ξεχωρίσει κυρίως με την εφημερίδα "Πρωία" για τις προοδευτικές ιδέες του. Τον χαρακτήριζε δημοκρατική συνέπεια, επαγγελματικό ήθος, πνεύμα αλληλεγγύης προς τους εργαζόμενους συναδέλφους του κι εργάτες Τύπου κι αγαθή διάθεση και ετοιμότητα να υποστηρίξει κάθε καινούριο και προοδευτικό. Δεν έκρυβε τις σοσιαλιστικές προτιμήσεις του, αλλά ήταν από εκείνους τους σοσιαλιστές που είναι πρόθυμοι πάντα να συνεργάζονται με τους κομμουνιστές. Ετσι προσχώρησε πολύ νωρίς στο ΕΑΜ.

Η ΕΑΜική διοίκηση της ΕΣΗΕΑ πήρε στη συνέχεια κι άλλες πατριωτικές πρωτοβουλίες: έδωσε εντολή στους διευθυντές και αρχισυντάκτες των αθηναϊκών εφημερίδων να μη δημοσιευτούν άρθρα των ιταλικών αρχών κατοχής. Οργάνωσε τη γενική απεργία των εργαζομένων στον αθηναϊκό Τύπο για τα αιματηρά γεγονότα στο υπουργείο Εργασίας, απεργία που σημείωσε μεγάλη επιτυχία. Ανέλαβε αποτελεσματική πρωτοβουλία για τη διάσωση των 50 ομήρων που είχαν συλληφθεί για το σαμποτάζ - κάψιμο των τραμ της Καλλιθέας. Εκανε συστηματικές, επίμονες ενέργειες για την εθνική συνεννόηση και συμφιλίωση και την αποτροπή του εμφυλίου πολέμου. Επιπλέον, ο Καράντζας βοήθησε με τις γνωριμίες του να εφοδιαστεί η 13η Μεραρχία του ΕΛΑΣ με ασύρματο κι ανταλλακτικά.

Ολα αυτά, το φούντωμα του ανταρτοπόλεμου στα ελληνικά βουνά, οι πρωτοφανέρωτοι λαϊκοί αγώνες στην Αθήνα, στον Πειραιά και σ' άλλες πόλεις και οι μεγάλες νίκες του Κόκκινου Στρατού, δημιούργησαν μια εντελώς καινούρια κατάσταση. Αλλάζει η ψυχολογία της μεγάλης μάζας, που δε φοβάται πια τον πάνοπλο κατακτητή. Ο φοβισμένος και αδιάφορος πριν Ελληνας, άρχισε να πιστεύει πως δεν είναι μάταιος ο αγώνας, πως δεν πρέπει να περιμένουμε από άλλους τη λευτεριά, πως αξίζει να πάρει μέρος ο καθένας σ' αυτή τη μεγάλη τιτανομαχία, όπου βρίσκονται αντιμέτωποι από τη μια μεριά ή ανθρωπότητα κι από την άλλη οι σκοτεινές δυνάμεις του φασισμού".

Επειδή ορισμένοι αναγνώστες μας, ζήτησαν να μάθουν για το ίδρυμα Περίθαλψης Ηλικιωμένων αγωνιστών, "Το σπίτι του Αγωνιστή", ο "Ριζοσπάστης" απευθύνθηκε στον Νίκανδρο Κεπέση,ο οποίος μας έστειλε το παρακάτω ενημερωτικό σημείωμα:

"Το "Σπίτι" είναι ολοκληρωμένο,σχεδόν από 3 χρόνια πριν. Οχι μόνο σαν κτίριο, αλλά και όλα τα σχετικά: Επιπλα, τραπέζια, καρέκλες, τηλεοράσεις, ακόμα πλυντήρια, κουζίνα... Τα όποια άλλα (ρουχισμός, σεντόνια, πιτζάμες κτλ.), δεν είναι δύσκολο να τα αντιμετωπίσουμε. Εχουμε γι' αυτά χρήματα.

"Γιατί, λοιπόν, αφού βρίσκεται σε μια τέτοια ετοιμότητα, δε λειτουργεί;", θα αναρωτηθούν οι αναγνώστες και προπάντων οι ενδιαφερόμενοι. Γιατί:

Πρώτο: Δεν υπάρχουν τα έξοδα λειτουργίας.Κι αυτά ξεπερνούν τα 52 εκατομμύρια με βάση τον ειδικό υπολογισμό του 1998 - και είναι οι μισθοί, τα μεροκάματα των εργαζομένων, που είναι τελείως απαραίτητα γι' αυτό το σκοπό. (Διευθυντής, 1 γιατρός με σύμβαση - όχι μόνιμος - 3 αδελφές νοσοκόμες, 1 μάγειρας, 3 τραπεζοκόμοι, 2 καθαρίστριες, 1 λογιστής αποθηκάριος και 1 φύλακας τη νύχτα, σύνολο 13 άτομα). Οι ένοικοι που μπορεί να περιθάλψει σε μονόκλινα και δίκλινα είναι 30 αγωνιστές, 10 σε κάθε όροφο. Με βάση τα έξοδα για τρόφιμα, για συντήρηση, καθαριότητα, τηλέφωνο, νερό, ΔΕΗ θα ξεπερνούν, με βάση τον τιμάριθμο, τα 60 εκατ. δρχ.

Δεύτερο: Δεν πήραμε ακόμη άδεια λειτουργίας. Η άδεια αυτή με νόμο του Σεπτέμβρη του 1996, απαιτεί ορισμένες προδιαγραφές, που καθορίζει και ελέγχει μια επιτροπή. Με ενέργειές μας, επισκέφθηκε η επιτροπή αυτή, παρουσία μας - του ΔΣ του ιδρύματος Περίθαλψης Ηλικιωμένων Αγωνιστών "ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΑΓΩΝΙΣΤΗ" - και καθόρισε τι πρέπει να εξασφαλιστεί. Βασικά είναι: το σύστημα πυρόσβεσης, έξοδος κινδύνου (με ορισμένες προδιαγραφές, η σκάλα), ο νεκροθάλαμος και άλλα. Αυτά προσπαθούμε να τα ρυθμίσουμε ανάλογα, με μηχανικούς κ. ά.

Αφού πάρουμε την άδεια, θα κινηθούμε για εξεύρεση χρημάτων, σε πάγια βάση. Στο παρελθόν, αντιμετωπίσαμε το πρόβλημα από διάφορες πηγές. Εξετάσαμε ακόμη και τις δυνατότητες της ΕΟΚ. Η ΕΟΚ όμως, απ' ό,τι μας ενημέρωσαν οι υπεύθυνοι του υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας, χρηματοδοτούν μόνο "Ανοικτή περίθαλψη" - ΚΑΠΗ (Κέντρο Ανοιχτής Περίθαλψης Ηλικιωμένων).

Να σημειωθεί ότι πάνω από 4 μέλη του ΔΣ "έφυγαν" από τη ζωή, ενώ 2 είναι άρρωστοι και ζητούν αντικατάσταση. Πολύ μας κόστισε η απώλεια του δικηγόρου - μέλους του ΔΣ Τάκη Παπανικολάου. Τον αναπλήρωσε η συντρόφισσά του, απλώς σαν νομική σύμβουλος.

Νομίζουμε δώσαμε μια σαφή και σύντομη ενημέρωση".

- "ΕΛΛΗΝΟΠΟΥΛΑ",Βούλα Αττικής: Λάβαμε την επιστολή σου και τα ποιήματά σου και σ' ευχαριστούμε. Δυστυχώς δε δημοσιεύουμε ποιήματα.

- ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ,Καλαμαριά - Θεσσαλονίκη. Πήραμε το γράμμα σου. Παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας στο τηλέφωνο: 2592.325 (ώρες 11 πμ έως 6 μμ.).

Από εκδήλωση που έγινε το 1984 στο Δήμο Βύρωνα προς τιμήν του Nίκου Παπαπερικλή, γνωστού χρονογράφου του "Ρ" με το ψευδώνυμο "Φιλικός" (δεξιά), για τα 50 χρόνια προσφοράς του στα Ελληνικά Γράμματα

Ο Πρόεδρος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών (ΕΕΛ) Γιώργος Καρανικόλας, συγχαίρει το Νίκο Παπαπερικλή (Φιλικό), το χρονογράφο του "Ριζοσπάστη", στην εκδήλωση που έγινε στο Δήμο Βύρωνα το 1984, προς τιμήν του για τα 50 χρόνια προσφοράς του στα γράμματα