Δυο γεγονότα:

• Ο γιουγκοσλάβικος στρατός αντί να εκτελέσει επιτόπου - όπως είχε δικαίωμα - τους τρεις Αμερικανούς μισθοφόρους - δολοφόνους του σερβικού λαού, που πιάστηκαν με την εισβολή τους στο Κόσσοβο, καλεί την κυβέρνηση της Κύπρου - μιας αδέσμευτης χώρας στην οποία έχει γίνει εισβολή και κατοχή από μια ΝΑΤΟική χώρα, την Τουρκία - να τους παραλάβει και να τους παραδώσει σώους στις οικογένειές τους.
• Η αμερικανική κυβέρνηση ανακοινώνει ότι θα "φιλοξενήσει" 20.000 Κοσσοβάρους, όχι, όμως, στο έδαφός της, αλλά στο υπό αμερικανική κατοχή έδαφος της Κούβας, στη γνωστή βάση Γκουαντανάμο όπου, εκτός των άλλων, εκπαιδεύονται 40 χρόνια, τώρα, μισθοφόροι - δολοφόνοι των λαών.

Αυτά είναι δύο μόνο από τα γεγονότα της χτεσινής και προχτεσινής ειδησεογραφίας. Δημοσιεύοντάς τα έτσι, μαζί με τους σχολιασμούς που τα συνοδεύουν, κινδυνεύουμε... Οχι απλά να βρεθούμε στο στόχαστρο της ΕΥΠ που κάνει συσκέψεις για την παρακολούθηση όσων δημοσιογράφων δε συμμορφώθηκαν με την πρόσφατη αξίωση των Μπερνς - Γουάιτ, για τη στάση που πρέπει να κρατά ο Τύπος όταν αναφέρεται στην PAX AMERICANA του Δ Ράιχ. Αλλά κινδυνεύουμε να βρεθούμε και "τυλιγμένοι σε μια κόλλα χαρτί" με τη μορφή επιστολής που θα υπογράφει κάποιος από τους κυρίους Τελίδη, Μίχα, Σωμερίτη ή "ελεγχόμενοι" από τους κυρίους Κιάο, Μεγγρέλη, Δεληπέτρο, Γκλαβά ή όποιον άλλον αναλάβει να... "καθαρίσει την μπουγάδα" στο επόμενο διάστημα.

Η κατάσταση στην ελληνική δημοσιογραφία είναι όντως ανησυχητική: Κάποιοι νομίζουν ότι ήρθε η ώρα να στήσουν και εδώ μια "επιτροπή αντιαμερικανικών υποθέσεων". Ισως επιθυμούν να τιμήσουν με τον τρόπο τους τα 50χρονα του ΝΑΤΟ. Ξεχνούν μόνο πως ο Μακάρθι και η Επιτροπή του έχουν περάσει στην ιστορία σαν συνώνυμα ενός μαύρου - κατράμι φασισμού. Και πως η ιστορία επαναλαμβάνεται μόνο ως φάρσα. Γιατί τι άλλο από φάρσα είναι η προσπάθεια αυτού που έρχεται να διαμαρτυρηθεί, όταν καταφανώς στο κείμενό του αναφέρει πως πιάστηκε ως αυτόπτης πράκτορας σε εμπόλεμη ζώνη; Η, του άλλου η διαμαρτυρία, γιατί η ΕΣΗΕΑ δεν υιοθετεί τις απόψεις... του Κόφι Ανάν!Και του τρίτου η επιστολή, που αντί να λέει ευχαριστώ γιατί δεν τον έχουν κάνει ακόμα μαύρο στο ξύλο τα θύματα των μονοδιάστατων ύβρεων που εκτοξεύει, ζητά από το σωματείο των δημοσιογράφων να συνετίσει όσους τολμούν να μην παίρνουν γραμμή από το CNN.

Είναι πράγματι ανησυχητική η κατάσταση για τον ιμπεριαλισμό. Δε φτάνει που οι φονιάδες του κινδυνεύουν να περάσουν από το έδαφος του Κοσσόβου μόνο οριζοντιωμένοι σε φέρετρα, υπάρχουν και Ελληνες δημοσιογράφοι που τολμούν να δείχνουν τον όλεθρο που σπέρνουν επί αμάχων οι ΝΑΤΟικές βόμβες. Γίνεται έτσι κατανοητή και η πράξη του προέδρου του ΕΣΡ, Παύλου Σούρλα, που αποφάσισε τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή να εκδώσει οδηγία για την ανάγκη να προβάλλεται και η άποψη του φονιά. Το γεγονός ότι δε θεώρησε σκόπιμο να ενημερώσει έστω τα υπόλοιπα μέλη του ΕΣΡ για την οδηγία που υπογράφει μόνος του κάνει επίσης κατανοητή τη σκοπιμότητα.

Τα πράγματα έγιναν ακόμα πιο ανησυχητικά χτες, καθώς η πλειοψηφία της διοίκησης της ΕΣΗΕΑ, τιμώντας την εορταζόμενη χτες παγκόσμια ημέρα του Τύπου, με επιστολή της προς το γραμματέα της Διεθνούς Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων, κ. Γουάιτ, απάντησε δεόντως αρνητικά στην αξίωσή του να ευθυγραμμιστούν οι Ελληνες δημοσιογράφοι με ό,τι παράγει το γραφείο ενημέρωσης της Δυτικο-Ευρωπαϊκής Ενωσης. Δυστυχώς ανάλογος έπαινος δεν μπορεί να αποδοθεί και στη διοίκηση της Ομοσπονδίας η οποία ευθυγραμμίστηκε με τον Γουάιτ.

Κρατήσαμε για το τέλος ένα σχόλιο του συναδέλφου Γιώργου Γεωργιάδη, απεσταλμένου του STAR στο θέρετρο των βομβαρδισμών που κάνει το ΝΑΤΟ. Σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχαμε, του ζητήσαμε να σχολιάσει τις επιστολές Τελίδη - Σωμερίτη: "Δυστυχώς, είπε, γέμισε ο κλάδος από άσχετους που δεν πήγαν ποτέ να καλύψουν γεγονότα σε πραγματικό πολεμικό πεδίο. Αυτοανακηρύσσονται πολεμικοί ανταποκριτές, επειδή έκαναν μια τουριστική εκδρομή στην Αλβανία ή την Μπάνια Λούκα. Δε βρέθηκαν ποτέ την κρίσιμη ώρα στο μέτωπο και δε γνωρίζουν τις υποχρεώσεις που έχει ένας πολεμικός ανταποκριτής. Σας διαβεβαιώνω: ουδέποτε μας έγινε έλεγχος από τους Γιουγκοσλάβους για ό,τι λέμε στο "σπικάζ" των ρεπορτάζ. Ουδέποτε μας ζητήθηκαν τα κείμενα που διαβάζουμε. Ουδέποτε μας παρακολούθησαν. Βεβαίως, θέλησαν, να βλέπουν τις κασέτες που στέλνουμε ώστε να μην περιέχονται στα πλάνα στρατιωτικοί στόχοι που έπρεπε να μείνουν κρυφοί. Το θεωρήσαμε απόλυτα λογικό. Ουδείς από τους συναδέλφους αντέδρασε. Ειδικά για τους Τελίδη - Σωμερίτη, πέρα από το ότι τους θεωρώ ανίκανους να κρίνουν όσους κινδυνεύουν, τους καλώ να πάρουν μια φωτογραφική μηχανή και να πάνε στο Ακτιο να φωτογραφήσουν τα αμερικανικά αεροπλάνα. Τότε ίσως καταλάβουν τι σημαίνει λογοκρισία. Αυτά που γράφουν είναι απαράδεκτα. Εχουν αγανακτήσει όλοι οι συνάδελφοι εδώ".

Θ. Λ.

Αποστομωτική απάντηση - κόλαφο στις "ανησυχίες" σκοπιμότητας της Διεθνούς Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων (ΔΟΔ) - όπως εκφράστηκαν από το γενικό γραμματέα της, Α. Γουάιτ - για τους Ελληνες δημοσιογράφους που καταδικάζουν τους αμερικανονατοϊκούς βομβαρδισμούς στη Γιουγκοσλαβία και εκφράζουν την αλληλεγγύη τους στο γιουγκοσλαβικό λαό, δίνει με σχετική ανακοίνωση - επιστολή που απέστειλε στη ΔΟΔ η Ενωση Συντακτών Ημερήσιων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΣΗΕΑ). Το ΔΣ της ΕΣΗΕΑ υπογραμμίζει ότι, όχι μόνον δεν υπάρχει λογοκρισία, αλλά αντίθετα, η ελευθεροτυπία πλήττεται από τους ΝΑΤΟικούς βομβαρδισμούς που καταστρέφουν αναμεταδότες της τηλεόρασης και σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Ενώ, όσον αφορά τη ΝΑΤΟική επίθεση τονίζεται χαρακτηριστικά: "Το ΔΣ της ΕΣΗΕΑ πιστεύει ότι κορυφαίο και κατεπείγον αίτημα των δημοσιογράφων όλου του κόσμου είναι η άμεση διακοπή των βομβαρδισμών που αποτελούν βαρύτατο πλήγμα για την ειρήνη στα Βαλκάνια, καθώς και η επιστροφή των προσφύγων στις εστίες τους".

Συγκεκριμένα απαντώντας στις (αντισερβικές) "ανησυχίες" και κατηγορίες σε βάρος των Ελλήνων δημοσιογράφων για μονομερείς, δήθεν, τοποθετήσεις σχετικά με το γιουγκοσλαβικό, αλλά και για μέτρα περιορισμού της ελευθεροτυπίας που, τάχα, πήραν οι αρχές της Γιουγκοσλαβίας, όπως πρόβαλε προκλητικά ο Α. Γουάιτ, στη σχετική επιστολή του το ΔΣ της ΕΣΗΕΑ υπογραμμίζει χαρακτηριστικά:

"Θεωρούμε εξαιρετικά ατυχή και εκτός πραγματικότητας τη διατύπωση σύμφωνα με την οποία "οι ελάχιστοι δημοσιογράφοι, τους οποίους δέχτηκαν οι (γιουγκοσλαβικές) αρχές επιλεκτικά να μείνουν, πληρώνουν τίμημα για το προνόμιό τους.

Το μόνο τίμημα που οι Ελληνες συνάδελφοί μας καταβάλλουν είναι ο καθημερινός κίνδυνος να χάσουν τη ζωή τους, είτε από τις βόμβες των ΝΑΤΟικών αεροσκαφών, είτε επειδή βρίσκονται σε εμπόλεμη ζώνη".Και προστίθεται:

Διατηρούμε συχνή επικοινωνία με τους Ελληνες συναδέλφους μας που βρίσκονται στη Γιουγκοσλαβία και από την ενημέρωση που έχουμε εκ μέρους τους προκύπτει ότι:

- "Στη Γιουγκοσλαβία βρίσκονται αυτή τη στιγμή 600 δημοσιογράφοι από όλον τον κόσμο, χωρίς να έχουν εξαιρεθεί δημοσιογράφοι προερχόμενοι από χώρες - μέλη του ΝΑΤΟ.

- Η ροή των πληροφοριών από τη Γιουγκοσλαβία δεν αντιμετωπίζει άλλα προβλήματα εκτός από αυτά που συνήθως αντιμετωπίζουν οι πολεμικοί ανταποκριτές και που προκύπτουν σε συνθήκες εκτάκτου ανάγκης. Αλλωστε, όπως προκύπτει, έχει επιβληθεί στρατιωτικός νόμος και η Γιουγκοσλαβία βομβαρδίζεται ανηλεώς.

- Οι συνάδελφοί μας πολεμικοί ανταποκριτές, τους οποίους για άλλη μια φορά αισθανόμαστε την υποχρέωση να συγχαρούμε για τον καθημερινό αγώνα της ενημέρωσης, παρά τις γνωστές σε όλους δυσχέρειες που προκύπτουν κατά τις εμπόλεμες καταστάσεις, δεν υφίστανται κανενός είδους λογοκρισία ως προς τα κείμενά τους. Εμπειροι σε τέτοιες έκρυθμες καταστάσεις και με υψηλό αίσθημα της ευθύνης και του καθήκοντος, είναι σε θέση να σταθμίζουν με υπευθυνότητα τα όσα μεταδίδουν και να μην προκαλούν πανικό διασπείροντας φήμες ή ανεπιβεβαίωτες και αδιασταύρωτες πληροφορίες.

- Βέβαια οι μεταδιδόμενες εικόνες υπόκεινται σε έλεγχο, όπως άλλωστε προβλέπεται σε συνθήκες πολέμου. Πολύ περισσότερο που διαρκούν οι βομβαρδισμοί και πλάνα από στρατόπεδα, χωριά, δεξαμενές πετρελαίου, καταφύγια θα μπορούσαν ενδεχομένως να χρησιμοποιηθούν για περισσότερο "αποτελεσματικούς" βομβαρδισμούς.

- Στο Βελιγράδι, στο Κέντρο Τύπου, οι ανακοινώσεις και η ενημέρωση που παρέχεται προέρχονται είτε από το ΝΑΤΟ, είτε από τη γιουγκοσλαβική κυβέρνηση.

- Στην Πρίστινα (Κόσσοβο) υπάρχουν Ελληνες και Ρώσοι δημοσιογράφοι, αλλά και μια συνάδελφος από την Τουρκία, που συνεχίζει να εργάζεται εκεί.

- Η ροή των πληροφοριών και η ελευθεροτυπία πλήττονται από τους βομβαρδισμούς. Οπως μάθαμε, στο Βελιγράδι επλήγη και τέθηκε εκτός λειτουργίας ο αναμεταδότης, ενώ τα προβλήματα που προκαλούν οι βομβαρδισμοί στην ηλεκτροδότηση έθεσαν εκτός λειτουργίας τα FAX.

- Οι Ελληνες δημοσιογράφοι φέρνουν με αξιοπρέπεια σε πέρας την αποστολή τους και όσα γράφουν ανταποκρίνονται στα γεγονότα.

- Οι πολεμικοί μας ανταποκριτές θα κληθούν να φέρουν στην ΕΣΗΕΑ πλήρεις εκθέσεις για όσα έζησαν και είδαν και για τον τρόπο με τον οποίο εργάστηκαν την κρίσιμη αυτή περίοδο".

Και η επιστολή της ΕΣΗΕΑ, αφού υπογραμμίζει ότι κατεπείγον αίτημα των δημοσιογράφων είναι η άμεση διακοπή των βομβαρδισμών και η επιστροφή των προσφύγων στις εστίες τους, γνωστοποιεί ότι μετά το τέλος αυτής της εξαιρετικά επικίνδυνης Βαλκανικής περιπέτειας η ΕΣΗΕΑ θα συντάξει λεπτομερή έκθεση σχετικά με τις συνθήκες που επικράτησαν στη Γιουγκοσλαβία, όσον αφορά στην άσκηση του δημοσιογραφικού λειτουργήματος. Τέλος, με ειδική επιστολή της, που ακολουθεί, η ΕΣΗΕΑ γνωστοποιεί ότι θα ζητήσει από τη ΔΟΔ να λάβει μέτρα σχετικά με την απαγόρευση να παρακολουθήσουν δημοσιογράφοι τη δίκη του Αμπντουλάχ Οτσαλάν.

ΕΙΚΟΝΑ ΠΡΩΤΗ:

ΑΠΡΙΛΗΣ του 1949: Τα καϊκια μεταφέρουν από το Λαύριο, στην απέναντι ακτή ένα από τα ανθρώπινα φορτία των αγωνιστών, που δέχονται σ' αυτό το άντρο των βασανιστηρίων, του "λιναριού τα πάθη"...

... Τα καϊκια με τους αγωνιστές δεν προφτάνουν να προσορμιστούν στη μικρή προβλήτα του ξερόνησου. Οι βασανιστές, "οι άγγελοι με τις άσπρες γκέτες", εφαρμόζοντας τις μεθόδους των ναζιστικών, των εγχώριων και αγγλοαμερικανικών ειδικών υπηρεσιών, πλευρίζουν με βάρκες, κάνουν ρεσάλτο και χτυπάνε στο σωρό με ορθοστάτες των σκηνών, ρόπαλα, σιδηρολοστούς και μαστίγια.

ΕΙΚΟΝΑ ΔΕΥΤΕΡΗ

Μεγάλη Εβδομάδα των Παθών. ΑΠΡΙΛΗΣ του 1999, μισός αιώνας, μετά. Οι λαοί της Γιουγκοσλαβίας πνίγονται στο αίμα και στο θάνατο, από τους δολοφονικούς βομβαρδισμούς της νέας τάξης, που μέρες επετείων μνήμης, εξομοιώνονται με την κτηνωδία του ναζισμού.