ΛΟΝΔΙΝΟ (του απεσταλμένου μας ΘΑΝΑΣΗ ΚΑΝΙΑΡΗ).-

Δίπλα από τον Τάμεση και το Μπιγκ - Μεν και σε μια ψυχροπολεμική ατμόσφαιρα λόγω των συνεχιζόμενων ΝΑΤΟικών επιδρομών στη Γιουγκοσλαβία, άρχισαν χτες οι εργασίες της Ευρωπαϊκής Τράπεζας για την Ανοικοδόμηση και Ανάπτυξη. Της τράπεζας, η οποία δημιουργήθηκε στις αρχές του 1990 με στόχο τη στήριξη της καπιταλιστικής ανασυγκρότησης των πρώην σοσιαλιστικών χωρών της Βαλκανικής και της ΚΑ Ευρώπης, καθώς και των δημοκρατιών της πρώην Σοβιετικής Ενωσης. Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας Γ. Παπαντωνίου, που εκπροσώπησε την ελληνική κυβέρνηση, δεν έκρυψε πως από τον ΑμερικανοΝΑΤΟικό πόλεμο που διεξάγεται στη Γιουγκοσλαβία, θα υπάρξουν συνέπειες και στην ελληνική οικονομία.

Στις εργασίες της Ευρωπαϊκής Τράπεζας, εκτός από τους εκπροσώπους της ΕΕ ήταν παρόντες και εκπρόσωποι όλων των παραπάνω πρώην σοσιαλιστικών χωρών περιλαμβανομένης και της Ρωσίας, με μοναδική εξαίρεση τη Γιουγκοσλαβία. Το πρωτόκολλο εδώ δεν έχει και μεγάλη σημασία, όσο οι διαδρομικές διαδικασίες μεταξύ των εκπροσώπων πρώην σοσιαλιστικών χωρών και εκπροσώπων χωρών - μελών της ΕΕ. Στις συναντήσεις αυτές οι πρώτοι διαγκωνίζονται μεταξύ τους ποιος να βγάλει "στο σφυρί" περισσότερα περιουσιακά στοιχεία του δημοσίου, πόσες ιδιωτικοποιήσεις να κάνει ώστε να ευελπιστεί σε κάποιας μορφής οικονομική "βοήθεια". Στην ουσία και οι εργασίες της Ευρωπαϊκής Τράπεζας, εντάσσονται στις γενικότερες διαδικασίες μοιράσματος των αγορών των πρώην σοσιαλιστικών χωρών με μοχλό πίεσης τις πιστώσεις, οι οποίες σε ετήσια βάση υπολογίζονται περίπου στα 2 δισ. EURO.

Το κύριο στοιχείο των εργασιών της πρώτης ημέρας ήταν η ομιλία του πρωθυπουργού της Μ. Βρετανίας που τη χαρακτήριζαν οι άναρθρες κραυγές κατά του Μιλόσεβιτς και η αναπαραγωγή τηςπροπαγάνδας. ΟΤ. Μπλερ,αφού εξέφρασε την ικανοποίησή του για την "πτώση του κομμουνισμού" και εξήρε το ρόλο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας, σαν δύναμης καπιταλιστικής διείσδυσης, στη συνέχεια έκανε δύο φορές λόγο και για τη Ρωσία. Οπως είπε, παρά τις διαφορές που έχουμε με τη χώρα αυτή σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, θα πρέπει να βοηθήσουμε και να στηρίξουμε την οικονομία της.

Αναφερόμενος στη Γιουγκοσλαβία, κατηγόρησε τον πρόεδρο της Γιουγκοσλαβίας ότι δεν έχει προχωρήσει σε δημοκρατικές αλλαγές και ότι για να διατηρήσει το κομμουνιστικό του καθεστώς, στηρίζεται στον πιο άκρατο εθνικισμό... Στη συνέχεια πέρασε σε πολεμοχαρείς απειλές του τύπου "θα εξαναγκάσουμε τον Μιλόσεβιτς να αποσυρθεί από το Κόσσοβο" και ότι "θα υπάρχει διεθνής ειρηνευτική δύναμη που θα εξασφαλίσει τη χώρα στους ανθρώπους που ανήκει", για να προσφέρει μετά το "κερασάκι της τούρτας" που ακούει στο όνομα "ανοικοδόμηση". Από την ομιλία του Τ. Μπλερ προκύπτει με σαφήνεια ότι οι ισχυροί της γης, αφού ισοπεδώσουν πρώτα τη Γιουγκοσλαβία στη συνέχεια θα εκπονηθεί πρόγραμμα "ανοικοδόμησης" των Βαλκανίων με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα να έχει κυρίαρχο ρόλο...

Τις πρωινές ώρες ο Τ. Μπλερ δέχτηκε σε συνεργασία τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας Γ. Παπαντωνίου, ο οποίος για το διάστημα των δύο συνόδων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας ήταν πρόεδρος του Συμβουλίου Διοικητών. Ενημερώνοντας τους δημοσιογράφους ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας, είπε πως μετέφερε στον Τ. Μπλερ τις θέσεις της ελληνικής κυβέρνησης για την κρίση στη Γιουγκοσλαβία, σύμφωνα με τις οποίες:

• υπάρχει ανησυχία για το ενδεχόμενο της εμπλοκής χερσαίων δυνάμεων, εξέλιξη η οποία μπορεί να οδηγήσει σε αποσταθεροποίηση της ευρύτερης περιοχής. Προφανώς ο Γ. Παπαντωνίου μεταφέρει τις ανησυχίες της κυβέρνησης ότι η προοπτική αλλαγής συνόρων να μη σταματήσει μόνο στο Κόσσοβο αλλά να επεκταθεί...
• η Ελλάδα πληρώνει δυσανάλογα υψηλό τίμημα από τις εξελίξεις λόγω της γειτνίασής της με την περιοχή των συγκρούσεων, κόστος το οποίο σύμφωνα με το Γ. Παπαντωνίου είναι μικρό σήμερα, αλλά θα αυξηθεί αν επιμηκυνθούν οι επιχειρήσεις...

Τέλος, μιλώντας για λογαριασμό του ελληνικού κεφαλαίου, ο Γ. Παπαντωνίου ανέφερε στον Μπλερ ότι η Ελλάδα θέλει να παίξει ενεργό ρόλο στην ανοικοδόμηση των Βαλκανίων. Πάνω απ' όλα τα καλά και συμφέροντα του ελληνικού κεφαλαίου.

Για την Ελλάδα διατυπώνονται τα τρία σενάρια, το "καλό", το "μετριοπαθές" και το "κακό".

Σύμφωνα με το "καλό" σενάριο αφού συνεχιστούν οι βομβαρδισμοί για 3-4 βδομάδες προχωρούν έπειτα σε πολιτική λύση του προβλήματος, κάτι που όπως υποστηρίζουν οι παράγοντες αυτοί θα έχει ευνοϊκές εξελίξεις για την ελληνική οικονομία (χρηματιστήριο, ομόλογα κλπ.). Σύμφωνα με το "μετριοπαθές" σενάριο οι βομβαρδισμοί συνεχίζονται για 2-3 μήνες χωρίς χερσαία επέμβαση. Στην περίπτωση αυτή θα υπάρξει μικρό οικονομικό κόστος κυρίως επειδή θα πληγεί ο τουρισμός στη Β. Ελλάδα. Σύμφωνα, τέλος, με το "κακό" σενάριο οι βομβαρδισμοί ακολουθούνται από χερσαία επέμβαση, οπότε θα υπάρξει και πολλαπλή εμπλοκή και της Ελλάδας, καθώς οι ΝΑΤΟικοί θα ζητήσουν τη μεταφορά των χερσαίων δυνάμεων μέσα από ελληνικά λιμάνια (θεσσαλονίκης).

Πτώση του τζίρου τους μέχρι και 30% είχαν οι περισσότεροι έμποροι κατά την περίοδο των χειμερινών εκπτώσεων, σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησε η Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου (ΕΣΕΕ). Συγκεκριμένα, το 57% του δείγματος των εμπόρων της σχετικής έρευνας δήλωσε πως είχε πτώση του τζίρου κατά 10% - 20%, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις μέχρι και 30%. Το 25% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι βρέθηκε στα ίδια με τα περσινά επίπεδα, ενώ μόνο ένα ποσοστό 18% απάντησε ότι παρατήρησε αύξηση του τζίρου. Κατά μέσο όρο ο τζίρος στην περίοδο των εκπτώσεων παρουσίασε πτώση κατά 11,5%.

Οπως τονίζεται σε εκτιμήσεις που συνοδεύουν την έρευνα, ο θεσμός των εκπτώσεων τα τελευταία χρόνια έχει μπει σε τροχιά εκφυλισμού και διαστρέβλωσης. Κι αυτό οφείλεται στην οικονομική κρίση, στην κάθετη πτώση του τζίρου, στη συρρίκνωση των εισοδημάτων από την περιοριστική πολιτική και κυρίως στην εφαρμογή νέων πρακτικών από τις μεγάλες επιχειρήσεις. Ταυτόχρονα, η αλόγιστη επιμήκυνση του χρόνου των εκπτώσεων, η καθιέρωση των προσφορών σε όλη τη διάρκεια του χρόνου και κυρίως η καθιέρωση νέων πρακτικών πωλήσεων, όπως οι δοσοεκπτώσεις και οι αγορές με πολλές άτοκες δόσεις μέσω πιστωτικών καρτών, είναι στοιχεία που έχουν συμβάλει σε μεγάλο βαθμό στον εκφυλισμό του θεσμού, με αποτέλεσμα οι εκπτώσεις να χρησιμοποιούνται από τις μεγάλες επιχειρήσεις περισσότερο σαν μια επιπλέον προσπάθεια προσέγγισης των καταναλωτών και αύξησης του μεριδίου τους στην αγορά.

Παράλληλα, σύμφωνα με την έρευνα που συνδυάστηκε και με τη διερεύνηση της κίνησης στην αγορά κατά την περίοδο των Χριστουγέννων, προκύπτει ότι η κίνηση παρουσίασε μια σημαντική κάμψη από τις αρχές του προηγούμενου Νοέμβρη. Μάλιστα, όλοι οι ερωτηθέντες επισήμαναν αυτή την πτώση, ακόμη και εκείνοι που στη συνέχεια είδαν αύξηση στις πωλήσεις τους. Η ίδια κατάσταση συνεχίστηκε και κατά το Δεκέμβρη, κατά τον οποίο εμφανίστηκε μια πτώση στο ύψος των πωλήσεων από 5% μέχρι 10% κατά μέσο όρο ανάλογα με τη μορφή, το είδος και τον τύπο της επιχείρησης, αφού σύμφωνα με τους ερωτηθέντες η κίνηση περιορίστηκε στη βδομάδα των Χριστουγέννων.