"Μέρα Μαγιού μου μίσεψες, μέρα Μαγιού σε χάνω...", είναι οι στίχοι του ποιητή της Ρωμιοσύνης Γιάννη Ρίτσου, γραμμένοι για τους νεκρούς εργάτες του Μάη του '36 στη Θεσσαλονίκη. Το πλήρωμα, όμως, το χρόνου το έφερε, έτσι ώστε να μπορούν να αφιερωθούν και στον αγωνιστή και μάρτυρα της ειρήνης Γρηγόρη Λαμπράκη, που δολοφονήθηκε το Μάη του 1963, στη Θεσσαλονίκη.

Η προετοιμασία του εγκλήματος ήταν παραδειγματική για τους ηθικούς αυτουργούς και όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι ήταν και απροσχημάτιστη. Η παρουσία μεγάλου πλήθους αξιωματικών του στρατού και της αστυνομίας και, φυσικά, πολλών παρακρατικών τραμπούκων και ασφαλιτών το αποδεικνύει.

Το κράτος και παρακράτος ήθελε να παρουσιάσει το έγκλημα ως "τροχαίο ατύχημα". Οι μέρες που θα ακολουθήσουν μέχρι και το θάνατο του Λαμπράκη, μετά από 5 μέρες, στις 27 Μάη, στο νοσοκομείο "Αχέπα" θα φέρουν στην επιφάνεια τη μεγάλη προσπάθεια συγκάλυψης των ενόχων και κυρίως των ηθικών αυτουργών. Η υποτιθέμενη απορία του "εθνάρχη" Καραμανλή, "μα, ποιος κυβερνάει επιτέλους αυτόν τον τόπο!", δεν είναι τίποτε άλλο, παρά η επιβεβαίωση της συνενοχής, που δεν μπορεί να κρυφτεί με τίποτα.

Ο αγωνιστής της ειρήνης είχε ανέβει στη Θεσσαλονίκη για να μιλήσει σε συγκέντρωση της Επιτροπής Θεσσαλονίκης για τη Διεθνή Υφεση και Ειρήνη, με θέμα: "Ειρήνη και αφοπλισμός διά τον κόσμον ολόκληρον και διά την Ελλάδα". Η αίθουσα "Πικαντίλλι" στην οδό Αριστοτέλους, που είχε κλειστεί για την ομιλία, μέσα στο κλίμα τρομοκρατίας θα ακυρωθεί την προηγούμενη μέρα της συγκέντρωσης. Μετά από προσπάθειες των διοργανωτών, θα βρεθεί την Τετάρτη, 22 Μάη, αίθουσα στα γραφεία του Δημοκρατικού Συνδικαλιστικού Κινήματος, σε κοντινή απόσταση, στη συμβολή Ερμού και Βενιζέλου. Εντείνονται τα μέτρα βίας και τρομοκρατίας και πραγματοποιείται την ίδια ώρα αντισυγκέντρωση παρακρατικών και συνονθυλεύματος έξω από την αίθουσα της συγκέντρωσης. Κατά την είσοδο του Λαμπράκη στο κτίριο, δέχεται επίθεση από τραμπούκους, βρισιές και απειλές για τη ζωή του. Οταν θα ανέβει στο βήμα για να μιλήσει ο ίδιος, θα καταγγείλει: "Προσοχή. Προσοχή. Εδώ βουλευτής Λαμπράκης. Ως εκπρόσωπος του έθνους και του λαού, καταγγέλλω ότι υπάρχει σχέδιο δολοφονικής απόπειρας εναντίον μου και καλώ τον υπουργό Βορείου Ελλάδας, τον ενωμοτάρχη, τον εισαγγελέα, τον στρατηγό Χωροφυλακής Μήτσου, τον διευθυντή Αστυνομίας Πόλεως, τον διοικητή Ασφαλείας Θεσσαλονίκης να προστατεύσουν τη ζωή των συγκεντρωμένων φίλων της ειρήνης και τη ζωή μου...".

Οπως κατέγραψε ο δημοσιογράφος Μανώλης Παπουτσάκης στο περιοδικό "Δρόμοι της Ειρήνης" (τεύχος Ιούνη του 1963), παρόντες σ' αυτήν την έκκληση του Λαμπράκη, αλλά και λίγο αργότερα στο έγκλημα, ήταν: "Ο στρατηγός Κ. Μήτσου,επιθεωρητής Χωροφυλακής Βορείου Ελλάδας, ο συνταγματάρχης Ε. Καμουτσής, διευθυντής της Αστυνομίας Θεσσαλονίκης, ο ταγματάρχης Κ. Δόλκας, διοικητής Εθνικής Ασφαλείας Θεσσαλονίκης, ο διαμερισματάρχης ταγματάρχης Κομνηνός ακούνε το μήνυμα. Παρακολουθούνε τον λιθοβολισμό..." και δεν έκαναν απολύτως τίποτα. Αντίθετα, συντόνιζαν τους τραμπούκους.

Την ώρα που η συγκέντρωση τελειώνει, γίνεται εκκένωση του χώρου, αδειάζουν οι δρόμοι, για να μπορέσουν ο Σπ. Γκοτζαμάνης και ο Εμ. Εμμανουηλίδης, με το τρίκυκλο του πρώτου και με ένα σιδερολοστό, να δράσουν ανενόχλητοι. Εκεί, στη μέση του οδοστρώματος των οδών Σπανδώνη και Βενιζέλου, ο Γρηγόρης Λαμπράκης θα δεχτεί το φονικό χτύπημα και το πάτημα με το τρίκυκλο. Μαζί με τον Λαμπράκη, θα τραυματιστεί και ο βουλευτής της ΕΔΑ Γ. Τσαρουχάς, στέλεχος του ΚΚΕ.

Το όλο στήσιμο της δολοφονίας επιδιώχτηκε να φανεί σαν "τροχαίο ατύχημα", όμως η θαρραλέα ενέργεια του Μ. Χατζηαποστόλου, του γνωστού "Τίγρη", να πηδήξει στην καρότσα του τρίκυκλου και, τελικά, να το σταματήσει, καθώς και η μαρτυρία του Γ. Σωτηρχόπουλου, που ανέφερε διάλογο που είχε με τον Γκοτζαμάνη το πρωί της ίδιας μέρας που έλεγε "ότι μέχρι που θα σκοτώσω άνθρωπο", κατέρριψαν την προσπάθεια κουκουλώματος του εγκλήματος.

Τελικά, οι δολοφόνοι του Λαμπράκη που δικάστηκαν το 1966, όμως, όχι σαν τέτοιοι, σε ποινές ο Γκοτζαμάνης 11 χρόνια για "βαριές κακώσεις" και ο Εμμανουηλίδης 8,5 για "συνέργεια", στη διάρκεια της ομογάλακτης χούντας, αθωώθηκαν με απαλλαγή...

Για τη μαύρη επέτειο από τη δολοφονία του αγωνιστή και μάρτυρα της ειρήνης, η Γραμματεία της Ελληνικής Επιτροπής για τη Διεθνή Υφεση και Ειρήνη, σε ανακοίνωσή της, αναφέρει ότι η καλύτερη τιμή στη μνήμη του είναι η συνέχιση του ασυμβίβαστου αγώνα για την ανατροπή της νέας ιμπεριαλιστικής τάξης πραγμάτων.

Στην ανακοίνωση σημειώνεται αναλυτικά:

"36 χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από τη δολοφονία του αγωνιστή και μάρτυρα της ειρήνης Γρηγόρη Λαμπράκη, βουλευτή, βαλκανιονίκη, επιστήμονα, αντιπροέδρου της ΕΕΔΥΕ στη Θεσσαλονίκη, στις 22 Μάη 1963.

Το στυγερό έγκλημα διέπραξαν φασιστικά κτήνη του παρακράτους, υπό την άμεση καθοδήγηση του παλατιού, της τότε κυβέρνησης και των ΝΑΤΟικών κύκλων στη χώρα μας.

Ο Γρηγόρης Λαμπράκης υπήρξε το πρώτο θύμα των αγωνιστών της ειρήνης ενάντια στην εγκατάσταση των ΝΑΤΟικών πυρηνικών πυραύλων "Πολάρις" στην Ελλάδα.

Οι ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ, που τότε ύψωναν τη μισαλλοδοξία και όπλιζαν το χέρι των Γκοτζαμάνηδων και των Εμμανουηλίδηδων, όπως τότε, έτσι και σήμερα, είναι οι εχθροί της ειρήνης και των λαών.

Είναι οι ίδιοι, που σήμερα δολοφονούν το λαό της Γιουγκοσλαβίας. Εδώ και δύο μήνες, οι Αμερικάνοι και οι Ευρωπαίοι εγκληματίες με την πολεμική μηχανή του ΝΑΤΟ σπέρνουν το θάνατο και την καταστροφή στη γειτονική μας χώρα.

Το νέο στρατηγικό δόγμα του ΝΑΤΟ, που υπογράφτηκε με το αίμα των λαών της Γιουγκοσλαβίας, δημιουργεί μια παγκόσμια στρατιωτική δικτατορία της Νέας Ιμπεριαλιστικής Τάξης. Η κατάσταση που διαμορφώνεται παγκόσμια είναι εκρηκτική. Οι λαοί βρίσκονται αντιμέτωποι με το σύγχρονο ευρωατλαντικό φασισμό και το οπλισμένο χέρι του, το ΝΑΤΟ.

Οι δολοφόνοι του Γρηγόρη Λαμπράκη δεν μπόρεσαν να σκοτώσουν τις ιδέες του για την ειρήνη και τη δημοκρατία. Ο Λαμπράκης ζει μαζί με χιλιάδες άλλους αγωνιστές της ειρήνης και της κοινωνικής προόδου.

36 χρόνια μετά, η ΕΕΔΥΕ, τιμώντας τη μνήμη του Γρηγόρη Λαμπράκη, συνεχίζει τον ασυμβίβαστο αγώνα για την ειρήνη, ενάντια σ' αυτούς που τότε και τώρα αιματοκυλούν τους λαούς για τα συμφέροντά τους.

Η λαϊκή αντίσταση, ο φιλειρηνικός αντιιμπεριαλιστικός αγώνας είναι ο υποχρεωτικός και μοναδικός δρόμος, που μπορεί σήμερα να περιορίσει την ανεξέλεγκτη δράση εκείνων που ονειρεύονται την παγκόσμια κυριαρχία, να ανατρέψει αύριο την ιμπεριαλιστική βαρβαρότητα, να σταματήσει το βρώμικο πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία.

Αυτός ο αγώνας είναι τιμή στους αγώνες και τη μνήμη του Γρ. Λαμπράκη. Ο Γρηγόρης Λαμπράκης, ο μαραθωνοδρόμος της ειρήνης, ΖΕΙ ως πανελλήνιο και παγκόσμιο σύμβολο ΑΓΩΝΙΣΤΗ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ.

ΖΕΙ στους καθημερινούς αγώνες του λαού μας, ΖΕΙ στην αντίσταση και στην πάλη για την ανατροπή της Νέας Τάξης Πραγμάτων".