Μαύρα μηνύματα για τους εργαζόμενους και τα πλατιά λαϊκά στρώματα, εκπέμπει το τελευταίο διάστημα το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, όχι μόνο για το 1999, αλλά και τα επόμενα χρόνια. Η πολιτικές λιτότητας, όχι μόνο δεν πρόκειται να χαλαρώσουν και να υποχωρήσουν, αλλά θα γίνουν ακόμα περισσότερο σκληρές και επώδυνες. Το βασικό επιχείρημα που θα επικαλεστούν για να δικαιολογήσουν τους νέους κύκλους λιτότητας, είναι ότι θα πρέπει να προστατέψουμε τώρα τις... κατακτήσεις της ένταξης, εφ' όσον πραγματοποιηθεί. Ηδη το επόμενο διάστημα και αμέσως μετά τις 13 Ιούνη, αναμένεται να ανακοινώσουν μέτρα μείωσης των κοινωνικών δαπανών του προϋπολογισμού, αν και οι ίδιοι αναγνωρίζουν ότι οι δαπάνες αυτές είναι εξαιρετικά συμπιεσμένες. Σύμφωνα με σχετικές πληροφορίες οι αποφάσεις έχουν ήδη ληφθεί και η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να δικαιολογήσει τις περικοπές αυτές, στο όνομα της διασφάλισης της ένταξης της Ελλάδας στην ΟΝΕ.

Αλλά και σε μακροπρόθεσμη - πέραν του 1999 - προοπτική, τα μηνύματα για τους εργαζόμενους κάθε άλλο παρά αισιόδοξα είναι. Η κεντρική κατεύθυνση είναι ξεκάθαρη και σαφής. Η πιθανολογούμενη ένταξη της Ελλάδας στη ζώνη του ΕΥΡΩ, όχι μόνο δεν αφήνει περιθώρια... χαλάρωσης της οικονομικής πολιτικής, αλλά απαιτεί νέα επώδυνα και σκληρά μέτρα σε όλα τα επίπεδα, τόσο στα δημοσιονομικά, όσο και στο πεδίο των λεγόμενων διαρθρωτικών αλλαγών. Πρόκειται ασφαλώς για ομολογίες, οι οποίες καταρρίπτουν αυτά που οι ίδιοι ισχυρίζονταν δημαγωγικά παλαιότερα, ότι χρειάζεται να διανύσουμε μερικά ακόμη μέτρα άνυδρης γης, προκειμένου να εισέλθουμε στον παράδεισο του "σκληρού" πυρήνα του ΕΥΡΩ. Τώρα βέβαια με αρκετή δόση κυνισμού αναγνωρίζουν ότι η περιβόητη ΟΝΕ, δεν είναι παρά ένα νέο πεδίο σκληρότερης εκμετάλλευσης των εργαζόμενων, αφού η περίφημη ένωση με νομισματικούς όρους, δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα χώρο ελεύθερης, ανεξέλεγκτης και ασύδοτης δράσης - σε μεγαλύτερο βαθμό απ' ό,τι στο πρόσφατο παρελθόν - του πολυεθνικού κεφαλαίου.

Στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας είτε με επίσημες δηλώσεις και ανακοινώσεις, είτε σε ανεπίσημο επίπεδο, αναγνωρίζουν ότι το επόμενο διάστημα έρχονται νέοι παγετώνες...

Το πρώτο μήνυμα για την οικονομική πολιτική που θα επιδιώξουν να εφαρμόσουν από το 2000 ήρθε από τον υφυπουργό Οικονομικών Ν. Χριστοδουλάκη, ο οποίος, παρουσιάζοντας σε συνέντευξη Τύπου στις 18 Μάη την εγκύκλιο του νέου προϋπολογισμού, ανακοίνωσε ουσιαστικά ότι οι κοινωνικές δαπάνες στήνονται στο απόσπασμα. Ούτε λίγο ούτε πολύ έκανε γνωστό ότι από το νέο έτος καταργείται ο μέχρι σήμερα τρόπος προσδιορισμού των πρωτογενών δαπανών (όλων των δαπανών πλην των τόκων του δημόσιου χρέους) που πρόβλεπε συναντήσεις και ανταλλαγή απόψεων με τα επιμέρους υπουργεία.

Σύμφωνα με το νέο τρόπο, το ύψος των πρωτογενών δαπανών θα καθορίζεται εκ των υστέρων (το υπουργείο Οικονομικών, υιοθετώντας τη λογική του "αποφασίζομεν και διατάσσομεν", θα καθορίζει από μόνο του ανώτερο μέσο ύψος αυξήσεων) και με βάση αυτό τα υπουργεία θα προχωρήσουν σε εσωτερικό επιμερισμό των δεδομένων δαπανών, όπως αυτά κρίνουν. Ο ίδιος μάλιστα ανακοίνωσε ότι η μεσοσταθμική αύξηση των λεγόμενων ελαστικών δαπανών θα είναι 2% για τον προϋπολογισμό του 2000, ενώ για πρώτη φορά στη λογική των ελαστικών δαπανών (αυτών δηλαδή που μπορούν να περικοπούν) περιλαμβάνουν και τις δαπάνες των υπουργείων Υγείας - Πρόνοιας και Παιδείας, τις οποίες, στα λόγια τουλάχιστον, τα προηγούμενα χρόνια, είχαν εξαιρέσει από το γενικότερο πνεύμα λιτότητας.

Είναι προφανές ότι με τέτοιες αυξήσεις - ψίχουλα (οι μικρότερες της δεκαετίας του '90) οι κοινωνικές δραστηριότητες του κράτους, συμπιεσμένες όλα τα προηγούμενα χρόνια, θα βρεθούν και πάλι μεταξύ "σφύρας και άκμονος". Αξίζει να σημειώσουμε ότι για πρώτη φορά τη λογική της οροφής στις δαπάνες των ΔΕΚΟ την εισήγαγε το 1993 ο Στ. Μάνος ως υπουργός Εθνικής Οικονομίας της ΝΔ, ενώ η σημερινή κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ την επεκτείνει σε όλο τον δημόσιο τομέα. Οσο για την εισοδηματική πολιτική του 2000, αρμόδιοι παράγοντες, αν και αναφέρουν ότι είναι αργά ακόμη να μιλήσουμε για το θέμα αυτό, εκτιμούν όμως ότι οι αυξήσεις στους μισθούς και τις συντάξεις, θα πρέπει να είναι παραπλήσιες, τόσο με τις ονομαστικές αυξήσεις των πρωτογενών δαπανών, όσο και με το ύψος που θα διαμορφωθεί ο πληθωρισμός στο τέλος του 1999. Στην καλύτερη δηλαδή περίπτωση προβλέπουν αυξήσεις γύρω στο 2%!

Στο σκέλος τώρα των εσόδων του προϋπολογισμού, εκτιμούν ότι το 2000, αλλά και τα επόμενα χρόνια θα απαιτηθούν επιπλέον πόροι, για δύο κυρίως λόγους. Οι αυξημένες εισροές που προσδοκούν ότι θα υπάρξουν από τα διαρθρωτικά ταμεία της Ευρωπαϊκής Ενωσης, στα πλαίσια του Γ ΚΠΣ, για τη χρηματοδότηση των δημόσιων δαπανών, θα απαιτήσουν και αυξημένη εθνική συμμετοχή. Και δεύτερος λόγος είναι η χρηματοδότηση από τον Κρατικό Προϋπολογισμό του εξοπλιστικού προγράμματος του υπουργείου Εθνικής Αμυνας.

Η χρηματοδότηση των εξοπλιστικών προγραμμάτων και των δημόσιων επενδύσεων, μπορεί να γίνει είτε με προσφυγή σε δημόσιο δανεισμό, κάτι όμως που θέλουν να αποφύγουν, επειδή με τον τρόπο αυτό αυξάνει το δημόσιο έλλειμμα, είτε με ίδιους πόρους, οι οποίοι μπορούν να εξασφαλιστούν από τη φορολογία και το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, λύση που έχει επιλέξει η κυβέρνηση.

Στο μεν θέμα της φορολογικής πολιτικής, οι λεγόμενες φορολογικές απαλλαγές που - υποτίθεται - ότι θα εφαρμόσουν, αποδεικνύονται μάλλον χρυσωμένο χάπι με σκοπό τη συγκάλυψη αντιλαϊκών μέτρων, που προτίθενται να πάρουν. Ηδη, διάφορες επιτροπές του υπουργείου Οικονομικών, επεξεργάζονται διάφορα σενάρια "ορθολογικοποίησης" των τεκμαρτών δαπανών διαβίωσης (αυτοκίνητα, σκάφη αναψυχής, τόκοι τραπεζικών δανείων κλπ), με στόχο να δημιουργήσουν μια σταθερή βάση φορολογητέου εισοδήματος, σημαντικά υψηλότερη από τα σημερινά επίπεδα.

Ουσιαστικά πρόκειται για "αντικειμενικοποίηση" της φορολογίας εισοδήματος, κάτι ανάλογο που είχαν κάνει με τα "αντικειμενικά" κριτήρια φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών και των μικρών εμπορικών επιχειρήσεων, αλλά σε χειρότερη ακόμα εκδοχή.

Οσο για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες σε όλη τη διάρκεια της 10ετίας του '90 υπέφεραν από ένα πλέγμα άδικων, και ισοπεδωτικών φορολογικών μέτρων (φορολόγηση των επιχειρηματικών κερδών με 35%, "αντικειμενικά" κριτήρια), οι τελευταίες πληροφορίες θέλουν το υπουργείο Οικονομικών να επεξεργάζεται σενάρια νέας φορολογικής αφαίμαξης, όπως αυτό της επιβολής ενιαίας φορολογικής κλίμακας για όλες τις επιχειρήσεις, ανεξάρτητα από τη νομική τους μορφή. Σύμφωνα με το μέτρο αυτό τα κέρδη επιχείρησης με τζίρο 50 δισ. δραχμές και μίας άλλης με 50 ή 5 εκατ. δραχμές θα φορολογούνται με τις ίδιες κλίμακες φορολόγησης.

Στο δε θέμα των ιδιωτικοποιήσεων, έχουν αποφασίσει να εγκαταλείψουν τη "συντηρητική" γραμμή της μερικής ιδιωτικοποίησης των ΔΕΚΟ που ακολουθούσαν μέχρι σήμερα. Η νέα αντίληψη προβλέπει ιδιωτικοποιήσεις πλειοψηφικών πακέτων δημόσιων επιχειρήσεων, καθώς και υιοθέτηση προωθημένων μορφών ιδιωτικοποίησης που εφαρμόστηκαν στη θατσερική Αγγλία (κατασκευή δημοσίων κτιρίων- όπως φυλακές, σχολεία από ιδιωτικές εταιρίες με τη μέθοδο της "αυτοχρηματοδότησης", και με κριτήριο το κέρδος- τα οποία στη συνέχεια θα αναλάβουν να εκμεταλλεύονται οι ιδιώτες με μακροχρόνιες συμβάσεις, διάρκειας 50 - 100 χρόνων).

Θανάσης ΚΑΝΙΑΡΗΣ

Ας δούμε όμως γιατί ο πολιτικός λόγος του ΔΗΚΚΙ, δε συνιστά ρεαλιστική, εναλλακτική και ολοκληρωμένη πρόταση αντίθεσης στην ΕΕ, από τις θέσεις του."Το ΔΗΚΚΙ είναι κίνημα που βλέπει θετικά τη διαδικασία της Ενωμένης Ευρώπης των λαών, προς όφελος όλων των κρατών και των Ευρωπαίων πολιτών και πιστεύει στη βιωσιμότητά της. Αρκεί οι μεγάλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, να πολιτευτούν με αίσθημα της ευθύνης, κάτι που δεν είναι καθόλου βέβαιο, και με άξονες την αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών και των λαών" (1).Εδώ διατυπώνει την ουτοπική αντίληψη ότι τα κράτη που συγκροτούν το οικοδόμημα των ισχυρών Ευρωπαίων τραπεζιτών, βιομηχάνων και άλλων επιχειρηματιών, θα μπορούσαν ποτέ να λειτουργήσουν σε ισότιμη βάση και μάλιστα προς όφελος των λαών. Παραγνωρίζει ότι αυτοί οι ισχυροί καπιταλιστές δε θα παραιτηθούν ποτέ από την προσπάθεια ικανοποίησης των συμφερόντων τους. Οτι δε θα παραιτηθούν από την επιμονή για ένταση της εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων, την καταστρατήγηση των δικαιωμάτων του λαού. Οσο για την αλληλεγγύη μεταξύ κρατών, φαίνεται ότι η ηγεσία του ΔΗΚΚΙ, δεν αντιλαμβάνεται ότι ο ανταγωνισμός ανάμεσα στα κράτη, είναι αντικειμενικός και στη βάση του βρίσκεται ο ανταγωνισμός ανάμεσα στα μονοπώλια για αποκόμιση ολοένα και μεγαλύτερων κερδών, σε βάρος των λαϊκών δυνάμεων, που απαγορεύει τέτοιες "ισοτιμίες".

* * *

Η συγκεκριμένη τοποθέτηση συγκαλύπτει την πραγματική αντίθεση ανάμεσα στα μονοπώλια και τους λαούς, παραβλέποντας ότι τα ισχυρά ιμπεριαλιστικά κράτη στην ΕΕ, εκμεταλλεύονται τους λαούς τους, αλλά και τα λιγότερο ισχυρά, εκμεταλλεύονται επίσης τους λαούς τους, ενώ όλα μαζί επιδιώκουν να εκμεταλλευτούν λαούς άλλων κρατών, γι' αυτό και συμφωνούν να δρουν στα πλαίσια της ΕΕ. Ετσι αποπροσανατολίζει την κατεύθυνση της λαϊκής πάλης, που πρέπει να εναντιώνεται στην πολιτική της ΕΕ, αλλά και στην πολιτική που εφαρμόζεται στην Ελλάδα, καθώς και στις δυνάμεις που την εφαρμόζουν ή συμφωνούν μ' αυτή την πορεία.

* * *

* * *

Δημήτρης ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

Παραπομπές:

(1) Από τις θέσεις για την Ενωμένη Ευρώπη, σελ. 17, θέση α

(2) Το ίδιο, θέση δ

(3) Προεκλογικό φυλλάδιο, στην παράγραφο "τι υποστηρίζουμε", σημείο 4.

(4) Από τις θέσεις για την Ενωμένη Ευρώπη, σελ. 18, θέση στ