ΒΕΛΙΓΡΑΔΙ - ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ.-

Το χτεσινό κύμα επιδρομών είχε ως επί το πλείστον σκοπό την καταφορά βλαβών σε στρατιωτικούς στόχους και ραδιοτηλεοπτικούς πομπούς. Ωστόσο, φαίνεται πως τα βομβαρδιστικά του ΝΑΤΟ θα εντείνουν μέσα στις προσεχείς ώρες τις επιδρομές τους - έως σημείου ισοπέδωσης - θεωρώντας ότι εάν δυναμώσει η "γλώσσα των όπλων" - η οποία, σημειωτέον, ποτέ δε σίγασε... - θα αυξηθεί σε μείζον σημείο η πίεση στη γιουγκοσλαβική ηγεσία, οπότε και το Βελιγράδι να ικανοποιήσει κάθε αμερικανοΝΑΤΟική απαίτηση. Μέσα σ' αυτό το κλίμα, οι φονικές επιδρομές του ΝΑΤΟ, όχι μόνο συνεχίζονται, αλλά και θα κλιμακωθούν, όπως, επίσης, και η διπλωματία του τρόμου που παίζεται σε δύο διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές, αλλά πάντοτε στη σκηνή του ίδιου "θεάτρου του παραλόγου": Στη μεθόριο Γιουγκοσλαβίας - ΠΓΔΜ, όπου και συνεχίστηκαν και χτες το απόγευμα οι συνομιλίες ανάμεσα στους αξιωματούχους ΝΑΤΟ και γιουγκοσλαβικού στρατού και στη Βόννη, όπου εκτυλίσσονταν οι "διπλωματικές" συνομιλίες της "Ομάδας των Οχτώ" (εφτά πλέον οικονομικά ισχυρές χώρες του κόσμου και η Ρωσία), με σκοπό την κατάληξη κάποιου σχεδίου απόφασης, με τελική κατεύθυνση το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ...

Η κατάρρευση των συνομιλιών ανάμεσα στους εκπροσώπους του ΝΑΤΟ (με επικεφαλής τον στρατηγό σερ Μάικλ Τζάκσον) και ανώτατους αξιωματούχους του γιουγκοσλαβικού στρατού στο Κουμάνοβο σήμανε την έναρξη του συναγερμού σε δεκάδες περιοχές της Γιουγκοσλαβίας.

Συμμαχικά αεροσκάφη έπληξαν στη διάρκεια της νύχτας, Κυριακή προς Δευτέρα, σερβικά άρματα μάχης, τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού, θέσεις του πυροβολικού και διάφορα στρατιωτικά οχήματα, αποφεύγοντας την επανάληψη επιδρομών σε εγκαταστάσεις υποδομής. Ωστόσο, αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ προειδοποίησαν ότι τέτοιες εγκαταστάσεις είναι πιθανό να μπουν και πάλι στον "κατάλογο" με τους στόχους των συμμαχικών αεροσκαφών...

Μόνον από λίγο μετά τα μεσάνυχτα της Κυριακής έως νωρίς χτες το πρωί, (όπως, άλλωστε, ανακοίνωσε και ο εκπρόσωπός του Τζέιμι Σι), έγιναν 483 πτήσεις ΝΑΤΟικών αεροσκαφών, τα οποία εκδήλωσαν 142 επιθέσεις. Πηγές της Συμμαχίας σημείωναν εντούτοις με νόημα ότι "είναι πολύ εύκολο" στο προσεχές 24ωρο να διπλασιαστούν οι πτήσεις, εφόσον το θελήσει το Βορειοατλαντικό Σύμφωνο, που έχει στη διάθεσή του για την ισοπέδωση της Γιουγκοσλαβίας περισσότερα από 1.100 αεροσκάφη.

Σύμφωνα με τον τηλεοπτικό σταθμό του Βελιγραδίου "Studio B", οι γιουγκοσλαβικές δυνάμεις απάντησαν με αντιαεροπορικά πυρά, που είχαν ως στόχο τα μη επανδρωμένα αναγνωριστικά αεροσκάφη των ΝΑΤΟικών δυνάμεων, πολλά από τα οποία έχουν καταρριφθεί στη διάρκεια των επιχειρήσεων στη Γιουγκοσλαβία.

Το πρακτορείο ΤΑΝΓΙΟΥΝΓΚ μετέδωσε πως μετά τα μεσάνυχτα βομβαρδίστηκαν αναμεταδότες της ραδιοτηλεόρασης στο Ορος Ρούντνικ, στην κεντρική Σερβία. Επιπλέον, πολλοί πύραυλοι έπληξαν προάστιο της πόλης Κουρσούμλιγια, στη νότια Σερβία, που έχει δεχτεί κατ' επανάληψη επιθέσεις. Δεν έγιναν άμεσα γνωστές πληροφορίες για θύματα.

Δεκάδες πύραυλοι έπληξαν αργά το βράδυ της Κυριακής το Πρίζρεν και το Πετς, στο δυτικό Κοσσυφοπέδιο. Μεταξύ των στόχων, σύμφωνα με το πρακτορείο Τανγιούνγκ, ήταν μία βιοτεχνία επεξεργασίας τσαγιού και ένας χώρος ψυχαγωγίας.

Συνομιλίες, όχι με σκοπό τη διαπραγμάτευση, αλλά την αποδοχή όρων από την αντίπαλη πλευρά γίνονται; Πόσον, μάλλον όταν οι επιδρομές του ΝΑΤΟ παραμένουν σε εξέλιξη...

"Οι επιχειρήσεις κατά την 76η μέρα των επιδρομών είναι σε πλήρη εξέλιξη και θα κλιμακωθούν με σκοπό την επίτευξη του βασικότερου στόχου", έλεγε χαρακτηριστικά ο εκπρόσωπος του ΝΑΤΟ, Τζέιμι Σι, στις Βρυξέλλες.

Ο Σι είπε πως ο στρατηγός Μάικλ Τζάκσον (Βρετανός διοικητής των ΝΑΤΟικών στρατευμάτων στην ΠΓΔΜ) είναι έτοιμος να ξαναρχίσει τις συνομιλίες (οι οποίες όντως επαναλήφτηκαν χτες το απόγευμα), αλλά σε κατώτερο επίπεδο αξιωματούχων. Ο Σι υποστήριξε πως το ΝΑΤΟ είναι πρόθυμο να συζητήσει μόνο "διάφορες τεχνικές λεπτομέρειες", εν σχέσει με το χρονοδιάγραμμα και τρόπο αποχώρησης των γιουγκοσλαβικών δυνάμεων, επαναλαμβάνοντας πως ο "στρατηγός Τζάκσον βρίσκεται στη συγκεκριμένη περιοχή γι' αυτόν και όχι για κανέναν άλλο λόγο"!

Κατά το ΝΑΤΟικό εκπρόσωπο, οι συνομιλίες ναυάγησαν ξημερώματα Δευτέρας μετά την παρουσίαση των προτάσεων των Γιουγκοσλάβων στρατιωτών, "που απέτυχαν να εγγυηθούν την ασφαλή επιστροφή των προσφύγων και την αποχώρηση όλων των γιουγκοσλαβικών δυνάμεων". Ωστόσο, μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσίαζαν οι δηλώσεις του Σι, που διέγραφαν την κλιμάκωση των βομβαρδισμών: "Η στρατιωτική προοπτική και πρακτική δε θα χαλαρώσει με κανέναν τρόπο", είπε χαρακτηριστικά ο ΝΑΤΟικός εκπρόσωπος.

Ακριβώς στο ίδιο πνεύμα και με όμοιο περιεχόμενο, ήταν οι ανάλογες δηλώσεις του εκπροσώπου του Λευκού Οίκου Τζο Λόκχαρντ, που σημείωσε χτες πως "οι βομβαρδισμοί θα συνεχιστούν παράλληλα με τις επαφές των ΗΠΑ με τους εταίρους του ΝΑΤΟ και τις άλλες μεγάλες δυνάμεις και την "Ομάδα των Οκτώ"".

Πιο απειλητικές (όπως είθισται...) ήταν οι δηλώσεις των Βρετανών αξιωματούχων. Ο υπουργός Αμυνας, Τζορτζ Ρόμπερτσον, επί παραδείγματι, "υποσχέθηκε" πως όχι μόνο θα ενταθούν οι βομβαρδισμοί, αλλά ότι παραμένει πιθανόν το ενδεχόμενο "χρήσης χερσαίων δυνάμεων", εφόσον το Βελιγράδι δεν εφαρμόσει το σχέδιο 12 σημείων, το οποίο θεωρητικά αποδέχτηκε την περασμένη Πέμπτη. Και κατέληξε με χαρακτηριστικό κυνισμό: "Ο Μιλόσεβιτς πρέπει να αντιληφθεί ότι πέρα από την εντατικοποίηση των από αέρος επιδρομών φυσικά εξακολουθούν να υπάρχουν άλλες εναλλακτικές επιλογές στο τραπέζι για να ολοκληρωθεί αυτή η διένεξη"... Ετσι, "η αεροπορική εκστρατεία θα πρέπει τώρα να εντατικοποιηθεί, εάν ο Μιλόσεβιτς δεν πρόκειται να κάνει ό,τι συμφώνησε. Παρότι ηττήθηκε, θα χρησιμοποιήσει οποιοδήποτε κόλπο για να αποφύγει τις συνέπειες".

ΒΟΝΝΗ. -

Αντιφατικά μηνύματα εκπέμπονταν χτες από τη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών της "Ομάδας των Οκτώ" στο Πέτερσμπεργκ της Γερμανίας. Από τη μια, διπλωματικές πηγές Γάλλων, Αμερικανών, Γερμανών επιχειρούσαν να καλλιεργήσουν "κλίμα θετικό για καρποφορία" της συνάντησης (δηλαδή κατάληξη του σχεδίου απόφασης που θα πάρει κατεύθυνση το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ). Αφ' ετέρου ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών ρητόρευε περί των παράλογων ΝΑΤΟικών απαιτήσεων και υπέρ της παύσης των βομβαρδισμών, βοηθούντος και του Πεκίνου, το οποίο καθιστούσε και το περασμένο 24ωρο σαφέστατη την απαίτησή του για τερματισμό των ΝΑΤΟικών επιδρομών στη Γιουγκοσλαβία. Μέσα σ' αυτό το συγκεχυμένο κλίμα, η διαρροή πληροφορίας από διπλωματικούς κύκλους της Ουάσιγκτον πως προγραμματίστηκε για αργά χτες βράδυ η σχετική συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας ηχούσε "περίεργα"...

Ωστόσο, αντιφατικά μηνύματα εξέπεμπε η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία της Γιουγκοσλαβίας. Ωρες μετά την έντονη δυσαρέσκεια των Γιουγκοσλάβων στρατηγών από τις συνάντησή τους με τους ΝΑΤΟικούς αξιωματούχους στο Κουμάνοβο της ΠΓΔΜ, ο Φιλανδός πρόεδρος Μαάρτι Αχτισαάρι ανακοίνωνε πως στη διάρκεια τηλεφωνικής επικοινωνίας του με τον Γιουγκοσλάβο Πρόεδρο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς πήρε την επιβεβαίωση πως η Γιουγκοσλαβία "θα διεκπεραιώσει την πραγματοποίηση" του σχεδίου 12 σημείων της "Ομάδας των Οκτώ"...

"Ο Μιλόσεβιτς λέει πως σκοπεύει να προχωρήσει τη συμφωνία", σχολίαζε κατόπιν ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Τζέιμς Ρούμπιν, εκφράζοντας την επιφυλακτικότητα των μεγάλων δυνάμεων έναντι των προθέσεων της γιουγκοσλαβικής ηγεσίας. Σύμφωνα με τον Ρούμπιν, ο Αχτισαάρι είπε στον Μιλόσεβιτς πως το ΝΑΤΟ και οι σύμμαχοί του "δε θέλουν να επιτρέψουν τη δημιουργία κενού ανάμεσα στο χρόνο αποχώρησης των σέρβικων δυνάμεων και του χρόνου άφιξης των διεθνών στρατιωτικών δυνάμεων"... Εν κατακλείδι, ο Ρούμπιν υποστήριξε πως στη διάρκεια της χτεσινής συνάντησης των υπουργών Εξωτερικών της "Ομάδας των Οκτώ" καταβάλλονταν προσπάθειες, προκειμένου "να σταματήσουν οι Σέρβοι να θέτουν διάφορες προτάσεις που είναι ασύμβατες με τις συμφωνίες που υπέγραψαν".

Πάντως, γύρω στις 20.30 χτες βράδυ, το πρακτορείο "ΡΙΑ" μετέδιδε πως οι υπουργοί Εξωτερικών της "Ομάδας των Οκτώ" κατέληξαν σε σχέδιο συμφωνίας, το οποίο ενδέχετο να σταλεί αργότερα προς έγκριση στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Τρόπον τινά, την ίδια πληροφορία φέρεται πως επιβεβαίωνε και ο Ιταλός υπουργός Εξωτερικών, Λαμπέρτο Ντίνι.

Ο Αντρέας Μιχαέλις (εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών), φάνηκε πιο "τολμηρός", εκφράζοντας τη "βεβαιότητά του" πως "μέχρι το βράδυ" (χτες) οι υπουργοί Εξωτερικών της "Ομάδας των Οκτώ" θα συμφωνήσουν στο κείμενο του σχεδίου απόφασης για το γιουγκοσλαβικό που "θα διαβιβαστεί ευθύς αμέσως στο Συμβούλιο Ασφαλείας"...

Νωρίτερα, γνωστοποιήθηκε πως ο Φινλανδός Πρόεδρος και διαμεσολαβητής της ΕΕ, Μαάρτι Αχτισαάρι, από το Πέτερσμπεργκ και μετέβη στο Βερολίνο, από όπου, ύστερα από μια σύντομη συνάντησή του με τον Γερμανό καγκελάριο Γκέρχαρντ Σρέντερ, αναχώρησε με κατεύθυνση το Πεκίνο. Αλλη μια ενδιαφέρουσα πληροφορία αναφέρει ότι στο Πέτερσμπεργκ αναμενόταν η άφιξη του Ιμπραήμ Ρουγκόβα (αρχηγός του Δημοκρατικού Συνδέσμου των Κοσσοβάρων Αλβανών) και η συνάντησή του με την υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μαντλίν Ολμπράιτ.

Μεταξύ των πιο κρίσιμων ζητημάτων που αντιμετώπιζαν οι υπουργοί Εξωτερικών των "Οκτώ" φαίνεται πως είναι η είσοδος των ξένων στρατιωτικών δυνάμεων στο Κοσσυφοπέδιο, (με τρόπο που να μην είναι, από άποψη διεθνούς δικαίου, "εισβολή ΝΑΤΟική" και άρα προϋποθέτει τη σχετική εντολή του Συμβουλίου Ασφαλείας). Πάνω σ' αυτό το θέμα, αναφέρθηκε με σχετικές δηλώσεις του ο εκπρόσωπος του γιουγκοσλαβικού υπουργείου Εξωτερικών Νεμπόιτσα Βούγιοβιτς που είπε πως το Βελιγράδι επιθυμεί μία απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας προ της εισόδου ξένων στρατευμάτων στο Κοσσυφοπέδιο. "Το Συμβούλιο Ασφαλείας, συμφώνως προς την πολιτική συμφωνία και τις αρχές που προσδιορίστηκαν στο Βελιγράδι, είναι ο μόνος θεσμός αρμόδιος για το πεδίο δράσης, τη μορφή και την εντολή μιας διεθνούς παρουσίας στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας", είπε ο Βούγιοβιτς, ο οποίος κατηγόρησε το ΝΑΤΟ για τη διακοπή των συνομιλιών στο Κουμάνοβο, λέγοντας πως επιχειρήθηκε η περιγραφή της σύνθεσης της ξένης δύναμης.

Δηλώσεις γι' αυτό το ζήτημα έκανε πριν την άφιξή του στη Γερμανία, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Ιγκόρ Ιβάνοφ που σημείωσε πως το ΝΑΤΟ θέλει να υποκαταστήσει τον ΟΗΕ και να καθορίσει αυτό τον τρόπο ανάπτυξης μιας διεθνούς δύναμης στο Κόσσοβο.Δικαιολόγησε έτσι την άρνηση του Βελιγραδίου να καταλήξει αυτό το Σαββατοκύριακο σε μια συμφωνία για την αποχώρηση των δυνάμεών του, υπογραμμίζοντας: "Το ΝΑΤΟ προσπάθησε να εισαγάγει σ' αυτό το έγγραφο μια ολόκληρη σειρά κρίσιμων ζητημάτων που μόνο το Συμβούλιο Ασφαλείας έχει το δικαίωμα να επιλύσει. Αυτό αφορά τη σύνθεση και τη χρησιμοποίηση της διεθνούς δύναμης στο Κόσσοβο!". Σημείωσε δε πως το ΝΑΤΟ "αύξησε σημαντικά το επίπεδο των αιτημάτων του και συνεχίζει τους βομβαρδισμούς, γεγονός που προκαλεί βαθιά ανησυχία στη Μόσχα"...

Ηδη εμφανίστηκαν οι πρώτες δυσκολίες στην ερμηνεία και την εφαρμογή των όρων, που έγιναν δεκτοί από τη γιουγκοσλαβική και τη σερβική ηγεσία και από το Κοινοβούλιο του Βελιγραδίου. Και αυτό ήταν σχεδόν αναμενόμενο. Γιατί οι διεθνείς αντιδραστικές δυνάμεις, την αποδοχή των προτάσεων των G7+1 τη βλέπουν σαν "ήττα", σαν "συνθηκολόγηση" του Μιλόσεβιτς, σαν νίκη των ΗΠΑ και των υπόλοιπων ηγεσιών του ΝΑΤΟ. Σαν ένα είδος "Συμφωνίας της Βάρκιζας", όπου οι "νικητές" με την έναρξη της εφαρμογής της θα έβαζαν μπροστά τα σχέδιά τους για την υποταγή του λαού της Γιουγκοσλαβίας. Γι' αυτούς δεν είχε σημασία ότι καθημερινά βομβαρδιζόταν ο άμαχος πληθυσμός, καταστρέφονταν πόλεις και εργοστάσια ειρηνικής παραγωγής ή ό,τι δηλητηριαζόταν το περιβάλλον στη Γιουγκοσλαβία και τις γειτονικές χώρες - έως την Ελλάδα -, σημασία είχε να δυναμώνει και να απλώνει η φωτιά του πολέμου και να εμπλέκονται όλο και περισσότερες χώρες στο μακελειό των Βαλκανίων.

Πώς πρέπει, όμως, να εκτιμηθεί νηφάλια αυτή η κατ' αρχήν συμφωνία; Το πρώτο και κυριότερο είναι ότι για τους λαούς της Γιουγκοσλαβίας θα τερματιστεί η αιματοχυσία. Και αυτό όχι γιατί το θέλησαν οι μακελάρηδες του ΝΑΤΟ. Αλλά, γιατί η επί δυόμισι μήνες ηρωική αντίσταση της Γιουγκοσλαβίας τούς οδήγησε στο συμπέρασμα ότι και άλλες τόσες βάρβαρες αεροπορικές επιθέσεις δε θα τους έφερναν την ποθητή κατάληψή της, χωρίς η χρησιμοποίηση πολλών δεκάδων χιλιάδων χερσαίων δυνάμεων, με αμέτρητες θυσίες και γι' αυτούς τους ίδιους. Από τις αναλύσεις που γίνονται σε διάφορες ευρωπαϊκές εφημερίδες εξάγεται και ένα δεύτερο συμπέρασμα. Οτι, δηλαδή, στην κοινή γνώμη της Ευρώπης είχε αρχίσει να γίνεται μια αντίθετη μέτρηση: Η αρχική αδιαφορία ή η επιπόλαιη αντίληψη ότι με τους βομβαρδισμούς σε λίγες μέρες η "Γιουγκοσλαβία τελειώνει", μετατρεπόταν σε αγανάκτηση για τη ΝΑΤΟική θηριώδη και σε πεποίθηση ότι με τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς μονάχα οι ΗΠΑ και οι συνεταίροι τους στο ΝΑΤΟ δεν κερδίζανε τη νίκη. Απ' αυτό, είχαν αρχίσει να εκδηλώνονται "πρώτα ρήγματα" στη ΝΑΤΟική συμμαχία και είναι προς τιμή του ελληνικού λαού ότι σε γερμανικά σχόλια αναφέρεται η Ελλάδα σαν μια από τις πρώτες χώρες που "έκανε νερά" μέσα στο ΝΑΤΟικό μπλοκ του πολέμου. "Αυξάνει η πίεση στη Δύση, προπάντων στην Ελλάδα, την Ιταλία και τη Γερμανία να τερματιστεί ο πόλεμος - αδιάφορο με ποιο τίμημα" ("Φρανκφούρτερ Αλγκεμάινε", 4 Ιούνη - "Η Ευρώπη θέλει ειρήνη με κάθε τρόπο").

Αν όχι τίποτε άλλο, όσα προαναφέρθηκαν ίσως αρκούν για να υπογραμμίσουν ότι το πρώτο μεγάλο κέρδος από τη "συμφωνία του Βελιγραδίου" το έχει ο βομβαρδιζόμενος και αποδεκατιζόμενος λαός της Γιουγκοσλαβίας, οι γειτονικοί της λαοί, το έχει η ειρήνη.

Γνωρίζοντας, ωστόσο, τις επιδιώξεις των ΗΠΑ και των άλλων ηγετικών κύκλων του ΝΑΤΟ δεν πρέπει να αμφιβάλλει κανείς για τις τεράστιες δυσκολίες που θα υπάρξουν στην εφαρμογή της. Από το κείμενο όρων των G7+1 διακρίνονται ήδη τα σημεία στα οποία θα υπάρξουν όχι απλώς αψιμαχίες, αλλά πιθανώς σκληρές "μάχες". Είναι βέβαια μεγάλη επιτυχία του αμυνόμενου γιουγκοσλαβικού λαού ότι δίνεται εγγύηση για την "κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα" της χώρας τους, και ότι το Κόσσοβο θα αποτελεί τμήμα της Γιουγκοσλαβίας. Ομως της Γιουγκοσλαβίας και όχι της Σερβίας, που σημαίνει ότι αυτό μπορεί μια μέρα να αποκτήσει καθεστώς όμοιο με αυτό του Μαυροβουνίου, δηλαδή να γίνει μια τρίτη Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας.

Αρνητικό για τη Γιουγκοσλαβία είναι το ότι αποσύρονται από το Κόσσοβο οι στρατιωτικές και αστυνομικές δυνάμεις και ότι αργότερα θα επιστρέψουν μερικές "εκατοντάδες", για να αποκαταστήσουν "σύνδεση" με τις ξένες στρατιωτικές δυνάμεις, που θα μπουν στο Κόσσοβο, για να καθαρίσουν τα ναρκοπέδια και να έχουν παρουσία σε "τόπους της σερβικής παράδοσης" (δηλαδή στα μοναστήρια) και στις "σημαντικότερες συνοριακές διαβάσεις". Αυτό σημαίνει ότι μεγάλο μέρος των συνόρων προς την Αλβανία και την ΠΓΔ της Μακεδονίας θα το "φυλάνε" οι ΝΑΤΟικές δυνάμεις. Ο UCK πρόκειται να "αποστρατιωτικοποιηθεί", δηλαδή όχι να "αφοπλιστεί"; Πολύ αόριστη η διατύπωση. Επειτα, θα εμποδίσουν οι ΝΑΤΟικοί τη συνεχή διέλευση "ανταρτών" του UCK στο Κόσσοβο από τη Βόρειο Αλβανία, ή αντίθετα θα την επιτρέψουν και θα τη βοηθήσουν;

Σημείο τριβής θα αποτελέσει ασφαλώς και η προβλεπόμενη "μεταβατική διοίκηση" για το Κόσσοβο. Ποια θα είναι η σύνθεσή της, ποιοι θα είναι επικεφαλής της; Σοβαρότερο ακόμα είναι το ζήτημα της σύνθεσης και της διοίκησης των δυνάμεων από χώρες που θα εισέλθουν στο Κόσσοβο (KFOR).

Η Γιουγκοσλαβική και σερβική ηγεσία απέκλειαν προηγούμενα τη συμμετοχή δυνάμεων από χώρες που μετείχαν στους αεροπορικούς βομβαρδισμούς. Οι εφτά του ΝΑΤΟ επιμένουν ο "πυρήνας" των δυνάμεων αυτών να προέρχεται από ΝΑΤΟικές δυνάμεις. Χρειάζεται ακόμη να καθοριστεί με σαφήνεια το σημείο του κειμένου των G7+1 που αναφέρει ότι "οι δυνάμεις εγκατάστασης" (οι λεγόμενες KFOR) θα βρίσκονται "υπό την προστασία του ΟΗΕ" σύμφωνα με το κεφάλαιο VII του καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ. Το ίδιο ασαφές είναι το σημείο που αναφέρει ότι η Ρωσία, τα τμήματα που θα στείλει στο Κόσσοβο, δεν επιθυμεί να τα θέσει υπό διοίκηση του ΝΑΤΟ.

Αλλά και όταν θα αποσαφηνιστούν τα σημεία αυτά, για να μπουν στο Κόσσοβο οι KFOR απαιτείται προηγούμενα ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Θα πρέπει λοιπόν να περιμένουμε τι θα πουν η Ρωσία και η Κίνα στην ειδική συνεδρίασή του που θα γίνει τις επόμενες ημέρες.

Μένει ένα τελευταίο ζήτημα που έχει να κάνει με τις μεγάλες δυνάμεις που θα δημιουργήσει το ΝΑΤΟικό μπλοκ στο δρόμο για την ειρήνη στη Γιουγκοσλαβία και την περιοχή. Σε διάφορα σχόλια των γερμανικών ΜΜΕ γίνεται ανοιχτά λόγος ότι με τον Μιλόσεβιτς στην εξουσία ούτε "οικονομική βοήθεια" θα δοθεί στην κατεστραμμένη Γιουγκοσλαβία ούτε "δημοκρατία και σταθερότητα" στα Βαλκάνια θα υπάρξει ("Φρανκφούρτερ Αλγκεμάινε" και "Ταγκερσπίγκελ"). Η "Ζιντόιτσε Τσάιτουνγκ" (5-6 Ιούνη) διατυπώνει την απειλή έτσι: "Οχι επίσημα, αλλά ωστόσο αποτελεσματικά η Δύση έχει αποσαφηνίσει ότι η Γιουγκοσλαβία, όσο τη χώρα αυτή εκπροσωπεί ο Μιλόσεβιτς, δε θα πάρει ούτε ένα πφένιχ για ανοικοδόμηση... Στο περιβάλλον του υπουργού Εξωτερικών Φίσερ λέγεται ότι "αποκλείεται ένας Γερμανός πρέσβης να επιδώσει τα διαπιστευτήριά του σε έναν με ένταλμα σύλληψης καταζητούμενο για εγκλήματα πολέμου".

Γι' αυτό το λόγο οι "ειρηνοποιοί" των Βαλκανίων κάνουν λόγο για διάφορους"ηγέτες της αντιπολίτευσης" που θα ήταν κατάλληλοι γι' αυτούς να πάρουν τη θέση του Γιουγκοσλάβου Προέδρου και δε διστάζουν να προβλέπουν ότι "μετά το φθινόπωρο δεν αποκλείεται και εμφύλιος πόλεμος" στη Γιουγκοσλαβία("Ταγκερσπίγκελ, 5 Ιούνη).

Θανάσης ΒΟΡΕΙΟΣ

ΚΟΥΜΑΝΟΒΟ.-

Νέος γύρος επαφών σε σαφώς υποβαθμισμένο επίπεδο, αλλά με σκοπό τη διατήρηση ενός "ανοιχτού διαύλου επικοινωνίας" ανάμεσα στις στρατιωτικές αντιπροσωπείες Γιουγκοσλάβων και ΝΑΤΟικών αξιωματούχων επρόκειτο να επαναληφθεί γύρω στις 23.00 χτες στο Κουμάνοβο. Νωρίτερα χτες, αλλά και καθ' όλη τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, στην ίδια περιοχή, είχαν ναυαγήσει οι συνομιλίες μεταξύ των δύο αντιπροσωπειών σε επίπεδο στρατηγών και ανώτερων στρατιωτικών αξιωματούχων... Η αιτία δεν ήταν ιδιαίτερα σαφής, καθώς η μία πλευρά αναγόρευε ως υπεύθυνη την άλλη. Πληροφορίες από διάφορες πλευρές έφεραν τους Γιουγκοσλάβους να ζητούν την παραμονή στην περιοχή όχι "μερικών εκατοντάδων" αλλά περίπου 15.000 στρατιωτών και επίσης να μην εγκαταλείψουν κατά τη διαδικασία αποχώρησής τους "τεχνικό και άλλο στρατιωτικό εξοπλισμό". Απ' την άλλη, το ΝΑΤΟ λέγεται (όπως υποστηρίζει και η Μόσχα) πως στις συναντήσεις στο Κουμάνοβο έθιξε εσκεμμένως ζητήματα που άπτονταν αρμοδιοτήτων του Συμβουλίου Ασφαλείας (όπως περιγραφή σύνθεσης και λειτουργίας ξένων στρατιωτικών δυνάμεων στο Κόσσοβο κλπ.) τορπιλίζοντας μ' αυτόν τον τρόπο τις συνομιλίες.

Ετσι, από την ατυχή κατάληξη αυτών των επαφών έγιναν γνωστές οι επιφυλάξεις της γιουγκοσλαβικής στρατιωτικής ηγεσίας σε σχέση με τον τρόπο και το χρόνο απόσυρσης των γιουγκοσλαβικών στρατιωτικών και αστυνομικών δυνάμεων από το Κοσσυφοπέδιο (ζήτησε περισσότερο χρόνο από τις επτά ημέρες που προβλέπονται, ενώ υπάρχει βασική διαφωνία και για τη ζώνη ασφαλείας των 25 χιλιομέτρων). Επιπλέον, ενδιαφέρον παρουσιάζει η εκδοχή του Βελιγραδίου περί πραγματοποίησης αυτών των επαφών, που για τη γιουγκοσλαβική στρατιωτική ηγεσία δεν ήταν συνομιλίες με αντιπροσωπεία του... ΝΑΤΟ αλλά με αντιπροσωπεία του ΟΗΕ... Επίσης, κατά το Βελιγράδι οι συνομιλίες κατέρρευσαν για τον ευνόητο λόγο: δεν είχαν τον παραμικρό χαρακτήρα διαπραγμάτευσης αλλά γίνονταν με "τελεσίγραφο". Επίσης, από τον Ρώσο αξιωματικό που συμμετείχε στις συνομιλίες ως παρατηρητής, το ΝΑΤΟ κατηγορήθηκε ότι προσπάθησε να αλλάξει τους όρους της ειρηνευτικής συμφωνίας που αποδέχτηκε το Βελιγράδι. Εξυπακούεται πως την ίδια ώρα η σερβική στρατιωτική αντιπροσωπεία σημείωνε τους προβληματισμούς και τις ανησυχίες της σχετικά με τη δράση του "UCK" στη διάρκεια διαδικασίας αποχώρησης των γιουγκοσλαβικών δυνάμεων από το Κόσσοβο.

Ολα αυτά ενώ το άλλο "στρατόπεδο" (διάφοροι ηγέτες ΝΑΤΟικών χωρών) εμφανίζονταν έτοιμοι να αναπτύξουν τις δυνάμεις τους στο Κοσσυφοπέδιο (χερσαία επέμβαση) και προ του ψηφίσματος του ΟΗΕ.

"Η Γιουγκοσλαβία θα πρέπει να επιτρέψει τη διεθνή παρουσία στο Κόσσοβο, με το ΝΑΤΟ σε ηγετικό ρόλο... Δεν μπορούμε να διαπραγματευτούμε αυτά τα στοιχεία...", έλεγε ο ΝΑΤΟικός εκπρόσωπος Τζέιμι Σι στις Βρυξέλλες. Εντούτοις, δεν πρέπει να παραληφθεί η δήλωση που έκανε με το τέλος των συνομιλιών του Σαββατοκύριακου ο ΝΑΤΟικός στρατηγός σερ Μάικλ Τζάκσον: "Δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική από τη συνέχιση και κλιμάκωση της επιδρομής έως ότου οι Γιουγκοσλάβοι ετοιμαστούν να εφαρμόσουν πλήρως τη συμφωνία"! Οπερ και εγένετο, μιας που από τα μεσάνυχτα της Κυριακής προς ξημερώματα Δευτέρας οι βομβαρδισμοί συνεχίστηκαν με σαφή ένδειξη περαιτέρω κλιμάκωσης...

ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ.-

Μία οικολογική καταστροφή, όπου η διαβίωση και η επιβίωση για οποιονδήποτε ζώντα οργανισμό θα είναι αδύνατη, μπορεί ήδη να έχει προκληθεί εξαιτίας των δολοφονικών ΝΑΤΟικών βομβαρδισμών. Μία οικολογική καταστροφή που απειλεί άμεσα όχι μόνο τους κατοίκους της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας, αλλά και την ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και μεγάλο τμήμα της υπόλοιπης Ευρώπης.

Αυτός ο κίνδυνος και η προοπτική χρωματισμένη με τα μελανότερα χρώματα, διαγράφεται ολοκάθαρα στην επιστολή του Γιουγκοσλάβου υπουργού Περιβάλλοντος Γιάγκος Ζελένοβιτς προς τον Κλάους Τόπφερ, επικεφαλής του Προγράμματος του ΟΗΕ για το Περιβάλλον (UNEP), όπου τονίζει ότι από τους βομβαρδισμούς προκλήθηκε "ανθρωπιστική καταστροφή και καταστροφή στην οικονομία, στην υγεία και στο περιβάλλον".

Σύμφωνα με την επιστολή του Ζελένοβιτς, που αντίγραφό της εστάλη από τη γιουγκοσλαβική πρεσβεία στην Ολλανδία στο πρακτορείο "Ρόιτερ", οι βομβαρδισμοί έχουν προκαλέσει πολλά ατυχήματα: τεχνολογικά, χημικά και ατυχήματα σε βιομηχανίες. Η καταστροφή χημικών εργοστασίων αποτελεί "μια ειδική μορφή χημικού πολέμου", τονίζει ο Ζελένοβιτς και προειδοποιεί επίσης για τις "απρόβλεπτες συνέπειες" από τους ΝΑΤΟικούς βομβαρδισμούς κοντά στο Ινστιτούτο Πυρηνικών Ερευνών, στα περίχωρα του Βελιγραδίου. Χαρακτηριστικά και εφιαλτικά ο Ζελένοβιτς αναφέρει ότι "πέρα από τη γενοκτονία, το ΝΑΤΟ με τις επιθέσεις έχει προκαλέσει οικολογική καταστροφή στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας και ευρύτερα σε όλα τα Βαλκάνια και σε ένα σημαντικό τμήμα της Ευρώπης"...

Η γιουγκοσλαβική αντιπροσωπεία των στρατιωτικών περιμένει κάτω από την τέντα στη βάση του Κουμάνοβο

Από τη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών της Ομάδας των "8" (G8)