Παρακάτω θα δείξουμε με συγκεκριμένο παράδειγμα (Νο 15) τον μηχανισμό της οποζισιόν στην πράξη.

(ε μέρος)

Στο σχήμα Νο 15 ο σκοπός των λευκών έγκειται στην επίτευξη της θέσης Ρζ5- Ρζ7 ή Ρβ5 - Ρβ7 με κίνηση των μαύρων, όπου τότε ο αγώνας για τα κρίσιμα τετράγωνα του πιονιού δ6 θα είναι αποφασιστικός. Υπογραμμίζουμε αυτή τη χαρακτηριστική ιδιαιτερότητα. Ο λευκός βασιλιάς πρέπει, σε τελευταία ανάλυση, να κρατήσει τη μικρή οποζισιόν οπωσδήποτε στην κάθετο εκείνη, η οποία διέρχεται από το μεσαίο κρίσιμο τετράγωνο - μόνο σ' αυτή την περίπτωση τα λευκά μπορούν, έχοντας τα μαύρα την κίνηση, να πετύχουν με το βασιλιά τους την υπερφαλάγγιση και να εισβάλουν στα κρίσιμα τετράγωνα.

Την κάθετη (ή οριζόντια) που περνάει από το μεσαίο κρίσιμο τετράγωνο, θα το ονομάζουμε βασικό επειδή συγκεκριμένα γύρω του επιτυγχάνεται η μανούβρα υπερφαλάγγισης. Στη θέση Νο 15 οι βασικές κάθετες είναι δύο ("β" και "ζ"). Με ποιο τρόπο τα λευκά μπορούν να επιτύχουν το σκοπό τους; Πρέπει να κατέχουν τη μακρινή οποζισιόν και μετά, προωθώντας το βασιλιά μπροστά και συγχρόνως διατηρώντας την οποζισιόν στη βασική κάθετη, να μετατρέψουν τη μακρινή οποζισιόν σε κοντινή.

Στη θέση στο διάγραμμα, τα λευκά πρέπει να αρχίσουν με την κίνηση 1) Ρη2! με σκοπό, αν τα μαύρα δεν μπορέσουν να το εμποδίσουν, να φτάσουν στο τετράγωνο η6. Στον ίδιο σκοπό οδηγεί και η 1) Ρη1, όμως χάνουν χρόνο: οποιαδήποτε όμως άλλη κίνηση (1. Ρε1, ή Ρε2 ή Ρζ2) θα ήταν ανεπανόρθωτο λάθος, χάνοντας την ευκαιρία να κερδίσει.

Η κίνηση 1. Ρη2 είναι τυπική μανούβρα υπερφαλάγγισης. Το καλύτερο που μπορούν να κάνουν τα μαύρα, είναι να απαντήσουν 1.... Ρζ8 (ή Ρζ6).

Ετσι λοιπόν, όταν τα μαύρα μπήκαν στη βασική κάθετη, τα λευκά κατέχουν πλέον την αποφασιστική οποζισιόν με 2. Ρζ2!

Πρέπει να διαπιστώσουμε, ότι τα μαύρα δεν μπορούν να πάνε στην κάθετη "η" ούτε τώρα ούτε σ' οποιαδήποτε επόμενη στιγμή, γιατί τα λευκά θα κατευθυνθούν στο τετράγωνο α5 (χρειάζονται 5 κινήσεις) και ο μαύρος βασιλιάς δεν μπορεί να προλάβει έγκαιρα το τετράγωνο α7 (χρειάζεται 6 κινήσεις): φθάνει μόνο μέχρι το β7, τότε όμως κερδίζει η κίνηση Ρα5 - β5. Την απόπειρα όμως των μαύρων για αντεπίθεση στην περιοχή του βασιλιά, την αποκρούουν τα λευκά με επίθεση στην περιοχή της βασίλισσας, κινούμενα προς το τετράγωνο α5 μέσω του δ3, παίζουν την κατάλληλη στιγμή Ρδ3 - δ4 και μετά γ4 - γ5.

Κατ' αυτό τον τρόπο, στα φινάλε αυτού του τύπου, η πορεία του παιχνιδιού σε μια πτέρυγα (της σκακιέρας) εξαρτάται από τον υπολογισμό για την "κρίσιμη απόσταση" μέχρι το σημείο της εισβολής στην άλλη πτέρυγα. Στο 2.... Ρζ7, τα λευκά απαντούν 3. Ρζ3, και σε κάθε παρεκτροπή του μαύρου βασιλιά στην κάθετη "ε", πραγματοποιούν την υπερφαλάγγιση από την κάθετη "η". Παραθέτουμε παρακάτω τη διδακτική βαριάντα από την αρχή:

1. Ρη2, Ρζ8, 2. Ρζ2, Ρε7 (ε8), 3. Ρη3, Ρζ7, 4. Ρζ3, Ρε7 (ε8), 5. Ρη4, Ρζ6, 6. Ρζ4, Ρε7, 7. Ρη5 Ρζ7, 8. Ρζ5 και κερδίζουν.

Αν ήταν η σειρά των μαύρων, θα κέρδιζαν την οποζισιόν με 1.... Ρζ7 στη βασική κάθετη και θα τη διατηρούσαν σε αποφασιστική στιγμή π. χ.

1.... Ρζ7, 2. Ρη2, Ρη8, 3. Ρθ3 Ρζ7

Δεν πρέπει 3.... Ρθ7; εξαιτίας του 4. γ5, τα μαύρα όμως μπορούν να παίξουν και 3... Ρζ8 γιατί η κατοχή της βασικής κάθετης σε συνδυασμό με την κόντρα απειλή Ρ - ζ6 - ε5 που επιτρέπει τα μαύρα ν' αγνοήσουν το "ορθογώνιο αντιστοιχίας"

4. Ρη4, Ρη6 5. Ρζ4, Ρζ6, 6. Ρε4, Ρε7!.

Χαρακτηριστική στιγμή: στην κάθετη "ε" υπάρχουν τετράγωνα που σπάζουν την οποζισιόν - τετράγωνα σπαστές (απλησίαστα σ' αυτό το παράδειγμα και για τους δύο βασιλιάδες) γι' αυτό και ο κανόνας της οποζισιόν δεν ισχύει εδώ. Κατά τον ίδιο τρόπο δεν υπάρχει ανάγκη να τηρήσουμε αποστάσεις με περιττό αριθμό τετραγώνων (οποζισιόν) στις κάθετες "δ" και "γ" εξαιτίας της ύπαρξης σ' αυτές φραγμών.

7. Ρε3, Ρε8! 8. Ρε2, Ρε7!

Ισοπαλία, γιατί με την είσοδο του λευκού βασιλιά στη βασική κάθετη, τα μαύρα μπορούν πάντα να κερδίσουν την απαραίτητη κάθετη οποζισιόν.

Να γιατί στην αρχική θέση η 1. Ρε1 (ε2) θα ήταν ανεπανόρθωτο λάθος: τα μαύρα θα απαντούσαν με 1... Ρε8! και έφτανε εύκολα στην ισοπαλία όπως στην προηγούμενη βαριάντα. (Συνέχεια στο επόμενο φύλλο).

Ζητάμε συγνώμη από τους φίλους των προβλημάτων που για λίγο τους στερήσαμε την ομορφιά της στρατηγικής σκέψης και λύσης. Επανερχόμαστε, λοιπόν, στις μινιατούρες μας όπου παίζουν τα λευκά και κάνουν ματ σε 2 κινήσεις.

• Σαν... αλλοδαπός θα αγωνιστεί ο ελληνοποιημένος Ιγκορ Μιλαντίνοβιτς για να ενισχύσει τον ΣΟ Καβάλας στην Α' Εθνική.

ΛΕΥΚΑ: Μιλαντίνοβιτς ΜΑΥΡΑ: Χαλκιάς

1. δ4 ε6 2. ε4 δ5 3. Ιγ3 Αβ4 4. Βη4 Ιζ6 5. Β: η7 Πη8 6. Βθ6 δ: ε4 7. α3 Α: γ3+ 8. β: γ3 γ5 9. Ιε2 Ιγ6 10. δ: γ5 Πη6 11. Βδ2 Βα5 12. Ιδ4 Β: γ5 13. α4 α6 14. Αα3 Βδ5 15. Πβ1 Αδ7 16. Ιβ3 Πδ8 17. Αε2 Ιε5 18. Βε3 Α: α4 19. Πδ1 Ιδ3+ 20. γ: δ3 Α: β3 21. Πδ2 Βα5 22. Αβ4 Βα1+ 23. Αδ1 Α: δ1 24. Π: δ1 Β: δ1+ 25. Ρ: δ1 Π: δ3+ 26. Β: δ3 ε: δ3 27. η3 Ιε4 28. Πζ1 β6 29. ζ3 Πζ6 30. γ4 α5 31. Αα3 δ2 32. Ρε2 Ιη5 33. ζ4 Ιε4 34. Ρε3 Ιγ5 35. Ρ: δ2 Πζ5 36. Ρε3 θ5 37. Πδ1 Ιδ7 38. θ3 ε5 39. Ρε4 Πζ6 40. ζ: ε5 Πζ2 41. Αδ6 Πε2+ 42. Ρδ5 Πε3 43. Πη1 Πγ3 44. θ4 Πδ3+ 45. Ρε4 Πγ3 46. Ρδ4 Πζ3 47. Πη2 Πζ1 48. Πδ2 Πζ3 49. Πη2 Πζ1 50. η4 Πζ4+ 51. Ρε3 Π: γ4 52. η: θ5 Ιγ5 53. Πθ2 Πη4 54. Ρζ3 Πη7 55. Πβ2 Ια4 56. Πγ2 Ρδ7 57. Ρζ4 Ρε6 58. Πγ7 Ιβ2 59. θ6 Πθ7 60. Ρε4 ζ5+ 61. Ρδ4 Π: γ7 62. Α: γ7 και 1 - 0.

Ολυμπιάδα Γυναικών 1998

ΓΚΑΛΙΑΜΟΒΑ - ΚΟΒΑΛΕΒΣΚΑΓΙΑ:

1. δ4 Ιζ6 2. γ4 δ6 3. Ιγ3 ε5 4. Ιζ3 Ιβδ7 5. η3 η6 6. Αη2 Αη7 7. 0 - 0 0 - 0 8. θ3 εδ4 9. Ιδ4 Πε8 10. ε4 Ιγ5 11. Πε1 α5 12. Πβ1 γ6 13. β3 Αδ7 14. Αζ4 Ββ6 15. Αδ6 Ιζε4 16. Αε4 Ιε4 17. Πε4 Πε4 18. Ιε4 Βδ4 19. Βδ4 Αδ4 20. Πδ1 Αη7 21. Αβ8 Πβ8 22. Πδ7 β5 23. Ιδ6 βγ4 24. Ιγ4 α4 25. βα4 Πβ4 26. Πδ8 Αζ8 27. Ιε5 Ρη7 28. Ιγ6 Πα5 29. Πδ2 Ρζ6 30. Ρη2 Αγ5 31. Πδ5 Αβ6 32. Πδ6 Ρη7 33. Πδ2 Ρζ6 34. Πδ6 Ρη7 35. Πδ2 Ρζ6 36. Πε2 Αγ7 37. Πε7 Αβ6 38. Πβ7 Αγ5 39. Ιδ8 Αε7 40. Ιγ6 Αγ5 41. Πβ5 Πγ4 42. Πβ2 Πα4 43. Πε2 Αδ6 44. Ρζ3 Αγ7 45. Πβ2 Αδ6 46. Ρε3 Αγ5 47. Ρδ3 Ρε6 48. Ιδ8 Ρε7 49. Ιγ6 Ρδ6 50. Ιδ8 Ρε7 ισοπαλία.

Διάγραμμα Νο 101

Διάγραμμα Νο 102

Στα προηγούμενα: (16.5.99) Στο Νο 99 ο λευκός παίζει 1. Ρθ6! Ο μαύρος αναγκαστικά παίζει τον πύργο, 1... Πθ5+ 2. ηχΠ (αποκάλυψη βασίλισσας) και ματ.

Στο Νο 100 έχουμε 1. Πβ1! Ιδ7 2. γ7+ ματ. Αν 1... Ι - τότε 2. Πβ8+Χ.

Προκειμένου να αναπληρώσουμε το διάστημα που μείνατε χωρίς προβλήματα, ξεκινάμε σήμερα με ένα πολύ ισχυρό, το οποίο θα δυσκολέψει έμπειρους λύτες και δυνατούς σκακιστές. Προσέξτε και συγκρίνετε το διάγραμμα με τα αλγεβρικά σύμβολα. Η θέση δεν είναι λάθος...! Παίζουν τα λευκά και κάνουν ματ σε (4) τέσσερις κινήσεις.

Λευκά: Ρβ5, Βδ1, Πδ5, Ιδ3, Στρ. α6, γ3, δ7, ε6, η6 (9)

Μαύρα: Ρδ8, Ιε7, Ιθ3, Αδ2, Στρ. α7, η7 (6)

Η ΛΥΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟΥ

Λευκά: Ρζ2, Στρ. α4, β3, δ5, ε5, ζ4, η2, θ3 (8)

Μαύρα: Ρδ7, Στρ. α5, β6, γ5, ε7, ζ6, η5, θ7 (8)

Από παρτίδα, που παίχτηκε στη Βουλγαρία το 1974, έχει προκύψει το σημερινό φινάλε πιονιών, που παίζουν τα λευκά και νικούν.

Υπάρχουν δύο νησίδες πιονιών και αντίστοιχες πλειονότητες,από τις οποίες αυτή του λευκού υπερέχει λόγω της δημιουργίας ισχυρού κέντρου και ελεύθερων πιονιών. Στη σκακιέρα μας, τώρα, ο μαύρος μόλις έχει παίξει 44.... η5 45. η3! Διατηρεί το κέντρο, ενώ δεν ανησυχεί για την προώθηση του "β5". 45.... θ5 46. θ4 ηζ 47. ηζ ζε 48. ζε. Οι νησίδες πιονιών έγιναν τρεις. Ο μαύρος νομίζει ότι ο λευκός βασιλιάς είναι εκτός τετραγώνου προαγωγής και ελπίζει. 48.... ε6 49. δ6 β5 50. αβ γ4 51. Ρε3! γβ 52. Ρδ3 α4 53. Ργ3 Ρδ8 54. β6 Ργ8 55. Ρβ2! και 1-0.

Πραγματοποιήθηκε η κλήρωση και ο διαχωρισμός των δύο ομίλων της Α Εθνικής Κατηγορίας για το 28ο Διασυλλογικό Πρωτάθλημα. Στον Α όμιλο συμμετέχουν και παίζουν στην... Καβάλα, έξι αθηναϊκές ομάδες σε σύνολο επτά ομάδων!

Στην Καβάλα (11-18 Ιούλη στο αμφιθέατρο της Νομαρχίας) θα διεκδικήσουν το Πρωτάθλημα Ελλάδας και αρκετές την παραμονή τους στην Α Εθνική, οι παρακάτω ομάδες: Α όμιλος: ΑΟΠ Αμαρουσίου - Σ. Ο. Αμπελοκήπων, Σ. Ο. Καβάλας - Σ. Ο. Περιστερίου, Σ. Ο. Ηλιούπολης - ΕΕΣ Κορυδαλλού. Β όμιλος. ΣΑΠ ΔΕΗ Μ-Θ - Ε. Σ. Θεσσαλονίκης, ΠΣΦ Συκεών - ΑΟ "Κύδων" Χανίων, ΟΑΑ "Ηράκλειο" - ΟΑ Χανίων.

Οι τρεις πρώτοι κάθε ομίλου θα αγωνιστούν εκ νέου για την ανάδειξη του πρωταθλητή, ενώ οι τρεις τελευταίοι θα αγωνιστούν, επίσης, για τη χαμηλή κατάταξη και τον υποβιβασμό τριών ομάδων στη Β Εθνική.

Με νικητή τον Βησ. Κετσουριάνι (6,5 β. στους 7 αγώνες) έληξε το ανοιχτό τουρνουά του ΣΟ Αμπελοκήπων, που διεξήχθηκε στην οδό Μακρυνίτσας 12-14 Αμπελόκηποι, στο χρονικό διάστημα 26 Μάη - 16 Ιούνη. Στις θέσεις 2-4 ισοβάθμησαν οι Παναγόπουλος Ν., Ευθυμίου Θ., Σπυρακόπουλος Ι. με 5,5 β.

Με 5 βαθ. ήταν οι Κοφίδης Σπ., Βάντεν Π., Λούπος Β. κ. ά. Πρώτη γυναίκα η Αγάθου Μαρία.

ΣΧΗΜΑ 15

Τα λευκά κερδίζουν με την κίνησή τους