ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Πέμπτη 1 Ιούλη 1999
Σελ. /36
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Ναυτικοί χάρτες ελληνικής παράδοσης

Με ομιλητές την καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Κρήτης Αννα Αβραμέα και τον πρόεδρο του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, οι εκδόσεις "Ολκός" και το Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του ΕΙΕ παρουσίασαν χτες μια εξαιρετικά καλαίσθητη έκδοση της ιστορικής έρευνας και μελέτης του Γιώργου Τόλιου "Οι ελληνικοί ναυτικοί χάρτες - Πορτολάνοι",η οποία εκπονήθηκε στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του ΕΙΕ. Η έκδοση (24χ28), προλογισμένη από τον Βασίλη Παναγιωτόπουλο,περιλαμβάνει 100 περίτεχνες εικόνες (από αυτές οι 60 είναι έγχρωμες) ναυτικών χαρτών. Η έρευνα, επιβεβαιωμένη από τις εικόνες, τεκμηριώνει την ελληνική καταγωγή των υδατογράφων που δημιούργησαν με βάση τα ιταλικά πρότυπα (Γεώργιος Σιδέρης, Ιωάννης Ξενοδόχος, Αντώνιος Πελεκάνος, Αντώνιος από τη Μήλο και τρεις ακόμη ανώνυμοι Ελληνες υδατογράφοι) και αναδείχνει τη δεξιοτεχνία των χαρτογράφων, που προσπαθούσαν σε καιρούς περασμένους να κατανοήσουν την κλειστή θάλασσα, το ναυτικό κόσμο και τις κοινωνίες της μεσογειακής λεκάνης.

Ο Γ. Τόλιος, αναφερόμενος στο βιβλίο του, σημείωσε μεταξύ άλλων: "Η ελληνική παραγωγή ναυτικών χαρτών αποτελεί μια ανταπόκριση πολιτισμικού τύπου στην κοινή μεσογειακή παιδεία, που εξυπηρετούσε ταυτόχρονα την εμπειρική τέχνη της ναυσιπλοϊας και την αστική παιδεία της περιέργειας". Ομως η παράδοση των χειρόγραφων ναυτικών χαρτών - Πορτολάνων "έσβησε πριν διακόσια πενήντα χρόνια. Το γεγονός αυτό μας απομακρύνει ολοένα και περισσότερο από τον κόσμο που παρήγαγε και συντήρησε τέτοια έργα. Πράγματι, αγνοούνται πλέον πολλά γύρω από τον τρόπο παραγωγής των χειρόγραφων ναυτικών χαρτών, τον τρόπο χρήσης τους, τα θέματα εμπορίας και διακίνησής τους, την επαγγελματική καθημερινότητα των χαρτογράφων". Ετσι, όλοι οι κατά καιρούς μελετητές αυτού του γοητευτικού αντικειμένου δυσκολεύτηκαν εξαιτίας των ελαχίστων πλέον "πηγών", σώζονται πολλοί λιγότεροι από τους χάρτες που παρήχθησαν κάποτε.

NEEΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

- Από το "Εντός" κυκλοφόρησε το βιβλίο του Σοφοκλή Αθ. Πολυχρονιάδη "Απομνημονεύματα, Ι. Με τον τουρκικό στρατό στη Βαλκανική (Κόσσοβο κ.ά. Ιούλιος 1912 - Φεβρουάριος 1913). ΙΙ. Στο Μακεδονικό Μέτωπο του Α Παγκοσμίου Πολέμου (1916 - 1918)".Επιμέλεια Αθανάσιος Σοφ. Πολυχρονιάδης).

- Από το "Θεμέλιο", κυκλοφόρησαν τέσσερα σημαντικά βιβλία: Γιασάρ Κεμάλ "Οι αγάδες του Ακτσάσαζ (έγκλημα στα Σιδεράδικα") (από τα σημαντικότερα μυθιστορήματα του κορυφαίου Τούρκου συγγραφέα. Μετάφραση Παναγιώτης Αμπατζής). Το μυθιστόρημα του μεγαλύτερου σύγχρονου Μεξικάνου συγγραφέα Κάρλος Φουέντες "Μακρινές συγγένειες". Το βιβλίο του σπουδαίου ιστορικού Ερικ Χομπσμπάουμ "Γιά την ιστορία" (μετάφραση Παρασκευά Ματάλα). Το όμορφο λεύκωμα της Βίργως Βασιλείου "Τρίκκερι - Σχέδια 1948 - 1953" (προλογίζει ο κριτικός λογοτεχνίας Δημήτρης Ραυτόπουλος). Η έκδοση περιλαμβάνει τοπία του Τρίκκερι και πορτρέτα εξορίστων γυναικών στις φυλακές Αβέρωφ. Επίσης κυκλοφόρησε την περιοδική "Ελληνική Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης" (τεύχος 12, 1998).

- Από τον "Καστανιώτη" κυκλοφόρησαν: Το μυθιστόρημα του κορυφαίου νομπελίστα (1998) κομμουνιστή Πορτογάλου συγγραφέα Ζοζέ Σαραμάγκου "Ολα τα ονόματα" (μετάφραση Αθηνά Ψύλλια). Το ταξιδιωτικό έργο του μεγάλου Γάλλου συγγραφέα Θεόφιλου Γκοτιέ "Κωνσταντινούπολη" (μετάφραση Ερση Μπομπολέση). Μια συλλογή διηγημάτων του μεγάλου Ιταλού συγγραφέα Ιταλο Καλβίνο "Λίγο πριν πεις "Εμπρός"" (μετάφραση Ανταίου Χρυσοστομίδη). Το μυθιστόρημα του Ρουμάνου συγγραφέα Μίρτσεα Ελιάντε "Δεκαεννέα τριαντάφυλλα" (μετάφραση Γκαμπριέλ Ανδρόνε).

- Το "Ροδακιό" κυκλοφόρησε: Το διήγημα του Ινδού, σκοτσέζικης καταγωγής, Σάκι (1870 - 1916) "Το μπερμόρι" με όμορφες ζωγραφιές της Ευανθίας Σούτογλου. Το όμορφο, επίσης, βιβλίο της Θεανώς Πανδή "Ερωτας και ψυχή", εικονογραφημένο από την ίδια που αντλώντας από το 5ο βιβλίο των "Μεταμορφώσεων" τον Απουλήιου (2ος μ. Χ.) για τον έρωτα και την ψυχή, "ψηλαφεί" το παλίμψηστο της γλωσσικής και ζωγραφικής παράδοσης. Τον ογκώδη τόμο (507 σελ.) ποιημάτων του μηχανολόγου και θεατρολόγου Κωνσταντίνου Μπούρα "Ερως... παλίμψηστος".

- Η "Αγρα" κυκλοφόρησε: Αρχαία Ελληνικά Επιτύμβια Επιγράμματα, με τίτλο "Επιτάφιος Λόγος" (επιλογή - εισαγωγή Ντενί Ροκέ, μετάφραση - επίμετρο Παντελή Μπουκάλα. Το θεατρικό έργο του Ανδρέα Στάικου "Η αυλαία πέφτει", "σκηνική φαντασία", εμπνευσμένη από τη συνάντηση του Κωνσταντίνου Χρηστομάνου και της Ελισάβετ αυτοκράτειρας της Αυστρίας, την οποία ερωτεύτηκε ο πρωτοπόρος του ελληνικού θεάτρου Κωνσταντίνος Χρηστομάνος. Επίμετρο της κριτικού Θεάτρου Ελένης Βαροπούλου. Το ποιητικό βιβλίο του Σπύρου Κανιούρα "Ο πειρασμός της βεβαιότητας".

- Από τον "Παττάκη" κυκλοφόρησε σε ένα τόμο το δεύτερο και τρίτο βιβλίο των ιστοριών του Ηροδότου. Το δεύτερο τιτλοφορείται "Ευτέρπη" και το τρίτο "Θάλεια". Μετάφραση - σχόλια Ηλία Σ. Σπυρόπουλου. Ο τόμος περιέχει και το αρχαίο κείμενο.

- Ο "Περίπλους" κυκλοφόρησε το, αυτοβιογραφικού περιεχομένου, χιουμοριστικό βιβλίο του βυζαντινολόγου Χανς - Γκεργκ Μπεκ "Αποχαιρετισμός στο Βυζάντιο" (μετάφραση Νίκι Εϊντενερ).

- "ΧΑΛΕΠΑΣ. Ο κοσμοκαλόγερος καλλιτέχνης από τον Πύργο της Τήνου", τιτλοφορείται το νέο βιβλίο των εκδόσεων "Εριννή". Η επιλογή και επιμέλεια των κειμένων, είναι του εκδότη Στρατή Γ. Φιλιππότη.

"Εγώ, τα "Νέα Σύνορα" και οι σφετεριστές)", τιτλοφορεί ο εκδότης Δημήτρης Βαλασκαντζής το ογκώδες βιβλίο του, που αναφέρεται στη μακρόχρονη δικαστική περιπέτειά του για την "κλοπή" και χρησιμοποίηση της επωνυμίας του εκδοτικού του οίκου "Νέα Σύνορα" από τις εκδόσεις "Α. Λιβάνη".

- Η "Δωδώνη" κυκλοφόρησε: Μπέρτολτ Μπρεχτ "Η αποπλάνηση των αγγέλων (Ερωτικά ποιήματα και τραγούδια)". Η μετάφραση είναι του καθηγητή του Πανεπιστημίου Γιώργου Βελουδή. Στη σειρά "Παγκόσμιο Θέατρο" κυκλοφόρησαν: Η κωμωδία του Ευγένιου Λαμπίς "Ο πολυφίλητος Σελιμάρ" σε μετάφραση Ιάνη Λο Σκόκο και "Τέσσερις μονόλογοι" του Αλαν Μπένετ σε μετάφραση Ιώς Μαρμαρινού. "Σάτιρα ενός εφιάλτη με παπούτσια", υποτιτλίζεται το βιβλίο του Γιάννη Πρόφη "Οι Γερμανοί ξανά ξανάρχονται". Το βιβλίο αφιερώνεται στο ολοκαύτωμα του Κορωπίου (9.10.1944). Θανάσης Μπόλος - Μπιρμπίλης "Ο γάμος στο χωριό μου (Περιοχή Πωγωνίου)" (ενδιαφέρουσα, με πολλά τραγούδια και άλλα στοιχεία, λαογραφική μελέτη).

- "Το χαμόγελο των Ετρούσκων", τιτλοφορείται το μεταφρασμένο σε πολλές γλώσσες μυθιστόρημα του Χοσέ Λουίς Σαμπέδρο.Μετάφραση Αγγελική Βασιλάκου, εκδόσεις "Γκοβόστη".

- Από τις εκδόσεις "Ελλάδα" (Μάρνη 5 - 7, τηλ. 5221.744, 5227.678) κυκλοφόρησε το βιβλίο του Αγγλου ελληνιστή Τόμας Τέιλορ (18ος αι.) "Η θεωρητική αριθμητική των Πυθαγορείων" (μετάφραση Μαρία Οικονόμου).

- "Μεταξύ μας", τιτλοφορείται το μυθιστόρημα της βραβευμένης από τη Γαλλική Ακαδημία και με το μεγαλύτερο λογοτεχνικό βραβείο της Γαλλίας "Γκωντιούρ" Πολ Κονστάν. Μετάφραση Αλίκης Σαλίμπα. Εκδόσεις "Χατζηνικολή".

- Λεωνίδας Ευθ. Οικονομίδης "Οράματα και προσδοκίες" (ποίηση, εκδόσεις "Παρασκήνιο" (Σόλωνος 116, τηλ. 3808.348).

Βραβεία του "Διαβάζω"

Τα Βραβεία Λογοτεχνίας 1998 απένειμε χτες το λογοτεχνικό περιοδικό "Διαβάζω",συμπληρώνοντας 4 χρόνια λειτουργίας του θεσμού. Ανάμεσα στα βιβλία που προτάθηκαν είναι τα εξής:

Το Βραβείο Ποίησης απονεμήθηκε στον Στρατή Πασχάλη για τη συλλογή "Κωμωδία" (εκδόσεις "Το Ροδακιό"). Το Βραβείο Μυθιστορήματος στην Ελιάνα Χουρμουζιάδου ("Η ιδιαιτέρα",εκδ. "Κέδρος"). Το Βραβείο Διηγήματος στον Σωτήρη Δημητρίου ("Η φλέβα του λαιμού",εκδ. "Πατάκης"). Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Πεζογράφου στη Νίκη Αναστασέα ("Αυτή η αργή μέρα προχωρούσε","Πόλις").

Αξίζει να σημειωθούν ορισμένα έργα και οι συγγραφείς που προτάθηκαν για διάκριση. Ποίηση: ανάμεσα στους προτεινόμενους από την Επιτροπή Κριτικών ήταν οι: Νάνος Βαλαωρίτης ("Αλληγορική Κασσάνδρα"), Ζέφη Δαράκη ("Ωσάν λέξεις"), Κική Δημουλά ("Ενός λεπτού μαζί"), Βαγγέλης Κάσσος ("Αδιαπέραστο φως"), Θανάσης Χατζόπουλος "Κανόνας"), Κώστας Στεργιόπουλος ("Παλίρροια") κ.ά.

Για το Μυθιστόρημα προτάθηκαν οι: Ρέα Γαλανάκη ("Ελένη ή ο Κανένας"), Βασίλης Καραποστόλης ("Πρώτο Αγγιγμα"), Παύλος Μάτεσις ("Πάντα Καλά"), Νίκος Μπακόλας ("Μπέσα για μπέσα ή Ο άλλος Φώτης") κ.ά.

Για το Διήγημα είχαν προταθεί: Τηλέμαχος Αλαβέρας ("Ως κυλιόμενος τάπης"), Ανδρέας Μήτσου ("Γέλια"), Κώστας Παπαγεωργίου ("Πήρε Φως") κ.ά.

Στους πρωτοεμφανιζόμενους πεζογράφους προτάθηκαν οι: Χρήστος Αγγελάκος ("Η τελευταία εικόνα"), Νίκη Αναστασέα ("Αυτή η αργή μέρα προχωρούσε"), Νίκος Θέμελης ("Η αναζήτηση") κ.ά.

Τη χτεσινή τελετή παρουσίασε ο δημοσιογράφος Παύλος Τσίμας. Αποσπάσματα των βραβευμένων βιβλίων διάβασαν οι ηθοποιοί Αλέκα Παϊζη, Θέμις Μπαζάκα, Μάνια Παπαδημητρίου, Γιώτα Φέστα, ενώ ακολούθησε συναυλία με συγκρότημα Βορειοηπειρωτών.

Το "Διαβάζω" ανακοίνωσε τη διεύρυνση της Επιτροπής Κριτικών με δύο νέα μέλη και τη σύσταση νέας επιτροπής βραβείων για Λογοτεχνικά Βιβλία για Παιδιά και Εφήβους.

ΔΟΜΝΑ ΚΑΤΣΑΜΑΚΗ
"Τα ανθρωπάκια του ιδρώτα"(Μυθιστόρημα) "Σύγχρονη Εποχή". Μακέτα εξωφύλλου: Αλέξανδρος Γαγγάδης Νεόκοπη συγγραφέας, η Δόμνα Κατσαμάκη, στα τριάντα της, δημιουργεί ήδη ένα κοινωνικοπολιτικό μυθιστόρημα με τον παλμό και το πάθος της νιότης, διαποτισμένα με τις πανανθρώπινες αξίες, ελευθερία, δημοκρατία, αδελφοσύνη."Τα ανθρωπάκια του ιδρώτα" είναι οι εργάτες κι οι αγρότες, οι δουλευτές του χεριού, που ζητάνε δικαίωση κι ανθρώπινες συνθήκες ζωής. "Ανθρωπάκια", τους αποκαλεί η τάξη εκείνη που καλοθρέφεται και καλοπερνά με το δικό τους μόχθο και τους θεωρεί μόνο ως εργαλείο εκμετάλλευσης.

Ο κύριος μύθος είναι η εξέγερση μιας αγροτικής περιοχής, η οποία και πετυχαίνει με τη βοήθεια και τη συμπαράσταση πολλών αγνών παραγόντων, που ανήκουν τόσο στην εργατική ως και στην άρχουσα τάξη.

Το άλας που ομορφαίνει και δημιουργεί την ίδια τη ζωή, ο έρωτας, ζευγαρώνει, διαφοροποιεί, εμψυχώνει, δοξαστικός κι άπειρα ωραίος, προσθέτοντας και τη ρομαντική πινελιά στο μυθιστόρημα. Ενεργός παραστάτης κι η φύση σε στεριά και θάλασσα και μ' όλες τις καιρικές συνθήκες.

Αλλο δε μένει να πούμε, αλλά να περιμένουμε το επόμενο βήμα της νεαρής συγγραφέα.

Ευγενία ΖΩΓΡΑΦΟΥ

Ο Ανώνυμος της Λούκκα, το Αιγαίο Πέλαγος, πρώτο ήμισυ του 16ου αι.

"Ο πολιτικός της Παιδείας"

Οι εκδόσεις "Γκούντεμπεργκ" και το Κέντρο Εκπαιδευτικής Ερευνας (ΚΕΕ)παρουσίασαν χτες στην Παλιά Βουλή το βιβλίο του καθηγητή, κοσμήτορα της Σχολής Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Πατρών, Σήφη Μπουζάκη "Γεώργιος Παπανδρέου 1888-1968. Ο πολιτικός της Παιδείας (τόμος Β: 1933-1968)".Ο τόμος αυτός παρουσιάζει την παρέμβαση και το έργο του Γ. Α. Παπανδρέου στα εκπαιδευτικά θέματα από το 1941, με τη στήριξη του Ι. Κακριδή στη "Δίκη των τόνων" (ο καθηγητής είχε εισηγηθεί από τότε το μονοτονικό σύστημα), μέχρι και την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1964/65.

Για το βιβλίο μίλησαν ο υπουργός Παιδείας Γεράσιμος Αρσένης,ο πρόεδρος του ΚΕΕ Μιχάλης Κασσωτάκης,ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Ανδρέας Καζαμίας,ο αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης Ιωάννης Πυργιωτάκης και ο καθηγητής - αντιπρόεδρος του Ιδρύματος Γ. Α. Παπανδρέου Παύλος Πετρίδης.



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ