Ενα βήμα πριν το "λουκέτο" βρίσκεται το ΜΙΝΙΟΝ,ένα από τα μεγαλύτερα εμπορικά καταστήματα της χώρας, με ιστορία 65 χρόνων. Εκεί το έχει οδηγήσει η απληστία των ιδιοκτητών του, που αφού το λεηλάτησαν το εγκατέλειψαν. Αμοιρη ευθυνών δεν είναι και η κυβερνητική πολιτική, η οποία κινείται στη λογική εξυπηρέτησης πολυεθνικών που θέλουν να μονοπωλήσουν το χώρο του εμπορίου. Στα πλαίσια αυτής της λογικής, εξάλλου, το κατάστημα πέρασε από ξανά σε ιδιώτες το 1991.

Αυτή τη στιγμή το κατάστημα υπολειτουργεί και αυτό αποκλειστικά και μόνο χάρη στις υπεράνθρωπες προσπάθειες των εργαζομένων του, που δίνουν τη μάχη να το κρατήσουν στη ζωή. Στα ράφια είναι λίγα τα εμπορεύματα και κάθε μέρα λιγοστεύουν όλο και περισσότερο.

Ο ιδιοκτήτης της επιχείρησης Λ. Ησαϊάδης και πρόεδρος του ΔΣ της εταιρίας "εξαφανίστηκε" από τον περασμένο Δεκέμβρη, όπως και όλο το Διοικητικό Συμβούλιο της εταιρίας, εγκαταλείποντας κάθε προσπάθεια να αξιοποιήσουν ακόμα και την απόφαση του Εφετείου Αθήνας, η οποία πάρθηκε στις 26 Ιούλη του '98 και έδινε τη δυνατότητα της επαναλειτουργίας του ΜΙΝΙΟΝ.

Με την απόφαση αυτή, σταμάτησε η πτωχευτική διαδικασία, η επιχείρηση εντάχθηκε στο άρθρο 44 του νόμου 1892 και ρυθμίστηκαν τα χρέη της, ενώ η πλειοψηφία των μετοχών πέρασε στα χέρια των πιστωτών. Τότε το σωματείο είχε επισημάνει ότι δεν έχουν εκλείψει οι κίνδυνοι για το ΜΙΝΙΟΝ και ότι απαιτούνταν και βούληση από τον εργοδότη, αλλά και από την κυβέρνηση για να ξεπεραστούν πλήρως τα προβλήματα. Βούληση που όπως φαίνεται δεν υπήρξε.

Η κυβέρνηση αρνείται να αναλάβει οποιαδήποτε πρωτοβουλία για την ομαλή λειτουργία του ΜΙΝΙΟΝ, καλυπτόμενη πίσω από το πρόσχημα ότι είναι ιδιωτική επιχείρηση. Ξεγράφει από τα "τεφτέρια" της τόσο το κατάστημα, όσο και τους 270 εναπομείναντες εργαζόμενους σε αυτό και τις θέσεις εργασίας, την ίδια ώρα που δήθεν κόπτεται για την αντιμετώπιση της ανεργίας που είναι σε έξαρση.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το υπουργείο Εργασίας πρόσφατα πρότεινε στους εργαζόμενους ως μοναδική "λύση" να ενταχθούν σε τρίμηνο ειδικό πρόγραμμα του ΟΑΕΔ και στη συνέχεια σε τακτική επιδότηση ανεργίας, θεωρώντας το ΜΙΝΙΟΝ "χαμένη υπόθεση".Αυτή η "λύση" εμπεριέχει για αρκετούς εργαζόμενους μεγάλης ηλικίας τον ορατό κίνδυνο να μη βρουν αλλού δουλιά, αλλά και να μη συμπληρώσουν τις προϋποθέσεις για συνταξιοδότηση. Ειδικότερα από τους 270 εργαζόμενους του ΜΙΝΙΟΝ, οι 140 είναι πάνω από 40 ετών και από αυτούς οι 70 πάνω και από 50 ετών.

Η "ευαισθησία" της κυβέρνησης όμως είναι μεγάλη. Είχε δεσμευτεί στους εργαζόμενους να αλλάξει τις προϋποθέσεις για οικονομική ενίσχυση των εργαζομένων που προβλέπονται στο προεδρικό διάταγμα περί αφερεγγυότητας του εργοδότη, ώστε να μπορέσουν να πάρουν κάποιο ποσό και να ανακουφιστούν λίγο. Πραγματικά το άλλαξε, αλλά κάνοντας ακόμα πιο δύσκολες τις προϋποθέσεις, εξαλείφοντας κάθε δυνατότητα οικονομικής ενίσχυσής τους. Ρύθμιση που δεν αποκλείει μόνο τους εργαζόμενους του ΜΙΝΙΟΝ, αλλά και άλλους εργαζόμενους που βρίσκονται ή θα βρεθούν στη θέση τους.

Το τελευταίο διάστημα έχουν εκδηλώσει κάποιοι επιχειρηματίες ενδιαφέρον να αγοράσουν και να λειτουργήσουν το ΜΙΝΙΟΝ. Ενας από αυτούς μάλιστα συζήτησε με τους εργαζόμενους και πήγαν μαζί στο υπουργείο Εργασίας. Ωστόσο κάθε τέτοια προσπάθεια έχει "παγώσει". Οπως σημειώνουν συνδικαλιστές, το ζήτημα "σκοντάφτει" εξαιτίας πιέσεων από ανταγωνιστικά πολυεθνικά συμφέροντα που θέλουν να πάψει να υπάρχει ΜΙΝΙΟΝ, το οποίο αποτελεί εμπόδιο στα σχέδιά τους για μονοπώληση του εμπορίου.

Η 65χρονη ιστορία του ΜΙΝΙΟΝ, η έλξη που εξακολουθεί να ασκεί στο καταναλωτικό κοινό, παρά τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει, είναι το μεγάλο του "ατού". Αυτό πιστεύουν και οι εργαζόμενοι, που με πραγματική αυτοθυσία παλεύουν κόντρα σε συμφέροντα για να συνεχίσει να λειτουργεί και εμφανίζονται αποφασισμένοι να το σώσουν "πάση θυσία".

Οχτώ μήνες τώρα κρατούν το κατάστημα μόνοι τους, χωρίς να πληρώνονται, ενώ με βάρδιες το περιφρουρούν ακόμα και τις νύχτες. Σε αυτό το διάστημα έχουν πάρει δυο φορές από 10.000 δρχ. περίπου ο καθένας, έναντι των δεδουλευμένων! Ομως και τα προηγούμενα δυόμισι χρόνια περίπου, δεν τους έχουν καταβληθεί οι μισθοί, παρά μόνο κάποια έναντι και κάποιες οικονομικές ενισχύσεις από τον ΟΑΕΔ και αυτές μετά από αγώνες. Σήμερα, τα δεδουλευμένα που τους οφείλονται ανέρχονται περίπου στο 1,5 δισ. δραχμές.

Ακόμα και κάτω από αυτές τις αντίξοες συνθήκες, οι εργαζόμενοι έχουν καταφέρει να ξεπληρώσουν όλα σχεδόν τα χρήματα που όφειλε ο ιδιοκτήτης στη ΔΕΗ και το κατάστημα να έχει ρεύμα, απαραίτητη προϋπόθεση για τη λειτουργία του.

Οι εργαζόμενοι έχουν προτείνει και επαναφέρουν την πρότασή τους να αναλάβει πρωτοβουλία η κυβέρνηση και το υπουργείο Ανάπτυξης και να καλέσει όσους έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για την αγορά του ΜΙΝΙΟΝ, ώστε να βρεθεί βιώσιμη λύση. Επίσης, να γίνει σε βάθος διαχειριστικός έλεγχος και να καταλογιστούν ευθύνες, για το σημερινό κατάντημα της επιχείρησης.

Η Κάτια Νικολάου,πρόεδρος του σωματείου, θα μας δηλώσει σχετικά: "Για μας το ζήτημα είναι καθαρά πολιτικό. Αυτή η πεποίθηση αποτυπώθηκε και στις αποφάσεις της τελευταίας μας Γενικής Συνέλευσης. Εμείς πιστεύουμε ότι το ΜΙΝΙΟΝ έχει τεράστια προοπτική, απορρίπτουμε την κατάντια του Ταμείου Ανεργίας και συνεχίζουμε τον αγώνα.Η κυβέρνηση πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες της. Για την άσχημη κατάσταση που έχει δημιουργηθεί υπεύθυνοι είναι και οι εργοδότες που το κακοδιαχειρίστηκαν και λεηλάτησαν, αλλά και οι κυβερνήσεις από το '90 και μετά, όταν χαρίστηκε από τον Οργανισμό Ανασυγκρότησης Επιχειρήσεων εξυγιασμένο και κερδοφόρο στους ιδιώτες. Αφησαν ανενόχλητους τους ιδιώτες να κατασπαταλήσουν δισεκατομμύρια, προστατεύοντάς τους και από πάνω. Παρά τις μηνύσεις των εργαζομένων κανείς δεν έκανε τίποτα, με το πρόσχημα ότι δε βρίσκεται ο εργοδότης για να συλληφθεί. Η συγκεκριμένη αυτή πολιτική που γυρίζει την πλάτη στους εργαζόμενους και αδιαφορεί για το ότι πετιούνται στο δρόμο, χρειάζεται και την πρέπουσα απάντηση".

Η κερδοσκοπία των ιδιωτών και το "γόνιμο" γι' αυτήν έδαφος, που έχουν καλλιεργήσει, τόσο η κυβέρνηση της ΝΔ, όσο και του ΠΑΣΟΚ τα τελευταία χρόνια, είναι οι βασικές αιτίες για τη σημερινή κατάληξη του ΜΙΝΙΟΝ.

Καθοριστικό σημείο της πολυτάραχης πορείας του ΜΙΝΙΟΝ ήταν η απόφαση, το '91, της κυβέρνησης της ΝΔ να παραδοθεί από τον Οργανισμό Ανασυγκρότησης Επιχειρήσεων στους Γεωργακά - Βερνίκο - Ισαϊάδη έναντι 935 εκατ. δραχμών, όταν η αξία του ανερχόταν στα 6 δισ. δραχμές. Το '92 αποχωρεί ο Γεωργακάς και το '94 και ο Βερνίκος.

Από κει ξεκινούν και τα προβλήματα. Ο όγκος της δουλιάς είναι τεράστιος, όμως οι εργαζόμενοι μειώνονται, φτάνοντας σταδιακά από 900 σε 450.Αρχίζουν να εμφανίζονται τα ωρομίσθια, ενώ οι ιδιώτες επιβάλλουν κλίμα αυταρχισμού. Σιγά - σιγά, αρχίζουν να ξεπουλιούνται σε εταιρίες τα πιο κερδοφόρα τμήματα.

Οι πρώτοι κλυδωνισμοί παρουσιάζονται τον Ιούλη του '97, οπότε και αρχίζουν να εκδηλώνονται οι συνέπειες της χρόνιας κακοδιαχείρισης. Τα χρέη ανέρχονται σε αρκετά δισ. δραχμές και οι πιστωτές σταματούν να τροφοδοτούν με εμπορεύματα το κατάστημα. Τα ράφια αρχίζουν και αδειάζουν, ενώ, ήδη, έχουν εκδηλωθεί καθυστερήσεις στην καταβολή των μισθών. Οι εργαζόμενοι ξεκινούν δυναμικές κινητοποιήσεις για τη σωτηρία του ΜΙΝΙΟΝ.

Το Νοέμβρη του ίδιου χρόνου, η κατάσταση φτάνει στο απροχώρητο, οι κινητοποιήσεις κλιμακώνονται και δεκάδες σωματεία εκφράζουν έμπρακτα τη συμπαράστασή τους. Οι εργαζόμενοι ζητούν την παρέμβαση της κυβέρνησης, αλλά τα υπουργεία Εμπορίου και Εργασίας δηλώνουν αδυναμία να παρέμβουν στην "ιδιωτική πρωτοβουλία". Μετά από έντονες πιέσεις των εργαζομένων, πραγματοποιείται τον ίδιο μήνα σύσκεψη στο υπουργείο Εργασίας, που δεν κατέληξε πουθενά. Στο μεταξύ, τα εμπορεύματα τελειώνουν και δικαστικοί επιμελητές καταφτάνουν συνεχώς, για να κατασχέσουν ό,τι έχει απομείνει, αλλά εμποδίζονται από τους εργαζόμενους που περιφρουρούν το κατάστημα νύχτα - μέρα.

Το Φλεβάρη του '98, κηρύσσεται το ΜΙΝΙΟΝ σε πτώχευση. Οι εργαζόμενοι δίνουν τη μάχη νυχθημερόν για να κρατήσουν το κατάστημα στη ζωή. Από το Γενάρη, είχε κατατεθεί αίτηση από τους πιστωτές για ένταξη της επιχείρησης στο άρθρο 44 του νόμου 1892 περί ρύθμισης των χρεών και εκκαθάρισης εν λειτουργία. Η αίτηση αυτή εκδικάζεται από το Εφετείο Αθηνών το Μάρτη.

Φτάνει ο Μάης και το Εφετείο αναβάλλει την έκδοση απόφασης, ζητώντας εγγυητή για τα χρέη προς τα ασφαλιστικά Ταμεία. Οι εργαζόμενοι πιέζουν για εξεύρεση εγγυητή. Μετά από πολλές κυβερνητικές παλινωδίες, αποφασίζεται να καταβάλει ο ΟΑΕΔ τα χρήματα στο ΙΚΑ.

Στις 26 Ιούλη, εκδίδεται η απόφαση του Εφετείου για ένταξη στο άρθρο 44. Ομως, νέα προβλήματα παρουσιάζονται, καθώς η Εθνική Τράπεζα αρνείται να αποδεσμεύσει τα χρήματα που είχε καταθέσει η σύνδικος, όσο το κατάστημα λειτουργούσε υπό πτώχευση. Επιπλέον, η ΔΕΗ αρνείται να επαναηλεκτροδοτήσει το κατάστημα. Νέες κινητοποιήσεις ξεσπούν και η τράπεζα, τελικά, ξεμπλοκάρει τα χρήματα και το ρεύμα επανασυνδέεται.

Στις 12 Αυγούστου, το κατάστημα μπαίνει σε λειτουργία. Ομως, δεν πρόλαβαν να αναπτερωθούν οι ελπίδες και, λίγους μήνες μετά, ο ιδιοκτήτης Λ. Ισαϊάδης το εγκαταλείπει. Από τον περασμένο Δεκέμβρη, οι εργαζόμενοι εκ των πραγμάτων αναλαμβάνουν μόνοι τους να λειτουργήσουν το κατάστημα.

Ντίνα ΝΤΑΒΟΥ