Οι μεγάλες καταστροφές που προκάλεσαν οι σεισμοί στην Τουρκία έδωσαν την ευκαιρία στην κυβέρνηση να αξιοποιήσει τη συγκίνηση του λαού μας και να φέρει το ζήτημα των ελληνοτουρκικών σχέσεων στην επικαιρότητα.

Εκμεταλλευόμενες το κλίμα ύφεσης, που δημιούργησε η μαζική ανταπόκριση που είχαν στο λαό μας οι εκκλήσεις για βοήθεια στον τουρκικό λαό και η ειλικρινής έκφραση ευγνωμοσύνης που αυθόρμητα εκφράστηκε από το λαό της Τουρκίας, οι δυο κυβερνήσεις προωθούν τη διαδικασία προσέγγισης που τόσο πιεστικά απαιτούσαν οι ΗΠΑ και η ΕΕ, με στόχο τη διχοτόμηση του Αιγαίου και της Κύπρου. Η διαδικασία αυτή εγκαινιάστηκε από πολύ καιρό και άρχισε να παίρνει συγκεκριμένη μορφή κατά τη διάρκεια του πολέμου του ΝΑΤΟ ενάντια στη Γιουγκοσλαβία, της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ και των διεργασιών για το "Σύμφωνο Σταθερότητας στα Βαλκάνια", κάτω από τις υποδείξεις και την εποπτεία των ΗΠΑ και της ΕΕ. Ο πρώτος γύρος των συνομιλιών που ολοκληρώθηκε κρίθηκε θετικός από τις δύο κυβερνήσεις και προβλέπεται να συνεχιστούν, στοχεύοντας στην παραπέρα αξιοποίηση του θετικού κλίματος, που έτσι δημιουργείται, και να αντιμετωπιστούν και τα δύσκολα ζητήματα που δημιουργούν ένταση στις σχέσεις των δύο χωρών.

Οι εξελίξεις αυτές συνδέονται με την επιτάχυνση της υλοποίησης της νέας δομής του ΝΑΤΟ και του "Συμφώνου Σταθερότητας για τα Βαλκάνια", καθώς και με την όξυνση τοπικών ανταγωνισμών. Διεξάγονται με φόντο την κατάφωρη καταπάτηση βασικών αρχών του Διεθνούς Δικαίου, της εδαφικής ακεραιότητας και κυριαρχίας των χωρών της περιοχής, της αμφισβήτησης συνόρων, την ενεργοποίηση του λεγόμενου δικαιώματος στην επέμβαση, επιλογές που στην πράξη έχουν αποδεχτεί όλα τα μέλη του ΝΑΤΟ στα πλαίσια του νέου δόγματός του.

Αυτές οι εξελίξεις ενισχύουν τις φιλοδοξίες της εγχώριας ολιγαρχίας να παίξει διαμεσολαβητικό ρόλο ανάμεσα στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ από τη μια και των χωρών της Βαλκανικής και της Μεσογείου από την άλλη. Να δυναμώσει την οικονομική, πολιτική, και στρατιωτική παρουσία στην περιοχή κάτι που την καθιστούν πιο πρόθυμη να συμμετέχει στα ιμπεριαλιστικά επεκτατικά σχέδια. Ταυτόχρονα, όμως, τη φέρνουν αντιμέτωπη με τις ανάλογες βλέψεις της άρχουσας τάξης της Τουρκίας.

Με την ευκαιρία της αντιμετώπισης των καταστροφών, που προκάλεσε ο σεισμός στην Τουρκία, και την ανάγκη αποστολής ανθρωπιστικής βοήθειας, η κυβέρνηση και το Διευθυντήριο της ΕΕ επανέφεραν στην επικαιρότητα την άρση του "βέτο", που πρόβαλλε η Ελλάδα στο χρηματοδοτικό πρωτόκολλο της ΕΕ για την Τουρκία. Υπενθυμίζουμε πως το πρωτόκολλο αυτό αποτελεί υποχρέωση της ΕΕ απέναντι στην Τουρκία, συνέπεια της τελωνειακής ένωσής της με την ΕΕ. Μέχρι σήμερα η Ελλάδα έχει αντιταχθεί στην άρση του "βέτο", επικαλούμενη το γεγονός ότι η Τουρκία δεν τηρεί τις προϋποθέσεις σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του Διεθνούς Δικαίου. Οι πιέσεις που ασκούνται προς την Ελλάδα για να άρει το "βέτο" είναι συνεχείς και τα τελευταία δυο χρόνια ιδιαίτερα ισχυρές τόσο από την ΕΕ όσο και από τις ΗΠΑ. Ταυτόχρονα, πίεζαν ώστε μέχρι το τέλος του 1999 να λήξει και το θέμα της συμμετοχής της Τουρκίας στη διαδικασία διεύρυνσης της ΕΕ, προοπτική με την οποία συμφώνησε τελικά και η ελληνική κυβέρνηση. Γίνεται επομένως φανερό πως η άρση του "βέτο" δεν έχει καμιά σχέση με την κατάσταση που δημιούργησε ο σεισμός, αλλά αυτός αποτέλεσε το πρόσχημα για την υλοποίηση μιας απόφασης που είχε ήδη προαποφασιστεί.

Το κύριο πρόβλημα είναι ότι και οι δυο χώρες, όπως και οι μεταξύ τους σχέσεις, καθορίζονται από το πλέγμα εξάρτησης και δεσμεύσεων, από τη συμμετοχή τους στους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς και από τον ανταγωνισμό για την πρωτιά στην υλοποίηση των τυχοδιωκτικών σχεδίων του ευρωατλαντισμού στα πλαίσια και του ανταγωνισμού των ΗΠΑ με την ΕΕ.

Επομένως, ανεξάρτητα από την τύχη του "βέτο", αν δεν αλλάξει το πλαίσιο των παραγόντων και συνθηκών που έχει επανειλημμένα οδηγήσει σε όξυνση τις σχέσεις των δύο χωρών θα δημιουργούνται συνεχώς παρόμοιες καταστάσεις. Η κατάσταση που δημιουργεί η επιδίωξη των ΗΠΑ να διεισδύσουν ακόμα βαθύτερα στην περιοχή, να εξασφαλίσουν την κυριαρχία στο Αιγαίο και γενικότερα στην Ανατολική Μεσόγειο οδηγεί σε μεγαλύτερη διαπλοκή τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, με την αμερικάνικη πολιτική. Ο προσανατολισμός που φαίνεται πως έχουν οι πρωτοβουλίες των ΗΠΑ για μοιρασιά, στην πράξη διχοτόμηση του Αιγαίου, την ουσιαστική κατάργηση των συνόρων, που ήδη είναι πραγματικότητα στα πλαίσια του ΝΑΤΟ, ευνοεί αντικειμενικά τις επιδιώξεις της ηγεσίας της Τουρκίας, στρέφεται ενάντια στα συμφέροντα των δύο λαών, αλλά και ευρύτερα. Το ίδιο συμβαίνει και με την ΕΕ, η οποία προσφέρει ανοχή και στήριξη στις φιλοδοξίες της τουρκικής ηγεσίας.

Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε πως όσο στην περιοχή θα προωθούνται οι σχεδιασμοί της ιμπεριαλιστικής τάξης πραγμάτων, με αιχμή το νέο δόγμα του ΝΑΤΟ και όσο οι δύο χώρες θα είναι ενταγμένες στους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς και θα αποδέχονται αυτούς τους σχεδιασμούς, οι σχέσεις τους θα μπαίνουν σε συνεχή δοκιμασία κάτω από το βάρος των επεμβάσεων των ιμπεριαλιστών, που επιδιώκουν να έχουν την επικυριαρχία, εφαρμόζοντας κατά περίπτωση την τακτική του "διαίρει και βασίλευε".

Μέσα σε αυτά τα πλαίσια και παρά τις δυσκολίες που υπάρχουν θα πρέπει να αναζητηθεί ένας τρόπος για την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών. Το ΚΚΕ έχει πάγια θέση πως τα όποια προβλήματα υπαρκτά ή όχι μπορούν να επιλυθούν, κύρια μέσω του διαλόγου ανάμεσα στις δυο κυβερνήσεις και με την ενεργητική παρέμβαση των λαϊκών κινημάτων στον κοινό αγώνα κατά της ιμπεριαλιστικής τάξης πραγμάτων και των δύο κυβερνήσεων που τη στηρίζουν.

Ενας τέτοιος διάλογος, για να αποδώσει, πρέπει να ξεκινήσει με βάση το σεβασμό των κανόνων του Διεθνούς Δικαίου και της διεθνούς πρακτικής και να διεξαχθεί χωρίς επεμβάσεις και επιδιαιτητές πάνω σε ένα κοινά αποδεκτό πλαίσιο αρχών και διαδικασιών, με πλήρη σεβασμό της εδαφικής ακεραιότητας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων.

Οι διμερείς σχέσεις θα πρέπει να επιδιωχτεί να καλυτερέψουν, όμως η αποδοχή εκ μέρους της κυβέρνησης της διαδικασίας "βήμα προς βήμα" προσέγγισης και της προσφυγής στο Δικαστήριο της Χάγης που εγκαινιάστηκαν κατά την επίσκεψη του κ. Σημίτη στην Ουάσιγκτον, καθώς και της συμφωνίας της Μαδρίτης, ανοίγουν το δρόμο νομιμοποίησης των διεκδικήσεων και αμφισβήτησης των συνόρων μας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων, καθώς και των διεθνών συνθηκών από όπου και αυτά απορρέουν.

Κατά το ΚΚΕ το μόνο ζήτημα που εκκρεμεί και χρειάζεται να διευθετηθεί μεταξύ των δυο χωρών είναι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας. Η διευθέτηση αυτού του ζητήματος θα μπορούσε να γίνει με διαπραγματεύσεις ή, αν δεν υπάρξει συμφωνία, με την προσφυγή στο Δικαστήριο της Χάγης.

Η επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 μίλια αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα της χώρας μας που αναγνωρίζει και το Διεθνές Δίκαιο. Η άσκησή του θα πρέπει να γίνεται, αφού υπολογιστούν όλοι οι παράγοντες.

Τα ζητήματα του εναέριου χώρου και της μουσουλμανικής μειονότητας της Δυτική Θράκης είναι ζητήματα που έχουν διευθετηθεί με βάση το Διεθνές Δίκαιο και τη διεθνή πρακτική.

Σχετικά με τα δικαιώματα των μειονοτήτων, αυτά πρέπει να γίνονται σεβαστά και στις δυο χώρες, όπως προβλέπουν οι διεθνείς συνθήκες. Το ΚΚΕ υπερασπίζεται τα δικαιώματα της μειονότητας και θεωρεί ότι οι Ελληνες πολίτες, ανεξάρτητα από καταγωγή, γλώσσα και θρησκεία έχουν τα ίδια δικαιώματα.

Τα ζητήματα που έχουν σχέση με τον επιχειρησιακό έλεγχο του Αιγαίου έχουν να κάνουν με την ένταξη των δύο χωρών στο ΝΑΤΟ.

Οι ενδοσυμμαχικές διευθετήσεις που επιβλήθηκαν στα πλαίσια της νέας δομής του ΝΑΤΟ ή γενικότερα στα πλαίσια λειτουργίας του, παραβιάζουν τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας. Για την κατάσταση αυτή ευθύνη έχει το ΝΑΤΟ, αλλά και οι ελληνικές κυβερνήσεις που τις έχουν αποδεχτεί. (Κατάργηση των 10 μιλίων στον αέρα, το ζήτημα της Λήμνου, νέα δομή του ΝΑΤΟ).

Σχετικά με την προώθηση μέτρων που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην αποκατάσταση θετικού κλίματος μεταξύ των δύο χωρών θα μπορούσαν από κοινού να εξετάσουν τη δυνατότητα υλοποίησής τους στο στρατιωτικό τομέα.

Π. χ. Θα μπορούσαν να προωθηθούν μέτρα με στόχο την ισόρροπη μείωση των εξοπλισμών και των στρατιωτικών δαπανών των δυο χωρών, με τρόπο που να διασφαλίζεται η αμοιβαία εμπιστοσύνη και ασφάλεια.

Εκείνο όμως που θα είχε διαχρονική αξία και θα δημιουργούσε μια σταθερή βάση για τη φιλία και συνεργασία των δυο χωρών είναι η παρέμβαση του λαϊκού παράγοντα.

Το ΚΚΕ πιστεύει πως χρειάζεται να ενθαρρυνθούν οι ανταλλαγές και οι κοινές δραστηριότητες μεταξύ των μαζικών οργανώσεων των κοινωνικών φορέων, κοινωνικών οργανώσεων της ΤΑ και γενικότερα των λαϊκών φορέων των δυο χωρών καθώς και ενός κινήματος φιλίας και συνεργασίας, που, σε μόνιμη βάση, με τη δράση του και τις πρωτοβουλίες του, θα παρεμβαίνει αποκρούοντας τα σχέδια των ιμπεριαλιστών ή των όποιων επιθυμούν την ένταση μεταξύ των δυο χωρών.

Τέλος πρέπει να σημειώσουμε πως η ανάπτυξη των διμερών σχέσεων επηρεάζεται ιδιαίτερα από την επίλυση του κυπριακού ζητήματος. Είναι φανερό πως η συνέχιση της κατοχής μέρους του εδάφους της Κύπρου από τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις και η συνέχιση της εκκρεμότητας του Κυπριακού επηρεάζουν αποφασιστικά με αρνητικό τρόπο τις διμερείς σχέσεις.

Συμφέρον των λαών και των δύο χωρών είναι η πάλη για την αναζήτηση μιας διαρκούς και δίκαιης λύσης του ζητήματος.

Το ΚΚΕ πιστεύει πως χρειάζεται να ενθαρρυνθούν οι ανταλλαγές και οι κοινές δραστηριότητες μεταξύ των μαζικών οργανώσεων των κοινωνικών φορέων, κοινωνικών οργανώσεων της ΤΑ και γενικότερα των λαϊκών φορέων των δυο χωρών, καθώς και ενός κινήματος φιλίας και συνεργασίας, που, σε μόνιμη βάση, με τη δράση του και τις πρωτοβουλίες του θα παρεμβαίνει, αποκρούοντας τα σχέδια των ιμπεριαλιστών ή των όποιων επιθυμούν την ένταση μεταξύ των δυο χωρών

Εκκινώντας από την αντίπερα όχθη, η αστική προπαγάνδα προβάλλει στις μέρες μας ένα πλήθος ιδεολογημάτων, στα πλαίσια μιας πραγματικής εκστρατείας να πείσει τα λαϊκά στρώματα ότι ο δεσμός οικονομίας και πολιτικής έχει στις μέρες μας διαρραγεί εξαιτίας της "παγκοσμιοποίησης". Επομένως, ισχυρίζεται η αστική απολογητική, η πολιτική δεν μπορεί παρά να υποκύψει στο μοιραίο των αναδιαρθρώσεων και να αφαιρέσει κάθε εργασιακή και κοινωνική κατάκτηση των εργαζόμενων μαζών.

Πράγματι, η εξασφάλιση της συσσώρευσης του κεφαλαίου απαιτεί την υπερένταση της εκμετάλλευσης με μια εκτεταμένη, ισχυρότατη, πολυμέτωπη επίθεση ενάντια στους εργαζόμενους. Και στο πεδίο των διεθνών σχέσεων ως αναπόδραστο στοιχείο προβάλλει ο πολλαπλασιασμός των κρίσεων και της αστάθειας στην ιμπεριαλιστική αλυσίδα, η ένταση των ανταγωνισμών ως την πολεμική παρόξυνση. Το σύνολο των εξελίξεων τούτων, όμως, δε σημαίνει καθόλου "επιβολή της οικονομίας στην πολιτική", έτσι γενικά, θολά και αταξικά όπως το παρουσιάζουν οι λογής - λογής αποχρώσεων απολογητές του κεφαλαίου. Εκφράζει απλούστατα το γεγονός ότι, στο βαθμό που βαθαίνει η κρίση, τα περιθώρια της αστικής πολιτικής για αξιόλογους κοινωνικούς ελιγμούς μειώνονται και στη φάση που διανύουμε πρακτικά έχουν εκμηδενιστεί. Σηματοδοτεί τα όρια της αστικής πολιτικής, τα οποία, σε τελευταία ανάλυση, καθορίζονται από τις ανάγκες της κεφαλαιακής συσσώρευσης.

Στον αντίποδα των συμφερόντων του κεφαλαίου, τα συμφέροντα της εργατικής τάξης και των άλλων καταπιεζόμενων λαϊκών δυνάμεων απαιτούν μια πολιτική που δε χωρά στα πλαίσια της δικτατορίας των μονοπωλίων. Μοναδικός δρόμος για τα λαϊκά στρώματα είναι ο δρόμος της όξυνσης της ταξικής πάλης, της σύγκρουσης, της ρήξης και της ανατροπής. Ο δρόμος της συγκρότησης του αντιιμπεριαλιστικού αντιμονοπωλιακού δημοκρατικού μετώπου πάλης, για το σοσιαλισμό.

Στο άρθρο "Εξελίξεις και τάσεις στην ελληνική οικονομία" δίνεται μια εικόνα του συνόλου και της δυναμικής της ελληνικής οικονομίας. Διαπιστώνεται η εξαιρετική αναιμικότητα της σχετικής της ανάκαμψης, που προετοιμάζει μια νέα φάση κρίσης. Τα στοιχεία που δείχνουν την πορεία της μεταβολής της τιμής της εργατικής δύναμης, συνεξεταζόμενα με την πορεία του ΑΕΠ και των επενδύσεων πάγιου κεφαλαίου, αποκαλύπτουν όχι μόνο γενικά τον ταξικό χαρακτήρα της καπιταλιστικής ανάπτυξης, αλλά και συγκεκριμένα τα ταξικά της αποτελέσματα σε μια συγκεκριμένη ιστορική περίοδο. Αποκαλύπτεται η σαθρότητα της αστικής λογικής: "Ανάπτυξη ορισμένων οικονομικών μεγεθών = ανάπτυξη εθνικής οικονομίας = ανάπτυξη για όλους".

Στο άρθρο "Οι εξελίξεις στην αγροτική οικονομία" δίνεται μια σφαιρική εικόνα της πορείας αυτού του τομέα στα πλαίσια της ΕΕ, των προοπτικών της στα πλαίσια της "Ατζέντας 2000", των μηχανισμών χειραγώγησης των αγροτικών μαζών και εκτίθενται οι θέσεις του ΚΚΕ.

Στο άρθρο "Για τη ναυτιλία" δίνονται πολύ διαφωτιστικά στοιχεία για την πορεία και τις προοπτικές ενός βιομηχανικού κλάδου, στον οποίο η ελληνική ολιγαρχία κατέχει ισχυρότατες θέσεις, πανευρωπαϊκά και παγκόσμια, ενώ αντίθετα οι Ελληνες ναυτεργάτες υποφέρουν και ο αριθμός τους μειώνεται συνεχώς.

Στο άρθρο "Οι πλουτοπαραγωγικές πηγές και η ανάπτυξη στην Ελλάδα" τεκμηριώνεται με στοιχεία η άποψη πως η αξιοποίηση των πλούσιων φυσικών πόρων της χώρας μας προς όφελος της λαϊκής πλειοψηφίας είναι πρόβλημα πολιτικό.

Στο άρθρο "Βαλκάνια και ελληνική ολιγαρχία" παρουσιάζονται ανάγλυφα οι προσδοκίες και τα κέρδη του ελληνικού κεφαλαίου από την "εξόρμησή" του στα υπόλοιπα κράτη της Βαλκανικής. Δίνονται έτσι σημαντικά στοιχεία για την ερμηνεία της αστικής πολιτικής για την περιοχή.

Στο άρθρο "Η πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων" εξετάζεται ο ταξικός χαρακτήρας της πολιτικής αυτής και αντικρούονται αστικά ιδεολογήματα, ενώ δίνονται στοιχεία για την πορεία και τις επιπτώσεις της στους εργαζόμενους σε διεθνές επίπεδο και στην Ελλάδα.

Τέλος στο άρθρο "ΟΝΕ: Οπλο ενάντια στους εργαζόμενους" παρουσιάζεται ο ταξικός χαρακτήρας των αναδιαρθρώσεων που προωθούνται και στην Ελλάδα με εργαλείο την ΟΝΕ, γίνεται κριτική σε θέσεις των άλλων κομμάτων και μια συμπυκνωμένη αναφορά στην πρόταση του ΚΚΕ.

Επισημαίνουμε στους αναγνώστες και αναγνώστριες της ΚΟΜΕΠ ότι στα Κομματικά Ντοκουμέντα περιλαμβάνεται η σημαντική Απόφαση της ΚΕ του ΚΚΕ "Για τον πόλεμο του ΝΑΤΟ κατά της Γιουγκοσλαβίας και τις εξελίξεις μετά την επιβολή της συμφωνίας της G-8" και η Ανακοίνωση της ΚΕ του ΚΚΕ "Για το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών της 13ης Ιουνίου 1999".

Τέλος, στο παρόν τεύχος ολοκληρώνεται με την περίοδο 1979-1991 η δημοσίευση του Χρονολογίου που άρχισε με την ευκαιρία των 80χρονων του ΚΚΕ.

Η σύνταξη της ΚΟΜΕΠ

Η γραμματική καλείται να επιβεβαιώσει έτσι το χρόνο αναφοράς των ρημάτων, όταν χρησιμοποιείται για κομματικές επιδιώξεις.

Και άρχισε ο πόλεμος, με μια κίνηση αιφνιδιασμού του ενός Κώστα προς τον άλλο, που εξόργισε την κυβέρνηση, η οποία διεκδικούσε την πρωτιά, το Σάββατο των εγκαινίων. Ετσι, η τακτική των κινήσεων και από τις δυο πλευρές, αντικαθιστά την πολιτική στρατηγική ουσίας, ανεξάρτητα πώς βαπτίζονται και μεταβαπτίζονται οι υποσχέσεις και "παροχές" προεκλογικών σκοπιμοτήτων.

Κατά τ' άλλα, κανείς από τους δύο δε βρήκε λόγια αναφοράς στην ξένη επικυριαρχία και τα δεινά που τη συνοδεύουν, όπως και την εξάρτηση απ' αυτήν, για την οποία ο κ. Κ. Ι. Αγγελόπουλος έγραφε πρόσφατα στην "Καθημερινή" της 22.8.99: "Η Ελλάδα έχει πλήρη συμμετοχή και μερίδιο ευθύνης πολιτικής και στρατιωτικής στον πόλεμο που διεξήγαγε το ΝΑΤΟ, λόγω Κοσσυφοπεδίου και κάθε διπλωματική κίνηση και επιλογή της από εδώ και στο εξής θα τη χρεώσει με νέες συγκεκριμένες ευθύνες".