ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Βαθαίνουν οι κοινωνικές ανισότητες στις ΗΠΑ

Παπαγεωργίου Βασίλης

Η βιτρίνα του «αμερικάνικου ονείρου» δύσκολα μπορεί να κρύψει την εικόνα της πραγματικότητας, που χαρακτηρίζεται από τις τεράστιες κοινωνικές ανισότητες. Μια πλευρά αυτών των ανισοτήτων είναι η εισοδηματική ανισότητα, όπως αποτυπώνεται στα στοιχεία για την οικονομική κατάσταση των αμερικανικών νοικοκυριών.

Σύμφωνα, λοιπόν, με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ, η εισοδηματική ανισότητα διευρύνθηκε το 2005, αφού το 1% των πλουσιότερων Αμερικανών (με ετήσιο εισόδημα μεγαλύτερο των 348.000 δολαρίων) καταλαμβάνει το μεγαλύτερο ποσοστό του ΑΕΠ από το 1928, δηλαδή πριν τη Μεγάλη Υφεση.

Μπορεί το υπουργείο Οικονομικών να ισχυρίζεται ότι το κατά κεφαλήν εισόδημα αυξήθηκε κατά 9%, όμως στην πραγματικότητα οι πλούσιοι έγιναν πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι. Και στην περίπτωση αυτή, η λογική του μέσου όρου χρησιμοποιείται παραπλανητικά. Γιατί, αν διαβάσει κανείς τα στοιχεία κατά εισοδηματική κατηγορία, θα διαπιστώσει ότι ενώ το 1% των πλουσιότερων Αμερικανών είχε αύξηση κατά 14%, το 90% του πληθυσμού είχε μείωση κατά 0,6%!

Ομως, ένα ακόμη στοιχείο έρχεται να επιβεβαιώσει τη διαρκώς αυξανόμενη εισοδηματική ανισότητα. Το σύνολο των εισοδημάτων που συγκεντρώνουν οι 300.000 πιο πλούσιοι Αμερικανοί είναι ίσο με τα συνολικά εισοδήματα που συγκεντρώνουν 150 εκατομμύρια Αμερικανοί, που ανήκουν στα φτωχότερα στρώματα...

Στην περίπτωση των ΗΠΑ, περισσότερο ίσως από τις περιπτώσεις των χωρών - μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αποδεικνύεται ότι το προϊόν της οικονομικής ανάπτυξης πηγαίνει αποκλειστικά στα θησαυροφυλάκια των κεφαλαιοκρατών. Αντίθετα, τα φτωχότερα λαϊκά στρώματα βλέπουν τη θέση τους να χειροτερεύει, αν και με τη δική τους εργασία δημιουργήθηκε αυτός ο πλούτος.

Στο ίδιο συμπέρασμα καταλήγει και ο Εμανουέλ Σάεζ, καθηγητής του Πανεπιστημίου Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνιας, ο οποίος διαπιστώνει ότι «αν η οικονομία αναπτύσσεται τότε μια μειοψηφία απολαμβάνει τα οφέλη».

Βεβαίως, στην άνιση κατανομή του πλούτου που προκύπτει από τους νόμους της καπιταλιστικής παραγωγής, προστίθεται και η άνιση κατανομή των φορολογικών βαρών από το αστικό κράτος. Εν προκειμένω, σύμφωνα με μια μελέτη του καθηγητή Σάεζ, σε συνεργασία με τον Τόμας Πίκετι, καθηγητή της Οικονομικής Σχολής του Παρισιού, ενώ το εισόδημα του 99% των Αμερικανών φορολογείται μέχρι και το τελευταίο σεντ, το 30% των επιχειρηματικών κερδών παραμένει αφορολόγητο, στο πλαίσιο των απαλλαγών και των φορολογικών διευκολύνσεων του μεγάλου κεφαλαίου.

Ιδού μερικά, ακόμη, στοιχεία, που υπογραμμίζουν τις κοινωνικές ανισότητες στις ΗΠΑ:

Το 10% των πιο πλούσιων κατέχουν το 48,5% των συνολικών εισοδημάτων.
Το ένα δέκατο του 1% των πιο πλούσιων κερδίζουν, κατά μέσον όρο, 5,6 εκατ. δολάρια, δηλαδή είναι κατά 908.000 δολάρια πλουσιότεροι από το 2004.
To ένα εκατοστό των πλουσιότερων από το 1% των εύπορων δήλωσε, κατά μέσον όρο, εισοδήματα 25,7 εκατ. δολαρίων.

Για την «τιμή» μιας μετοχής

Μια πτυχή της πολιτικής της «ανταγωνιστικότητας» αποκαλύπτει η απόφαση της αμερικάνικης τράπεζας Citigroup να απολύσει τουλάχιστον 26.000 εργαζόμενους, το 8% δηλαδή του εργατικού της δυναμικού. Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες του τηλεοπτικού δικτύου CNBC, οι απολύσεις θα φθάσουν τις 45.000.

Η Citigroup, η μεγαλύτερη τράπεζα στις ΗΠΑ, μια από τις μεγαλύτερες του κόσμου, αιτιολόγησε την απόφασή της επικαλούμενη το υψηλό «κόστος εργασίας», το οποίο εμποδίζει την αύξηση του ποσοστού κέρδους της τράπεζας.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα αμερικανικών εφημερίδων, η Citigroup θα κλείσει πολλά γραφεία της στις ΗΠΑ και θα «μεταφέρει» ένα μέρος των 337.000 θέσεων εργασίας σε χώρες με χαμηλό «κόστος εργασίας». Αυτές οι αλλαγές θα πλήξουν περισσότερο τους τομείς των επενδυτικών υπηρεσιών και της λιανικής τραπεζικής αγοράς.

Ο Τσαρλς Πρινς, διευθύνων σύμβουλος της Citigroup, δήλωσε την περασμένη Δευτέρα ότι οι απολύσεις και οι άλλες ανακατατάξεις αποφασίστηκαν κάτω από την πίεση των μετόχων της τράπεζας που δυσανασχετούσαν γιατί η μετοχή της Citigroup αυξήθηκε με ρυθμούς χαμηλότερους σε σχέση με τις μετοχές των ανταγωνιστριών τραπεζών.

Δηλαδή, οι χιλιάδες εργαζόμενοι δε θα χάσουν τη δουλιά τους εξαιτίας κάποιας οικονομικής ζημιάς της τράπεζας, αλλά για να «φουσκώσουν» με την απόλυσή τους την τιμή της μετοχής της...

Εξάλλου, μόλις πριν από ένα χρόνο η διοίκηση της ίδιας τράπεζας αποφάσισε να ανοίξει πάνω από 1.000 νέα υποκαταστήματα, ενώ μόλις πριν από μια βδομάδα εξαγόρασε την ταϊβανέζικη τράπεζα Bank of Overseas Chinese καταβάλλοντας 426 εκατ. δολάρια!

ΑΝΑΠΤΥΞΗ - ΔΝΤ Ευρωπαϊκή πρωτιά στην ανάπτυξη προβλέπει για πρώτη φορά από το 2001 το ΔΝΤ. Στην εξαμηνιαία έκθεσή του, που έδωσε στη δημοσιότητα, ο διεθνής οργανισμός προβλέπει ότι η οικονομία της ευρωζώνης θα παρουσιάσει ανάπτυξη 2,3% το 2007, σε σχέση με 2,2% ανάπτυξη της αμερικανικής οικονομίας. Η πρόβλεψη μάλιστα του ΔΝΤ είναι για τη μεν αμερικανική οικονομία μειωμένη κατά 0,7% σε σχέση με την πρόβλεψη του περασμένου Σεπτεμβρίου για ανάπτυξη 2,9%, ενώ, αντίθετα, αναβαθμίζει την ευρωζώνη κατά 0,3% από το 2% της προηγούμενης πρόβλεψης.

ΚΑΡΤΕΛ ΑΕΡΙΟΥ Είναι νωρίς ακόμη για τη δημιουργία ενός ΟΠΕΚ φυσικού αερίου. Μικρό το βήμα που πραγματοποίησαν οι μεγάλες δυνάμεις του φυσικού αερίου προς τη δημιουργία ενός καρτέλ που θα ελέγχει παραγωγή και τιμές. Στην πρώτη του συνεδρίαση μετά από δύο χρόνια, στην Ντόχα του Κατάρ, το Φόρουμ των Εξαγωγών Χωρών Φυσικού Αερίου - Ρωσία, Κατάρ, Ιράν, Λιβύη, Βενεζουέλα, Αλγερία, Καζαχστάν - παραδέχτηκε χθες ομόφωνα ότι η δημιουργία ενός ΟΠΕΚ δεν είναι για την ώρα εφικτή, αφού το φυσικό αέριο δεν αποτελεί ακόμη ένα παγκοσμίως εμπορεύσιμο εμπόρευμα.

ΗΠΑ ΚΑΤΑ ΚΙΝΑΣ Υπό την πίεση του ελεγχόμενου από τους Δημοκρατικούς Κογκρέσου, αλλά και των επιχειρηματικών λόμπι, που κατηγορούν την Κίνα ότι επιδοτεί έμμεσα τις εξαγωγές της, ο Αμερικανός υπουργός Εμπορίου Κάρλος Γκουτιέρεζ ανακοίνωσε πρόσφατα την επιβολή δασμών στην εισαγωγή χαρτιού από την Κίνα μεταξύ 10,9%-20,3%, ανατρέποντας μία πολιτική είκοσι ετών. Οι ΗΠΑ μελετούν μάλιστα το ενδεχόμενο να επιβληθούν δασμοί και σε άλλους κλάδους, όπως είναι η χαλυβουργία, τα πλαστικά, τα μηχανήματα και η κλωστοϋφαντουργία.