Ακόμη ένα «καυτό» αγωνιστικό καλοκαίρι είναι αυτό που διανύουμε για τους συμβασιούχους του υπουργείου Πολιτισμού. Αν υπάρχει κάποιος από αυτούς που τα μετρά, τότε θα διαπίστωσε πως πέρασαν κάμποσες τετραετίες δικομματικής κυβερνητικής εναλλαγής με «καρμπόν» επιχειρήματα, που θέλουν να τους πείσουν πως το αίτημά τους για μόνιμη, σταθερή δουλιά με πλήρη δικαιώματα αφορά μάλλον ...σε κάποιον άλλο πλανήτη και όχι στις προτεραιότητες των «πρασινογάλαζων» πολιτικών ηγεσιών της οδού Μπουμπουλίνας.

Η ΝΔ σπεκουλάρει με το «περίφημο» ΠΔ «Παυλόπουλου». Το πρόβλημα, γι' αυτήν, είναι ...η πραγματικότητα, αφού αποδείχτηκε ότι: 1) Δε συμπεριέλαβε όλους τους συμβασιούχους. 2) Δε σταμάτησε - κάθε άλλο! - την «αναπαραγωγή» νέων «γενιών» στη «γαλέρα» της εργασιακής ομηρίας. 3) Δε σταμάτησε τις απληρωσιές.

Κάθε μία από τις παραπάνω διαπιστώσεις κρύβει πίσω της πλήθος πλευρών που άπτονται τόσο των προσωπικών δραμάτων που βιώνει το έκτακτο επιστημονικό και εργατοτεχνικό προσωπικό του ΥΠΠΟ, όσο και της «μοίρας» της πολιτιστικής κληρονομιάς, η εμπορευματοποίηση της οποίας προωθείται με διάφορους φανερούς και λανθάνοντες τρόπους.

Το ΠΑΣΟΚ σπεκουλάρει και στην προκειμένη περίπτωση με τον τρόπο που το κάνει σε όλες τις περιπτώσεις: Σα να ...μην υπήρχε πριν. Το πρόβλημα, όμως, για το ίδιο, είναι ότι ...υπήρχε. Μάλιστα, «έλυνε» τα προβλήματα που δημιουργούσε με τον ίδιο τρόπο που τα «λύνει» και η ΝΔ. Ουσιαστικά, της έδειξε το δρόμο και άρχισε να το κάνει από παλιά. Για του λόγου το αληθές «ταξιδεύουμε» δέκα χρόνια πριν, το Φλεβάρη του 1997, όταν υπουργός Πολιτισμού ήταν ο Ε. Βενιζέλος. Τότε που παραδεχόταν ότι είναι ελάχιστο το έμψυχο δυναμικό των Διευθύνσεων Αναστήλωσης. Η «κοινή λογική» λέει πως όταν έχεις τέτοιο πρόβλημα το λύνεις αυξάνοντας το δυναμικό ανάλογα με τις πραγματικές ανάγκες (οι οποίες είναι πάντα περισσότερες ακόμη και από αυτές που γίνονται δημοσίως αποδεκτές ως πάγιες και διαρκείς). Τι έκανε τελικά; Εδωσε εντολή να συνταχθεί ...«Μητρώο Μελετητών και Αναδόχων» αναστηλωτικών έργων, με κανόνες ειδίκευσης και εμπειρίας!

Αυτό σήμαινε αυτομάτως πως δε θα αυξάνονταν οι μηχανικοί - αρχιτέκτονες του ΥΠΠΟ, οι περισσότεροι των οποίων ήταν συμβασιούχοι, και θα έπιαναν δουλιά οι εργολάβοι. Και όταν του ετέθη το εύλογο ερώτημα «γιατί δεν επανδρώνονται επαρκώς οι αρμόδιες υπηρεσίες», επικαλέστηκε το πάγιο: «Δημοσιονομικοί καταναγκασμοί, γαρ...»!

Αυτοί οι «δημοσιονομικοί καταναγκασμοί» είναι τελικά ...περίεργο «φρούτο»: Εμποδίζουν το δημόσιο να επενδύσει και να αυξήσει το δυναμικό του, αλλά είναι αξιοσημείωτα «γαλαντόμοι» στους ιδιώτες. Επιπλέον, εμπεριέχουν και ένα στοιχείο ...«μεταφυσικής», αφού προβάλλονται από τις κυβερνήσεις ως κάτι που επιβάλλεται από το «υπερπέραν» και δεν αποτελεί πολιτική επιλογή τους.

Η απαξίωση των εργαζομένων - συμβασιούχων και μη - από τις κυβερνήσεις του δικομματισμού δεν είναι καινούρια. Τον Απρίλη του 2001, ο τότε πρωθυπουργός, Κ. Σημίτης, «κατήγγειλε» «την κατάληψη που έγινε στο υπουργείο Εργασίας, την κατάληψη που γίνεται στο χώρο της Ακρόπολης και την προσπάθεια κατάληψης και άλλων χώρων», «βλέποντας» ...«οργανωμένο σχέδιο»! Ηταν τότε που οι συμβασιούχοι του ΥΠΠΟ προχώρησαν σε συμβολικό αποκλεισμό μιας ώρας της εισόδου προς τον αρχαιολογικό χώρο της Ακρόπολης και κατόπιν άφησαν τους επισκέπτες να συνεχίσουν την περιήγησή τους. Αυτή ήταν η ...«κατάληψη» της Ακρόπολης...

Το μένος του ΠΑΣΟΚ κατά των εργαζομένων είχε εκφραστεί και το 2000 όταν υπουργός Πολιτισμού ήταν ο, γνωστός για το πολιτικό ήθος και ύφος του, Θ. Πάγκαλος. Με αφορμή μια ερώτηση για την παραίτηση του διευθυντή της Υπηρεσίας Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης, ο Θ. Πάγκαλος επιτέθηκε με το γνωστό του ύφος κατά του επιστημονικού προσωπικού που μοχθεί για την αναστήλωση των μνημείων της Ακρόπολης. Αντί να αναλάβει τις ευθύνες του για το απαράδεκτο μισθολογικό και εργασιακό καθεστώς αυτών των εργαζομένων, είπε ότι η Ακρόπολη «δε θα λειτουργήσει ως χώρος εκβιαστών» και ότι «δεν είναι μόνο 50 οι άνθρωποι που μπορούν να αναστηλώσουν την Ακρόπολη»...

Αντιστοίχως προκλητικός ήταν και τον Ιούνη του 2000, όταν, παρουσία των δημοσιογράφων, δέχτηκε ένα τηλεφώνημα που ανέδειξε για άλλη μια φορά τις απαράδεκτες συνθήκες στις οποίες λειτουργούσε το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, οι οποίες ανάγκασαν τους φύλακές του να θέλουν να το κλείσουν, λόγω του καύσωνα, αφού το κτίριο δεν κλιματιζόταν. Ο Θ. Πάγκαλος απάντησε ως εξής: «Η ενέργεια αυτή είναι χαρακτηριστική της επαγγελματικής συνείδησης της συγκεκριμένης μερίδας του προσωπικού (...). Δε θα ανεχθώ τέτοιου είδους συμπεριφορά»!

Ενας πολιτικός λόγος που επιχειρεί να «ξεμπερδέψει» με την πραγματικότητα μέσω της «μεταφυσικής» σε συνδυασμό με τον «τσαμπουκά» είναι, μοιραία, πεπερασμένος. Και ως τέτοιος, στο τελικό του στάδιο, μεταλλάσσεται και από προπαγάνδα καταλήγει στην καταστολή. Οπως έγινε τον Οκτώβρη του 2004, με κυβέρνηση πλέον της ΝΔ, όταν τα ΜΑΤ που ήταν παραταγμένα έξω από το ΥΠΠΟ «φυλάσσοντάς» το από τους συμβασιούχους... χτύπησαν με κλομπ και δακρυγόνα. Μόλις επτά μήνες πριν το χτύπημα, ο νεοεκλεγμένος πρωθυπουργός, Κ. Καραμανλής, εξήγγειλε ως «πρώτη» του προτεραιότητα ...τον πολιτισμό.

Δέκα χρόνια μετά τις ρητορείες του Ε. Βενιζέλου και σχεδόν τρία μετά την παραπάνω «περίεργη» εφαρμογή της κυβερνητικής «προτεραιότητας», οι ακαταπόνητοι συμβασιούχοι, σε μια από τις συνεχόμενες κινητοποιήσεις τους, κατάφεραν τελικά να συναντηθούν τον περασμένο Ιούνη με τον γγ του ΥΠΠΟ, Χρ. Ζαχόπουλο. Και διαπίστωσαν ότι η ευρηματικότητα της δικομματικής ρητορικής είναι πραγματικά ανεξάντλητη. Ετσι, το «επιχείρημα» των «δημοσιονομικών καταναγκασμών» εμπλουτίστηκε με φράσεις όπως «οι Ελληνες δεν μπορούν να πληρώνουν φόρους για να γίνουν όλοι δημόσιοι υπάλληλοι...»! Μάλιστα, επιχείρησε να παρουσιάσει την εργασιακή ομηρία των συμβάσεων ως ...«φυσικό φαινόμενο» - ξεπερνώντας έτσι τη βενιζέλεια «μεταφυσική» - λέγοντας ότι το θέμα των συμβασιούχων σχετίζεται με την ...«περιοδικότητα»! Δηλαδή, πάντα θα υπάρχουν...

Σε επίπεδο άσκησης της διαχρονικής αντεργατικής πολιτικής η ΝΔ εμφανίστηκε πιο «οργανωτική» από το ΠΑΣΟΚ στο θέμα των συμβασιούχων. Το Δεκέμβρη του 2006 κατατέθηκε τροπολογία των υπουργών Πολιτισμού, Εσωτερικών και Οικονομικών, σύμφωνα με την οποία η αρμοδιότητα για την πρόσληψη ωρομίσθιων για την εκτέλεση αρχαιολογικού έργου φεύγει από τις περιφερειακές υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού και μεταφέρεται στις κεντρικές, γενικές διευθύνσεις, οι προϊστάμενοι των οποίων θα αποφασίζουν τις σχετικές προσλήψεις.

Το πρόσχημα ήταν, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση της τροπολογίας, η «αποδοτικότερη αξιοποίηση του προσωπικού που απασχολείται στην εκτέλεση των έργων αυτών» και ο περιορισμός «των αντίστοιχων δαπανών με ορθολογικότερο καταμερισμό του προσωπικού στα έργα και αποφυγή απασχόλησης υπεράριθμου προσωπικού». Τότε ο «Ρ» σχολίαζε: «Αν αυτά διαβαστούν "ανάποδα", προκύπτει ότι το ΥΠΠΟ εγκαλεί, ουσιαστικά, τις περιφερειακές του υπηρεσίες για μη "αποδοτική αξιοποίηση" του προσωπικού, για "σπατάλες" και "υπεράριθμους" ωρομίσθιους. Η πραγματικότητα βέβαια είναι ότι συνεχίζεται και έτσι από την κυβέρνηση η απαξίωση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας που "εδραίωσαν" οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ. Ο λόγος είναι απλός: Αν η πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟ εκτιμά ότι με το ισχύον σύστημα ο εκάστοτε τοπικός προϊστάμενος διαχειρίζεται κατά το δοκούν τις προσλήψεις, η λύση δεν είναι να μετατεθεί αυτή η "διαχείριση" στις γενικές διευθύνσεις, αλλά να στελεχωθεί η Αρχαιολογική Υπηρεσία με μόνιμο προσωπικό που να καλύπτει όλες τις (πολλές) ανάγκες της, με πλήρη εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα».

Οπως, λοιπόν, στο παράδειγμα του 1997 το ΠΑΣΟΚ προτίμησε να δώσει δουλιές σε εργολαβίες αντί να στελεχώσει το ΥΠΠΟ, έτσι σήμερα η ΝΔ, αντί να στελεχώσει το ΥΠΠΟ ...«συγκεντροποιεί» την εργασιακή «γαλέρα»! Και αυτό χαρακτηρίζεται «βέλτιστος συντονισμός των υπηρεσιών μέσα από κεντρικό σχεδιασμό»!

Επειδή όμως η διαιώνιση της συμβασιουχικής ομηρίας χρειάζεται συνεχώς να δικαιολογείται, η κυβέρνηση έφτασε στο σημείο να «προσαρμόσει» την πραγματικότητα στις ανάγκες του κεφαλαίου για αποδιάρθρωση των εργασιακών σχέσεων. Στην προκειμένη περίπτωση αυτό γίνεται με την απαξίωση του αρχαιολογικού έργου ως εξής: Η τροπολογία «βελτιώνει» (κατά την εισηγητική έκθεση) την παράγραφο 3 του άρθρου 81 του Ν. 1958/1991, που (σ.σ. διαβάζουμε στην έκθεση) «αποσκοπεί στην κάλυψη επειγόντων και απρόβλεπτων αναγκών εκτέλεσης αρχαιολογικών έργων ιδίως ανασκαφών και εργασιών σε αρχαία και ιστορικά μνημεία ή στον περιβάλλοντα χώρο τους με την πρόσληψη του αναγκαίου και κατάλληλου ωρομισθίου προσωπικού (...). Τα έργα αυτά λόγω της επιστημονικής και καλλιτεχνικής φύσης τους και της εξαιρετικής λεπτότητάς τους μπορούν να εκτελούνται με αυτεπιστασία και απολογιστικά», κατευθείαν από τις υπηρεσίες του ΥΠΠΟ.

Αντίφαση! Αυτεπιστασία σημαίνει αποκλεισμός των εργολάβων. Εδώ το ΥΠΠΟ παραδέχεται ότι σοβαρή δουλιά μπορεί να γίνει μόνο από την Αρχαιολογική Υπηρεσία. Πώς όμως θα δικαιολογήσει τις νέες φουρνιές ωρομισθίων; «Βαφτίζοντας» ως «απρόβλεπτες» καταστάσεις που μπορούν να προκύψουν κάθε στιγμή σε μια χώρα με αρχαιολογικό πλούτο όπως της Ελλάδας!

«Στοιχειώδες Γουότσον», όπως θα έλεγε και ο Σέρλοκ Χολμς. Αλλά εδώ δεν πρόκειται για αστυνομικό μυθιστόρημα, αλλά για οικογένειες που περιμένουν να ζήσουν, για όνειρα που χάνονται, για δάνεια που τρέχουν. Πρόκειται γι' αυτό που έθεσε τον περασμένο Μάρτη το ΚΚΕ με Ερώτησή του προς τον υπουργό Πολιτισμού με αφορμή τη συμπλήρωση, εντός του 2007, του 24μηνου εργασίας που κατά το γνωστό ΠΔ αποτελεί το όριο παραμονής στην εργασία της πλειοψηφίας των συμβασιούχων στο ΥΠΠΟ και γενικότερα.

Στην Ερώτηση τονιζόταν ότι «το ΚΚΕ έχει ταχθεί υπέρ της μόνιμης και σταθερής εργασίας, με πλήρη δικαιώματα, για όλους τους συμβασιούχους χωρίς προϋποθέσεις. Η άρνηση της κυβέρνησης να υιοθετήσει αυτό το αίτημα είναι που δημιουργεί το αναφερόμενο πρόβλημα. Πρέπει να σημειωθεί ότι αν οι συμβασιούχοι απολυθούν, το υπουργείο Πολιτισμού θα στερηθεί ενός μεγάλου αριθμού ειδικευμένου προσωπικού με τεράστια πείρα, που χωρίς αυτό δε θα παρέχονται οι εντελώς απαραίτητες υπηρεσίες που έχει ανάγκη το υπουργείο. Τότε θα αναγκαστεί να προσλάβει νέους και άπειρους για το έργο, ανακυκλώνοντας το πρόβλημα της ομηρίας».

Ηταν η εποχή που περίπου 800 αμειβόμενοι από το Ταμείο Διαχείρισης Πιστώσεων για την Εκτέλεση Αρχαιολογικού Εργου (ΤΔΠΕΑΕ) παρέμεναν απλήρωτοι για 3 μήνες, ενώ εκατοντάδες άλλοι συμβασιούχοι, που εργάζονται στο υπουργείο, ήταν απλήρωτοι για 2 μήνες. Μεταξύ αυτών και οι εργαζόμενοι στο θέατρο του Διονύσου, κάτω από την Ακρόπολη, στην αρχαιολογική «βιτρίνα» της χώρας, ακριβώς απέναντι από το πολυδιαφημιζόμενο νέο μουσείο Ακρόπολης.

Η απάντηση του υπουργού Πολιτισμού, Γ. Βουλγαράκη, ήταν μια επικαιροποίηση των ...«δημοσιονομικών καταναγκασμών». Ουσιαστικά οχυρώθηκε πίσω από το ΠΔ «Παυλόπουλου», δηλώνοντας ότι ...«κατανοεί» την αγωνία των εργαζομένων για σταθερή και μόνιμη εργασία αλλά δεν μπορεί να κάνει κάτι για τη μονιμοποίησή τους, αφού ...δεν επιτρέπεται από τις κείμενες διατάξεις. Το ότι οι «κείμενες διατάξεις» είναι έργο της ΝΔ εμπίπτει στην ίδια «μεταφυσική» κατηγορία των επιχειρημάτων του ΠΑΣΟΚ.

Οι συμβασιούχοι όμως επιμένουν αγωνιστικά έχοντας πετάξει κάθε αυταπάτη για «αγώνα» μέσω των δικαστηρίων, στον οποίο καλούσαν οι συμβιβασμένες συνδικαλιστικές ηγεσίες. Σε αυτό βοήθησε και η ταξική Δικαιοσύνη, με την πρόσφατη δημοσιοποίηση της καταδικαστικής απόφασης του Αρείου Πάγου για τη μη ισχύ των δικαστικών αποφάσεων που ευνοούν τους συμβασιούχους. Αυτό οδηγεί κατευθείαν σε μαζικές απολύσεις και βέβαια οι συμβασιούχοι δεν εφησυχάζουν με τις αναβολές που κατάφεραν και πήραν οι συνάδελφοί τους στα προηγούμενα δικαστήρια, ουσιαστικά λόγω των μαζικών κινητοποιήσεων.

Επιπλέον, συντονίζουν τη δράση τους με τους αρχαιοφύλακες, οι οποίοι, κατά τη συνάντησή τους με τον Γ. Βουλγαράκη, εισέπραξαν ...«καλές προθέσεις» αντί για λύσεις. Η συνέχεια θα «γραφτεί» στους αρχαιολογικούς χώρους και στα μουσεία που θα επιλέγονται από τους εργαζόμενους για κινητοποιήσεις και βέβαια στο δρόμο του αγώνα.